Dimitris Nikolaidis (Yunanca: Δημήτριος Νικολαΐδης Dimitrios Nikolaidis; İngilizce: Demetrius Nicolaides; Fransızca: Démétrius Nicolaïdes;c. 1843 - 3 Temmuz 1915) ya da Nikolaidis Efendi, Osmanlı'da Rum gazeteci ve kanun derleyicisiydi. "Çok Dilli Bir İmparatorluğa Anayasa: Kânûn-ı Esâsî ve Diğer Resmi Metinlerin Azınlık Dillerine Çevirileri" (İngilizce: "A Constitution for a Multilingual Empire: Translations of the Kanun-ı Esasi and Other Official Texts into Minority Languages") adlı makalenin yazarı Johann Strauss, Nikolaidis'ten "19. yüzyıl İstanbul'undaki basın hayatının aşırı aktif, ama biraz gizemli bir figürüydü" diye bahsetmiştir.
Nikolaidis Efendi | |
---|---|
Doğum | 1843 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 3 Temmuz 1915 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
Meslek | Gazeteci ve kanun derleyicisi |
Vatandaşlık | Osmanlı Rum |
Önemli ödülleri | Mecidiye Nişanı |
Kariyeri
1862'de Anatolikos Astir (Doğu Yıldızı) mecmuasında editörlük yaparak başladı. 1864'da oradan ayrılıp Eptalofos (Yeditepe) mecmuasında editörlük yapmaya başladı; 1865'te mecmuanın sahipliğini elde etti ve adını Nea Eptalofos (Genç Yeditepe) olarak değiştirdi. Mecmua, 1867'de gazeteye çevrildi ve Konstantinoupolis (Konstantinopolis) adını aldı. Konstantinoupolis'in faal olmadığı dönemlerde Nikolaidis Thraki ("Trakya"; Ağustos 1870-1880) ve Avgi ("Şafak"; 6 Temmuz 1880-10 Temmuz 1884) mecmualarında editörlük yaptı.
Grigori Aristarhi tarafından yayımlanan Fransızca Osmanlı mevzuat derlemesi Législation ottomane'ın editörlüğünü yaptı. Ayrıca Düstur'un Оθωμανικοί Κώδηκες ("Othomaniki kodikes", çevirisi: "Osmanlı kanunları") adlı Rumca versiyonunun editörlüğünü yaptı. Bu, onun Türkçe olmayan ilk versiyonuydu. Bu iki yayım onu maddi bakımdan zenginleştirdi ve ona gazetelerini işletmesi için gerekli parayı sağladı. Osmanlı hükûmeti Rumca versiyonu aldıktan sonra onu üçüncü sınıf sivil memur yaptı. Nikolaidis, Düstur ve Mecelle'nin ciltlerini Bulgarca'ya çevirdiğini belirten bir belge de yazmıştır. Dustür'un sürümdeki Bulgarca kopyalarındaysa onları yayımlayan Hristo S. Arnaudov (Bulgarca: Христо С. Арнаудов) tarafından yazıldıkları belirtilmiştir. Johann Strauss, Bulgarca çeviri için muhtemelen Nikolaidis'in Rumca çevirisinin esas alındığını söylemiş ve aralarındaki "çarpıcı benzerliklere" dikkat çekmiştir. Ancak Bulgarca çevirisinde onun doğrudan Osmanlı Türkçesi'nden çevrilmiş ortak bir çalışma olduğu yazmaktadır. Konstantinoupolis çalışanlarından Manuel Gedeon Nikolaidis'in, Hristoforos Samarcidis ve Gedeon'un "bir taklitçi daha" diyerek bahsettiği başka birisiyle birlikte Boğaz Feneri'nin (Pharos of the Bosphorus) Fransızca bir versiyonunu yayımladığını söylemiştir. Gedeon, Nikolaidis'in Osmalı'daki Rusya büyükelçisi İgnatyef'ten bu neşriyata destek olmak için verilen 5 bin altın frank parayı aldığını ve bu paradan diğer kişilere çok az verdiğini söylemiştir. Gedeon'a göre Teodor Kasap, Diyojen'de Rus büyükelçisinin Nikolaidis'e rüşvet verdiğini yazmıştır.
Nikolaidis ayrıca Asya adında Karamanlıca bir neşriyat başlatmak istemiş ancak izin alamamıştır. Evangelina Baltia ve Ayșe Kavak, "Konstantinoupolis gazetesinin yarım yüzyıllık süredeki yayımcısı" ("Publisher of the newspaper Konstantinoupolis for half a century") makalesinin yazarları, Nikolaidis'in teklifinin neden reddedildiği konusunda hiçbir bilgi edinemediklerini yazdılar. En nihayetinde, 1889'de Servet adında Osmanlı Türkçesinde bir gazete kurmuştur. Servet-i Fünûn, ilk olarak Servet'in bir eki olarak başlamıştır.
Bir dönem için Nikolaidis'in ana matbaa tesisi Galata'daki Millet Han'daydı. İki defa tesisini taşımak için başvuruda bulunmuştur. 1499'da Financılar Yokușu'na taşınma başvurusu onaylanmış, ancak tamamlanamamış, 1902'de Lloyd Han'a taşınma başvurusu onaylanmıştır. Taşınma 1903'te tamamlanmıştır.
Nikolaidis, her şeye rağmen gazetelerini kurtarmaya çalıştığı için mal varlığını satmış ve servetinden olmuştur.
Yaşamı ve ölümü
Nikolaidis, İstanbul'da doğmuş ve Fener Rum Erkek Lisesi'nde eğitim görmüştür. Oradan 1861'de mezun olmuştur. Ailesi İyeromnimon'lardı.
Dimitris Nikolaidis, Sevastiça adında bir karısı, Nikolakis (ya da "Nikos") ve Yorgakis adında iki oğlu ve 1892'de evlenen bir kızı vardı. Osmanlı Sultanı II. Abdulhamid'i kızının düğününe davet etmiştir. Balta ve Kavak'a göre bu durum, Nikolaidis'le Osmanlı hükûmeti arasındaki yakın ilişkinin bir göstergesidir. Kendisi Osmanlıcılık yanlısıydı.
Gedeon'a göre Nikolaidis'in bir tane Fener'de, bir tane Mouchli'de, bir tane de Burgazada'da evi vardı. 1894'daki bir deprem Mouchli'deki evi mahvetti.
Nikolaidis, 1915'te fakirlik içerisinde öldü ve çocukları farklı yerlerde oldukları için yanında değildi. Pera'da (Beyoğlu) yaşayan Rum Milleti'nin üyeleri ve arkadaşları cenazesini finanse etti ve bu cenazenin ayinini Konstantinopolis Ekümenik Patriği V. Germanos yönetti.
Ödülleri
Nikolaidis'in aldığı madalyalar arasında Ücüncü Rütbe'den Mecidiye Nişanı; Osmanlı hüküetinden öyle istedikten sonra Sırbistan Üçüncü Rütbe'den Takova Nişanı, bir üçüncü derece ödül ve sırayla ikinci ve birinci dereceden ödüller olan Saniye Rütbesi and Mütemayize Rütbesi (1893'te aldı) sayılabilir. Ayrıca Kutsal Türbenin Altın Haçı (Gold Cross of the Holy Sepulcher) ve Kutsal Kurtarıcının Altın Haçı'nı (Gold Cross of the Holy Savior) almıştır.
Ayrıca Bakınız
Kaynakça
- "Publisher of the newspaper Konstantinoupolis for half a century. Following the trail of Dimitris Nikolaidis in the Ottoman archives". Press and Mass Communication in the Middle East: Festschrift for Martin Strohmeier (PDF). . 28 Şubat 2018. ss. 33-. ISBN .[] - Volume 12 of Bamberger Orientstudien - Hosted at (KOBV)
- "A Constitution for a Multilingual Empire: Translations of the Kanun-ı Esasi and Other Official Texts into Minority Languages". The First Ottoman Experiment in Democracy. . 2010. s. 21-51. 11 Ekim 2019 tarihinde kaynağından . (info page on book20 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . at )
Notlar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dimitris Nikolaidis Yunanca Dhmhtrios Nikolaidhs Dimitrios Nikolaidis Ingilizce Demetrius Nicolaides Fransizca Demetrius Nicolaides c 1843 3 Temmuz 1915 ya da Nikolaidis Efendi Osmanli da Rum gazeteci ve kanun derleyicisiydi Cok Dilli Bir Imparatorluga Anayasa Kanun i Esasi ve Diger Resmi Metinlerin Azinlik Dillerine Cevirileri Ingilizce A Constitution for a Multilingual Empire Translations of the Kanun i Esasi and Other Official Texts into Minority Languages adli makalenin yazari Johann Strauss Nikolaidis ten 19 yuzyil Istanbul undaki basin hayatinin asiri aktif ama biraz gizemli bir figuruydu diye bahsetmistir Nikolaidis EfendiDogum1843 Istanbul Osmanli ImparatorluguOlum3 Temmuz 1915 Istanbul Osmanli ImparatorluguMeslekGazeteci ve kanun derleyicisiVatandaslikOsmanli RumOnemli odulleriMecidiye NisaniKariyeri1862 de Anatolikos Astir Dogu Yildizi mecmuasinda editorluk yaparak basladi 1864 da oradan ayrilip Eptalofos Yeditepe mecmuasinda editorluk yapmaya basladi 1865 te mecmuanin sahipligini elde etti ve adini Nea Eptalofos Genc Yeditepe olarak degistirdi Mecmua 1867 de gazeteye cevrildi ve Konstantinoupolis Konstantinopolis adini aldi Konstantinoupolis in faal olmadigi donemlerde Nikolaidis Thraki Trakya Agustos 1870 1880 ve Avgi Safak 6 Temmuz 1880 10 Temmuz 1884 mecmualarinda editorluk yapti Grigori Aristarhi tarafindan yayimlanan Fransizca Osmanli mevzuat derlemesi Legislation ottomane in editorlugunu yapti Ayrica Dustur un O8wmanikoi Kwdhkes Othomaniki kodikes cevirisi Osmanli kanunlari adli Rumca versiyonunun editorlugunu yapti Bu onun Turkce olmayan ilk versiyonuydu Bu iki yayim onu maddi bakimdan zenginlestirdi ve ona gazetelerini isletmesi icin gerekli parayi sagladi Osmanli hukumeti Rumca versiyonu aldiktan sonra onu ucuncu sinif sivil memur yapti Nikolaidis Dustur ve Mecelle nin ciltlerini Bulgarca ya cevirdigini belirten bir belge de yazmistir Dustur un surumdeki Bulgarca kopyalarindaysa onlari yayimlayan Hristo S Arnaudov Bulgarca Hristo S Arnaudov tarafindan yazildiklari belirtilmistir Johann Strauss Bulgarca ceviri icin muhtemelen Nikolaidis in Rumca cevirisinin esas alindigini soylemis ve aralarindaki carpici benzerliklere dikkat cekmistir Ancak Bulgarca cevirisinde onun dogrudan Osmanli Turkcesi nden cevrilmis ortak bir calisma oldugu yazmaktadir Konstantinoupolis calisanlarindan Manuel Gedeon Nikolaidis in Hristoforos Samarcidis ve Gedeon un bir taklitci daha diyerek bahsettigi baska birisiyle birlikte Bogaz Feneri nin Pharos of the Bosphorus Fransizca bir versiyonunu yayimladigini soylemistir Gedeon Nikolaidis in Osmali daki Rusya buyukelcisi Ignatyef ten bu nesriyata destek olmak icin verilen 5 bin altin frank parayi aldigini ve bu paradan diger kisilere cok az verdigini soylemistir Gedeon a gore Teodor Kasap Diyojen de Rus buyukelcisinin Nikolaidis e rusvet verdigini yazmistir Nikolaidis ayrica Asya adinda Karamanlica bir nesriyat baslatmak istemis ancak izin alamamistir Evangelina Baltia ve Ayșe Kavak Konstantinoupolis gazetesinin yarim yuzyillik suredeki yayimcisi Publisher of the newspaper Konstantinoupolis for half a century makalesinin yazarlari Nikolaidis in teklifinin neden reddedildigi konusunda hicbir bilgi edinemediklerini yazdilar En nihayetinde 1889 de Servet adinda Osmanli Turkcesinde bir gazete kurmustur Servet i Funun ilk olarak Servet in bir eki olarak baslamistir Bir donem icin Nikolaidis in ana matbaa tesisi Galata daki Millet Han daydi Iki defa tesisini tasimak icin basvuruda bulunmustur 1499 da Financilar Yokușu na tasinma basvurusu onaylanmis ancak tamamlanamamis 1902 de Lloyd Han a tasinma basvurusu onaylanmistir Tasinma 1903 te tamamlanmistir Nikolaidis her seye ragmen gazetelerini kurtarmaya calistigi icin mal varligini satmis ve servetinden olmustur Yasami ve olumuNikolaidis Istanbul da dogmus ve Fener Rum Erkek Lisesi nde egitim gormustur Oradan 1861 de mezun olmustur Ailesi Iyeromnimon lardi Dimitris Nikolaidis Sevastica adinda bir karisi Nikolakis ya da Nikos ve Yorgakis adinda iki oglu ve 1892 de evlenen bir kizi vardi Osmanli Sultani II Abdulhamid i kizinin dugunune davet etmistir Balta ve Kavak a gore bu durum Nikolaidis le Osmanli hukumeti arasindaki yakin iliskinin bir gostergesidir Kendisi Osmanlicilik yanlisiydi Gedeon a gore Nikolaidis in bir tane Fener de bir tane Mouchli de bir tane de Burgazada da evi vardi 1894 daki bir deprem Mouchli deki evi mahvetti Nikolaidis 1915 te fakirlik icerisinde oldu ve cocuklari farkli yerlerde olduklari icin yaninda degildi Pera da Beyoglu yasayan Rum Milleti nin uyeleri ve arkadaslari cenazesini finanse etti ve bu cenazenin ayinini Konstantinopolis Ekumenik Patrigi V Germanos yonetti OdulleriNikolaidis in aldigi madalyalar arasinda Ucuncu Rutbe den Mecidiye Nisani Osmanli hukuetinden oyle istedikten sonra Sirbistan Ucuncu Rutbe den Takova Nisani bir ucuncu derece odul ve sirayla ikinci ve birinci dereceden oduller olan Saniye Rutbesi and Mutemayize Rutbesi 1893 te aldi sayilabilir Ayrica Kutsal Turbenin Altin Haci Gold Cross of the Holy Sepulcher ve Kutsal Kurtaricinin Altin Haci ni Gold Cross of the Holy Savior almistir Ayrica BakinizFenerli Rumlar Osmanli mecmualariKaynakca Publisher of the newspaper Konstantinoupolis for half a century Following the trail of Dimitris Nikolaidis in the Ottoman archives Press and Mass Communication in the Middle East Festschrift for Martin Strohmeier PDF 28 Subat 2018 ss 33 ISBN 9783863095277 olu kirik baglanti Volume 12 of Bamberger Orientstudien Hosted at de KOBV A Constitution for a Multilingual Empire Translations of the Kanun i Esasi and Other Official Texts into Minority Languages The First Ottoman Experiment in Democracy 2010 s 21 51 11 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan info page on book20 Eylul 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde at Notlar Strauss A Constitution for a Multilingual Empire sf 29 PDF sf 31 Balta ve Kavak sf 41