Sürügüden, Ardahan ilinin Göle ilçesine bağlı bir köydür.
Sürügüden | |
---|---|
Ardahan'ın konumu | |
Sürügüden Sürügüden'in Ardahan'daki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Ardahan |
İlçe | Göle |
Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
Rakım | 2044 m |
Nüfus (2022) | |
• Toplam | 277 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0478 |
İl plaka kodu | 75 |
Posta kodu | 75700 |
Tarihçe
Sürügüden köyünün eski adı Heva'dır. Gürcüce bir yer adı olan Heva (ხევა), "vadi" ya da "dere" anlamına gelen "hevi" (ხევი) kelimesinden türemiştir. Bu yer adı, 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterine de Heva (خوا) olarak geçer. Posof ilçesindeki Aşıküzeyir ile Ardahan'ın merkez ilçesindeki Derindere köylerinin eski adı da Heva'dır.
Heva köyü, Gürcü Hristiyanlığın merkezlerinden biri olan Kola'da yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılın ikinci yarısında Gürcülerden ele geçirmiştir. Tek nefli küçük bir yapı olan Heva Kilisesi bu dönemden kalmış olmalıdır. Bugünkü köyün sınırların içinde bulunan megalit kalıntılar da buranın çok eski yerleşim alanı olduğunu göstermektedir.
Heva köyü, 1595 tarihli Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defterine göre, Gürcistan Vilayeti içinde, Ardahan-i Büzürg livasının Meşe nahiyesine bağlıydı. Bu tarihte köyde 12 Hristiyan hane yaşıyordu. Her hane, Osmanlı Devleti'nin Hristiyan köylülerden aldığı ispenç vergisi vermekle yükümlü kılınmıştı. Hane reislerinin çoğu Vardzel, Maharebel, Gaguça, Elisa, Şota, Bidzina, Goça gibi Gürcü adları taşıyordu. Köyde buğday, arpa, yonca tarımı ve arıcılık yapılıyor, domuz ve koyun besleniyordu.
Heva köyü, uzun süre Osmanlı yönetimi altında kaldıktan sonra, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya İmparatorluğu’na bırakıldı. Rus idaresi tarafından da Heva (Хева) olarak kaydedilmiş olan köy, Ardahan sancağının Ardahan kazasına bağlı Arpaşeni nahiyesinin 12 köyünden biriydi. Köyün nüfusu, 107'si erkek ve 86'sı kadın olmak üzere, 24 hanede yaşayan 193 kişiden oluşuyordu. Üç hane hariç nüfusun tamamı Kürt olarak kaydedilmiştir. Üç hanede ise, 15'i erkek ve 12'si kadın olmak üzere 27 Türk yaşıyordu. Rus idaresinde Heva köyünün nüfusu, 1896’da 242 kişiye, 1906’da da 331 kişi olarak tespit edilmiştir.
Heva köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde "Hive" (خیوە) adıyla, Kars vilayetinin Göle kazasının Okami nahiyesine bağlıydı. 1935 genel nüfus sayımında aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 445 kişiden oluşuyordu. Türkçe kaynaklarda farklı biçimlerde yazılmış olan Heva "yabancı kökten geldiği" için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Sürügüden olarak değiştirilmiştir. 1965 yılına gelindiğinde köyde yaşayan insan sayısı 1.184 kişiyi bulmuştu ve bu nüfus içinde 316 kişi okuma yazma biliyordu.
Coğrafya
Sürügüden köyü, Ardahan il merkezine 34 km, Göle ilçe merkezine 14 km uzaklıktadır.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2022 | 277 |
2021 | 287 |
2020 | 306 |
2019 | 300 |
2018 | 317 |
2017 | 309 |
2016 | 327 |
2015 | 329 |
2014 | 332 |
2013 | 347 |
2012 | 358 |
2011 | 364 |
2010 | 397 |
2009 | 387 |
2008 | 388 |
2007 | 337 |
2000 | 397 |
1990 | 506 |
1985 | 949 |
Kaynakça
- ^ "Suruguden, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Ardahan Göle Sürügüden Köy Nüfusu". Nufusune.com. 17 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ "ხევი" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 24 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958), s. 462, 516, 555". 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ekim 2023.
- ^ 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2015, s. 143, 148, 150. 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; II. cilt (1941), s. 501". 17 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ekim 2023.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958), s. 555". 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ekim 2023.
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, Sıra no: 451". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ekim 2023.
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 112, .
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 772.
- ^ 1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 175.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 677". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Temmuz 2021.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 358.
- ^ . YerelNet.org.tr. 3 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020.
