Aşağıkaracasu, Erzurum ilinin Olur ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.
Aşağıkaracasu | |
---|---|
Erzurum'un Türkiye'deki konumu | |
Aşağıkaracasu Aşağıkaracasu'nin Erzurum 'daki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Erzurum |
İlçe | Olur |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
Rakım | 1532 m |
Nüfus (2022) | 251 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0442 |
İl plaka kodu | 25 |
Posta kodu | 25650 |
Tarihçe
Aşağıkaracasu ile Yukarıkaracasu köylerinin ortak adı Panaskerd'dir. Gürcüce Panaskerti (ფანასკერტი) biçiminde yazılan bu yer adı 1595 tarihli Osmanlıca mufassal defterinde Panaskerd (پنسكرد) olarak geçer.
Panaskerti, tarihsel Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Tao'da yer alır. Stratejik bir konuma sahip olan Panaskerti Kalesi Gürcistan tarihinde önemli olaylara sahne olmuştur. Birleşik Gürcistan Krallığı'nın kurucusu olan III. Bagrat, merkezi otoriteyi sağlamak amacıyla Klarceti ve Şavşeti yöneticilerini Panaskerti Kalesi'ne ortadan kaldırmış, kendisi de 1014 yılında burada ölmüştür. Tao-Klarceti bölgesinin ünlü feodal ailesi Panaskerteli adını Panaskerti Kalesi'nden alır. Bu önemli yerleşimi Osmanlılar 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir.
Bugünkü Aşağıkaracasu köyü 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı tahrir defterinde Panaskerd-i Rabat (پنسكرد رباط) olarak kaydedilmiştir. Panaskerti Kalesi çevresindeki bu yerleşim aynı zamanda Gürcistan Vilayeti içinde Penek livasına bağlı Panaskerd nahiyesinin de idari merkeziydi. Panaskerd nahiyesi 30 köyden oluşuyordu. Bu köylerden biri olan Panaskerd-i Rabat'ın nüfusu 40 Hristiyan haneden oluşuyordu. Osmanlı Devleti'ne ispenç vergisi vermekle yükümlü hane reisi erkekler Gürcü ve Ermeni adları taşıyordu.
Osmanlı idaresinin askere alma amacıyla sadece erkek nüfusunu tespit ettiği 1835 yılında Aşağı Panaskerti köyünde 70 hanede 198 erkek kaydedilmiştir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, köyün toplam nüfusunun yaklaşık 396 kişiden oluştuğu ortaya çıkar. 1595 tarihinden sonra köyün nüfusunun önemli ölçüde arttığı görülmektedir.
Aşağı Panaskerti, 1877-1878 savaşının ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinde "Nijniy Panaskert" (Нижний Панаскертъ) adıyla kaydettiği köy, Oltu sancağının Tausker kazasının köylerinden biriydi. Köyde 110 hanede, 295'i erkek ve 302'si kadın olmak üzere 597 kişi yaşıyordu. Köyün nüfusu 1896 yılında 728 kişiye, 1906 yılında 673 kişi olarak tespit edilmiştir. Bu tespitlerde köyün nüfusu "Türk" olarak kaydedilmiştir. Bununla birlikte 1907 yılında bölgeyi gezen Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili’nin verdiği bilgiye göre Oltu sancağının nüfusunun büyük kısmı Müslüman Gürcülerden oluşuyordu. Ayrıca bu bölgede Kürtler, Rumlar ve Ermeniler yaşıyordu. Ermenilerin çoğu son zamanda II. Abdülhamid’in baskısından kaçıp buraya sığınmışlardı. Oltu sancağının beyleri ünlü Gürcü Himşiaşvili ailesinin üyeleriydi. Panaskerti’nin muhtarı da bu aileden biriydi. Panasketi’de bulunan kilise ve kaleler bu tarihte büyük ölçüde yıkılmıştı. Kale ve kiliselere ait taşlar cami ile evlerin inşasında kullanılmıştı. Panaskertsu ile Kapsu dereleri arasında yer alan Panaskerti o tarihte büyük bir köydü.
