Apollo Projesi, NASA tarafından gerçekleştirilen insanlı Ay yolculuğu projesi. Gemini Projesi'nden sonraki proje olmakla birlikte Uzay Yarışı ve Soğuk Savaş, Apollo Projesi aşamasına gelinmesinde etkili olmuştur. Proje, Apollo uzay araçları ve Saturn V ile 1961 ile 1975 yılları arasına uygulandı. Apollo Projesi, adını Yunan tanrısı Apollon’dan almıştır.
Ülke | ABD |
---|---|
Organizasyon | NASA |
Amaç | Mürettebatlı ay inişi |
Durum | Tamamlandı |
Program geçmişi | |
Maliyet |
|
Süre | 1961–1972 |
İlk uçuş |
|
İlk mürettebatlı uçuş |
|
Son uçuş |
|
Başarılar | 32 |
Başarısızlıklar | 2 (Apollo 1 and 13) |
Kısmi başarısızlıklar | 1 (Apollo 6) |
Fırlatma yeri |
|
Araç bilgisi | |
Mürettebatlı uzay aracı | |
Fırlatma aracı |
Apollo uzay gemileri 3 kişilik bir kabin, bir füze ve bir kapsülden oluşuyordu. Füze, fırlatma ve manevra amaçlı; kapsül, uzay gemisi ile Ay yüzeyi arasındaki ilişkiyi sağlayabilme amaçlıydı. (Önce uzay gemisi fırlatılarak Ay yörüngesine yerleştirilir, sonra 3 astronottan ikisi kapsüle geçerek Ay yüzeyine bu kapsülün geri itmeli fren sistemi sayesinde Ay'a iner. Görevleri bitince de yörüngede bekleyen uzay gemisine geri dönerler.)
NASA, Ay'a insanlı gemi göndermeden önce insansız , Ranger ve Surveyor araçlarını gönderdi. Bunlar yardımı ile Ay'ın yüzeyinde Apollo'nun inişi için uygun yer arandı.
Ay yüzeyine inmeden önce Apollo Projesi'nde görev alanların insan yaşamına gelecek zararı en aza indirgemek amacıyla planladığı bir dizi uçuş sırasında 4 ayrı plan düşünülmüştü:
Doğrudan Yükseliş: Bu plana göre uzay gemisi doğrudan Ay’a fırlatılacaktı ve tüm uzay aracının yapacağı tek iş Ay’a önce inip sonra kalkmak olacaktı. Bu işlem için dönemin en güçlü roketi [] roketinden daha güçlü bir rokete gereksinim vardı.
Dünya Yörüngesinde Buluşma: Bu plan; biri uzay gemisini, öteki de yakıtı barındıran iki Saturn V roketinin fırlatma işlemini gerektiriyordu. Uzay gemisi Dünya yörüngesine yerleşecek ve yeterli yakıtla doldurularak Ay’a gidip gelecekti. Yeniden tüm uzay aracı Ay yüzeyine oturacaktı.
Ay Yüzeyinde Buluşma: Bu plan ise, biri itici yakıtı taşıyan ve Ay’a iniş yapacak olan insansız araç ile onu bir süre sonra izleyecek olan insanlı iki uzay gemisinden oluşuyordu. İtici yakıt, insanlı araç Dünya’ya dönmeden insansız araçtan insanlı araca aktarılacaktı.
Ay Yörüngesinde Buluşma: Bu plan seçilen plan olmuştur. Plana göre uzay aracı Komuta Modülü, Hizmet Modülü ve Ay Örümceği'nden oluşuyordu. Komuta Modülü ve Hizmet Modülü üç astronotun 5 günlük Ay yolculuğu için gerekli yaşamsal sistemleri ve araç atmosfere geri dönerken gerekecek olan ısı kalkanını barındırıyordu. Ay Örümceği, ana parçadan Ay yörüngesinde ayrılacak ve iki astronotu Ay yüzeyine iniş için taşıyacaktı. En sonda da Komuta Modülü ile Hizmet Modülü dönecekti. Atmosfere girerken Hizmet Modülü de terk edilecek ve böylelikle Dünya'ya geri dönen tek parça Komuta Modülü olacaktı.
Tüm planları birbiriyle karşılaştırdığımızda Ay Yörüngesinde Buluşma planı uzay aracının yalnızca ufak bir bölümünün Ay’a inişi nedeniyle geri dönüş yolculuğu için fırlatılması gereken kütleyi en aza indiriyordu. Geri fırlatılacak kütle, iniş motoru ve iniş vitesinin de Ay yüzeyinde bırakılmasıyla daha da aza indirgenmiştir.
Projenin uygulanışı boyunca elde edilen birçok başarıya karşın 2 büyük başarısızlık yaşandı. İlki Apollo 1’in fırlatılış provası sırasında 3 astronotun(Gus Grissom, Edward Higgins White ve Roger Chaffee) ölümü, ikincisi ise Apollo 13’ün patlama geçirmesiydi. Bu felaket proje mühendislerinin, uçuş denetçilerinin ve ekip üyelerinin çabaları sayesinde astronotlara bir şey olmadan atlatıldı.
İlk önemli adım 21 Aralık 1968'de fırlatılan Apollo 8'in Ay'ın yörüngesine oturtulması ve Ay çevresinde 10 kez dönmesiyle atıldı. 3 Mart 1969'da Apollo 9 ile Ay'a inmede kullanılacak Ay Örümceği denendi. Apollo'nun ana gövdesinden bir tünelle Ay Örümceği'ne geçilerek ilk kez araç dışına çıkmadan bir araçtan diğerine aktarma yapıldı.
Apollo Projesi'nin en büyük başarısını Apollo 11 gerçekleştirdi. 16 Temmuz 1969'da Cape Kennedy uzay üssünden fırlatılan Apollo 11'in içindeki astronotlardan Neil Armstrong ve Edwin Aldrin 20 Temmuz'da Eagle adlı Ay Örümceği'ne geçtiler ve 21 Temmuz'da sabahın erken saatlerinde Ay'a ayak bastılar. 14 Kasım 1969'da fırlatılan Apollo 12 ile 19 Kasım'da Ay'a 2. kez insan indirme başarısı sağlandı. Apollo 13 Ay yolundayken bir patlama geçirdi ve aracın büyük bölümü parçalandı. Astronotlar güçlükle Dünya'ya geri dönebildiler ve böylece bir felaket atlatılmış oldu. Apollo 15 astronotları uzay aracı ile birlikte götürülen Ay Taşıtı ile Ay yüzeyinde dolaşarak geniş ölçüde örnek topladılar. Apollo 16, yaklaşık 100 kg ağırlığında bir Ay taşı getirdi. Apollo 17 ise 1972 yılının aralığında son Ay seferini gerçekleştirdi.
İnsanlı yolculuklar
Görev | Fırlatma Roketi | Fırlatma Aracı | Komutan | Başpilot | Pilot | Komuta-Hizmet Modülü Adı | Ay Örümceği Adı | Fırlatma Tarihi | Fırlatma Zamanı | Görevdeki Süresi |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Apollo 1 | Saturn IB | AS-204 | Grissom | White | Chaffee | - | Ay Örümceği yok | 21 Şubat 1967 (Planlanan Tarih) | - | - |
Fırlatılamadı. 27 Ocak 1967'de Gus Grissom, Edward White ve Roger Chaffee bir deneme sırasında fırlatma platformunda çıkan yangın sonucunda yaşamlarını yitirdiler. | ||||||||||
Görev | Fırlatma Roketi | Fırlatma Aracı | Komutan | Komuta-Hizmet Modülü Pilotu | Ay Örümceği Pilotu | Komuta Modülü Adı | Ay Örümceği Adı | Fırlatma Tarihi | Fırlatma Zamanı | Görevdeki Süresi |
Apollo 7 | Saturn IB | AS-205 | Schirra | Eisele | Cunningham | - | Ay Örümceği yok | 11 Ekim 1968 | 15.02 GMT | 10gün 20sa 09dk 03sn |
Apollo'nun ve Saturn IB'nin insanlı ilk uzay yolculuğu. | ||||||||||
Apollo 8 | Saturn V | AS-503 | Borman | Lovell | Anders | - | Ay Örümceği yok | 21 Aralık 1968 | 12.51 GMT | 06gün 03sa 00dk 42sn |
Ay çevresinde insanlı ilk uçuş ve Saturn V'in insanlı ilk uzay yolculuğu. | ||||||||||
Apollo 9 | Saturn V | AS-504 | McDivitt | Scott | Schweickart | Gumdrop | Spider | 3 Mart 1969 | 16.00 GMT | 10gün 01sa 00dk 54sn |
Ay Örümceği'yle insanlı ilk uzay yolculuğu. | ||||||||||
Apollo 10 | Saturn V | AS-505 | Stafford | Young | Cernan | Charlie Brown | Snoopy | 18 Mayıs 1969 | 16.49 GMT | 08gün 00sa 03dk 23sn |
Ay Örümceği'yle Ay çevresinde ilk uzay yolculuğu. | ||||||||||
Apollo 11 | Saturn V | AS-506 | Armstrong | Collins | Aldrin | Columbia | Eagle | 16 Temmuz 1969 | 13.32 GMT | 08gün 03sa 18dk 35sn |
Ay'a ilk kez ayak basılması. 20 Temmuz. | ||||||||||
Apollo 12 | Saturn V | AS-507 | Conrad | Gordon | Bean | Yankee Clipper | Intrepid | 14 Kasım 1969 | 16.22 GMT | 10gün 04sa 36dk 24sn |
Apollo 13 | Saturn V | AS-508 | Lovell | Odyssey | Aquarius | 11 Nisan 1970 | 19.13 GMT | 05gün 22sa 54dk 41sn | ||
Oksijen tankının yolculuk sırasında patlamasıyla görev iptal edildi. İlk ve -2007 itibarıyla- tek yörüngeye girmeden insanlı Ay yolculuğu. | ||||||||||
Apollo 14 | Saturn V | AS-509 | Shepard | Kitty Hawk | Antares | 31 Ocak 1971 | 21.03 GMT | 09gün 00sa 01dk 58sn | ||
Merkür-Redstone 3'ün astronotu Alan Shepard'ın Ay'da ilk kez golf oynaması. | ||||||||||
Apollo 15 | Saturn V | AS-510 | Scott | Worden | Irwin | Endeavour | Falcon | 26 Temmuz 1971 | 13.34 GMT | 12gün 07sa 11dk 53sn |
İlk kez Ay Taşıtının kullanılması. | ||||||||||
Apollo 16 | Saturn V | AS-511 | Mattingly | Duke | Casper | Orion | 16 Nisan 1972 | 17.54 GMT | 11gün 01sa 51dk 05sn | |
Ay'ın yüksek bölgelerine ilk kez iniş. | ||||||||||
Apollo 17 | Saturn V | AS-512 | Cernan | America | Challenger | 7 Aralık 1972 | 05.33 GMT | 12gün 13sa 51dk 59sn | ||
Apollo'nun son Ay yolculuğu, gece fırlatılan ilk uzay aracı.[] |
İptal edilen görevler
Görev adı | Komutan | Apollo Komuta-Hizmet Modülü Pilotu | Ay Örümceği Pilotu | Görev Tarihi | İptal edilme tarihi |
---|---|---|---|---|---|
Apollo 18 | Gordon | Brand | Temmuz 1972 | 2 Eylül 1970 | |
Bütçe kesintisi | |||||
Apollo 19 | Şubat 1973 | 2 Eylül 1970 | |||
Bütçe kesintisi | |||||
Apollo 20 | Conrad | Weitz | Aralık 1974 | 4 Ocak 1970 | |
Fırlatma roketi Skylab'ı fırlatmıştır. |
Galeri
- Saturn IC roketleri (IC: Intercontinental; Kıtalararası) ve Von Braun
- Apollo 16'nın Ay Örümceği
- Apollo 11'den Dünya
- Apollo A-101 (Saturn-Apollo 6)fırlatma öncesi
- Apollo 11 Projesi ile Ay'a ayak basan ikinci insan olan Buzz Aldrin uydunun yüzeyinde Amerika Birleşik Devletleri bayrağını selamlarken.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ United States. Congress. House. Committee on Science and Astronautics. (1973). 1974 NASA authorization: hearings, Ninety-third Congress, first session, on H.R. 4567 7 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Page 1271. Washington: U.S. Govt. Print. Off.
Dış bağlantılar
- Apollo Projesine ait NASA fotoğrafları 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Apollo Projesi NASA tarafindan gerceklestirilen insanli Ay yolculugu projesi Gemini Projesi nden sonraki proje olmakla birlikte Uzay Yarisi ve Soguk Savas Apollo Projesi asamasina gelinmesinde etkili olmustur Proje Apollo uzay araclari ve Saturn V ile 1961 ile 1975 yillari arasina uygulandi Apollo Projesi adini Yunan tanrisi Apollon dan almistir Apollo programiUlkeABDOrganizasyonNASAAmacMurettebatli ay inisiDurumTamamlandiProgram gecmisiMaliyet25 4 milyar dolar 1973 Sure1961 1972Ilk ucus27 Ekim 1961 1961 10 27 Ilk murettebatli ucusApollo 711 Ekim 1968 1968 10 11 Son ucusApollo 1719 Aralik 1972 1972 12 19 Basarilar32Basarisizliklar2 Apollo 1 and 13 Kismi basarisizliklar1 Apollo 6 Firlatma yeriCape Kennedy LC 34Kennedy Uzay MerkeziWhite SandsArac bilgisiMurettebatli uzay araciApollo CSMApollo LMFirlatma araciSaturn ISaturn IBSaturn V Apollo uzay gemileri 3 kisilik bir kabin bir fuze ve bir kapsulden olusuyordu Fuze firlatma ve manevra amacli kapsul uzay gemisi ile Ay yuzeyi arasindaki iliskiyi saglayabilme amacliydi Once uzay gemisi firlatilarak Ay yorungesine yerlestirilir sonra 3 astronottan ikisi kapsule gecerek Ay yuzeyine bu kapsulun geri itmeli fren sistemi sayesinde Ay a iner Gorevleri bitince de yorungede bekleyen uzay gemisine geri donerler Apollo 6 firlatma halkasindan ayriliyorApollo 11 in kalkisi NASA Ay a insanli gemi gondermeden once insansiz Ranger ve Surveyor araclarini gonderdi Bunlar yardimi ile Ay in yuzeyinde Apollo nun inisi icin uygun yer arandi Ay yuzeyine inmeden once Apollo Projesi nde gorev alanlarin insan yasamina gelecek zarari en aza indirgemek amaciyla planladigi bir dizi ucus sirasinda 4 ayri plan dusunulmustu Dogrudan Yukselis Bu plana gore uzay gemisi dogrudan Ay a firlatilacakti ve tum uzay aracinin yapacagi tek is Ay a once inip sonra kalkmak olacakti Bu islem icin donemin en guclu roketi kaynak belirtilmeli roketinden daha guclu bir rokete gereksinim vardi Dunya Yorungesinde Bulusma Bu plan biri uzay gemisini oteki de yakiti barindiran iki Saturn V roketinin firlatma islemini gerektiriyordu Uzay gemisi Dunya yorungesine yerlesecek ve yeterli yakitla doldurularak Ay a gidip gelecekti Yeniden tum uzay araci Ay yuzeyine oturacakti Ay Yuzeyinde Bulusma Bu plan ise biri itici yakiti tasiyan ve Ay a inis yapacak olan insansiz arac ile onu bir sure sonra izleyecek olan insanli iki uzay gemisinden olusuyordu Itici yakit insanli arac Dunya ya donmeden insansiz aractan insanli araca aktarilacakti Ay Yorungesinde Bulusma Bu plan secilen plan olmustur Plana gore uzay araci Komuta Modulu Hizmet Modulu ve Ay Orumcegi nden olusuyordu Komuta Modulu ve Hizmet Modulu uc astronotun 5 gunluk Ay yolculugu icin gerekli yasamsal sistemleri ve arac atmosfere geri donerken gerekecek olan isi kalkanini barindiriyordu Ay Orumcegi ana parcadan Ay yorungesinde ayrilacak ve iki astronotu Ay yuzeyine inis icin tasiyacakti En sonda da Komuta Modulu ile Hizmet Modulu donecekti Atmosfere girerken Hizmet Modulu de terk edilecek ve boylelikle Dunya ya geri donen tek parca Komuta Modulu olacakti Tum planlari birbiriyle karsilastirdigimizda Ay Yorungesinde Bulusma plani uzay aracinin yalnizca ufak bir bolumunun Ay a inisi nedeniyle geri donus yolculugu icin firlatilmasi gereken kutleyi en aza indiriyordu Geri firlatilacak kutle inis motoru ve inis vitesinin de Ay yuzeyinde birakilmasiyla daha da aza indirgenmistir Projenin uygulanisi boyunca elde edilen bircok basariya karsin 2 buyuk basarisizlik yasandi Ilki Apollo 1 in firlatilis provasi sirasinda 3 astronotun Gus Grissom Edward Higgins White ve Roger Chaffee olumu ikincisi ise Apollo 13 un patlama gecirmesiydi Bu felaket proje muhendislerinin ucus denetcilerinin ve ekip uyelerinin cabalari sayesinde astronotlara bir sey olmadan atlatildi Ilk onemli adim 21 Aralik 1968 de firlatilan Apollo 8 in Ay in yorungesine oturtulmasi ve Ay cevresinde 10 kez donmesiyle atildi 3 Mart 1969 da Apollo 9 ile Ay a inmede kullanilacak Ay Orumcegi denendi Apollo nun ana govdesinden bir tunelle Ay Orumcegi ne gecilerek ilk kez arac disina cikmadan bir aractan digerine aktarma yapildi Apollo Projesi nin en buyuk basarisini Apollo 11 gerceklestirdi 16 Temmuz 1969 da Cape Kennedy uzay ussunden firlatilan Apollo 11 in icindeki astronotlardan Neil Armstrong ve Edwin Aldrin 20 Temmuz da Eagle adli Ay Orumcegi ne gectiler ve 21 Temmuz da sabahin erken saatlerinde Ay a ayak bastilar 14 Kasim 1969 da firlatilan Apollo 12 ile 19 Kasim da Ay a 2 kez insan indirme basarisi saglandi Apollo 13 Ay yolundayken bir patlama gecirdi ve aracin buyuk bolumu parcalandi Astronotlar guclukle Dunya ya geri donebildiler ve boylece bir felaket atlatilmis oldu Apollo 15 astronotlari uzay araci ile birlikte goturulen Ay Tasiti ile Ay yuzeyinde dolasarak genis olcude ornek topladilar Apollo 16 yaklasik 100 kg agirliginda bir Ay tasi getirdi Apollo 17 ise 1972 yilinin araliginda son Ay seferini gerceklestirdi Insanli yolculuklar Gorev Firlatma Roketi Firlatma Araci Komutan Baspilot Pilot Komuta Hizmet Modulu Adi Ay Orumcegi Adi Firlatma Tarihi Firlatma Zamani Gorevdeki SuresiApollo 1 Saturn IB AS 204 Grissom White Chaffee Ay Orumcegi yok 21 Subat 1967 Planlanan Tarih Firlatilamadi 27 Ocak 1967 de Gus Grissom Edward White ve Roger Chaffee bir deneme sirasinda firlatma platformunda cikan yangin sonucunda yasamlarini yitirdiler Gorev Firlatma Roketi Firlatma Araci Komutan Komuta Hizmet Modulu Pilotu Ay Orumcegi Pilotu Komuta Modulu Adi Ay Orumcegi Adi Firlatma Tarihi Firlatma Zamani Gorevdeki SuresiApollo 7 Saturn IB AS 205 