- ^ "İl, ilçe ve bucaklara göre köy nüfusları - 2000". TÜİK. 25 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
Dış bağlantılar
- Sürügüden, Göle için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Suruguden Ardahan ilinin Gole ilcesine bagli bir koydur SurugudenKoyArdahan in konumuSurugudenSuruguden in Ardahan daki konumuUlkeTurkiyeIlArdahanIlceGoleCografi bolgeDogu Anadolu BolgesiRakim2044 mNufus 2022 Toplam277Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0478Il plaka kodu75Posta kodu75700TarihceSuruguden koyunun eski adi Heva dir Gurcuce bir yer adi olan Heva ხევა vadi ya da dere anlamina gelen hevi ხევი kelimesinden turemistir Bu yer adi 1595 tarihli Osmanli mufassal defterine de Heva خوا olarak gecer Posof ilcesindeki Asikuzeyir ile Ardahan in merkez ilcesindeki Derindere koylerinin eski adi da Heva dir Heva koyu Gurcu Hristiyanligin merkezlerinden biri olan Kola da yer alir Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi ve koyu 16 yuzyilin ikinci yarisinda Gurculerden ele gecirmistir Tek nefli kucuk bir yapi olan Heva Kilisesi bu donemden kalmis olmalidir Bugunku koyun sinirlarin icinde bulunan megalit kalintilar da buranin cok eski yerlesim alani oldugunu gostermektedir Heva koyu 1595 tarihli Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli Osmanli mufassal defterine gore Gurcistan Vilayeti icinde Ardahan i Buzurg livasinin Mese nahiyesine bagliydi Bu tarihte koyde 12 Hristiyan hane yasiyordu Her hane Osmanli Devleti nin Hristiyan koylulerden aldigi ispenc vergisi vermekle yukumlu kilinmisti Hane reislerinin cogu Vardzel Maharebel Gaguca Elisa Sota Bidzina Goca gibi Gurcu adlari tasiyordu Koyde bugday arpa yonca tarimi ve aricilik yapiliyor domuz ve koyun besleniyordu Heva koyu uzun sure Osmanli yonetimi altinda kaldiktan sonra 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nin ardindan imzalanan Berlin Antlasmasi uyarinca Osmanli Devleti tarafindan Rusya Imparatorlugu na birakildi Rus idaresi tarafindan da Heva Heva olarak kaydedilmis olan koy Ardahan sancaginin Ardahan kazasina bagli Arpaseni nahiyesinin 12 koyunden biriydi Koyun nufusu 107 si erkek ve 86 si kadin olmak uzere 24 hanede yasayan 193 kisiden olusuyordu Uc hane haric nufusun tamami Kurt olarak kaydedilmistir Uc hanede ise 15 i erkek ve 12 si kadin olmak uzere 27 Turk yasiyordu Rus idaresinde Heva koyunun nufusu 1896 da 242 kisiye 1906 da da 331 kisi olarak tespit edilmistir Heva koyu 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Hive خیوە adiyla Kars vilayetinin Gole kazasinin Okami nahiyesine bagliydi 1935 genel nufus sayiminda ayni idari konuma sahipti ve nufusu 445 kisiden olusuyordu Turkce kaynaklarda farkli bicimlerde yazilmis olan Heva yabanci kokten geldigi icin koyun adi 1959 yilinda 7267 sayili kanunla Suruguden olarak degistirilmistir 1965 yilina gelindiginde koyde yasayan insan sayisi 1 184 kisiyi bulmustu ve bu nufus icinde 316 kisi okuma yazma biliyordu CografyaSuruguden koyu Ardahan il merkezine 34 km Gole ilce merkezine 14 km uzakliktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2022 2772021 2872020 3062019 3002018 3172017 3092016 3272015 3292014 3322013 3472012 3582011 3642010 3972009 3872008 3882007 3372000 3971990 5061985 949Kaynakca Suruguden Turkey Page Ingilizce Fallingrain com 16 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Nisan 2020 a b c d e f g h i j k l m n o p q Ardahan Gole Suruguden Koy Nufusu Nufusune com 17 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Nisan 2020 ხევი A Comprehensive Georgian English Dictionary Londra 2006 2 cilt 24 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 0 9535878 3 5 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt III cilt 1958 s 462 516 555 15 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ekim 2023 2014 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2015 s 143 148 150 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 7362 5 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt II cilt 1941 s 501 17 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ekim 2023 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt III cilt 1958 s 555 15 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ekim 2023 Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Transkafkasya Bolgesinin Nufusuna Dair 1886 Yili Aile Listelerinden Edinilmis istatistik Verilerin Ozeti Tiflis 1893 Sira no 451 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ekim 2023 Candan Badem Carlik Yonetiminde Kars Ardahan Artvin Istanbul 2018 s 112 ISBN 9786052100271 Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 772 1935 Genel Nufus Sayimi Istanbul 1937 s 175 Koylerimiz Yayimlayan Icisleri Bakanligi Ankara 1968 s 677 23 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Temmuz 2021 1965 Genel Nufus Sayimi Ankara 1968 s 358 YerelNet org tr 3 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Nisan 2020 Il ilce ve bucaklara gore koy nufuslari 2000 TUIK 25 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Nisan 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1991 PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1986 PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2020 Dis baglantilarSuruguden Gole icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft