Acuka (Abhazca: аџьыка, аџьыкаҟaҧшь veya aџьыкаҵәаҵәа, Gürcüce: აჯიკა, Rusça: аджика), Kafkas halklarına özgü, kahvaltılık ve yemeklik olarak iki çeşidi olan, biber, ceviz ve çeşitli baharatların karışımından yapılan tuzlu meze. Acuka(аџьыка) Abhazca'da "tuz" kelimesinden gelmektedir.
İçine konan biberin rengine bağlı olarak kırmızıdan turuncuya kadar değişen renklerde olabilir. Yine içine konan bibere bağlı olarak acı ya da tatlı olarak yapılan acuka, genelde soğuk olarak kahvaltıda ekmek ile tüketilir. Yemeklik acuka daha tuzlu daha acı ve cevizsiz iken, kahvaltıda tüketilecek ise, tuz miktarı az, acısız ve öğütülmüş ceviz ile yapılır. Taze toplanmış bahçe biberi en başlıca malzemesidir.
Yapılışı emek ve zaman isteyen acuka, bu nedenle kırsal kesimde kadınlar tarafından bir seferde çok miktarda yapılır. Tuzlu yapısı sayesinde raf ömrü uzun olduğundan, kışları çetin geçen bölgelerdeki (Kafkasya, Doğu Anadolu vb.) halklar tarafından daha çok tercih edilmiştir. İçine katılan baharatların çeşidi ve miktarına bağlı olarak lezzeti değişiklik gösterdiğinden, yapan kişiye göre kişisellik kazanır. Günümüzde ticari olarak bazı marketlerdede satılmaktadır.
Genel içeriği; biber salçası, zeytinyağı, tuz, sarımsak, ekmek içi, kişniş tohumu, karabiber, reyhan ve öğütülmüş cevizdir.
Yörelere göre çeşitleri
Düzce acıkası
Düzce Acıkası yöre ile özdeşleşen, uzun yıllardır bilinen ve yörenin kültürel birikimi ile günümüze ulaşmış bir meze türüdür. Malzeme seçiminden üretimine ve baharat oranına kadar titiz çalışmalar gerektiren Düzce Acıkasının tercih edilmesinde yörenin tatlarını içermesi büyük rol oynamakta olup üretiminde Düzce’de üretilen doğal tereyağı ve fındığın kullanılması Düzce Acıkasının diğerlerinden ayırt edilmesini sağlamaktadır.
Düzce acıkasında salça olarak sadece etli kapya kırmızı biberlerden yapılan salçalar kullanılmaktadır. Düzce Acıkasını diğerlerinden ayıran bir diğer özellik de hazır salça kullanılması yerine biberlerin Düzce Acıkası üreticileri tarafından salça haline getirilmesidir. Düzce Acıkası Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Sakarya Abaza acıkası
Sakarya Abaza acıkası Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve Sakarya için coğrafi işaret almıştır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Ежегодник иберийско-кавказского языкознания. 12. Академия наук Грузинской ССР. 1985. s. 222. 4 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mart 2022. [Annual of Ibero-Caucasian linguistics (Rusça). 12. Academy of Sciences of the Georgian SSR. 1985. s. 222.]
- ^ T. Yanagisawa (2010). "а-џьы́ка". Analytic Dictionary of Abkhaz. Hitsuji Shobo Press.
- ^ В. Касланӡиа (2005). "а-џьы́ка". Аԥсуа-аурыс жәар.
- ^ https://www.ci.gov.tr/cografi-isaretler/detay/38368[]
- ^ https://www.ci.gov.tr/Files/GeographicalSigns/306a42ac-1833-4c06-a463-d647d67b26e7.pdf[]
- ^ "Sakarya Abaza Acıkası". Türk Patent ve Marka Kurumu. 2 Mart 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Mart 2024.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Acuka Abhazca aџyka aџykaҟaҧsh veya aџykaҵәaҵәa Gurcuce აჯიკა Rusca adzhika Kafkas halklarina ozgu kahvaltilik ve yemeklik olarak iki cesidi olan biber ceviz ve cesitli baharatlarin karisimindan yapilan tuzlu meze Acuka aџyka Abhazca da tuz kelimesinden gelmektedir AcukaMegrel acukasiAcuka Icine konan biberin rengine bagli olarak kirmizidan turuncuya kadar degisen renklerde olabilir Yine icine konan bibere bagli olarak aci ya da tatli olarak yapilan acuka genelde soguk olarak kahvaltida ekmek ile tuketilir Yemeklik acuka daha tuzlu daha aci ve cevizsiz iken kahvaltida tuketilecek ise tuz miktari az acisiz ve ogutulmus ceviz ile yapilir Taze toplanmis bahce biberi en baslica malzemesidir Yapilisi emek ve zaman isteyen acuka bu nedenle kirsal kesimde kadinlar tarafindan bir seferde cok miktarda yapilir Tuzlu yapisi sayesinde raf omru uzun oldugundan kislari cetin gecen bolgelerdeki Kafkasya Dogu Anadolu vb halklar tarafindan daha cok tercih edilmistir Icine katilan baharatlarin cesidi ve miktarina bagli olarak lezzeti degisiklik gosterdiginden yapan kisiye gore kisisellik kazanir Gunumuzde ticari olarak bazi marketlerdede satilmaktadir Genel icerigi biber salcasi zeytinyagi tuz sarimsak ekmek ici kisnis tohumu karabiber reyhan ve ogutulmus cevizdir Yorelere gore cesitleriDuzce acikasi Duzce Acikasi yore ile ozdeslesen uzun yillardir bilinen ve yorenin kulturel birikimi ile gunumuze ulasmis bir meze turudur Malzeme seciminden uretimine ve baharat oranina kadar titiz calismalar gerektiren Duzce Acikasinin tercih edilmesinde yorenin tatlarini icermesi buyuk rol oynamakta olup uretiminde Duzce de uretilen dogal tereyagi ve findigin kullanilmasi Duzce Acikasinin digerlerinden ayirt edilmesini saglamaktadir Duzce acikasinda salca olarak sadece etli kapya kirmizi biberlerden yapilan salcalar kullanilmaktadir Duzce Acikasini digerlerinden ayiran bir diger ozellik de hazir salca kullanilmasi yerine biberlerin Duzce Acikasi ureticileri tarafindan salca haline getirilmesidir Duzce Acikasi Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan tescillenmis ve cografi isaret almistir Sakarya Abaza acikasi Sakarya Abaza acikasi Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan tescillenmis ve Sakarya icin cografi isaret almistir Ayrica bakinizMuhammara CemenKaynakca Ezhegodnik iberijsko kavkazskogo yazykoznaniya 12 Akademiya nauk Gruzinskoj SSR 1985 s 222 4 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Mart 2022 Annual of Ibero Caucasian linguistics Rusca 12 Academy of Sciences of the Georgian SSR 1985 s 222 T Yanagisawa 2010 a џy ka Analytic Dictionary of Abkhaz Hitsuji Shobo Press V Kaslanӡia 2005 a џy ka Aԥsua aurys zhәar https www ci gov tr cografi isaretler detay 38368 olu kirik baglanti https www ci gov tr Files GeographicalSigns 306a42ac 1833 4c06 a463 d647d67b26e7 pdf olu kirik baglanti Sakarya Abaza Acikasi Turk Patent ve Marka Kurumu 2 Mart 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Mart 2024