Kilise Tepe Rum Kilisesi veya Theotokos Rum Kilisesi, Ünye kentinde bulunan ve Meryem Ana'ya adanmış bir Rum Ortodoks kiliseydi. Kilise, Orta Mahalle Keşaplı Sokak’ta, şimdiki Ünye Meçhul Asker Ortaokulu’nun bahçesinde, Kilise Tepe olarak adlandırılan mevkide bulunmaktaydı.
"Kilise Tepe" mevki, 1880. Üst-orta kısımda Rum Kilisesine ait Topal Osman'ın yıktırdığı çan kulesi görünmektedir. | |
Temel bilgiler | |
---|---|
Konum | Keşaplı Sokağı, Ünye, Ordu (il) |
Koordinatlar | 41°08′11″K 37°17′21″D / 41.13639°K 37.28917°D |
İnanç | Hristiyanlık |
Mezhep | Rum Ortodoks |
Durum | Yıkılmış |
Özellikler | |
Çan kulesi sayısı | 1 |
Kilisenin yapım tarihinin çan kulesinde bulunan kitabeye göre 1873 olduğu aktarılmaktadır. Antakya Patriği III. Makarios Zaim'in 1658 tarihinde buraya yaptığı ziyaret, kilisenin bulunduğu yerde daha eski bir yapının bulunduğuna işaret etmektedir. Ziyaret notlarında geçen yapının ("The Church of Our Lady") taş duvarlarla çevrili bir alanda bulunduğu ve geniş yapraklı alçak boylu meyve ağaçları içeren güzel bir bahçeye sahip olduğu bilgisi yer almaktadır.
Kilisenin kesme taştan inşa edilmiş çan kulesi 1923 yılından önceki bir tarihte Topal Osman ve adamları tarafından yıkılmıştır. Şehirde Rum nüfusun kalmaması sebebiyle işlevini yitiren kilise, komşu arazide bulunan ortaokula devredilmiştir. Okul idaresi yapı yıkılana dek naos bölümünü beden eğitimi ve tiyatro temsilleri için yan nefleri ise depo olarak kullanmıştır. 1950'li yıllarda Meçhul Asker Ortaokulu'nun öğrenci sayısının artması ve dersliklerin yetmemesi sebebiyle yeni bir ortaokul binası ve spor kompleksinin yapımına karar verilmiş; kilisenin inşaat alanı olarak seçilmesiyle kilise yıkılarak tamamen ortadan kaldırılmıştır.
Taş duvarla çevrili bir bahçe içinde bulunan kilisenin kapısı iki kanatlı ve saçtandı; ön yüzünde altı, yanlarda da ikişer penceresi bulunmaktaydı; apsis bölümü dışa doğru çıkıntılı yarım daire şeklinde ve çatısı beşikörtüsü tipindeydi. Kilisenin bahçesinde ise çeşitli meyve ağaçları ve süs bitkileri bulunmaktaydı. Yıkım öncesinde bahçede, zaman zaman yapılan kazılarda Marsilya kiremidi ile örtülü kanaletlere rastlandığı ve bu kanaletlerden insan iskeletleri çıktığı kaydedilmiştir. Nitekim kilisenin hemen yakınında bir mezarlık bulunuyordu. Bu mezarlık iyice tahrip olmuş olmalı ki Ünye üzerine yazılarıyla tanınan M. Ufuk Mistepe 1960'larda burada kafataslarıyla oyun oynadıklarını yazar. Günümüzde bu mezarlık tamamen ortadan kalkmıştır. Bu alandan geriye kalan tek kalıntı, Ünye Müze Ev'in bahçesinde muhafaza edilen 80x120 cm ebatlarındaki Rumca yazılı mermer bir mezar taşıdır.
2011 yılında okul binasını yenilemek amacıyla yapılan yıkım ve hafriyat çalışmalarında pek çok mezar ve yapı kalıntısıyla karşılaşılmıştır. Gürcü prenses Sopio Gurieli'nin naaşının ilk defin yeri olan Akçaabat'taki Başmelek Mihail Kilisesi'nden 1890’dan sonraki bir tarihte Ünye'deki bu kilisenin avlusuna taşındığı düşünülmektedir. Nitekim Gurieli'nin anıt mezarının Ünye'de Meryem Ana'ya adanmış bir Rum Ortodoks kilisesinde bulunduğu bilgisi Ermakov'un çektiği bir fotoğrafta bulunan yazıyla sabittir.
Ayrıca bakınız
Galeri
- Sopio Gurieli’nin anıt mezarı, Ünye, 19. yüzyıl, Ermakov. (Sopio Gurieli'nin Platana'daki anıtsal mezarı büyük bir olasılıkla Kilise Tepe Rum Kilisesi'nin avlusuna taşınmıştır. Bu mezar kilisenin çan kulesiyle veya 1954/1955 yılında kilisenin ana binasıyla birlikte yıkılmış olmalıdır.)
- Kilise Tepe Rum mezarlığından günümüze ulaşan bilinen tek mezar taşı, Ünye Müze Ev, 2023.
Kaynakça
- ^ a b Mistepe, M. Ufuk (15 Şubat 2019). . Ünye TV. unyetv.net. 27 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2023.
- ^ Başdiyakoz Halepli Pavlus (1836). The travels of Macarius : Patriarch of Antioch. archive.org. s. 435 (460). Erişim tarihi: 27 Ocak 2023.
- ^ Mistepe, M. Ufuk (15 Şubat 2019). "Bizim Hanım Kilisesi". Ünye TV. unyetv.net. 17 Kasım 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Kasım 2022.
Çan Kulesi’nin kampana mahallini, vefat yılı olan 1923 yılından önce Giresunlu Meşhur Topal Osman Ağa ve adamları, halat takıp, yerle bir etmişler. Sadece kulenin çokgen kaidesi ayakta kalmıştı. Mimarlık şaheseri bu muhteşem Kilise Binası, 1954 – 1955 yılları arasında yıktırıldı. Amaç: Arsa temin etmek ve buraya yeni bir okul binası yapmaktı.
- ^ a b Şen, Yüksel (22 Nisan 2019). "Eğitime Yenik Düşen Kilise". Canik Gazetesi. unyekent.com. 27 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ocak 2023.
- ^ "Ünyeli Vasiliki'nin Hüzünlü Yaşamı". Ünye Vizyon Dergisi, Yıl : 1, Sayı : 2, ss. 26 - 28. unyezile.net. 2 Şubat 2010. 17 Kasım 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Kasım 2022.
1933’te kilise ve mezarlık arsası ortaokula dönüştürülmüş, okulun genişletme çalışmaları ve müştemilâtının yeniden inşâsı için 1955’te tamamen sökülmüştü.
- ^ a b Mistepe, M. Ufuk (2010). . unyezile.net. 26 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2023.
- ^ . Milliyet. milliyet.com.tr. 29 Nisan 2014. 29 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2023.
- ^ . Ünye Kent. unyekent.com. 25 Haziran 2018. 29 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2023.
- ^ A. Kabayel - A. Derya Varilci (13 Ocak 2012). . Ünye Kent. unyekent.com. 15 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2022.
23 Aralık 2011’de son zilini çalan Meçhul Asker İlköğretim Okulu yıkılıyor. Bir yandan okula ait molozlar taşınırken, diğer yandan yeni yapılacak olan okul binasının temeli atılıyor. İş makineleri, dozerler ve kamyonlar okul binalarına ait son kalıntıları süpürüyor. Spor kompleksinin demirleri toplanıyor. Okulu çevreleyen duvarların bir bölümü şantiye girişi için yıkılmış. Dozerin kepçesi zemine her daldığında, yıllar önce toprağın altında kalmış bir yapı kalıntısına ya da bir mezar parçasına denk geliyor. Rengi iyice esmerleşmiş koyu kahverengi insan kemikleri ve kafatasları; tıpkı Saray Camisi restorasyonunda caminin bânisi Kondura Ahmet Efendi’nin kemikleri gibi molozlarla birlikte alınıp götürülüyor.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kilise Tepe Rum Kilisesi veya Theotokos Rum Kilisesi Unye kentinde bulunan ve Meryem Ana ya adanmis bir Rum Ortodoks kiliseydi Kilise Orta Mahalle Kesapli Sokak ta simdiki Unye Mechul Asker Ortaokulu nun bahcesinde Kilise Tepe olarak adlandirilan mevkide bulunmaktaydi Kilise Tepe Rum Kilisesi Kilise Tepe mevki 1880 Ust orta kisimda Rum Kilisesine ait Topal Osman in yiktirdigi can kulesi gorunmektedir Temel bilgilerKonumKesapli Sokagi Unye Ordu il Koordinatlar41 08 11 K 37 17 21 D 41 13639 K 37 28917 D 41 13639 37 28917InancHristiyanlikMezhepRum OrtodoksDurumYikilmisOzelliklerCan kulesi sayisi1 Kilisenin yapim tarihinin can kulesinde bulunan kitabeye gore 1873 oldugu aktarilmaktadir Antakya Patrigi III Makarios Zaim in 1658 tarihinde buraya yaptigi ziyaret kilisenin bulundugu yerde daha eski bir yapinin bulunduguna isaret etmektedir Ziyaret notlarinda gecen yapinin The Church of Our Lady tas duvarlarla cevrili bir alanda bulundugu ve genis yaprakli alcak boylu meyve agaclari iceren guzel bir bahceye sahip oldugu bilgisi yer almaktadir Kilisenin kesme tastan insa edilmis can kulesi 1923 yilindan onceki bir tarihte Topal Osman ve adamlari tarafindan yikilmistir Sehirde Rum nufusun kalmamasi sebebiyle islevini yitiren kilise komsu arazide bulunan ortaokula devredilmistir Okul idaresi yapi yikilana dek naos bolumunu beden egitimi ve tiyatro temsilleri icin yan nefleri ise depo olarak kullanmistir 1950 li yillarda Mechul Asker Ortaokulu nun ogrenci sayisinin artmasi ve dersliklerin yetmemesi sebebiyle yeni bir ortaokul binasi ve spor kompleksinin yapimina karar verilmis kilisenin insaat alani olarak secilmesiyle kilise yikilarak tamamen ortadan kaldirilmistir Tas duvarla cevrili bir bahce icinde bulunan kilisenin kapisi iki kanatli ve sactandi on yuzunde alti yanlarda da ikiser penceresi bulunmaktaydi apsis bolumu disa dogru cikintili yarim daire seklinde ve catisi besikortusu tipindeydi Kilisenin bahcesinde ise cesitli meyve agaclari ve sus bitkileri bulunmaktaydi Yikim oncesinde bahcede zaman zaman yapilan kazilarda Marsilya kiremidi ile ortulu kanaletlere rastlandigi ve bu kanaletlerden insan iskeletleri ciktigi kaydedilmistir Nitekim kilisenin hemen yakininda bir mezarlik bulunuyordu Bu mezarlik iyice tahrip olmus olmali ki Unye uzerine yazilariyla taninan M Ufuk Mistepe 1960 larda burada kafataslariyla oyun oynadiklarini yazar Gunumuzde bu mezarlik tamamen ortadan kalkmistir Bu alandan geriye kalan tek kalinti Unye Muze Ev in bahcesinde muhafaza edilen 80x120 cm ebatlarindaki Rumca yazili mermer bir mezar tasidir 2011 yilinda okul binasini yenilemek amaciyla yapilan yikim ve hafriyat calismalarinda pek cok mezar ve yapi kalintisiyla karsilasilmistir Gurcu prenses Sopio Gurieli nin naasinin ilk defin yeri olan Akcaabat taki Basmelek Mihail Kilisesi nden 1890 dan sonraki bir tarihte Unye deki bu kilisenin avlusuna tasindigi dusunulmektedir Nitekim Gurieli nin anit mezarinin Unye de Meryem Ana ya adanmis bir Rum Ortodoks kilisesinde bulundugu bilgisi Ermakov un cektigi bir fotografta bulunan yaziyla sabittir Ayrica bakinizYali KilisesiGaleriSopio Gurieli nin anit mezari Unye 19 yuzyil Ermakov Sopio Gurieli nin Platana daki anitsal mezari buyuk bir olasilikla Kilise Tepe Rum Kilisesi nin avlusuna tasinmistir Bu mezar kilisenin can kulesiyle veya 1954 1955 yilinda kilisenin ana binasiyla birlikte yikilmis olmalidir Kilise Tepe Rum mezarligindan gunumuze ulasan bilinen tek mezar tasi Unye Muze Ev 2023 Kaynakca a b Mistepe M Ufuk 15 Subat 2019 Unye TV unyetv net 27 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Ocak 2023 Basdiyakoz Halepli Pavlus 1836 The travels of Macarius Patriarch of Antioch archive org s 435 460 Erisim tarihi 27 Ocak 2023 Mistepe M Ufuk 15 Subat 2019 Bizim Hanim Kilisesi Unye TV unyetv net 17 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Kasim 2022 Can Kulesi nin kampana mahallini vefat yili olan 1923 yilindan once Giresunlu Meshur Topal Osman Aga ve adamlari halat takip yerle bir etmisler Sadece kulenin cokgen kaidesi ayakta kalmisti Mimarlik saheseri bu muhtesem Kilise Binasi 1954 1955 yillari arasinda yiktirildi Amac Arsa temin etmek ve buraya yeni bir okul binasi yapmakti a b Sen Yuksel 22 Nisan 2019 Egitime Yenik Dusen Kilise Canik Gazetesi unyekent com 27 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Ocak 2023 Unyeli Vasiliki nin Huzunlu Yasami Unye Vizyon Dergisi Yil 1 Sayi 2 ss 26 28 unyezile net 2 Subat 2010 17 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Kasim 2022 1933 te kilise ve mezarlik arsasi ortaokula donusturulmus okulun genisletme calismalari ve mustemilatinin yeniden insasi icin 1955 te tamamen sokulmustu a b Mistepe M Ufuk 2010 unyezile net 26 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Ocak 2023 Milliyet milliyet com tr 29 Nisan 2014 29 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ocak 2023 Unye Kent unyekent com 25 Haziran 2018 29 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ocak 2023 A Kabayel A Derya Varilci 13 Ocak 2012 Unye Kent unyekent com 15 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Kasim 2022 23 Aralik 2011 de son zilini calan Mechul Asker Ilkogretim Okulu yikiliyor Bir yandan okula ait molozlar tasinirken diger yandan yeni yapilacak olan okul binasinin temeli atiliyor Is makineleri dozerler ve kamyonlar okul binalarina ait son kalintilari supuruyor Spor kompleksinin demirleri toplaniyor Okulu cevreleyen duvarlarin bir bolumu santiye girisi icin yikilmis Dozerin kepcesi zemine her daldiginda yillar once topragin altinda kalmis bir yapi kalintisina ya da bir mezar parcasina denk geliyor Rengi iyice esmerlesmis koyu kahverengi insan kemikleri ve kafataslari tipki Saray Camisi restorasyonunda caminin banisi Kondura Ahmet Efendi nin kemikleri gibi molozlarla birlikte alinip goturuluyor