Armen Leonovich Takhtajan veya Takhtajian (Ermenice: Արմեն Լևոնի Թախտաջյան; Rusça: Армен Леонович Тахтаджян) (10 Haziran 1910 - 13 Kasım 2009), bitki evrimi, bitki sistematiği ve biyocoğrafya alanlarında 20. yüzyılın en önemli isimlerinden biri olan Sovyet - Ermeni botanikçi. Diğer ilgi alanları arasında çiçekli bitkilerin morfolojisi, paleobotanik ve Kafkasya florası vardı. Şuşa'da doğdu. Yirminci yüzyılın en etkili taksonomistlerinden biriydi. Bitki bilim mahlası Takht.'dır.
Armen Takhtajan | |
---|---|
Armen Takhtajan bir posta pulu üzerinde | |
Doğum | 10 Haziran 1910 Şuşa, Rus İmparatorluğu |
Ölüm | 13 Kasım 2009 (99 yaşında) Sankt-Peterburg, Rusya |
Vatandaşlık | SSCB |
Eğitim | Erivan Devlet Üniversitesi |
Kariyeri | |
Dalı | Botanik |
Çalıştığı kurumlar | |
İmza | |
Hayatı
Ailesi
Takhtajan, 10 Haziran 1910'da Rusya İmparatorluğu'nun Şuşa kentinde doğdu. Büyükbabası Meliksan Takhtadzhyan Petrovich, Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı Trabzon'da doğdu ve İtalya'da eğitim gördükten sonra gazeteci olarak çalıştı. 1930'da Paris'te öldü. Babası Leon Meliksanovich Takhtadzhyan (1884-1950), Gürcistan'ın Batum şehrinde doğdu ve Leipzig Üniversitesi'nde tarım uzmanı olarak eğitim gördü. 1906'da mezun olduktan sonra Fransa, İsviçre ve Birleşik Krallık'ta çiftliklerde çalıştı ve koyun yetiştiriciliği üzerine çalışmalar yaptı. Almanca, Fransızca, İngilizce, Rusça, Gürcüce ve Azerice dillerinde uzmanlaştı. 1908'de Şuşa'ya geldi. 1909'da Gerseliya Sergeevna Gazarbekyan (1887-1974) ile tanıştı ve evlendi.
Hayatı
Takhtajanların üç çocuğu vardı, Armen (1910-2009), Nellie (1914-1994) ve Nora (1918-1965). 1918'de aile, pogromlar nedeniyle kuzey Ermenistan'a kaçmak zorunda kaldı. Armen, çocukluğu boyunca babasıyla birlikte seyahat ederken doğa tarihine ilgi duymaya başladı. Tiflis'te eğitimine başladı. Burada, daha önce Tiflis Devlet Üniversitesinde tarım öğretmenliği yapmış ve Gürcüce, Rusça ve Latince botanik isimler sözlüğü hazırlamış olan öğretmenlerinden Alexander Konstantinovich Makaev'den (Makashvili) (1896-1962) etkilendi. Makaev, Armen'i botanik gezilere çıkardı ve ona bitkileri tanımlamayı öğretti (1920). 1928'de ortaokulu bitirdi ve Leningrad'a gitti. Leningrad Üniversitesi biyoloji bölümünde 'un (1869-1945) bitki morfolojisi üzerine derslerine katıldı. 1929 yılında Erivan Devlet Üniversitesi'nde biyoloji eğitimine başladı.
Erivan'da Ermenistan Doğa Tarihi Müzesi'nde ve ardından Sovyet Bilimler Akademisi Biyoloji Enstitüsü Ermenistan şubesinin Herbaryumunda araştırmacı olarak görev aldı ve 1936'da Erivan Üniversitesi'nde yüksek lisans tezini tamamlarken öğretmenliğe başladı.
13 Kasım 2009'da, başyapıtı Çiçekli Bitkiler'ı bitirdikten sonra, Saint Petersburg'da öldü.
Eserleri
Esas olarak çiçekli bitkilerin kökenleri ve paleobotani üzerine eserleri ile ünlüdür ve bitkiler için yeni bir sınıflandırma sistemi geliştirmiştir. "Ermenistan Florası" (cilt 1-6, 1954-73) ve "SSCB'nin çiçekli bitki fosilleri" (v. 1, 1974) kitapları üzerinde çalıştı. Takhtajan ayrıca bir sistemi geliştirdi. (Takhtajan, Crovello ve Cronquist, 1986)
Takhtajan sistemi
"Takhtajan sistemi", çiçekli bitkileri bir bölüm (filum) (Magnoliophyta) ve iki sınıf, (Magnoliopsida (dikotlar) ve Liliopsida (monokotlar)) olarak ele alır. Bu iki sınıf, alt sınıflara ve ardından üst takımlara, takımlara ve ailelere ayrılır. Takhtajan sistemi Cronquist sistemine benzerdir, ancak biraz daha karmaşıktır. Takhtajan sınıflandırma sistemi günümüzde örneğin Montréal Botanik Bahçesi tarafından kullanılmaktadır.
Önemli eserleri
- 1948. Морфологическая эволюция покрытосеменных (Kapalı tohumluların morfolojik evrimi). [Rusçadan Almancaya Werner Höppner tarafından, Die evolution der angiospermae 1959, Fischer, Jena adı ileçevrilmiştir]
- 1969. Çiçekli bitkiler: köken ve dağılım. Oliver ve Boyd, Edinburgh [Rusça'dan C Jeffrey tarafından çevrilmiştir]
- 2009. Çiçekli Bitkiler. Springer, New York.
Mirası
Takhtajan, zamanının önde gelen botanikçilerinden biri olarak kabul edilir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "IPNI". 8 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ağustos 2020.
- ^ a b c Velgorskaya 2007.
- ^ a b c Morin 2009.
- ^ a b Takhtajan 2009.
- ^ "Reviewed by Herbert F. Copeland, 1961". 2 Şubat 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ağustos 2020.
- ^ "Review by Lincoln Constance" (PDF). 2 Şubat 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 12 Ağustos 2020.
- ^ Takhtajan 1966.
- ^ Stevens 1993.
Bibliyografya
- Morin, Nancy R (Temmuz–Aralık 2009). "Armen Takhtajan 1910-2009" (PDF). Flora of North America Newsletter. 23 (2): 23-24. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 3 Ocak 2016.
- (2009). Foreword. ss. ix-xi. ISBN . 1 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2016. in Takhtajan (2009)
- Stevens, William K. (6 Nisan 1993). "Armen Takhtajan; Botanist Plans Survey of World's Flowers". The New York Times. Erişim tarihi: 28 Aralık 2015.
- Velgorskaya, T. V. (2007). Armen Leonovich Takhtajan: Biographical sketch. in Takhtajan (2007)
Takhtajan'ın eserleri
- (Haziran 1964). "The Taxa of the Higher Plants above the Rank of Order". Taxon. 13 (5): 160-164. doi:10.2307/1216134. JSTOR 1216134.
- ; ; (Nisan 1966). "On the Higher Taxa of Embryobionta". . 15 (4): 129-134. doi:10.2307/1217531. JSTOR 1217531.
- (1966). "Lilianae". Система и филогения цветкорых растений (Sistema i filogeniia tsvetkovykh rastenii) [Systema et Phylogemia Magnoliophytorum] (Rusça). trans. C Jeffrey, as Flowering plants: Origin and dispersal, Edinburgh : Oliver and Boyd, 1969. Moskova: Наука. s. 473. ISBN .
- Takhtajan, Armen. 1973. Chetyre tsarstva organicheskogo mira (Four Kingdoms of the Organic World). Priroda (Nature), Akad. Nauk 2: 22-32.
- (1980). "Outline of the classification of flowering plants (Magnoliophya)". Botanical Review. 46 (3): 225-359. doi:10.1007/BF02861558.
- Takhtajan, A. (1987). Sistema Magnoliofitov (Systema Magnoliophytorum) (Rusça). Leningrad: Nauka.
- Takhtajan, Armen (1991). Evolutionary trends in flowering plants. New York: Columbia Univ. Press. ISBN . 6 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ağustos 2020.
- Takhtajan, A.L. (2007). Грани эволюции: Статьи по теории эволюции. 1943—2006 (Grani ėvoli︠u︡t︠s︡ii: statʹi po teorii ėvoli︠u︡t︠s︡ii. 1943--2006 [The boundaries of evolution: Articles on the theory of evolution. 1943-2006]. St Petersburg: Nauka. ISBN .
- (2009). Flowering Plants. New York: Springer. ISBN . 3 Kasım 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ocak 2014.
- Takhtajan, Armen Leonovich (1997). Diversity and Classification of Flowering Plants. Columbia University Press. ISBN .
- A. Takhtajan, Th.J. Crovello and (1986). Floristic Regions of the World.
Dış bağlantılar
- Büyük Sovyet Ansiklopedisinde Takhtajian
- . Komarov Botanik Enstitüsü sitesinde fotoğraflar. (Rusça)
- Ivan Gabrielyan, Johanna Kovar-Eder.4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Obituary 16 Kasım 20104 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Armen Leonovich Takhtajan veya Takhtajian Ermenice Արմեն Լևոնի Թախտաջյան Rusca Armen Leonovich Tahtadzhyan 10 Haziran 1910 13 Kasim 2009 bitki evrimi bitki sistematigi ve biyocografya alanlarinda 20 yuzyilin en onemli isimlerinden biri olan Sovyet Ermeni botanikci Diger ilgi alanlari arasinda cicekli bitkilerin morfolojisi paleobotanik ve Kafkasya florasi vardi Susa da dogdu Yirminci yuzyilin en etkili taksonomistlerinden biriydi Bitki bilim mahlasi Takht dir Armen TakhtajanArmen Takhtajan bir posta pulu uzerindeDogum10 Haziran 1910 1910 06 10 Susa Rus ImparatorluguOlum13 Kasim 2009 99 yasinda Sankt Peterburg RusyaVatandaslikSSCBEgitimErivan Devlet UniversitesiKariyeriDaliBotanikCalistigi kurumlarErivan Devlet Universitesi Sankt Peterburg Devlet UniversitesiImzaHayatiAilesi Armen Takhtajan in babasi solda ve buyukbabasi sagda yak 1900 Takhtajan 10 Haziran 1910 da Rusya Imparatorlugu nun Susa kentinde dogdu Buyukbabasi Meliksan Takhtadzhyan Petrovich Osmanli Imparatorlugu na bagli Trabzon da dogdu ve Italya da egitim gordukten sonra gazeteci olarak calisti 1930 da Paris te oldu Babasi Leon Meliksanovich Takhtadzhyan 1884 1950 Gurcistan in Batum sehrinde dogdu ve Leipzig Universitesi nde tarim uzmani olarak egitim gordu 1906 da mezun olduktan sonra Fransa Isvicre ve Birlesik Krallik ta ciftliklerde calisti ve koyun yetistiriciligi uzerine calismalar yapti Almanca Fransizca Ingilizce Rusca Gurcuce ve Azerice dillerinde uzmanlasti 1908 de Susa ya geldi 1909 da Gerseliya Sergeevna Gazarbekyan 1887 1974 ile tanisti ve evlendi Hayati Takhtajanlarin uc cocugu vardi Armen 1910 2009 Nellie 1914 1994 ve Nora 1918 1965 1918 de aile pogromlar nedeniyle kuzey Ermenistan a kacmak zorunda kaldi Armen cocuklugu boyunca babasiyla birlikte seyahat ederken doga tarihine ilgi duymaya basladi Tiflis te egitimine basladi Burada daha once Tiflis Devlet Universitesinde tarim ogretmenligi yapmis ve Gurcuce Rusca ve Latince botanik isimler sozlugu hazirlamis olan ogretmenlerinden Alexander Konstantinovich Makaev den Makashvili 1896 1962 etkilendi Makaev Armen i botanik gezilere cikardi ve ona bitkileri tanimlamayi ogretti 1920 1928 de ortaokulu bitirdi ve Leningrad a gitti Leningrad Universitesi biyoloji bolumunde un 1869 1945 bitki morfolojisi uzerine derslerine katildi 1929 yilinda Erivan Devlet Universitesi nde biyoloji egitimine basladi Erivan da Ermenistan Doga Tarihi Muzesi nde ve ardindan Sovyet Bilimler Akademisi Biyoloji Enstitusu Ermenistan subesinin Herbaryumunda arastirmaci olarak gorev aldi ve 1936 da Erivan Universitesi nde yuksek lisans tezini tamamlarken ogretmenlige basladi 13 Kasim 2009 da basyapiti Cicekli Bitkiler i bitirdikten sonra Saint Petersburg da oldu EserleriEsas olarak cicekli bitkilerin kokenleri ve paleobotani uzerine eserleri ile unludur ve bitkiler icin yeni bir siniflandirma sistemi gelistirmistir Ermenistan Florasi cilt 1 6 1954 73 ve SSCB nin cicekli bitki fosilleri v 1 1974 kitaplari uzerinde calisti Takhtajan ayrica bir sistemi gelistirdi Takhtajan Crovello ve Cronquist 1986 Takhtajan sistemi Takhtajan sistemi cicekli bitkileri bir bolum filum Magnoliophyta ve iki sinif Magnoliopsida dikotlar ve Liliopsida monokotlar olarak ele alir Bu iki sinif alt siniflara ve ardindan ust takimlara takimlara ve ailelere ayrilir Takhtajan sistemi Cronquist sistemine benzerdir ancak biraz daha karmasiktir Takhtajan siniflandirma sistemi gunumuzde ornegin Montreal Botanik Bahcesi tarafindan kullanilmaktadir Onemli eserleri1948 Morfologicheskaya evolyuciya pokrytosemennyh Kapali tohumlularin morfolojik evrimi Ruscadan Almancaya Werner Hoppner tarafindan Die evolution der angiospermae 1959 Fischer Jena adi ilecevrilmistir 1969 Cicekli bitkiler koken ve dagilim Oliver ve Boyd Edinburgh Rusca dan C Jeffrey tarafindan cevrilmistir 2009 Cicekli Bitkiler Springer New York MirasiTakhtajan zamaninin onde gelen botanikcilerinden biri olarak kabul edilir Ayrica bakinizKaynakca IPNI 8 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Agustos 2020 a b c Velgorskaya 2007 a b c Morin 2009 a b Takhtajan 2009 Reviewed by Herbert F Copeland 1961 2 Subat 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Agustos 2020 Review by Lincoln Constance PDF 2 Subat 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 12 Agustos 2020 Takhtajan 1966 Stevens 1993 BibliyografyaMorin Nancy R Temmuz Aralik 2009 Armen Takhtajan 1910 2009 PDF Flora of North America Newsletter 23 2 23 24 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 3 Ocak 2016 2009 Foreword ss ix xi ISBN 9781402096099 1 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ocak 2016 in Takhtajan 2009 Stevens William K 6 Nisan 1993 Armen Takhtajan Botanist Plans Survey of World s Flowers The New York Times Erisim tarihi 28 Aralik 2015 Velgorskaya T V 2007 Armen Leonovich Takhtajan Biographical sketch in Takhtajan 2007 Takhtajan in eserleri Haziran 1964 The Taxa of the Higher Plants above the Rank of Order Taxon 13 5 160 164 doi 10 2307 1216134 JSTOR 1216134 Nisan 1966 On the Higher Taxa of Embryobionta 15 4 129 134 doi 10 2307 1217531 JSTOR 1217531 1966 Lilianae Sistema i filogeniya cvetkoryh rastenij Sistema i filogeniia tsvetkovykh rastenii Systema et Phylogemia Magnoliophytorum Rusca trans C Jeffrey as Flowering plants Origin and dispersal Edinburgh Oliver and Boyd 1969 Moskova Nauka s 473 ISBN 978 0 05 001715 9 Takhtajan Armen 1973 Chetyre tsarstva organicheskogo mira Four Kingdoms of the Organic World Priroda Nature Akad Nauk 2 22 32 1980 Outline of the classification of flowering plants Magnoliophya Botanical Review 46 3 225 359 doi 10 1007 BF02861558 Takhtajan A 1987 Sistema Magnoliofitov Systema Magnoliophytorum Rusca Leningrad Nauka Takhtajan Armen 1991 Evolutionary trends in flowering plants New York Columbia Univ Press ISBN 9780231073288 6 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Agustos 2020 Takhtajan A L 2007 Grani evolyucii Stati po teorii evolyucii 1943 2006 Grani evoli u t s ii statʹi po teorii evoli u t s ii 1943 2006 The boundaries of evolution Articles on the theory of evolution 1943 2006 St Petersburg Nauka ISBN 978 5 02 026273 7 2009 Flowering Plants New York Springer ISBN 978 1 4020 9609 9 3 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ocak 2014 Takhtajan Armen Leonovich 1997 Diversity and Classification of Flowering Plants Columbia University Press ISBN 978 0 231 10098 4 A Takhtajan Th J Crovello and 1986 Floristic Regions of the World Dis baglantilarBuyuk Sovyet Ansiklopedisinde Takhtajian Komarov Botanik Enstitusu sitesinde fotograflar Rusca Ivan Gabrielyan Johanna Kovar Eder 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Obituary 16 Kasim 20104 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde