İdam Sehpası 1958 Fransa yapımı dramatik gerilim filmidir. Özgün adı Ascenseur pour l'échafaud olan bu modern kara filmin uluslararası ismi Elevator to the Gallows dur. Sinemalarda "İdam Sehpası" adıyla vizyona giren film, yıllar sonra TRT televizyonunda Ölüm Asansörü adıyla yayına verilmişti.
Ascenseur pour l'échafaud | |
"İdam Sehpası" (Ascenseur pour l'échafaud) filminin sinema afişi | |
Yönetmen | Louis Malle |
---|---|
Yapımcı | |
Senarist | Louis Malle (roman) |
Oyuncular | Jeanne Moreau Lino Ventura |
Müzik | Miles Davis |
Görüntü yönetmeni | Henri Decaë |
Kurgu | |
Stüdyo | |
Dağıtıcı | (Fransa) (ABD) The Criterion Collection (DVD) |
Cinsi | Sinema filmi |
Türü | Polisiye, dram, gerilim |
Renk | Siyah-beyaz |
Yapım yılı | 1958 |
Çıkış tarih(ler)i | 29 Ocak 1958 Fransa |
Süre | 88 dakika |
Ülke | Fransa |
Dil | Fransızca |
Diğer adları | İdam Sehpası (Türkiye) Elevator to the Gallows (Uluslararası isim) Frantic (ABD) Lift to the Scaffold (İngiltere) Ascensore per il patibolo (İtalya) Ascensor para el cadalso (İspanya) Fahrstuhl zum Schafott (Almanya Elevator to the Scaffold |
Resmî sitesi |
Bulgar asıllı Fransız yazar 'in aynı adlı romanından senaryosunu 'le birlikte yazan Louis Malle aynı zamanda filmin yönetmenliğini de üstlenmiştir. Başlıca rollerinde Jeanne Moreau, , Lino Ventura, ve oynamışlardır. Filmin özgün müziğini ünlü siyahi Amerikalı Caz trompetçisi Miles Davis (d.1926 - ö.1991) yapmıştır. Görüntü yönetmeni Henri Decaë'nın bolca başvurduğu Paris'in bol siyah-beyaz gece çekimleri ve buna baştan sona eşlik eden Miles Davis'in hüzünlü trompet soloları filmin klasik kara filmler'e özgü klostrofobik atmosferini yaratmayı başarmıştır. Robert Bresson ve Alfred Hitchcock'un tarzlarından izler taşıyan bu film aynı zamanda ufukta gözüken Fransız Yeni Dalga sinema akımının da ilk habercisi sayılabilir.
Bu film Louis Malle (d.1932 - ö.1995)'in 26 yaşındayken çektiği ilk uzun metrajlı filmidir. Bundan önce Malle Robert Bresson'un asistanı idi. Ayrıca Jacques-Yves Cousteau'ya kameramanlık yapmış ve onun () (1956) adlı sualtı filminde yardımcı yönetmenlik yapmıştı. "İdam Sehpası"nda patronunun karısıyla aşk yaşayan bir iş adamının patronunu öldürüp olaya intihar süsü vermesi sırasında yaptığı küçük bir hatanın büyüyerek olayları içinden çıkılmaz bir hale dönüştürmesi anlatılmaktadır. Bu modern Louis Malle'e 'nü kazandırmıştı.
Film hakkında notlar
- Louis Malle yönetmenliğe geçmeden önce Robert Bresson'a asistanlık yaparken ünlü sualtı araştırmacısıJacques-Yves Cousteau tarafından kameraman olarak işe alındı. Araştırma gemisi Calypso'da yaptığı başarılı işlerden sonra da Cousteau 1956 yılında çektiği () adlı sualtı belgeselinde Malle'i yönetmen yardımcılığına terfi ettirdi. Yıllar sonra yapılan bir röportajda Jacques Cousteau Louis Malle'in beraber çalıştığı en iyi kameraman olduğunu ifade etmişti.
- Mustafa Altıoklar'ın 1999 tarihinde çektiği Türk filmi Asansör'ün büyük ölçüde "İdam Sehpası" filminden esinlendiği ileri sürülmüştür. Bu filmin başlıca rollerinde Mustafa Uğurlu ve Arzu Yanardağ oynamışlardı.
Oyuncular
Oyuncu | Rolü |
---|---|
Jeanne Moreau | Florence Carala |
Julien Tavernier | |
Louis | |
Lino Ventura | Komiser Cherrier |
Véronique | |
Simon Carala | |
Frieda Bencker | |
Yvonne | |
Geneviève | |
Jacqueline Mauclair | |
Anna |
Müziği
Amerikalı siyahi caz trompetçisi Miles Davis filmin müziğini dört kişiden oluşan bir Fransız grupla birlikte birkaç saat içerisinde doğaçlama olarak yapıp tamamlamıştı. Bir gece saat 11'den sabahın 5'ine kadar çalışan grup bir yandan filmi seyrederek yaparken bir yandan da yönetmen Louis Malle ve aktris Jeanne Moreau ile birlikte şampanyalarını yudumluyorlardı. Trompeti Miles Davis çalarken tenor saksafonda , piyanoda , kontrabasta ve davulda Kenny Clarke yer almışlardır.
Filmle aynı yıl Fransa'da Fontana Plaktan (Fontana 660 213) filmin 33 devirlik LP formatında bir de soundtrack albümü çıkmıştır. Yine aynı yıl Japonya'da Phonogram ve Hollanda'da Mercury Plak (Mercury 6444 701) uzunçaları yeniden bastılar. Mercury Plak'taki parçalar şunlardır:
A Yüzü
- Générique 2:46
- L'Assassinat De Carala 2:08
- Sur L'Autoroute 2:16
- Julien Dans L'Ascenseur 2:07
- Florence Sur Les Champs-Élysées 2:49
- Dîner Au Motel 3:55
- Évasion De Julien 0:50
- Visite Du Vigile 2:02
- Au Bar Du Petit Bac 2:51
- Chez Le Photographe Du Motel 3:52
B Yüzü
- Générique 2:44
- Pierre Et Béatrice 1:03
- Ne Chuchote Pas 1:25
- Mambo Dans La Voiture 1:17
- Juste Pour Eux Seuls! 2:25
- Blues Pour Marcel 4:19
- Blues Pour Vava 3:29
- Pasquier 1:00
- La Divorcée De Léo Fall 2:10
- Des Femmes Disparaissent 1:02
- Final Pour Pierre Et Béatrice
Soundtrack albümünün Polygram Recordsdan 1989'da tekrar çıkan 74 dakikalık CD'sinde ise 26 parça (track) vardır. Bunlar:
- Générique
- L'Assassinat De Carala
- Sur L'Autoroute
- Julien Dans L'Ascenseur
- Florence Sur Les Champs-Élysées
- Dîner Au Motel
- Évasion De Julien
- Visite Du Vigile
- Au Bar Du Petit Bac
- Chez Le Photographe Du Motel
- Nuit Sur Les Champs-Élysées
- Nuit Sur Les Champs-Élysées
- Nuit Sur Les Champs-Élysées
- Nuit Sur Les Champs-Élysées
- Assassinat
- Assassinat
- Assassinat
- Motel (Diner Au Motel)
- Final
- Final
- Final
- Ascenseur (Evasion De Julien)
- Le Petit Bal
- Le Petit Bal
- Séquence Voiture
- Séquence Voiture
Kaynakça
- ^ http://www.imdb.com/title/tt0051378/releaseinfo 15 Mayıs 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Türkçe isim için referans 1
- ^ Rekin Teksoy'un Sinema Tarihi s.410 Türkçe isim için referans 2
- ^ Dorsay, Atilla (1988). Yönetmenler, Filmler, Ülkeler-2. Varlık yayınları. ss. sayfa 85.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Ekim 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mayıs 2008.
- ^ . sabah.com.tr. 21 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mart 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Aralık 2009.
Dış bağlantılar
- IMDb'de İdam Sehpası
- allmovie.com'da "Ascenseur Pour L'Echafaud" 19 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Roger Ebert'in eleştirisi 31 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Epinions.com'da filmin analizi 21 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Idam Sehpasi 1958 Fransa yapimi dramatik gerilim filmidir Ozgun adi Ascenseur pour l echafaud olan bu modern kara filmin uluslararasi ismi Elevator to the Gallows dur Sinemalarda Idam Sehpasi adiyla vizyona giren film yillar sonra TRT televizyonunda Olum Asansoru adiyla yayina verilmisti Idam SehpasiAscenseur pour l echafaud Idam Sehpasi Ascenseur pour l echafaud filminin sinema afisiYonetmenLouis MalleYapimciSenaristLouis Malle roman OyuncularJeanne Moreau Lino VenturaMuzikMiles DavisGoruntu yonetmeniHenri DecaeKurguStudyoDagitici Fransa ABD The Criterion Collection DVD CinsiSinema filmiTuruPolisiye dram gerilimRenkSiyah beyazYapim yili1958Cikis tarih ler i29 Ocak 1958 FransaSure88 dakikaUlkeFransaDilFransizcaDiger adlariIdam Sehpasi Turkiye Elevator to the Gallows Uluslararasi isim Frantic ABD Lift to the Scaffold Ingiltere Ascensore per il patibolo Italya Ascensor para el cadalso Ispanya Fahrstuhl zum Schafott Almanya Elevator to the ScaffoldResmi sitesi Bulgar asilli Fransiz yazar in ayni adli romanindan senaryosunu le birlikte yazan Louis Malle ayni zamanda filmin yonetmenligini de ustlenmistir Baslica rollerinde Jeanne Moreau Lino Ventura ve oynamislardir Filmin ozgun muzigini unlu siyahi Amerikali Caz trompetcisi Miles Davis d 1926 o 1991 yapmistir Goruntu yonetmeni Henri Decae nin bolca basvurdugu Paris in bol siyah beyaz gece cekimleri ve buna bastan sona eslik eden Miles Davis in huzunlu trompet sololari filmin klasik kara filmler e ozgu klostrofobik atmosferini yaratmayi basarmistir Robert Bresson ve Alfred Hitchcock un tarzlarindan izler tasiyan bu film ayni zamanda ufukta gozuken Fransiz Yeni Dalga sinema akiminin da ilk habercisi sayilabilir Bu film Louis Malle d 1932 o 1995 in 26 yasindayken cektigi ilk uzun metrajli filmidir Bundan once Malle Robert Bresson un asistani idi Ayrica Jacques Yves Cousteau ya kameramanlik yapmis ve onun 1956 adli sualti filminde yardimci yonetmenlik yapmisti Idam Sehpasi nda patronunun karisiyla ask yasayan bir is adaminin patronunu oldurup olaya intihar susu vermesi sirasinda yaptigi kucuk bir hatanin buyuyerek olaylari icinden cikilmaz bir hale donusturmesi anlatilmaktadir Bu modern Louis Malle e nu kazandirmisti Film hakkinda notlarLouis Malle yonetmenlige gecmeden once Robert Bresson a asistanlik yaparken unlu sualti arastirmacisiJacques Yves Cousteau tarafindan kameraman olarak ise alindi Arastirma gemisi Calypso da yaptigi basarili islerden sonra da Cousteau 1956 yilinda cektigi adli sualti belgeselinde Malle i yonetmen yardimciligina terfi ettirdi Yillar sonra yapilan bir roportajda Jacques Cousteau Louis Malle in beraber calistigi en iyi kameraman oldugunu ifade etmisti Mustafa Altioklar in 1999 tarihinde cektigi Turk filmi Asansor un buyuk olcude Idam Sehpasi filminden esinlendigi ileri surulmustur Bu filmin baslica rollerinde Mustafa Ugurlu ve Arzu Yanardag oynamislardi OyuncularJeanne Moreau filmin bir sahnesinde Oyuncu RoluJeanne Moreau Florence CaralaJulien TavernierLouisLino Ventura Komiser CherrierVeroniqueSimon CaralaFrieda BenckerYvonneGenevieveJacqueline MauclairAnnaMuzigiAmerikali siyahi caz trompetcisi Miles Davis filmin muzigini dort kisiden olusan bir Fransiz grupla birlikte birkac saat icerisinde dogaclama olarak yapip tamamlamisti Bir gece saat 11 den sabahin 5 ine kadar calisan grup bir yandan filmi seyrederek yaparken bir yandan da yonetmen Louis Malle ve aktris Jeanne Moreau ile birlikte sampanyalarini yudumluyorlardi Trompeti Miles Davis calarken tenor saksafonda piyanoda kontrabasta ve davulda Kenny Clarke yer almislardir Filmle ayni yil Fransa da Fontana Plaktan Fontana 660 213 filmin 33 devirlik LP formatinda bir de soundtrack albumu cikmistir Yine ayni yil Japonya da Phonogram ve Hollanda da Mercury Plak Mercury 6444 701 uzuncalari yeniden bastilar Mercury Plak taki parcalar sunlardir A Yuzu Generique 2 46 L Assassinat De Carala 2 08 Sur L Autoroute 2 16 Julien Dans L Ascenseur 2 07 Florence Sur Les Champs Elysees 2 49 Diner Au Motel 3 55 Evasion De Julien 0 50 Visite Du Vigile 2 02 Au Bar Du Petit Bac 2 51 Chez Le Photographe Du Motel 3 52 B Yuzu Generique 2 44 Pierre Et Beatrice 1 03 Ne Chuchote Pas 1 25 Mambo Dans La Voiture 1 17 Juste Pour Eux Seuls 2 25 Blues Pour Marcel 4 19 Blues Pour Vava 3 29 Pasquier 1 00 La Divorcee De Leo Fall 2 10 Des Femmes Disparaissent 1 02 Final Pour Pierre Et Beatrice Soundtrack albumunun Polygram Recordsdan 1989 da tekrar cikan 74 dakikalik CD sinde ise 26 parca track vardir Bunlar Generique L Assassinat De Carala Sur L Autoroute Julien Dans L Ascenseur Florence Sur Les Champs Elysees Diner Au Motel Evasion De Julien Visite Du Vigile Au Bar Du Petit Bac Chez Le Photographe Du Motel Nuit Sur Les Champs Elysees Nuit Sur Les Champs Elysees Nuit Sur Les Champs Elysees Nuit Sur Les Champs Elysees Assassinat Assassinat Assassinat Motel Diner Au Motel Final Final Final Ascenseur Evasion De Julien Le Petit Bal Le Petit Bal Sequence Voiture Sequence VoitureKaynakca http www imdb com title tt0051378 releaseinfo 15 Mayis 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkce isim icin referans 1 Rekin Teksoy un Sinema Tarihi s 410 Turkce isim icin referans 2 Dorsay Atilla 1988 Yonetmenler Filmler Ulkeler 2 Varlik yayinlari ss sayfa 85 Arsivlenmis kopya 12 Ekim 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mayis 2008 sabah com tr 21 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Agustos 2009 Arsivlenmis kopya 4 Mart 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Aralik 2009 Dis baglantilarIMDb de Idam Sehpasi allmovie com da Ascenseur Pour L Echafaud 19 Aralik 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Roger Ebert in elestirisi 31 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Epinions com da filmin analizi 21 Aralik 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce