Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddedeki üslubun, ansiklopedik bir yazıdan beklenen resmî ve ciddi üsluba uygun olmadığı düşünülmektedir. |
Mata Hari (d. 7 Ağustos 1876, Leeuwarden, Hollanda - ö. 15 Ekim 1917, Vincennes, Fransa), I. Dünya Savaşı yıllarında dansçı kimliği altında Alman devleti için çalıştığı iddia edilen casustur.
Mata Hari | |
|---|---|
 | |
| Doğum | Margaretha Geertruida Zelle 7 Ağustos 1876 Leeuwarden, Hollanda |
| Ölüm | 15 Ekim 1917 (41 yaşında) Vincennes, Fransa |
| Ölüm sebebi | Kurşuna dizilme |
| Milliyet | Felemenk |
| Meslek | Casus, Dansöz, Fahişe |
| Boy | 1,73 m (5 ft 8 in) |
| Çocuk(lar) | Norman-John MacLeod (oğlu) (30 Ocak 1897 - 27 Haziran 1899) Louise Jeanne MacLeod (kızı) (2 Mayıs 1898-10 Ağustos 1919) |
| Ebeveyn(ler) | Adam Zelle (baba) Antje van der Meulen (anne) |
| İmza | |
 | |
Aslen Hollandalı olan Mata Hari'nin gerçek adı Margaretha Geertruida Zelle'dir. Mata Hari ismi Malay dilinde "şafağın gözü", Hint dilinde "şafağın göz bebeği" anlamına gelmektedir.
Fransız, İngiliz, Rus subay ve devlet adamlarından topladığı çok gizli askerî bilgileri kızına yazılmış masum mektuplar halinde özel diplomatik kurye ile Paris'ten Almanlara ulaştırmıştır. Alman askerî ve denizcilik istihbarat başkanlarıyla toplantılara katıldığı Madrid'den Paris'e döndükten sonra 13 Şubat 1917'de tutuklandı. Yıllardır hakkında toplanan belgelerin en önemlisi, son Madrid seyahatinde, Madrid elçiliğinden Alman askerî merkezine kendi kodu (H21) ile gönderdiği ve yolda ele geçirilen telgraftı. Madrid dönüşü alacağı 15.000 İspanyol pesetası tutarındaki çek, tutuklandığı zaman Mata Hari'nin üzerinde bulundu. Bir diğer delil ise 1915'te Fransa'ya dönmesinden önce, Alman Gizli Servisi'nden aldığı 30.000 marklık senetti. Mahkemenin söz konusu paralarla ilgili suçlamasını, "Hediye aldım" diyerek reddeden Mata Hari, kuvvetli delil bulunamamasına rağmen idama mahkûm edildi ve 15 Ekim 1917'de kurşuna dizildi.
Ayrıca Samira Efendi isimli şarkıcı "Eurovision - 2021 Şarkı Yarışması"nda Azerbaycan'ı "Mata Hari" adlı şarkıyla temsil etmiştir. Azerbaycan'ı en büyük müzik arenasında temsil eden "Mata Hari" şarkısı hem Azerbaycan'a hem de Samira Efendi'ye büyük ün kazandırdı. Şarkı, Eurovision Şarkı Yarışması'nda final aşamasına geldi. Samira Efendi, Eurovision Şarkı Yarışması'nın ardından birçok uluslararası etkinlikte, Avrupa festivallerinde ve diğer yarışmalarda Azerbaycan'ı "Mata Hari" şarkısıyla yeniden temsil etti.
Hayatı
Zamanın yüksek sosyetesinde söylenenlere göre Mata Hari, Hindistan'ın güneyinde, Malabar sahilinde doğmuştu. Babası Brahman sınıfından bir din adamı, annesi de bir rakkaseydi. Kanda-Swany tapınağının mahzenlerinde küçük yaşından itibaren kendisine kutsal danslar ve usuller öğretilmişti. Başrakkase, Mata Hari'de olağanüstü yetenekler sezdiği için onu Tanrı Siva'nın hizmetine adamayı kararlaştırmıştı.[]
Bütün Parisliler bu efsaneye az çok inanıyordu ama Mata Hari'nin böyle bir iddiası yoktu. Yakınlarının söylediğine göre o, 7 Ağustos 1876 tarihinde Hollanda'nın Frizya eyaletinin merkezi olan Leeuwarden'de doğmuştu. Babası tanınmış tüccarlardandı; annesi de zengin, güzel ve kibar bir kadındı. Margaretha'nın babasının küçük bir kasketçi dükkânı vardı. Günün birinde iflas ettiğinden simsarlık yapmaya başlamıştı.
Margaretha, 18 yaşına gelince Leiden şehrinde öğretmen okuluna gitti. Çok geçmeden okul müdürü, güzel öğrencisine âşık oldu. Fakat Margaretha'nın, yaşlı müdürün masallarını dinleyecek zamanı yoktu. Bir süre sonra okulu bırakarak Lahey'de oturan amcasının yanına gitti. Burada bir subayla evlenmeyi istiyordu.
1895 yılının başlarında, gazetede kalbini çarptıran bir ilan okudu. Hollanda'nın sömürgesi olan Endonezya'da (Hollanda Hindistan'ı) görevli olan ve iznini Lahey'de geçiren bir yüzbaşı evlenmek istiyordu.
Aslında ilan, bir şakadan ibaretti. Yüzbaşı Rudolf Mac Leod arkadaşlarıyla konuşurken son derece sıkıntılı bir hayat geçirdiğini söylemiş, onlar da gülerek evlenmesini tavsiye etmişti. Yüzbaşının dostlarından bir gazeteci de bu evlenme ilanını uydurarak gazetesine koyuvermişti.
Yüzbaşının aldığı on beş mektuptan yalnız biri dikkatini çekti. O mektubu gönderen de Margaretha idi. İçine resmini de koymuştu. İlk görüşmeleri 24 Mart 1895'te Amsterdam'da gerçekleşti. İki genç birbirlerini görür görmez âşık olmuşlardı. Aynı yılın 11 Temmuz'unda evlendiler. 30 Ocak 1896'da Norman adını verdikleri bir oğulları oldu.
1 Mayıs 1897'de Rudolf ile Margaretha "Princesse Aurelia" gemisiyle Cava'ya hareket ettiler. O andan itibaren Mata Hari'nin gerçek şahsiyetinin kavranmasını imkânsız kılan, karışık bir devre başladı. Hâlbuki olaylar gayet normal seyrediyordu. Marie Jeanne adını verdikleri bir kızları olmuştu. Fakat çok geçmeden küçük Norman, zehirlenerek öldü. Bu olaydan sonra çiftin hayatı cehennemi andırmaya başladı.
1902 yılında, Hollanda'ya dönerek boşandılar. Rudolf, Greta'ya ayda 100 florin nafaka veriyordu. Fakat bu para Cava'da geçen mahrumiyetlerin acısını çıkarmak isteyen genç Mata-Hari için yeterli gelecek gibi değildi.
1903 sonlarına doğru Paris'e geldi. Artık kararını vermişti: Hayatı aşkla dans etmekten ibaret olacaktı. 13 Mart 1905'te Mata Hari, Guimet Müzesi'nde düzenlenen ve seçkin davetlilerin hazır bulunduğu bir topluluk karşısında Hintlerin mukaddes danslarını canlandırdı. Gösterinin sonunda vecde gelip bayılması üzerine, aslında çok takdir edilen dansı herkesi teshir etmiş (büyülemiş) oldu. Hazır bulunanlar yalnız güzelliğine karşı hayran olmakla kalmayıp derin bilgisini de hayretle karşıladı.
1912 yılında Fransa intikam arzusu ile kıvranıyordu. Vatanseverlik bir mezhep hâline gelmişti. Herkes, her yerde casuslar görür gibi oluyordu. Bu bakımdan casusluk ve istihbarat işleriyle uğraşan 2. Şube, Mata Hari'yi gözaltına alarak Harbiye Nezaretinde adına bir dosya açtı.
Dikkatli müşahitler, Mata Hari'nin Guimet Müzesi'nde ilk dans ettiği sırada Alman Sefiri Prens Radolin'in kendisine fazla iltifatta bulunduğunu gözden kaçırmamışlardı. Antonie de onun, bale üstadı casus Sarocco ile sıkı fıkı olduğunu biliyordu. Neuilly'deki villasında hüviyeti pek iyi anlaşılamayan bir Alman subayı ile uzun süre yaşadığı da malûmdu.
2 Eylül ile 2 Kasım 1916 tarihleri arası, şüpheleri üzerinde toplayan bu kadının genç havacılarla düşüp kalktığı tespit edildi. Fakat aleyhine en ufak bir delil elde etmek mümkün değildi. Bu durumda, Mata Hari'nin sınır dışı edilmesi kararlaştırıldı ve Yüzbaşı Ladoux emri iletmekle görevlendirildi.
Mara Hari bu emir üzerine derin bir hayrete düşerek Fransa'ya bağlı olduğunu söyledi, hatta bu iddiasını ispatlamak için çok samimi olduğu Alman Veliahdı ve Brunsvik Dukası'ndan bir hayli bilgi edinerek Fransızlara aktarabileceğini ileri sürdü.
Ladoux, bu teklifi derhâl kabul etti ve Mata Hari'nin İspanya'ya giderek, oradan İngiltere'ye geçmesi kararlaştı.
Fakat Mata Hari İngiltere'ye ayak basınca Gizli Haberalma Servisi onu tekrar İspanya'ya iade etti. Anlaşılan bütün bu mizansen Mata Hari'ye kurulan bir tuzaktan başka bir şey değildi. Sonuç çıkmayınca geri gönderildi. Yalnız, Mata Hari'nin Fransız emniyet servisleri talimatıyla Brüksel'de temas kuracağı altı ajandan biri tam o günlerde Almanlar tarafından yakalanarak kurşuna dizilmişti. Bunun üzerine Gizli Haberalma Servisi, Fransız ikinci şubesine yazdığı bir yazıda, Mata Hari'yi Brüksel'deki bir ajanın idamından sorumlu tutmak gerektiğini bildirdi. Ancak Fransızların elinde hâlâ Mata Hari'yi yakalamak için yeterli delil yoktu.
Madrid'te de Mata Hari'nin davranışları şüpheyi davet etmekten geri kalmıyordu. Hari, Alman kara ve deniz ataşelerine metreslik ediyordu. Tuhaf bir tesadüf eseri olarak tam o günlerde Alman denizaltılarının batırdıkları müttefik gemilerinin tonajı da birdenbire müthiş bir yekünü buluyordu.
Mata Hari, 2 Mayıs 1917'de, Paris'e dönmeye karar verdi. Onun bu kararı vicdan huzuru içinde bulunduğunu ispat edecek nitelikteydi. Fakat dostları yine de ona zan altında bulunduğunu hatırlatarak, kararından vazgeçmesini tavsiye ettiler. O, bu uyarılardan hiçbirine kulak asmadı. Kendini suçsuz görüyordu. Neden korkacaktı?
Fakat Mata Hari'nin Paris'e hareket ettiği sıralarda Madrid Alman Ataşemiliteri von Kalle, Hollanda'daki Alman casusluk teşkilatı şefine bir telsiz göndererek H21 rumuzlu bir ajana Paris'te Comptoir National d'Escompte aracılığıyla 15 bin pesetalık bir havale göndermesini bildiriyordu.
Eyfel Kulesi tarafından zapt edilen bu mesaj açılınca havale lehtarının Mata Hari olduğu hayretle görüldü ve bunun üzerine Hari, 13 Şubat 1917'de yakalandı. 24 Temmuz 1917'de 3 numaralı divan-ı harbe verildi ve 15 Ekim 1917'de kurşuna dizilerek idam edildi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki uslubun ansiklopedik bir yazidan beklenen resmi ve ciddi usluba uygun olmadigi dusunulmektedir Maddeyi gelistirerek ya da konuyla ilgili tartismaya katilarak Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Mata Hari d 7 Agustos 1876 Leeuwarden Hollanda o 15 Ekim 1917 Vincennes Fransa I Dunya Savasi yillarinda dansci kimligi altinda Alman devleti icin calistigi iddia edilen casustur Mata HariDogumMargaretha Geertruida Zelle 7 Agustos 1876 Leeuwarden HollandaOlum15 Ekim 1917 41 yasinda Vincennes FransaOlum sebebiKursuna dizilmeMilliyetFelemenkMeslekCasus Dansoz FahiseBoy1 73 m 5 ft 8 in Cocuk lar Norman John MacLeod oglu 30 Ocak 1897 27 Haziran 1899 Louise Jeanne MacLeod kizi 2 Mayis 1898 10 Agustos 1919 Ebeveyn ler Adam Zelle baba Antje van der Meulen anne ImzaMata Hari dansci kiyafetiyle Aslen Hollandali olan Mata Hari nin gercek adi Margaretha Geertruida Zelle dir Mata Hari ismi Malay dilinde safagin gozu Hint dilinde safagin goz bebegi anlamina gelmektedir Fransiz Ingiliz Rus subay ve devlet adamlarindan topladigi cok gizli askeri bilgileri kizina yazilmis masum mektuplar halinde ozel diplomatik kurye ile Paris ten Almanlara ulastirmistir Alman askeri ve denizcilik istihbarat baskanlariyla toplantilara katildigi Madrid den Paris e dondukten sonra 13 Subat 1917 de tutuklandi Yillardir hakkinda toplanan belgelerin en onemlisi son Madrid seyahatinde Madrid elciliginden Alman askeri merkezine kendi kodu H21 ile gonderdigi ve yolda ele gecirilen telgrafti Madrid donusu alacagi 15 000 Ispanyol pesetasi tutarindaki cek tutuklandigi zaman Mata Hari nin uzerinde bulundu Bir diger delil ise 1915 te Fransa ya donmesinden once Alman Gizli Servisi nden aldigi 30 000 marklik senetti Mahkemenin soz konusu paralarla ilgili suclamasini Hediye aldim diyerek reddeden Mata Hari kuvvetli delil bulunamamasina ragmen idama mahkum edildi ve 15 Ekim 1917 de kursuna dizildi Ayrica Samira Efendi isimli sarkici Eurovision 2021 Sarki Yarismasi nda Azerbaycan i Mata Hari adli sarkiyla temsil etmistir Azerbaycan i en buyuk muzik arenasinda temsil eden Mata Hari sarkisi hem Azerbaycan a hem de Samira Efendi ye buyuk un kazandirdi Sarki Eurovision Sarki Yarismasi nda final asamasina geldi Samira Efendi Eurovision Sarki Yarismasi nin ardindan bircok uluslararasi etkinlikte Avrupa festivallerinde ve diger yarismalarda Azerbaycan i Mata Hari sarkisiyla yeniden temsil etti HayatiZamanin yuksek sosyetesinde soylenenlere gore Mata Hari Hindistan in guneyinde Malabar sahilinde dogmustu Babasi Brahman sinifindan bir din adami annesi de bir rakkaseydi Kanda Swany tapinaginin mahzenlerinde kucuk yasindan itibaren kendisine kutsal danslar ve usuller ogretilmisti Basrakkase Mata Hari de olaganustu yetenekler sezdigi icin onu Tanri Siva nin hizmetine adamayi kararlastirmisti kaynak belirtilmeli Butun Parisliler bu efsaneye az cok inaniyordu ama Mata Hari nin boyle bir iddiasi yoktu Yakinlarinin soyledigine gore o 7 Agustos 1876 tarihinde Hollanda nin Frizya eyaletinin merkezi olan Leeuwarden de dogmustu Babasi taninmis tuccarlardandi annesi de zengin guzel ve kibar bir kadindi Margaretha nin babasinin kucuk bir kasketci dukkani vardi Gunun birinde iflas ettiginden simsarlik yapmaya baslamisti Margaretha 18 yasina gelince Leiden sehrinde ogretmen okuluna gitti Cok gecmeden okul muduru guzel ogrencisine asik oldu Fakat Margaretha nin yasli mudurun masallarini dinleyecek zamani yoktu Bir sure sonra okulu birakarak Lahey de oturan amcasinin yanina gitti Burada bir subayla evlenmeyi istiyordu 1895 yilinin baslarinda gazetede kalbini carptiran bir ilan okudu Hollanda nin somurgesi olan Endonezya da Hollanda Hindistan i gorevli olan ve iznini Lahey de geciren bir yuzbasi evlenmek istiyordu Kizi Louise Jeanne ve oglu babasinin kucaginda Norman John Aslinda ilan bir sakadan ibaretti Yuzbasi Rudolf Mac Leod arkadaslariyla konusurken son derece sikintili bir hayat gecirdigini soylemis onlar da gulerek evlenmesini tavsiye etmisti Yuzbasinin dostlarindan bir gazeteci de bu evlenme ilanini uydurarak gazetesine koyuvermisti Yuzbasinin aldigi on bes mektuptan yalniz biri dikkatini cekti O mektubu gonderen de Margaretha idi Icine resmini de koymustu Ilk gorusmeleri 24 Mart 1895 te Amsterdam da gerceklesti Iki genc birbirlerini gorur gormez asik olmuslardi Ayni yilin 11 Temmuz unda evlendiler 30 Ocak 1896 da Norman adini verdikleri bir ogullari oldu 1 Mayis 1897 de Rudolf ile Margaretha Princesse Aurelia gemisiyle Cava ya hareket ettiler O andan itibaren Mata Hari nin gercek sahsiyetinin kavranmasini imkansiz kilan karisik bir devre basladi Halbuki olaylar gayet normal seyrediyordu Marie Jeanne adini verdikleri bir kizlari olmustu Fakat cok gecmeden kucuk Norman zehirlenerek oldu Bu olaydan sonra ciftin hayati cehennemi andirmaya basladi 1902 yilinda Hollanda ya donerek bosandilar Rudolf Greta ya ayda 100 florin nafaka veriyordu Fakat bu para Cava da gecen mahrumiyetlerin acisini cikarmak isteyen genc Mata Hari icin yeterli gelecek gibi degildi Mata Hari dans ederken 1905 1903 sonlarina dogru Paris e geldi Artik kararini vermisti Hayati askla dans etmekten ibaret olacakti 13 Mart 1905 te Mata Hari Guimet Muzesi nde duzenlenen ve seckin davetlilerin hazir bulundugu bir topluluk karsisinda Hintlerin mukaddes danslarini canlandirdi Gosterinin sonunda vecde gelip bayilmasi uzerine aslinda cok takdir edilen dansi herkesi teshir etmis buyulemis oldu Hazir bulunanlar yalniz guzelligine karsi hayran olmakla kalmayip derin bilgisini de hayretle karsiladi 1912 yilinda Fransa intikam arzusu ile kivraniyordu Vatanseverlik bir mezhep haline gelmisti Herkes her yerde casuslar gorur gibi oluyordu Bu bakimdan casusluk ve istihbarat isleriyle ugrasan 2 Sube Mata Hari yi gozaltina alarak Harbiye Nezaretinde adina bir dosya acti Dikkatli musahitler Mata Hari nin Guimet Muzesi nde ilk dans ettigi sirada Alman Sefiri Prens Radolin in kendisine fazla iltifatta bulundugunu gozden kacirmamislardi Antonie de onun bale ustadi casus Sarocco ile siki fiki oldugunu biliyordu Neuilly deki villasinda huviyeti pek iyi anlasilamayan bir Alman subayi ile uzun sure yasadigi da malumdu 2 Eylul ile 2 Kasim 1916 tarihleri arasi supheleri uzerinde toplayan bu kadinin genc havacilarla dusup kalktigi tespit edildi Fakat aleyhine en ufak bir delil elde etmek mumkun degildi Bu durumda Mata Hari nin sinir disi edilmesi kararlastirildi ve Yuzbasi Ladoux emri iletmekle gorevlendirildi Mara Hari bu emir uzerine derin bir hayrete duserek Fransa ya bagli oldugunu soyledi hatta bu iddiasini ispatlamak icin cok samimi oldugu Alman Veliahdi ve Brunsvik Dukasi ndan bir hayli bilgi edinerek Fransizlara aktarabilecegini ileri surdu Ladoux bu teklifi derhal kabul etti ve Mata Hari nin Ispanya ya giderek oradan Ingiltere ye gecmesi kararlasti Fakat Mata Hari Ingiltere ye ayak basinca Gizli Haberalma Servisi onu tekrar Ispanya ya iade etti Anlasilan butun bu mizansen Mata Hari ye kurulan bir tuzaktan baska bir sey degildi Sonuc cikmayinca geri gonderildi Yalniz Mata Hari nin Fransiz emniyet servisleri talimatiyla Bruksel de temas kuracagi alti ajandan biri tam o gunlerde Almanlar tarafindan yakalanarak kursuna dizilmisti Bunun uzerine Gizli Haberalma Servisi Fransiz ikinci subesine yazdigi bir yazida Mata Hari yi Bruksel deki bir ajanin idamindan sorumlu tutmak gerektigini bildirdi Ancak Fransizlarin elinde hala Mata Hari yi yakalamak icin yeterli delil yoktu Mata Hari nin idami Madrid te de Mata Hari nin davranislari supheyi davet etmekten geri kalmiyordu Hari Alman kara ve deniz ataselerine metreslik ediyordu Tuhaf bir tesaduf eseri olarak tam o gunlerde Alman denizaltilarinin batirdiklari muttefik gemilerinin tonaji da birdenbire muthis bir yekunu buluyordu Mata Hari 2 Mayis 1917 de Paris e donmeye karar verdi Onun bu karari vicdan huzuru icinde bulundugunu ispat edecek nitelikteydi Fakat dostlari yine de ona zan altinda bulundugunu hatirlatarak kararindan vazgecmesini tavsiye ettiler O bu uyarilardan hicbirine kulak asmadi Kendini sucsuz goruyordu Neden korkacakti Fakat Mata Hari nin Paris e hareket ettigi siralarda Madrid Alman Atasemiliteri von Kalle Hollanda daki Alman casusluk teskilati sefine bir telsiz gondererek H21 rumuzlu bir ajana Paris te Comptoir National d Escompte araciligiyla 15 bin pesetalik bir havale gondermesini bildiriyordu Eyfel Kulesi tarafindan zapt edilen bu mesaj acilinca havale lehtarinin Mata Hari oldugu hayretle goruldu ve bunun uzerine Hari 13 Subat 1917 de yakalandi 24 Temmuz 1917 de 3 numarali divan i harbe verildi ve 15 Ekim 1917 de kursuna dizilerek idam edildi