Schirra Eisele Cunningham Ay Orumcegi yok 11 Ekim 1968 15 02 GMT 10gun 20sa 09dk 03snApollo nun ve Saturn IB nin insanli ilk uzay yolculugu Apollo 8 Saturn V AS 503 Borman Lovell Anders Ay Orumcegi yok 21 Aralik 1968 12 51 GMT 06gun 03sa 00dk 42snAy cevresinde insanli ilk ucus ve Saturn V in insanli ilk uzay yolculugu Apollo 9 Saturn V AS 504 McDivitt Scott Schweickart Gumdrop Spider 3 Mart 1969 16 00 GMT 10gun 01sa 00dk 54snAy Orumcegi yle insanli ilk uzay yolculugu Apollo 10 Saturn V AS 505 Stafford Young Cernan Charlie Brown Snoopy 18 Mayis 1969 16 49 GMT 08gun 00sa 03dk 23snAy Orumcegi yle Ay cevresinde ilk uzay yolculugu Apollo 11 Saturn V AS 506 Armstrong Collins Aldrin Columbia Eagle 16 Temmuz 1969 13 32 GMT 08gun 03sa 18dk 35snAy a ilk kez ayak basilmasi 20 Temmuz Apollo 12 Saturn V AS 507 Conrad Gordon Bean Yankee Clipper Intrepid 14 Kasim 1969 16 22 GMT 10gun 04sa 36dk 24snApollo 13 Saturn V AS 508 Lovell Odyssey Aquarius 11 Nisan 1970 19 13 GMT 05gun 22sa 54dk 41snOksijen tankinin yolculuk sirasinda patlamasiyla gorev iptal edildi Ilk ve 2007 itibariyla tek yorungeye girmeden insanli Ay yolculugu Apollo 14 Saturn V AS 509 Shepard Kitty Hawk Antares 31 Ocak 1971 21 03 GMT 09gun 00sa 01dk 58snMerkur Redstone 3 un astronotu Alan Shepard in Ay da ilk kez golf oynamasi Apollo 15 Saturn V AS 510 Scott Worden Irwin Endeavour Falcon 26 Temmuz 1971 13 34 GMT 12gun 07sa 11dk 53snIlk kez Ay Tasitinin kullanilmasi Apollo 16 Saturn V AS 511 Mattingly Duke Casper Orion 16 Nisan 1972 17 54 GMT 11gun 01sa 51dk 05snAy in yuksek bolgelerine ilk kez inis Apollo 17 Saturn V AS 512 Cernan America Challenger 7 Aralik 1972 05 33 GMT 12gun 13sa 51dk 59snApollo nun son Ay yolculugu gece firlatilan ilk uzay araci kaynak belirtilmeli Iptal edilen gorevler Gorev adi Komutan Apollo Komuta Hizmet Modulu Pilotu Ay Orumcegi Pilotu Gorev Tarihi Iptal edilme tarihiApollo 18 Gordon Brand Temmuz 1972 2 Eylul 1970Butce kesintisiApollo 19 Subat 1973 2 Eylul 1970Butce kesintisiApollo 20 Conrad Weitz Aralik 1974 4 Ocak 1970Firlatma roketi Skylab i firlatmistir GaleriSaturn IC roketleri IC Intercontinental Kitalararasi ve Von Braun Apollo 16 nin Ay Orumcegi Apollo 11 den Dunya Apollo A 101 Saturn Apollo 6 firlatma oncesi Apollo 11 Projesi ile Ay a ayak basan ikinci insan olan Buzz Aldrin uydunun yuzeyinde Amerika Birlesik Devletleri bayragini selamlarken Ayrica bakinizApollo astronotlari Apollo Uzay Araci Ay a aslinda gidilmedigi iddiasiKaynakca United States Congress House Committee on Science and Astronautics 1973 1974 NASA authorization hearings Ninety third Congress first session on H R 4567 7 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Page 1271 Washington U S Govt Print Off Dis baglantilarApollo Projesine ait NASA fotograflari 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde