Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Xibalba (okunuşu: şibâlba), Maya mitolojisindeki yani ahiret yurdudur. Xibalba ismi kaba bir tercüme ile "Korkunun Yeri" olarak çevrilebilir. Mayalılara göre Xibalba'ya hastalık ve ölüm ruhları hükmetmektedir ve bazı halk hikâyelerine, efsanelere göre Xibalba'nın fizikî olarak bulunduğu yer Orion Bulutsusudur. 16. yüzyıl 'ında geleneksel olarak Xibalba'nın girişi Cobán, Guatemala yakınlarındaki bir mağaradır. Nitekim, kökenleri Mayalılara uzanan ve o bölgede yaşayan K'iche' halkından bazıları bölgeyi hâlâ ölümle ilişkilendirmektedir. Ayrıca, Belize'deki mağara sistemleri de Xibalba'nın girişi olarak anılmıştır. Ek olarak, K'iche' halkına göre Xibalba'ya giden yolun bir başka fizikî enkarnasyonu da Samanyolunda görülebilen karanlık yarıktır.
Xibalba'nın sakinleri
Popol Vuh'da Xibalba, Dünya yüzeyinin altında bulunan bir mekân olarak tarif edilir. Xibalba'nın sakinlerinin ölmüş kişilerin ruhları mı olduğu yoksa ölüme tapan ayrı bir mahlukat türü mü olduğu belirsizdir; bununla birlikte genellikle insana benzer bir şekilde betimlenirler. Xibalba bir yer olarak ölümle ilişkilendirilmekteydi ve "Xibalba'nın Efendileri" olarak bilinen on iki tanrı veya hükümdar tarafından hükmedildiğine inanılmaktaydı. Xibalba'nın Efendilerinin ilki Hun-Came (Bir Ölüm) ve Vucub-Came (Yedi Ölüm) idi; bununla birlikte ikisinin arasında daha büyük olanı Hun-Came idi. Kalan on efendi genellikle "iblis" (veya cin) olarak anınır. Nitekim bunlar insanî cefanın, acının farklı biçimleri üzerinde söz sahibiydiler: hastalığa, kıtlığa, korkuya, yoksulluğa, ağrıya ve, nihayette, ölüme yol açmak gibi. Bu efendilerin hepsi çiftler halinde çalışırlar ki şöyle adlandırılırlar: insanların kanını hastalandıran Xiquiripat (Uçan Kabuk) ve Cuchumaquic (Toplanmış Kan), insanların vücutlarının şişmesine yol açan Ahalpuh (İrin İblisi) ve Ahalgana (Sarılık İblisi), ölü bedenleri iskeletlere dönüştüren Chamiabac (Kemik Asası) ve Chamiaholom (Kafatası Asası), evlerin süpürülmemiş (temizlenmemiş) yerlerinde saklanan ve insanları bıçaklayarak öldüren Ahalmez (Süpürme İblisi) ve Ahaltocob (Bıçaklama İblisi) ve insanların dışarıda yolda yürürken kanlı öksürerek ölmelerine yol açan Xic (Kanat) ve Patan (Sırt Askısı). Xibalba'nın diğer sakinlerinin bu efendilerden birinin hakimiyetine düştüğüne ve Dünya yüzeyine çıkarak kendilerine verilen görevleri yerine getirdiklerine inanılırdı.
Kaynakça ve notlar
- ^ a b Hooker, Richard. "Native American Creation Stories". Washington State University. 4 Ocak 2011 tarihinde kaynağından .
- ^ . 17 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2009.
- ^ Walker, Amélie A. (Haziran 2000). "My Trip to Xibalba and Back". Archaeological Institute of America. 24 Aralık 2012 tarihinde kaynağından .
- ^ Mizrach, Steve. "The Mayan Sacbe System Analyzed as an Information Web". Florida International University. 2 Şubat 2016 tarihinde kaynağından .
- ^ a b Popol Vuh: The Sacred Book of the Maya; The Great Classic of Central American Spirituality, Translated from the Original Maya Text by Allen J. Christenson (2007)
- ^ a b Popol Vuh: Sacred Book of the Ancient Quiche Maya (Civilization of American Indian) by Adrian Recinos, Delia Goetz, David Goetze, and S.G. Morley, (1991)
Dış bağlantılar
- "The Twin Heroes and the Lords of Xibalba", Padraic Colum, 1930 4 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Xibalba okunusu sibalba Maya mitolojisindeki yani ahiret yurdudur Xibalba ismi kaba bir tercume ile Korkunun Yeri olarak cevrilebilir Mayalilara gore Xibalba ya hastalik ve olum ruhlari hukmetmektedir ve bazi halk hikayelerine efsanelere gore Xibalba nin fiziki olarak bulundugu yer Orion Bulutsusudur 16 yuzyil inda geleneksel olarak Xibalba nin girisi Coban Guatemala yakinlarindaki bir magaradir Nitekim kokenleri Mayalilara uzanan ve o bolgede yasayan K iche halkindan bazilari bolgeyi hala olumle iliskilendirmektedir Ayrica Belize deki magara sistemleri de Xibalba nin girisi olarak anilmistir Ek olarak K iche halkina gore Xibalba ya giden yolun bir baska fiziki enkarnasyonu da Samanyolunda gorulebilen karanlik yariktir Xibalba da yer alan tanrilari gosteren bir kap Gec Klasik Periyot M S 600 900 Royal Ontario MuzesiXibalba nin sakinleriPopol Vuh da Xibalba Dunya yuzeyinin altinda bulunan bir mekan olarak tarif edilir Xibalba nin sakinlerinin olmus kisilerin ruhlari mi oldugu yoksa olume tapan ayri bir mahlukat turu mu oldugu belirsizdir bununla birlikte genellikle insana benzer bir sekilde betimlenirler Xibalba bir yer olarak olumle iliskilendirilmekteydi ve Xibalba nin Efendileri olarak bilinen on iki tanri veya hukumdar tarafindan hukmedildigine inanilmaktaydi Xibalba nin Efendilerinin ilki Hun Came Bir Olum ve Vucub Came Yedi Olum idi bununla birlikte ikisinin arasinda daha buyuk olani Hun Came idi Kalan on efendi genellikle iblis veya cin olarak aninir Nitekim bunlar insani cefanin acinin farkli bicimleri uzerinde soz sahibiydiler hastaliga kitliga korkuya yoksulluga agriya ve nihayette olume yol acmak gibi Bu efendilerin hepsi ciftler halinde calisirlar ki soyle adlandirilirlar insanlarin kanini hastalandiran Xiquiripat Ucan Kabuk ve Cuchumaquic Toplanmis Kan insanlarin vucutlarinin sismesine yol acan Ahalpuh Irin Iblisi ve Ahalgana Sarilik Iblisi olu bedenleri iskeletlere donusturen Chamiabac Kemik Asasi ve Chamiaholom Kafatasi Asasi evlerin supurulmemis temizlenmemis yerlerinde saklanan ve insanlari bicaklayarak olduren Ahalmez Supurme Iblisi ve Ahaltocob Bicaklama Iblisi ve insanlarin disarida yolda yururken kanli oksurerek olmelerine yol acan Xic Kanat ve Patan Sirt Askisi Xibalba nin diger sakinlerinin bu efendilerden birinin hakimiyetine dustugune ve Dunya yuzeyine cikarak kendilerine verilen gorevleri yerine getirdiklerine inanilirdi Kaynakca ve notlar a b Hooker Richard Native American Creation Stories Washington State University 4 Ocak 2011 tarihinde kaynagindan 17 Aralik 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Haziran 2009 Walker Amelie A Haziran 2000 My Trip to Xibalba and Back Archaeological Institute of America 24 Aralik 2012 tarihinde kaynagindan Mizrach Steve The Mayan Sacbe System Analyzed as an Information Web Florida International University 2 Subat 2016 tarihinde kaynagindan a b Popol Vuh The Sacred Book of the Maya The Great Classic of Central American Spirituality Translated from the Original Maya Text by Allen J Christenson 2007 a b Popol Vuh Sacred Book of the Ancient Quiche Maya Civilization of American Indian by Adrian Recinos Delia Goetz David Goetze and S G Morley 1991 Dis baglantilar The Twin Heroes and the Lords of Xibalba Padraic Colum 1930 4 Aralik 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce