Ernesto Sabato (24 Haziran 1911; , Buenos Aires - 30 Nisan 2011; , Buenos Aires), Arjantinli romancı, gazeteci ve deneme yazarı. İspanyolca yazının en saygın ödüllerini kazandı ve Latin Amerika’daki askeri yönetimlere yaptığı eleştirileriyle tanındı. Başkan Raúl Alfonsín'in ricası ile 1976 - 1983 arasındaki Arjantin askeri yönetimi sırasında öldürülen on binlerce kişinin araştırıldığı Kirli Savaş komisyonunun (CONADEP) başkanlığını yaptı. Komisyonun bulguları 1984 yılında Bir Daha Asla başlığı ile Sabato tarafından yayımlandı.Tünel (1948), Kahramanlar ve Mezarlar (1961) ve Karanlıkların Efendisi (1974) romanları ile tanınır.
Ernesto Sabato | |
---|---|
Doğum | 24 Haziran 1911 , Arjantin |
Ölüm | 30 Nisan 2011 (99 yaşında) , Buenos Aires, Arjantin |
Dil | İspanyolca |
Eğitim | National University of La Plata |
Önemli eser | Tünel (roman) Kahramanlar ve Mezarlar |
Etkin yılları | 1941–2004 |
Evlilik | Matilde Kusminsky Richter (e. 1936–1998) |
Çocuklar | Jorge Federico Sabato |
İmza | |
Yaşamı
İlk yılları
Calabria'lı İtalyan göçmen Francesco Sabato ve Giovanna Maria Ferrari'nin 11 çocuğundan onuncu olarak Buenos Aires'in Rojas bölgesinde doğdu. 1929'da başladığı üniversite yaşamında Üniversite Reformu hareketine katıldı. 1933'te Komünist Gençlik Federasyonu genel sekreteri oldu. Marksiszm ile ilgili bir toplantıda 17 yaşındaki Matilde Kusminsky Richter ile tanıştı. Richter daha sonra evini terk ederek Sabato ile yaşamaya başladı. 1934'te komünizm ve Josef Stalin rejimi ile ilgili şüpheler duymaya başlaması nedeniyle Arjantin Komünist Partisi tarafından 2 yıllığına Uluslararası Lenin Okulu'na Moskova'ya gönderildi. Buradan Paris'e kaçarak yayımlanmamış ilk romanı Bir ve Evren'i yazdı. Buenos Aires'e dönerek 1936'da Matilde Kusminsky Richter ile evlendi.
Eğitimi
'nde fizik ve matematik eğitimi aldı. Aynı okulda 1937'de doktorasını tamamladı. 1938'de Paris'te Curie Laboratuvarı'nda, ertesi yıl ABD'de Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde araştırmalar yürüttü. 1938'de oğlu Jorge Federico Sabato doğdu. Fransa'dayken yazın yaşamında derin izler bırakacak olan gerçeküstücülük hareketi ile tanıştı ve Oscar Domínguez, Benjamin Péret, Roberto Matta Echaurren ve Esteban Francés ile arkadaşlık etti.
Bilim insanı yılları
Gençliğinde fizik çalışarak doktora yapan Sabato, 1940 yılında Arjantine döndü ve mezun olduğu üniversitede mühendisliğe giriş, görelilik ve kuantum mekaniği dersleri verdi. İleriki yıllarda yanlış kullanılması nedeni ile bilime ilgisini yitirdi. Hükûmeti eleştirmesi nedeni ile üniversitedeki işine son verilmesiyle de1943'te bilimden tümüyle koptu.
“ | Curie Enstitüsü'nde, bir fizikçinin yüksek hedefleri için kendimi boş hissettim. Durağanlık içinde ilerleyen, inançsızlıkla dövülmüş; ruhum yadsıdı bunu. | ” |
— Ernesto Sabato |
1945'te ikinci oğlu Mario Sabato doğdu.
Yazarlık ve insan hakları savunuculuğu
Sabato, felsefe, toplumsal ve siyasal konularda eseriyle edebiyat alanında ilk başarısını elde etti. Romanlarında tipik bir anti-kahraman, içe kapanık kişiyi tasvir etti.
Yazılarını yakıp yok etme eğiliminden kurtularak yayımlanmış yalnızca üç romanı olmasına karşın Latin Amerika yazın dünyasında çok etkili oldu.
“ | Anlamlı değil biliyorum, ama gerçekten bütün yaşamım bir şeyleri yok etme eğilimi içinde geçti, Başkalarının değil ama kendimin olanları. Belki çalışmalarımı yetkinlikten ve saflıktan uzak; ateşi ise durulaştırıcı buldum. Uzun yıllar üzerinde çalıştığım Kahramanlar ve Mezarlar’ı yakmak üzereydim, eşim bu kararım nedeni ile hastalandı, ben de fikrimi değiştirdim. | ” |
— Ernesto Sabato |
Yayımlanmış ikinci romanı olan Kahramanlar ve Mezarlar Sabato’nun baş yapıtı olarak değerlendirilir. Üretken bir deneme yazarı da olan Sabato’nun metafizik, politika ve tango ile ilgili birçok denemesi vardır.
1983’te Arjantin askeri rejimi sırasında kaybolanların izini araştırmak için atandığında, bu görevi “cehennemin içine yavaş iniş” olarak tanımladı. Başında bulunduğu komisyonun hazırladığı kapsamlı rapor 9 askeri görevlinin yargılanmasında kullanıldı.
Ölümü
1998'de eşi öldü. 1999'da İtalyan vatandaşlığı aldı. Sabato, 30 Nisan 2011’de yüzüncü doğum gününe 2 ay kala Buenos Aires yakınlarında Santos Lugares’te öldü. Eşi Elvira Gonzales Fraga Sabato’nun bronşit nedeni ile öldüğünü bildirdi. 24 Haziran 2019'da 108. doğum gününde Google Doodle ödülü aldı.
Yapıtları
- (Bir ve Evren) 1945
- El túnel (Tünel) 1948
- Hombres y engranajes (İnsanlar ve Dişliler) 1951
- El otro rostro del peronismo (Peronizmin Öbür Yönü) 1956
- El caso Sabato (Sabato Olayı) 1956
- Sobre heroes y tumbas (Kahramanlar ve Mezarlar) 1961
- Tres aproximaciones a la literatura de nustro tiempo (Çağımız edebebiyatına üç yaklaşım) 1968
- Abaddón el exterminador (Karanlıkların Efendisi) 1974
- Nunca mas (Bir Daha Asla) 1984
- La resistancia (Direniş) 2000
Ödüller
- 1984 Miguel de Cervantes Ödülü
- 1989 Kudüs Bireysel Özgürlük Ödülü
- Légion d'honneur
- Prix du Meilleur Livre Étranger
Kaynakça
- ^ a b "Argentine writer Ernesto Sabato dies, age 99". BBC 30 Nisan 2011. 8 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Temmuz 2020.
- ^ Grazina, Karina. "Argentine writer Ernesto Sabato dies at age 99". Reuters. 24 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Temmuz 2020.
- ^ . web arcieve. 8 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2020.
- ^ Barrionuevo,, Alexei. "Ernesto Sábato, Novelist and Argentina's Conscience, Dies at 99". The New York Times. 6 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Temmuz 2020.
- ^ "Ernesto Sábato's 108th Birthday". Google. 24 Haziran 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Temmuz 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ernesto Sabato 24 Haziran 1911 Buenos Aires 30 Nisan 2011 Buenos Aires Arjantinli romanci gazeteci ve deneme yazari Ispanyolca yazinin en saygin odullerini kazandi ve Latin Amerika daki askeri yonetimlere yaptigi elestirileriyle tanindi Baskan Raul Alfonsin in ricasi ile 1976 1983 arasindaki Arjantin askeri yonetimi sirasinda oldurulen on binlerce kisinin arastirildigi Kirli Savas komisyonunun CONADEP baskanligini yapti Komisyonun bulgulari 1984 yilinda Bir Daha Asla basligi ile Sabato tarafindan yayimlandi Tunel 1948 Kahramanlar ve Mezarlar 1961 ve Karanliklarin Efendisi 1974 romanlari ile taninir Ernesto SabatoDogum24 Haziran 1911 1911 06 24 ArjantinOlum30 Nisan 2011 99 yasinda Buenos Aires ArjantinDilIspanyolcaEgitimNational University of La PlataOnemli eserTunel roman Kahramanlar ve MezarlarEtkin yillari1941 2004EvlilikMatilde Kusminsky Richter e 1936 1998 CocuklarJorge Federico SabatoImzaYasamiIlk yillari Calabria li Italyan gocmen Francesco Sabato ve Giovanna Maria Ferrari nin 11 cocugundan onuncu olarak Buenos Aires in Rojas bolgesinde dogdu 1929 da basladigi universite yasaminda Universite Reformu hareketine katildi 1933 te Komunist Genclik Federasyonu genel sekreteri oldu Marksiszm ile ilgili bir toplantida 17 yasindaki Matilde Kusminsky Richter ile tanisti Richter daha sonra evini terk ederek Sabato ile yasamaya basladi 1934 te komunizm ve Josef Stalin rejimi ile ilgili supheler duymaya baslamasi nedeniyle Arjantin Komunist Partisi tarafindan 2 yilligina Uluslararasi Lenin Okulu na Moskova ya gonderildi Buradan Paris e kacarak yayimlanmamis ilk romani Bir ve Evren i yazdi Buenos Aires e donerek 1936 da Matilde Kusminsky Richter ile evlendi Egitimi nde fizik ve matematik egitimi aldi Ayni okulda 1937 de doktorasini tamamladi 1938 de Paris te Curie Laboratuvari nda ertesi yil ABD de Massachusetts Teknoloji Enstitusu nde arastirmalar yuruttu 1938 de oglu Jorge Federico Sabato dogdu Fransa dayken yazin yasaminda derin izler birakacak olan gercekustuculuk hareketi ile tanisti ve Oscar Dominguez Benjamin Peret Roberto Matta Echaurren ve Esteban Frances ile arkadaslik etti Bilim insani yillari Gencliginde fizik calisarak doktora yapan Sabato 1940 yilinda Arjantine dondu ve mezun oldugu universitede muhendislige giris gorelilik ve kuantum mekanigi dersleri verdi Ileriki yillarda yanlis kullanilmasi nedeni ile bilime ilgisini yitirdi Hukumeti elestirmesi nedeni ile universitedeki isine son verilmesiyle de1943 te bilimden tumuyle koptu Curie Enstitusu nde bir fizikcinin yuksek hedefleri icin kendimi bos hissettim Duraganlik icinde ilerleyen inancsizlikla dovulmus ruhum yadsidi bunu Ernesto Sabato 1945 te ikinci oglu Mario Sabato dogdu Yazarlik ve insan haklari savunuculugu Sabato felsefe toplumsal ve siyasal konularda eseriyle edebiyat alaninda ilk basarisini elde etti Romanlarinda tipik bir anti kahraman ice kapanik kisiyi tasvir etti Yazilarini yakip yok etme egiliminden kurtularak yayimlanmis yalnizca uc romani olmasina karsin Latin Amerika yazin dunyasinda cok etkili oldu Anlamli degil biliyorum ama gercekten butun yasamim bir seyleri yok etme egilimi icinde gecti Baskalarinin degil ama kendimin olanlari Belki calismalarimi yetkinlikten ve safliktan uzak atesi ise durulastirici buldum Uzun yillar uzerinde calistigim Kahramanlar ve Mezarlar i yakmak uzereydim esim bu kararim nedeni ile hastalandi ben de fikrimi degistirdim Ernesto Sabato Yayimlanmis ikinci romani olan Kahramanlar ve Mezarlar Sabato nun bas yapiti olarak degerlendirilir Uretken bir deneme yazari da olan Sabato nun metafizik politika ve tango ile ilgili bircok denemesi vardir 1983 te Arjantin askeri rejimi sirasinda kaybolanlarin izini arastirmak icin atandiginda bu gorevi cehennemin icine yavas inis olarak tanimladi Basinda bulundugu komisyonun hazirladigi kapsamli rapor 9 askeri gorevlinin yargilanmasinda kullanildi Olumu1998 de esi oldu 1999 da Italyan vatandasligi aldi Sabato 30 Nisan 2011 de yuzuncu dogum gunune 2 ay kala Buenos Aires yakinlarinda Santos Lugares te oldu Esi Elvira Gonzales Fraga Sabato nun bronsit nedeni ile oldugunu bildirdi 24 Haziran 2019 da 108 dogum gununde Google Doodle odulu aldi Sabato Perulu yazar Mario Vagas Llosa ile 1981Yapitlari Bir ve Evren 1945 El tunel Tunel 1948 Hombres y engranajes Insanlar ve Disliler 1951 El otro rostro del peronismo Peronizmin Obur Yonu 1956 El caso Sabato Sabato Olayi 1956 Sobre heroes y tumbas Kahramanlar ve Mezarlar 1961 Tres aproximaciones a la literatura de nustro tiempo Cagimiz edebebiyatina uc yaklasim 1968 Abaddon el exterminador Karanliklarin Efendisi 1974 Nunca mas Bir Daha Asla 1984 La resistancia Direnis 2000Oduller1984 Miguel de Cervantes Odulu 1989 Kudus Bireysel Ozgurluk Odulu Legion d honneur Prix du Meilleur Livre EtrangerKaynakca a b Argentine writer Ernesto Sabato dies age 99 BBC 30 Nisan 2011 8 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Temmuz 2020 Grazina Karina Argentine writer Ernesto Sabato dies at age 99 Reuters 24 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Temmuz 2020 web arcieve 8 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Temmuz 2020 Barrionuevo Alexei Ernesto Sabato Novelist and Argentina s Conscience Dies at 99 The New York Times 6 Mayis 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Temmuz 2020 Ernesto Sabato s 108th Birthday Google 24 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Temmuz 2020