Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hava kütlesi, sıcaklık ve nem bakımından benzer olan büyük atmosfer parçalarına verilen isimdir. Hava kütlelerinin çevresindeki diğer hava parselleriyle belirli ve açık bir sınırı vardır.
Oluşmaları
Hava kütlesi iki koşul bir araya geldiğinde oluşur: Homojen bir yeryüzü parçası (kara parçası veya okyanus yüzeyi). Bu yeryüzü bölümü üzerinde atmosfer parçasının uzun süre kalması. Hava kütlelerinin oluştuğu bölgelere kaynak bölgeler denir. Güneşlenmenin homojen olduğu büyük su ve kara yüzeyleri, alçalıcı hava kütlelerinin olduğu sübsidans alanları, yüksek basınç alanları hava kütlelerinin oluşumuna uygun alanlardır. Tropikal bölgeler ve kutup bölgeleri hava kütleleri oluşuma uygunken orta enlemler fazla uygun değildir. Orta enlemlerde hava fazla hareketlidir ve nemlilik ile sıcaklık değişkendir. Kutuplar ve tropikal bölgede sıcaklık ve nemlilik daha stabildir.
Oluşan hava kütlesi hareketi sırasında farklı bir özellikte alandan geçerken yeni bir özellik kazanırsa, bu alanlara ikincil kaynak bölgesi denir. Örneğin; Sibirya üzerinde kışın oluşan soğuk ve kuru (karasal kutbî cP) hava kütlesi, Karadeniz'i geçerken alttan nem kazanarak nemli hava kütlesi haline gelir.
Hava kütleleri 3 gün ile 1-2 haftada oluşabilir. Sıcak ve soğuk hava kütlelerinde bu süreler farklıdır. Sıcak hava ısındığında hafifler ve yükselir üst kısımlarda ısınmış olur. Soğuk hava kütleleri soğudukça ağırlaşır ve çökerler, üst kısımları daha geç soğur. Bu nedenle daha geç oluşurlar.
Hava kütleleri uzun süre bulundukları yerden aldıkları özelliklerini, gittikleri yerlere taşırlar. Yeryüzü üzerinde sıcaklık, soğukluk, kuraklık veya nemliliği taşırlar.
Sınıflandırma
Oluştuğu alana göre:
- A: Arktik hava kütlesi,
- P: Polar (kutupsal) hava kütlesi,
- T: Tropikal hava kütlesi,
- E: ekvatoral hava kütlesi.
Nemliliğe göre sınıflandırma:
- m: Maritim (denizel) hava kütlesi; Deniz üzerinde oluşmuştur.
- c: Continental (karasal) hava kütlesi; Kara üzerinde oluşmuştur.
Kararlılık durumuna göre isimlendirme:
- w: Sıcak hava kütlesi; geçmekte olduğu yerden daha sıcaktır.
- c: Soğuk hava kütlesi; geçmekte olduğu yerden daha soğuktur.
Oluşma ve değişme bölgelerine göre
- Denizel arktik (mA): Arktik Okyanus üzerinde oluşan çok soğuk hava kütlesidir.
- Denizel polar (mP): Kutupların yakınlarındaki denizler üzerinde oluşmuştur. Nemli ve soğuktur. Kışın daha soğuk olan bazı (İrlanda, Baltık) kara parçalarına ulaştığında sıcaklığı yükseltir. Yazın aynı alanlara serinlik taşır.
- Denizel tropikal (mT): Sıcak bölge denizleri üzerinde oluşur. Nemli ve sıcak olduğundan deniz sisi ve pus oluşumuna yol açar. Yamaç veya cephe yağışında gök gürültülü sağanak yağış oluşur.
- Denizel ekvatoral (mE): Ekvator çevresindeki okyanuslar üzerinde oluşan sıcak-nemli hava kütlesi.
- Karasal arktik (cA)Ender olarak Baltık'a kadar inebilir. Sibirya'nın kuzeyine ulaştığında sıcaklıklar -70 °C'ye düşer.
- Karasal polar (cP): Kutup yakınlarındaki karalar üzerinde oluşur. Kuru ve soğuktur. Yazları görüş netliği ve açık gökyüzü belirgin özelliğidir.
- Karasal tropikal (cT): Kurak ve sıcak karalar üstünde oluşur. Kuzey Afrika'da oluşup, Türkiye ve Avrupa'ya taşınır.
- Karasal ekvatoral (cE): Ekvatordaki karalar üstünde oluşur. Sıcak ve kurudur.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hava kutlesi sicaklik ve nem bakimindan benzer olan buyuk atmosfer parcalarina verilen isimdir Hava kutlelerinin cevresindeki diger hava parselleriyle belirli ve acik bir siniri vardir Kuresel hava kutlelerinin Kaynak BolgeleriKuzey Amerika yi etkileyen hava kutleleriOlusmalariHava kutlesi iki kosul bir araya geldiginde olusur Homojen bir yeryuzu parcasi kara parcasi veya okyanus yuzeyi Bu yeryuzu bolumu uzerinde atmosfer parcasinin uzun sure kalmasi Hava kutlelerinin olustugu bolgelere kaynak bolgeler denir Guneslenmenin homojen oldugu buyuk su ve kara yuzeyleri alcalici hava kutlelerinin oldugu subsidans alanlari yuksek basinc alanlari hava kutlelerinin olusumuna uygun alanlardir Tropikal bolgeler ve kutup bolgeleri hava kutleleri olusuma uygunken orta enlemler fazla uygun degildir Orta enlemlerde hava fazla hareketlidir ve nemlilik ile sicaklik degiskendir Kutuplar ve tropikal bolgede sicaklik ve nemlilik daha stabildir Olusan hava kutlesi hareketi sirasinda farkli bir ozellikte alandan gecerken yeni bir ozellik kazanirsa bu alanlara ikincil kaynak bolgesi denir Ornegin Sibirya uzerinde kisin olusan soguk ve kuru karasal kutbi cP hava kutlesi Karadeniz i gecerken alttan nem kazanarak nemli hava kutlesi haline gelir Hava kutleleri 3 gun ile 1 2 haftada olusabilir Sicak ve soguk hava kutlelerinde bu sureler farklidir Sicak hava isindiginda hafifler ve yukselir ust kisimlarda isinmis olur Soguk hava kutleleri sogudukca agirlasir ve cokerler ust kisimlari daha gec sogur Bu nedenle daha gec olusurlar Hava kutleleri uzun sure bulunduklari yerden aldiklari ozelliklerini gittikleri yerlere tasirlar Yeryuzu uzerinde sicaklik sogukluk kuraklik veya nemliligi tasirlar SiniflandirmaOlustugu alana gore A Arktik hava kutlesi P Polar kutupsal hava kutlesi T Tropikal hava kutlesi E ekvatoral hava kutlesi Nemlilige gore siniflandirma m Maritim denizel hava kutlesi Deniz uzerinde olusmustur c Continental karasal hava kutlesi Kara uzerinde olusmustur Kararlilik durumuna gore isimlendirme w Sicak hava kutlesi gecmekte oldugu yerden daha sicaktir c Soguk hava kutlesi gecmekte oldugu yerden daha soguktur Olusma ve degisme bolgelerine goreDenizel arktik mA Arktik Okyanus uzerinde olusan cok soguk hava kutlesidir Denizel polar mP Kutuplarin yakinlarindaki denizler uzerinde olusmustur Nemli ve soguktur Kisin daha soguk olan bazi Irlanda Baltik kara parcalarina ulastiginda sicakligi yukseltir Yazin ayni alanlara serinlik tasir Denizel tropikal mT Sicak bolge denizleri uzerinde olusur Nemli ve sicak oldugundan deniz sisi ve pus olusumuna yol acar Yamac veya cephe yagisinda gok gurultulu saganak yagis olusur Denizel ekvatoral mE Ekvator cevresindeki okyanuslar uzerinde olusan sicak nemli hava kutlesi Karasal arktik cA Ender olarak Baltik a kadar inebilir Sibirya nin kuzeyine ulastiginda sicakliklar 70 C ye duser Karasal polar cP Kutup yakinlarindaki karalar uzerinde olusur Kuru ve soguktur Yazlari gorus netligi ve acik gokyuzu belirgin ozelligidir Karasal tropikal cT Kurak ve sicak karalar ustunde olusur Kuzey Afrika da olusup Turkiye ve Avrupa ya tasinir Karasal ekvatoral cE Ekvatordaki karalar ustunde olusur Sicak ve kurudur Kaynakca