Aşağı Panaskert, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde "Beneskerd-i Süfla" (بنسكرد سفلا) olarak geçer. Bu tarihte köy Erzurum vilayetinin Oltu kazasının olur nahiyesine bağlıydı. 1940 genel nüfus sayımında ise köyün adı "Aşağı Peneskirt" biçiminde yazılmıştır. Bu tarihte köy aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 684 kişiden oluşuyordu. Panaskerti veya Peneskert "yabancı kökten geldiği" için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Aşağıkaracasu olarak değiştirilmiştir. Aşağıkaracasu köyünün nüfusu 1965 yılında 1.089 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 401 kişi okuma yazma biliyordu.
Eskiden tek yerleşim olan Panaskerti'de varlığı bilinen beş kiliseden dördü Aşağıkaracasu köyündededir. Bu kiliselerden birinin inşa edildiği yer bugün bir evin bahçesidir. Bu kiliseden geriye bir şey kalmamıştır. Köyün güneydoğusunda bir tepede bulunan ikinci kilise de tamamen yıkılmıştır. Geç tarihte inşa edilmiş olan üç apsisli Ermeni kilisesi camiye çevrilmiştir. Aşağıkaracasu’daki kiliselerden dördüncüsü köyün merkezinin 6 km kuzeydoğusunda, mezra evlerinin yanında bulunuyordu. Kiliselerin dışında Panaskerti'de iki kalenin varlığı bilinmektedir. Aşağıkaracasu’da kireç harcıyla inşa edilmiş olan kale 72 × 46 m ebatlarında irice bir yapıdır. Kale köyün batı kısmında bir tepenin üzerinde yer alır. Bu kale Orta Çağ'da Tao-Klarceti bölgesinde çok önemli idari ve siyasi merkezlerden biriydi. Kale büyük ölçüde yıkılmıştır.
1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum’da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Olur Belediyesi’nin bir mahallesi olmuştur.
Coğrafya
Mahalle, Erzurum il merkezine 184 km, Olur ilçe merkezine 12 km uzaklıktadır. Mahalle, Olur'un doğusunda olup, numaralı Olur-Oltu il yoluna, 9,4 km.'lik bir köy yoluyla bağlıdır.
Nüfus
Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
---|---|
2022 | 251 |
2021 | 263 |
2020 | 284 |
2019 | 277 |
2018 | 276 |
2017 | 259 |
2016 | 263 |
2015 | 275 |
2014 | 275 |
2013 | 275 |
2012 | 278 |
2011 | 286 |
2010 | 314 |
2009 | 319 |
2008 | 329 |
2007 | 333 |
2000 | 470 |
1990 | 736 |
1985 | 859 |
1965 | 1.089 |
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h i j k "Erzurum Olur Aşağıkaracasu Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 1 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ a b c d e f g h . Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Asagikaracasu, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.[]
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1947-1958, 3 cilt; III. cilt s. 581". 27 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Kasım 2020.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1947-1958, 3 cilt; II. s. 370, III. cilt s. 581." 27 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Kasım 2020.
- ^ Tao (Gürcüce), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 90. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, sıra no: 783". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Eylül 2022.
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 122, .
- ^ a b "Ekvtime Takaişvili, 1907 Yılı Kola-Oltisi ve Çangli'de Arkeolojik Araştırmalar Gezisi (Gürcüce), 1938, Paris, s. 17, 70-71". 29 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Kasım 2022.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 225.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1944, s. 248.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 608". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Nisan 2021.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 259.
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 111, 276, .
- ^ . Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ "Aşağıkaracasu Mahallesi". YerelNet.org.tr. 4 Haziran 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ "Google Maps detay". Google Maps. Erişim tarihi: 4 Ocak 2024.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
Dış bağlantılar
- Aşağıkaracasu, Olur için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Asagikaracasu Erzurum ilinin Olur ilcesine bagli bir kirsal mahalledir AsagikaracasuMahalleMahallenin haritadaki yeriErzurum un Turkiye deki konumuAsagikaracasuAsagikaracasu nin Erzurum daki konumuUlke TurkiyeIlErzurumIlceOlurCografi bolgeKaradeniz BolgesiRakim1532 mNufus 2022 251Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0442Il plaka kodu25Posta kodu25650TarihceAsagikaracasu ile Yukarikaracasu koylerinin ortak adi Panaskerd dir Gurcuce Panaskerti ფანასკერტი biciminde yazilan bu yer adi 1595 tarihli Osmanlica mufassal defterinde Panaskerd پنسكرد olarak gecer Panaskerti tarihsel Gurcistan i olusturan bolgelerden biri olan Tao da yer alir Stratejik bir konuma sahip olan Panaskerti Kalesi Gurcistan tarihinde onemli olaylara sahne olmustur Birlesik Gurcistan Kralligi nin kurucusu olan III Bagrat merkezi otoriteyi saglamak amaciyla Klarceti ve Savseti yoneticilerini Panaskerti Kalesi ne ortadan kaldirmis kendisi de 1014 yilinda burada olmustur Tao Klarceti bolgesinin unlu feodal ailesi Panaskerteli adini Panaskerti Kalesi nden alir Bu onemli yerlesimi Osmanlilar 16 yuzyilin ortalarinda Gurculerden ele gecirmistir Bugunku Asagikaracasu koyu 1595 tarihli ve Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli Osmanli tahrir defterinde Panaskerd i Rabat پنسكرد رباط olarak kaydedilmistir Panaskerti Kalesi cevresindeki bu yerlesim ayni zamanda Gurcistan Vilayeti icinde Penek livasina bagli Panaskerd nahiyesinin de idari merkeziydi Panaskerd nahiyesi 30 koyden olusuyordu Bu koylerden biri olan Panaskerd i Rabat in nufusu 40 Hristiyan haneden olusuyordu Osmanli Devleti ne ispenc vergisi vermekle yukumlu hane reisi erkekler Gurcu ve Ermeni adlari tasiyordu Osmanli idaresinin askere alma amaciyla sadece erkek nufusunu tespit ettigi 1835 yilinda Asagi Panaskerti koyunde 70 hanede 198 erkek kaydedilmistir Erkek sayisi kadar kadin eklenince koyun toplam nufusunun yaklasik 396 kisiden olustugu ortaya cikar 1595 tarihinden sonra koyun nufusunun onemli olcude arttigi gorulmektedir Asagi Panaskerti 1877 1878 savasinin ardindan imzalanan Berlin Antlasmasi uyarinca Osmanli Devleti tarafindan Rusya ya birakildi Rus idaresinde Nijniy Panaskert Nizhnij Panaskert adiyla kaydettigi koy Oltu sancaginin Tausker kazasinin koylerinden biriydi Koyde 110 hanede 295 i erkek ve 302 si kadin olmak uzere 597 kisi yasiyordu Koyun nufusu 1896 yilinda 728 kisiye 1906 yilinda 673 kisi olarak tespit edilmistir Bu tespitlerde koyun nufusu Turk olarak kaydedilmistir Bununla birlikte 1907 yilinda bolgeyi gezen Gurcu tarihci ve arkeolog Ekvtime Takaisvili nin verdigi bilgiye gore Oltu sancaginin nufusunun buyuk kismi Musluman Gurculerden olusuyordu Ayrica bu bolgede Kurtler Rumlar ve Ermeniler yasiyordu Ermenilerin cogu son zamanda II Abdulhamid in baskisindan kacip buraya siginmislardi Oltu sancaginin beyleri unlu Gurcu Himsiasvili ailesinin uyeleriydi Panaskerti nin muhtari da bu aileden biriydi Panasketi de bulunan kilise ve kaleler bu tarihte buyuk olcude yikilmisti Kale ve kiliselere ait taslar cami ile evlerin insasinda kullanilmisti Panaskertsu ile Kapsu dereleri arasinda yer alan Panaskerti o tarihte buyuk bir koydu Asagi Panaskert 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Beneskerd i Sufla بنسكرد سفلا olarak gecer Bu tarihte koy Erzurum vilayetinin Oltu kazasinin olur nahiyesine bagliydi 1940 genel nufus sayiminda ise koyun adi Asagi Peneskirt biciminde yazilmistir Bu tarihte koy ayni idari konuma sahipti ve nufusu 684 kisiden olusuyordu Panaskerti veya Peneskert yabanci kokten geldigi icin koyun adi 1959 yilinda 7267 sayili kanunla Asagikaracasu olarak degistirilmistir Asagikaracasu koyunun nufusu 1965 yilinda 1 089 kisiden olusuyor ve bu nufus icinde 401 kisi okuma yazma biliyordu Eskiden tek yerlesim olan Panaskerti de varligi bilinen bes kiliseden dordu Asagikaracasu koyundededir Bu kiliselerden birinin insa edildigi yer bugun bir evin bahcesidir Bu kiliseden geriye bir sey kalmamistir Koyun guneydogusunda bir tepede bulunan ikinci kilise de tamamen yikilmistir Gec tarihte insa edilmis olan uc apsisli Ermeni kilisesi camiye cevrilmistir Asagikaracasu daki kiliselerden dorduncusu koyun merkezinin 6 km kuzeydogusunda mezra evlerinin yaninda bulunuyordu Kiliselerin disinda Panaskerti de iki kalenin varligi bilinmektedir Asagikaracasu da kirec harciyla insa edilmis olan kale 72 46 m ebatlarinda irice bir yapidir Kale koyun bati kisminda bir tepenin uzerinde yer alir Bu kale Orta Cag da Tao Klarceti bolgesinde cok onemli idari ve siyasi merkezlerden biriydi Kale buyuk olcude yikilmistir 1993 yilinda Buyuksehir olan Erzurum da 2012 yilinda 6360 Sayili Yasa ile tum koylerin tuzel kisiligi kaldirilmistir Bu koy de Olur Belediyesi nin bir mahallesi olmustur CografyaMahalle Erzurum il merkezine 184 km Olur ilce merkezine 12 km uzakliktadir Mahalle Olur un dogusunda olup numarali Olur Oltu il yoluna 9 4 km lik bir koy yoluyla baglidir NufusYillara gore mahalle nufus verileri2022 2512021 2632020 2842019 2772018 2762017 2592016 2632015 2752014 2752013 2752012 2782011 2862010 3142009 3192008 3292007 3332000 4701990 7361985 8591965 1 089Kaynakca a b c d e f g h i j k Erzurum Olur Asagikaracasu Mahalle Nufusu Nufusune com 1 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ekim 2023 a b c d e f g h Turkiye Istatistik Kurumu 17 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Asagikaracasu Turkey Page Ingilizce Fallingrain com Erisim tarihi 5 Ekim 2023 olu kirik baglanti Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1947 1958 3 cilt III cilt s 581 27 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Kasim 2020 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1947 1958 3 cilt II s 370 III cilt s 581 27 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Kasim 2020 Tao Gurcuce Mamaia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Merab Halvasi Cimser Chvimiani Cemal Karalidze Batum 2020 s 90 2 Aralik 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 25 828 2 Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Transkafkasya Bolgesinin Nufusuna Dair 1886 Yili Aile Listelerinden Edinilmis istatistik Verilerin Ozeti Tiflis 1893 sira no 783 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Eylul 2022 Candan Badem Carlik Yonetiminde Kars Ardahan Artvin Istanbul 2018 s 122 ISBN 9786052100271 a b Ekvtime Takaisvili 1907 Yili Kola Oltisi ve Cangli de Arkeolojik Arastirmalar Gezisi Gurcuce 1938 Paris s 17 70 71 29 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Kasim 2022 Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 225 1940 Genel Nufus Sayimi Ankara 1944 s 248 Koylerimiz Yayimlayan Icisleri Bakanligi Ankara 1968 s 608 23 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Nisan 2021 1965 Genel Nufus Sayimi Ankara 1968 s 259 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili Tiflis 2018 s 111 276 ISBN 9789941478178 Resmi Gazete 10 Aralik 2012 19 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Aralik 2022 Asagikaracasu Mahallesi YerelNet org tr 4 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ekim 2023 Google Maps detay Google Maps Erisim tarihi 4 Ocak 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1991 1990 Genel Nufus Sayimi Idari Bolunus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 19 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1986 1985 Genel Nufus Sayimi Idari Bolunus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1968 PDF kutuphane tuik gov tr 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2020 Dis baglantilarAsagikaracasu Olur icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft