Bir satranç türevi, satranç oyunundan türetilmiş, bu oyunla ilgili ya da bu oyuna benzer bir oyundur.
Satranç türevlerinin satrançtan farkı aşağıdakilerden biri ya da birden fazlası olabilir:
- Değişik bir tahta (büyük ya da küçük, kare olmayan, tahtanın içinde kare yerine üçgen ya da altıgen gibi değişik alanlar, vb.).
- Satrançtakinden farklı davranışları olan taşlar.
- Rakibin taşlarını oyundan çıkarmak, hamle sırası ya da oyunun amacı gibi konularda farklı kurallar.
Batılı satrançtan daha eski ve milletlere özgü olan Caturanga, Xiang qi, Go ya da Şogi gibi satranç uyarlamaları da batı dünyasında satranç türevi olarak adlandırılır. Bu oyunlar da satranca benzerdir ve ortak bir geçmişe sahiplerdir.
Satranç oyunundan türetilmiş oyunlar
Bu satranç türevleri asıl satranç oyunundan tahtanın, oyunun kurallarının ya da kullanılan taşların değiştirilmesiyle oluşturulmuş oyunlardır.
Farklı açılış durumlarıyla oluşturulmuş satranç türevleri
Bu tür satranç türevlerinde açılış durumları satranç oyunundan farklıdır ancak kullanılan tahta, satranç taşları ve kurallar aynıdır. Değişik açılış durumlarının kullanılmasının ana amacı olağan satranç oyunlarında oluşmuş açılış alışkanlıklarının ortadan kaldırılmasıdır.
- Satranç960 (ya da Fischer'in rastgele satrancı): oyunun başında birinci ve sekizinci sırada bulunan taşların konumları rastgele belirlenir.
- Yer değiştirmeli satranç: Başlangıçta bazı taşların yerleri değiştirilir ancak oyunun kuralları satranç oyununun kuralları ile aynıdır. Bu türevin bazı örneklerinde şah ile vezirin, bazılarında ise B kolonundaki at ile F kolonundaki filin yerleri değiştirilir.
- Üstün satranç: Satranç960 ile aynıdır, ancak açılışta beyaz ile siyahın konumları birbirinin yansıması farklıdır.
- Yazışmalı satranç: Oyuncuların coğrafı olarak uzak oldukları icin aynı tahta üzerinde karşı karşıya gelmedikleri bir satranç çeşidi. Hareketlerini posta, e-posta veya satranç sunucusu ile iletirler.
- Başaşağı satranç: Açılış konumları sıradan satranç gibi görünür ancak piyonlar aslında terfiye bir adım uzaktadır. Örneğin oyun şu hamlelerle başlayabilir: 1. Nc6 Nf3 2. b8Q g1Q ...
|
|
Farklı güçlerle oynanan satranç
Bazı satranç türevleri beyaz ve siyahın değişik sayıda ve türde taşlarla oynamasına dayanır. Bu oyunlardaki bütün satranç taşları bilinen sıradan satrançta kullanılan satranç taşlarıdır.
- Dunsany'nin satrancı (ya da Kalabalık satrancı): Bir taraf sıradan satranç taşlarıyla diğer taraf ise 32 piyonla oynar.
- Öndelikli satranç: Değişik güçteki oyuncuların oynadığı oyunu dengelemek için bazı değişiklikler uygulanır.
- Piyon oyunu: Başlangıçta beyazın veziri yoktur ancak fazladan 8 piyonu vardır.
- Erlerin isyanı (R.L.Frey, 1947): Beyazın şahı ve 8 piyonuna (erine) karşı siyahın şahı, bir piyonu ve 4 atı bulunur. Bu oyunun diğer bir türevinde siyahın şah tarafındaki at oyundan çıkarılır.
- Zayıf!: Beyaz olağan satranç dizilişiyle siyah ise şah, 7 at ve 16 piyonla oynar. Bu oyun 1960 yılında Columbia Üniversitesi satranç topluluğunun bir etkinliğinde oynanmıştır.
- Arimaa: 1997'de Gary Kasparov, Deep Blue adlı bilgisayarla oynadığı maçta yenilince bilgisayar programcısı Omar Syed bilgisayarların hâlâ yapay zekâ alanında fazla ilerlemediğini kanıtlamak amacıyla bilgisayarlar için zor, insanlar için kolay, ama yine bir satranç takımıyla oynanabilecek bir oyun icat etti. Satranç takımıyla oynanabilse de Arimaa satrançtan çok farklı bir oyundur.
|
|
|
|
Değişik tahtalarla oynanan satranç türevleri
Bu tür satranç türevlerinde kullanılan satranç taşları ve satranç kuralları aynıdır ancak oynanan tahta olağan satranç oyununda kullanılan satranç tahtasından farklıdır. Kullanılan tahta daha küçük ya da daha büyük olabileceği gibi tahtanın üzerindeki bölmeler kare yerine üçgen ya da altıgen gibi şekillere sahip olabilir. Bazı türevlerde taşların hareketleri tahtanın özelliklerine uyum sağlamak için değiştirilir.
- : İki tahtayla oynanır. Bir tahtada hareket eden taş "aynanın içinden" diğer tahtaya geçer.
- Çember satranç: Her birinin üzerinde 16 kare bulunan 4 halkaya sahip çeber biçiminde bir tahta üzerinde oynanır.
- Silindir satranç: A ve H kolonlarının "bitişik" olduğu bir silindir tahta üzerinde oynanır. Oyuncu sanki A kolonu H kolonunun yanındaymış gibi hamle yapabilir.
- Çift genişlikli satranç: İki ya da tane olağan satranç tahtasının 16x8 ya da 16x16'lık bir oyun alanı oluşturacak biçimde birbirine eklenmesiyle oynanır. Oyuncuların her biri iki tam satranç takımıyla oynar. Her oyuncunun iki ayrı şahı olduğu için ilk şahın oyundan çıkarılması durumunda oyun sona ermez
- : 8x8x2'lik bir tahtada toplam 128 karede oynanır. Ek düzeydeki karelere yalnızca bazı taşlar geçebilir.
- Altıgen satranç: 3 fille, 3 ayrı renk türünde altıgen bölmelere sahip olan altıgen bir tahta üzerinde oynanan satranç türevleri ailesi.
- Sonsuz satranç
- Lord Loss satrancı: 2 oyuncuyla 5 değişik tahtada oynanır. Oyuncu bir taşı herhangi bir tahtada oynar ve rakibi duruma göre aynı tahtada ya da farklı bir tahtada oynamayı seçebilir. Oyun Darren Shan tarafından yazılmış Lord Loss kitabında anlatılmıştır.
- Los Alamos satrancı: 6x6 boyutunda bir tahta üzerinde filler olmadan oynanır. Bu oyun bilgisayar tarafından oynanan ilk satranç benzeri oyundur.
- Çağdaş satranç
Farklı sayıda oyuncuyla oynanan satranç
- Dörtlü Satranç, dört kişi tarafından, ikişerli eşler biçiminde oynanan bir satranç türevi.
Kaynakça
- ^ Başaşağı satranç 18 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Hans Bodlaender
- ^ Unbalanced games 3 Mart 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . John Beasley, Variant Chess, Volume 5, Issue 37, ISSN 0958-8248.
- ^ Pritchard (2007), p. 76
- ^ Zayıf! 7 Mart 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Hans Bodlaender.
- ^ .. 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Dış bağlantılar
Genel
- The Chess Variant Pages13 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- The Chess Variants wiki21 Ağustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Variety of Chess in ancient world13 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- The Chess Family - History and Useful Information12 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Variant chess database29 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Chess Variant Applets15 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Satranç türevi albümleri
- Games Gallery |Fergus Duniho26 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Chess Variants |João Pedro Neto3 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Chess Variants |Jean-Louis Cazaux24 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Satranç türevlerinin oynanabileceği internet sunucuları
- BrainKing.com1 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ItsYourTurn.com22 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- GoldToken.com16 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Cowplay.com7 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- SchemingMind.com10 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - International Correspondence Chess Server & Chess Variants.
- Game Courier15 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- An Online Four Player Chess Game[]
- arimaa.com2 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bir satranc turevi satranc oyunundan turetilmis bu oyunla ilgili ya da bu oyuna benzer bir oyundur Glinski nin altigen satranci pek cok satranc turevinden birisidir Satranc turevlerinin satranctan farki asagidakilerden biri ya da birden fazlasi olabilir Degisik bir tahta buyuk ya da kucuk kare olmayan tahtanin icinde kare yerine ucgen ya da altigen gibi degisik alanlar vb Satranctakinden farkli davranislari olan taslar Rakibin taslarini oyundan cikarmak hamle sirasi ya da oyunun amaci gibi konularda farkli kurallar Batili satranctan daha eski ve milletlere ozgu olan Caturanga Xiang qi Go ya da Sogi gibi satranc uyarlamalari da bati dunyasinda satranc turevi olarak adlandirilir Bu oyunlar da satranca benzerdir ve ortak bir gecmise sahiplerdir Satranc oyunundan turetilmis oyunlarBu satranc turevleri asil satranc oyunundan tahtanin oyunun kurallarinin ya da kullanilan taslarin degistirilmesiyle olusturulmus oyunlardir Farkli acilis durumlariyla olusturulmus satranc turevleri Bu tur satranc turevlerinde acilis durumlari satranc oyunundan farklidir ancak kullanilan tahta satranc taslari ve kurallar aynidir Degisik acilis durumlarinin kullanilmasinin ana amaci olagan satranc oyunlarinda olusmus acilis aliskanliklarinin ortadan kaldirilmasidir Satranc960 ya da Fischer in rastgele satranci oyunun basinda birinci ve sekizinci sirada bulunan taslarin konumlari rastgele belirlenir Yer degistirmeli satranc Baslangicta bazi taslarin yerleri degistirilir ancak oyunun kurallari satranc oyununun kurallari ile aynidir Bu turevin bazi orneklerinde sah ile vezirin bazilarinda ise B kolonundaki at ile F kolonundaki filin yerleri degistirilir Ustun satranc Satranc960 ile aynidir ancak acilista beyaz ile siyahin konumlari birbirinin yansimasi farklidir Yazismali satranc Oyuncularin cografi olarak uzak olduklari icin ayni tahta uzerinde karsi karsiya gelmedikleri bir satranc cesidi Hareketlerini posta e posta veya satranc sunucusu ile iletirler Basasagi satranc Acilis konumlari siradan satranc gibi gorunur ancak piyonlar aslinda terfiye bir adim uzaktadir Ornegin oyun su hamlelerle baslayabilir 1 Nc6 Nf3 2 b8Q g1Q Satranc 960 oyunundaki 960 olasi acilistan biri Farkli guclerle oynanan satranc Bazi satranc turevleri beyaz ve siyahin degisik sayida ve turde taslarla oynamasina dayanir Bu oyunlardaki butun satranc taslari bilinen siradan satrancta kullanilan satranc taslaridir Dunsany nin satranci ya da Kalabalik satranci Bir taraf siradan satranc taslariyla diger taraf ise 32 piyonla oynar Ondelikli satranc Degisik gucteki oyuncularin oynadigi oyunu dengelemek icin bazi degisiklikler uygulanir Piyon oyunu Baslangicta beyazin veziri yoktur ancak fazladan 8 piyonu vardir Erlerin isyani R L Frey 1947 Beyazin sahi ve 8 piyonuna erine karsi siyahin sahi bir piyonu ve 4 ati bulunur Bu oyunun diger bir turevinde siyahin sah tarafindaki at oyundan cikarilir Zayif Beyaz olagan satranc dizilisiyle siyah ise sah 7 at ve 16 piyonla oynar Bu oyun 1960 yilinda Columbia Universitesi satranc toplulugunun bir etkinliginde oynanmistir Arimaa 1997 de Gary Kasparov Deep Blue adli bilgisayarla oynadigi macta yenilince bilgisayar programcisi Omar Syed bilgisayarlarin hala yapay zeka alaninda fazla ilerlemedigini kanitlamak amaciyla bilgisayarlar icin zor insanlar icin kolay ama yine bir satranc takimiyla oynanabilecek bir oyun icat etti Satranc takimiyla oynanabilse de Arimaa satranctan cok farkli bir oyundur Piyon oyunu Erlerin isyani Erlerin isyani oyununun bir turevi Zayif Degisik tahtalarla oynanan satranc turevleri Bu tur satranc turevlerinde kullanilan satranc taslari ve satranc kurallari aynidir ancak oynanan tahta olagan satranc oyununda kullanilan satranc tahtasindan farklidir Kullanilan tahta daha kucuk ya da daha buyuk olabilecegi gibi tahtanin uzerindeki bolmeler kare yerine ucgen ya da altigen gibi sekillere sahip olabilir Bazi turevlerde taslarin hareketleri tahtanin ozelliklerine uyum saglamak icin degistirilir Iki tahtayla oynanir Bir tahtada hareket eden tas aynanin icinden diger tahtaya gecer Cember satranc Her birinin uzerinde 16 kare bulunan 4 halkaya sahip ceber biciminde bir tahta uzerinde oynanir Silindir satranc A ve H kolonlarinin bitisik oldugu bir silindir tahta uzerinde oynanir Oyuncu sanki A kolonu H kolonunun yanindaymis gibi hamle yapabilir Cift genislikli satranc Iki ya da tane olagan satranc tahtasinin 16x8 ya da 16x16 lik bir oyun alani olusturacak bicimde birbirine eklenmesiyle oynanir Oyuncularin her biri iki tam satranc takimiyla oynar Her oyuncunun iki ayri sahi oldugu icin ilk sahin oyundan cikarilmasi durumunda oyun sona ermez 8x8x2 lik bir tahtada toplam 128 karede oynanir Ek duzeydeki karelere yalnizca bazi taslar gecebilir Altigen satranc 3 fille 3 ayri renk turunde altigen bolmelere sahip olan altigen bir tahta uzerinde oynanan satranc turevleri ailesi Sonsuz satranc Lord Loss satranci 2 oyuncuyla 5 degisik tahtada oynanir Oyuncu bir tasi herhangi bir tahtada oynar ve rakibi duruma gore ayni tahtada ya da farkli bir tahtada oynamayi secebilir Oyun Darren Shan tarafindan yazilmis Lord Loss kitabinda anlatilmistir Los Alamos satranci 6x6 boyutunda bir tahta uzerinde filler olmadan oynanir Bu oyun bilgisayar tarafindan oynanan ilk satranc benzeri oyundur Cagdas satrancFarkli sayida oyuncuyla oynanan satranc Dortlu Satranc dort kisi tarafindan ikiserli esler biciminde oynanan bir satranc turevi Kaynakca Basasagi satranc 18 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Hans Bodlaender Unbalanced games 3 Mart 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde John Beasley Variant Chess Volume 5 Issue 37 ISSN 0958 8248 Pritchard 2007 p 76 Zayif 7 Mart 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Hans Bodlaender 6 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Dis baglantilarGenel The Chess Variant Pages13 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Chess Variants wiki21 Agustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Variety of Chess in ancient world13 Eylul 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Chess Family History and Useful Information12 Mayis 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Variant chess database29 Subat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Chess Variant Applets15 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Satranc turevi albumleri Games Gallery Fergus Duniho26 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Chess Variants Joao Pedro Neto3 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Chess Variants Jean Louis Cazaux24 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Satranc turevlerinin oynanabilecegi internet sunuculari BrainKing com1 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ItsYourTurn com22 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde GoldToken com16 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Cowplay com7 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde SchemingMind com10 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde International Correspondence Chess Server amp Chess Variants Game Courier15 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde An Online Four Player Chess Game olu kirik baglanti arimaa com2 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ayrica bakinizBuyuk satranc