Dâvûd-i Kayserî (Osmanlıcaː داوود قيصرى), Osmanlı devletinin kuruluş döneminde yaşamış İran'lı mutasavvıf, filozof ve yazar.
Dâvûd-i Kayserî | |
---|---|
Doğum | Dâvûd bin Mahmûd bin Muhammed er-Rûmî el-Kayserî es-Sâvî Dâvûd-i Kayserî veya Dâvûd bin Mahmûd bin Muhammed er-Rûmî el-Kayserî es-Sâvî 1260 Kayseri |
Ölüm | 1350 |
Milliyet | Fars |
Din | Sünni İslam |
Kariyeri | |
Dalı | Kelam, Tasavvuf ve Felsefe |
Doktora danışmanı | Siraceddin Urmevi |
İlk Osmanlı medreselerinin kurucusu, başmüderrisidir.Muhyiddin Arabi'nin Vahdet-i Vücud denilen sufi öğretisinin Osmanlı İmparatorluğu'ndaki ilk temsilcilerinden ve yorumcularından birisidir.
Ailesi ve kökeni
Dâvûd-i Kayserî, günümüzde İran sınırları içindeki Save'den Moğol saldırıları sırasında kaçarak Kayseri'ye yerleşen bir aileye mensuptur.
1258 veya 1261 yılları civarında Kayseri'de doğdu. Kayseri'nin o dönemde Selçuklu ilim ve kültür hayatındaki yeri oldukça iyiydi. Burada dönemin tanınmış alimlerinden Kadı Sirâceddin Urmevî'den dersler aldı. Onun Konya'ya tayin edilmesinden sonra burada diğer hocalardan eğitim gördü.
Davud el- Kayseri, kendisini yetiştirdikten sonra Kahire'ye gitti. Bir süre burada da eğitim gördü. Dört yıl kadar kaldığı Kahire'den Kayseri'ye döndü. Hatta ilim aşkı ve çabası, Onu dönemin şöhretli alimi Abdürrezzak Kaşani ile görüşmek için İran yollarına düşürdü. Orada ondan tasavvuf dersleri aldı. Böylece Din ilimlerinde hem de dünya ilimlerinde büyük şöhret oldu. Konya, Aksaray ve Bursa'ya gitti. Yazdığı Matla'u hususi' l Kelim filmaani Fususi'l Hikem adlı eseriyle Osmanlı Padişahı Orhan Gazi'ye kadar ulaştı. Davudu Kayseri Nihayet-ül Beyan fi drayetizzaman adlı eserini de bitirdikten sonra şöhreti Anadolu sınırlarının dışına taşmaya başladı. Bunun üzerine 1336 yılında Orhan Gazi kendisini İznik'e çağırdı. Günlük 30 akçe maaşla burada kurduğu Osmanlıların ilk medresesine Başmüderris tayin edildi. 15 yıl süreyle çalıştığı bu medresesinin sistemini kurdu. Böylece Osmanlılarda medrese eğitiminin temeli fiziki olarak Orhan Gazi, ilmi olarak da Davud-u Kayseri tarafından atılmış oldu.
Davud el-Kayseri'nin Osmanlı medrese eğitim sistemine verdiği disiplin asırlarca devam etti. Dünya çapında binlerce ilim adamı, sanatkar ve edebiyatçı yetişti. Bu bakımdan Davud-u Kayseri'ye o dönemlerde Din ve milletin Şerefi anlamına gelen Şerefu'd Din ve' Mille lakabı verildi. Tasavvuf yönündeki bilgisi ve yaşayışından dolayı Şeyh ve Hanefi mezhebinde olduğu için de El Hanefi gibi unvanlar verildi.
Tasavvuf Anlayışı
Davud el-Kayseri, eI-Kaşani Sadreddin Konevî kanalıyla Muhyiddin İbn Arabi'ye bağlanan tasavvufi görüşünde Vahdet-i Vücud'u kabul eder. Onun ancak son asırda çözülen astrofizik ilminde çok dikkate değer görüşler ortaya koyduğu bilinmektedir. (Tabiatın enerjiden meydana geldiği) görüşünü savunan ilk kişi odur.[] (Kainata Küll Unsur, suya beyaz atom, varlıklara sabit öz) diyen Davud-u Kayseri hayatın sevgi üzerine kurulduğu ve insanın insanı sevmesiyle Allah'ı sevip ona ulaşabileceğini savunur.
6. asırdan bu yana metafizik alanında, tasavvufta ve dini bilgilerde önderliği ve tesiri hala devam etmektedir. Kayserili Davud 1350 yılında öldü. Kendisi İznik'e defnedildi.
Kayseri, Vahdet-i Vücud'u felsefi bir dille izah etmeye çalışanların başında gelmektedir. Hocası yine bir Vahdet-i Vücud savunucusu ve Fusus yorumcusu olan Kaşanidir. Kendisinin bu alandaki eserleri Arabi'nin eserlerinin yorumu olmakla birlikte hem İslam tarihinde hem de hali hazırdaki Batılı araştırmalarca müstakil olarak değerlendirilip üzerine yorumları yapılmıştır. Zamanın felsefe ve ilim dili olarak Arapça kullanıldığından kendisi de kitaplarını Arapça kaleme almıştır. Kendisinden yapılan ilk çevirinin tarihi 1997'dir.
Kitapları
Türkçe
- er-Resail / Şerefüddin Davud b. Mahmud b. Muhammed Davud-i Kayseri, 751/1350 ; yay. haz. Mehmet Bayrakdar, İstanbul : Kayseri Büyükşehir Belediyesi, 1997. (Giriş bölümü Türkçedir)
- Mukaddemat; Matlau hususi'l-kelim fi meani fususi'l-hikem / Şerefüddin Davud b. Mahmud b. Muhammed Davud-i Kayseri, 751/1350 ; thk. Turan Koç, Hasan Şahin, Seyfullah Sevim, Kayseri : Kayseri Büyükşehir Belediyesi, 1997.
- Ledünni İlim ve Hakiki Sevgi, Çeviri Mehmet Bayrakdar, Kurtuba Kitap, 2009
- Mukaddemat-Fusûsu'l-Hikem'e Giriş, Çeviri Turan Koç ve Mehmet Çetinkaya, İnsan Yayınları, 2011
- Aşk Şarabı ve Hayat, Çeviri Turan Koç ve Mehmet Çetinkaya, İnsan Yayınları, 2011
- Tasavvuf İlmine Giriş, Çeviri Muhammed Bedirhan, Nefes Yayıncılık, 2013
- Vahdet-i Vücud Felsefesi, Çeviri Mehmet Bayrakdar, MÜİF Vakfı Yayınları, 2013
Arapça
- Şerhu Füsûsı'l-Hikem
- Risâletü fî'ilmi't-Tasavvufi
- Şerhu Te'vilâti'l-Besmele bi's-Sûrâti'n-Nev'iyyeti'l-İnsâniyyeti
- Keşfu'l-Hıcabi 'an Kelâmi Rabbi'l-Erbâbi
- Risaletü fi Marifeti'l-Mahabbeti'l-Hakikiyyeti
- Esasü'l-Vahdaniyyeti ve Menbâ'i'l-Ferdaniyyeti
- Nihayetü'l-Beyan fi Dirâyeti'z-Zemân
Kaynakça
- ^ . 7 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2015.
Konuyla ilgili yayınlar
- Mehmet Bayraktar, "Dâvûd el-Kayserî", TDV İslam Ansiklopedisi, cilt:9, İstanbul, 1994, ss 32/3517 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- İbrahim Kalın, Davud El-Kayseri ve Osmanlı Düşünce Geleneğinin Teşekkülü24 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Ahmei Özalp, Dâvûd El-Kayserî Açısından Din Eğitiminde Bir Dönüşüm Hadisesi Olarak Karanlık ve Aydınlık
- Emil Homerin, The Wine of Love and Life: Ibn al-Fârid's al Khamrîyah and al-Qaysaî's Quest for Meaning, Didle East Documentation Center, Chicago, 2005.
- Muhammed Rustom, "Dâwûd al-Qaysarî: Notes on His Life, Influence and Reflections on the Muhammedan Reality" Journal of the Muhyiddin Ibn 'Arabî Society, Vol. xxxııı, Oxford, 2005
Dış bağlantılar
- ulumulhikmekoeln.de31 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Davud i Kayseri Osmanlicaː داوود قيصرى Osmanli devletinin kurulus doneminde yasamis Iran li mutasavvif filozof ve yazar Davud i KayseriDogumDavud bin Mahmud bin Muhammed er Rumi el Kayseri es Savi Davud i Kayseri veya Davud bin Mahmud bin Muhammed er Rumi el Kayseri es Savi 1260 KayseriOlum1350MilliyetFarsDinSunni IslamKariyeriDaliKelam Tasavvuf ve FelsefeDoktora danismaniSiraceddin Urmevi Ilk Osmanli medreselerinin kurucusu basmuderrisidir Muhyiddin Arabi nin Vahdet i Vucud denilen sufi ogretisinin Osmanli Imparatorlugu ndaki ilk temsilcilerinden ve yorumcularindan birisidir Ailesi ve kokeniDavud i Kayseri gunumuzde Iran sinirlari icindeki Save den Mogol saldirilari sirasinda kacarak Kayseri ye yerlesen bir aileye mensuptur 1258 veya 1261 yillari civarinda Kayseri de dogdu Kayseri nin o donemde Selcuklu ilim ve kultur hayatindaki yeri oldukca iyiydi Burada donemin taninmis alimlerinden Kadi Siraceddin Urmevi den dersler aldi Onun Konya ya tayin edilmesinden sonra burada diger hocalardan egitim gordu Davud el Kayseri kendisini yetistirdikten sonra Kahire ye gitti Bir sure burada da egitim gordu Dort yil kadar kaldigi Kahire den Kayseri ye dondu Hatta ilim aski ve cabasi Onu donemin sohretli alimi Abdurrezzak Kasani ile gorusmek icin Iran yollarina dusurdu Orada ondan tasavvuf dersleri aldi Boylece Din ilimlerinde hem de dunya ilimlerinde buyuk sohret oldu Konya Aksaray ve Bursa ya gitti Yazdigi Matla u hususi l Kelim filmaani Fususi l Hikem adli eseriyle Osmanli Padisahi Orhan Gazi ye kadar ulasti Davudu Kayseri Nihayet ul Beyan fi drayetizzaman adli eserini de bitirdikten sonra sohreti Anadolu sinirlarinin disina tasmaya basladi Bunun uzerine 1336 yilinda Orhan Gazi kendisini Iznik e cagirdi Gunluk 30 akce maasla burada kurdugu Osmanlilarin ilk medresesine Basmuderris tayin edildi 15 yil sureyle calistigi bu medresesinin sistemini kurdu Boylece Osmanlilarda medrese egitiminin temeli fiziki olarak Orhan Gazi ilmi olarak da Davud u Kayseri tarafindan atilmis oldu Davud el Kayseri nin Osmanli medrese egitim sistemine verdigi disiplin asirlarca devam etti Dunya capinda binlerce ilim adami sanatkar ve edebiyatci yetisti Bu bakimdan Davud u Kayseri ye o donemlerde Din ve milletin Serefi anlamina gelen Serefu d Din ve Mille lakabi verildi Tasavvuf yonundeki bilgisi ve yasayisindan dolayi Seyh ve Hanefi mezhebinde oldugu icin de El Hanefi gibi unvanlar verildi Tasavvuf AnlayisiDavud el Kayseri eI Kasani Sadreddin Konevi kanaliyla Muhyiddin Ibn Arabi ye baglanan tasavvufi gorusunde Vahdet i Vucud u kabul eder Onun ancak son asirda cozulen astrofizik ilminde cok dikkate deger gorusler ortaya koydugu bilinmektedir Tabiatin enerjiden meydana geldigi gorusunu savunan ilk kisi odur kaynak belirtilmeli Kainata Kull Unsur suya beyaz atom varliklara sabit oz diyen Davud u Kayseri hayatin sevgi uzerine kuruldugu ve insanin insani sevmesiyle Allah i sevip ona ulasabilecegini savunur 6 asirdan bu yana metafizik alaninda tasavvufta ve dini bilgilerde onderligi ve tesiri hala devam etmektedir Kayserili Davud 1350 yilinda oldu Kendisi Iznik e defnedildi Kayseri Vahdet i Vucud u felsefi bir dille izah etmeye calisanlarin basinda gelmektedir Hocasi yine bir Vahdet i Vucud savunucusu ve Fusus yorumcusu olan Kasanidir Kendisinin bu alandaki eserleri Arabi nin eserlerinin yorumu olmakla birlikte hem Islam tarihinde hem de hali hazirdaki Batili arastirmalarca mustakil olarak degerlendirilip uzerine yorumlari yapilmistir Zamanin felsefe ve ilim dili olarak Arapca kullanildigindan kendisi de kitaplarini Arapca kaleme almistir Kendisinden yapilan ilk cevirinin tarihi 1997 dir KitaplariTurkce er Resail Serefuddin Davud b Mahmud b Muhammed Davud i Kayseri 751 1350 yay haz Mehmet Bayrakdar Istanbul Kayseri Buyuksehir Belediyesi 1997 Giris bolumu Turkcedir Mukaddemat Matlau hususi l kelim fi meani fususi l hikem Serefuddin Davud b Mahmud b Muhammed Davud i Kayseri 751 1350 thk Turan Koc Hasan Sahin Seyfullah Sevim Kayseri Kayseri Buyuksehir Belediyesi 1997 Ledunni Ilim ve Hakiki Sevgi Ceviri Mehmet Bayrakdar Kurtuba Kitap 2009 Mukaddemat Fususu l Hikem e Giris Ceviri Turan Koc ve Mehmet Cetinkaya Insan Yayinlari 2011 Ask Sarabi ve Hayat Ceviri Turan Koc ve Mehmet Cetinkaya Insan Yayinlari 2011 Tasavvuf Ilmine Giris Ceviri Muhammed Bedirhan Nefes Yayincilik 2013 Vahdet i Vucud Felsefesi Ceviri Mehmet Bayrakdar MUIF Vakfi Yayinlari 2013Arapca Serhu Fususi l Hikem Risaletu fi ilmi t Tasavvufi Serhu Te vilati l Besmele bi s Surati n Nev iyyeti l Insaniyyeti Kesfu l Hicabi an Kelami Rabbi l Erbabi Risaletu fi Marifeti l Mahabbeti l Hakikiyyeti Esasu l Vahdaniyyeti ve Menba i l Ferdaniyyeti Nihayetu l Beyan fi Dirayeti z ZemanKaynakca 7 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Temmuz 2015 Konuyla ilgili yayinlarMehmet Bayraktar Davud el Kayseri TDV Islam Ansiklopedisi cilt 9 Istanbul 1994 ss 32 3517 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ibrahim Kalin Davud El Kayseri ve Osmanli Dusunce Geleneginin Tesekkulu24 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ahmei Ozalp Davud El Kayseri Acisindan Din Egitiminde Bir Donusum Hadisesi Olarak Karanlik ve Aydinlik Emil Homerin The Wine of Love and Life Ibn al Farid s al Khamriyah and al Qaysai s Quest for Meaning Didle East Documentation Center Chicago 2005 Muhammed Rustom Dawud al Qaysari Notes on His Life Influence and Reflections on the Muhammedan Reality Journal of the Muhyiddin Ibn Arabi Society Vol xxxiii Oxford 2005Dis baglantilarulumulhikmekoeln de31 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde