Adi ceviz (Juglans regia), Juglandaceae (cevizgiller) familyasından 25 m'ye kadar boylanabilen geniş tepeli bir ceviz türü.
Adi ceviz | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Korunma durumu | |||||||||||||||
Asgari endişe altında (IUCN 3.1) | |||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
İkili adlandırma | |||||||||||||||
Juglans regia L., Sp. Pl.: 997 (1753).
| |||||||||||||||
Dağılımı |
Morfolojik özellikleri
Gövde kabuğu gümüşi-gri renkte, parlak ve çatlaksız olup uzun yıllar çatlamadan kalır. Uç tomurcuğu terminaldir.Tomurcuklar pullu ve sapsızdır. Çoğunlukla yaprak koltuğunda yedek ikinci bir tomurcuk vardır; kalın silindirik, gri-kahverengi, çıplak olan sürgünler üzerinde gözle görülebilecek büyüklükte ve çok sayıda beyaz lentiselleri bulunur; sürgün özü bölmelidir.
Yaprak sapı izi üzerinde 3 adet iletim demeti izi görülür; tek tüysü olan yapraklar 22–35 cm uzunluğundadır.5-9 yaprakçığa ayrılmıştır; aromatik kokulu yaprakçılar eliptik ters yumurta biçiminde yumurta şeklindedir, ucu küt veya hafif sivricedir, kenarı tamdır, her iki yüzü de çıplaktır, yalnız yaprakçıkların alt yüzünde damarların birleştiği yerde tüy demetleri mevcuttur. Yaprakçıklar orta damara karşılıklı dizilmiş olup 6–12 cm uzunluktadır.
Meyvesi çekirdekli sulu meyve olup, ekzokarp yeşil renkli ve çıplaktır, 4–5 cm çapındadır, takriben küre şeklindedir.
Dağılımı
Türkiye'de Doğu Anadolu Bölgesi'nde doğal olarak yetişmekle beraber, hemen her tarafta kültüre alınmıştır. İngiliz cevizi, aynı zamanda genel ceviz veya İran cevizi olarak bilinen ceviz türünün bir çeşidi; doğal olarak Balkan'lardan Güneydoğu Avrupa'ya, Orta Asya'ya, Himalaya'dan, güney batı Çin'e uzanır. En geniş ormanlar Kırgizistan'dadır. Burada yaygınca bulunur. Hemen hemen saf ceviz ormanları 1000-2000 metre yükseklikte özellikle Kırgızistan'ın Jalal-Abad bölgesindeki Arslanbob'dadır.
Yetiştirme ve kullanım
Adi ceviz, batı ve kuzey Avrupa'da Roma İmparatorluğu ve öncesine göre daha önceleri sunuldu. Amerika'da (tüm kıta) 17. yüzyılda.
Önemli yetiştirme bölgeleri:
Avrupa'da Fransa, Sırbistan, Yunanistan, Bulgaristan ve Romanya. Asya'da Çin, Kuzey Amerika'da Kaliforniya, Güney Amerika'da Şili'dir.
Yaygın şekilde yüksek kalitedeki kabukları için yetiştirilir. Tazesi ve preslenmiş şeklinin her ikisi de değerli yağı için yenir. Ağacı aynı zamanda çok yüksek kalitelidir (Amerikan siyah ceviziyle eşdeğerdir). Mobilya ve tüfek kabzası yapımında kullanılır.
Gıda değeri
100 gram kabuklu cevizin içerdikleri:
- 15,2 g protein
- 65,2 g yağ
- 13,7 g karbonhidrat
- 0,34 mg tiyamin (B1 vitamini)
- 0,54 mg B6 vitamini
- 3,4 mg manganez
- 1,6 mg bakır
- 158 mg magnezyum
- 346 mg fosfor
- 3,1 mg çinko
Etimoloji
Juglans regia'nın bilimsel ismi olarak Juglans Latincede Jovis Glans "Jupiter'in fındık, cevizi" ve regia "krala ait" kelimelerinden gelir. Onun ortak ismi İran cevizi, orijininin güney batı Asya (İran) olduğunu gösterir.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Adi ceviz Juglans regia Juglandaceae cevizgiller familyasindan 25 m ye kadar boylanabilen genis tepeli bir ceviz turu Adi cevizKorunma durumuAsgari endise altinda IUCN 3 1 Biyolojik siniflandirmaAlem PlantaeSube TracheophytaSinif MagnoliopsidaTakim FagalesFamilya JuglandaceaeCins JuglansTur J regiaIkili adlandirmaJuglans regiaL Sp Pl 997 1753 Vikitur de Juglans regia ile ilgili ayrintili taksonomik bilgiler bulunur Wikimedia Commons ta Juglans regia ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunurDagilimiJuglans regiaMorfolojik ozellikleriGovde kabugu gumusi gri renkte parlak ve catlaksiz olup uzun yillar catlamadan kalir Uc tomurcugu terminaldir Tomurcuklar pullu ve sapsizdir Cogunlukla yaprak koltugunda yedek ikinci bir tomurcuk vardir kalin silindirik gri kahverengi ciplak olan surgunler uzerinde gozle gorulebilecek buyuklukte ve cok sayida beyaz lentiselleri bulunur surgun ozu bolmelidir Yaprak sapi izi uzerinde 3 adet iletim demeti izi gorulur tek tuysu olan yapraklar 22 35 cm uzunlugundadir 5 9 yaprakciga ayrilmistir aromatik kokulu yaprakcilar eliptik ters yumurta biciminde yumurta seklindedir ucu kut veya hafif sivricedir kenari tamdir her iki yuzu de ciplaktir yalniz yaprakciklarin alt yuzunde damarlarin birlestigi yerde tuy demetleri mevcuttur Yaprakciklar orta damara karsilikli dizilmis olup 6 12 cm uzunluktadir Meyvesi cekirdekli sulu meyve olup ekzokarp yesil renkli ve ciplaktir 4 5 cm capindadir takriben kure seklindedir DagilimiTurkiye de Dogu Anadolu Bolgesi nde dogal olarak yetismekle beraber hemen her tarafta kulture alinmistir Ingiliz cevizi ayni zamanda genel ceviz veya Iran cevizi olarak bilinen ceviz turunun bir cesidi dogal olarak Balkan lardan Guneydogu Avrupa ya Orta Asya ya Himalaya dan guney bati Cin e uzanir En genis ormanlar Kirgizistan dadir Burada yayginca bulunur Hemen hemen saf ceviz ormanlari 1000 2000 metre yukseklikte ozellikle Kirgizistan in Jalal Abad bolgesindeki Arslanbob dadir Yetistirme ve kullanimAdi ceviz bati ve kuzey Avrupa da Roma Imparatorlugu ve oncesine gore daha onceleri sunuldu Amerika da tum kita 17 yuzyilda Onemli yetistirme bolgeleri Avrupa da Fransa Sirbistan Yunanistan Bulgaristan ve Romanya Asya da Cin Kuzey Amerika da Kaliforniya Guney Amerika da Sili dir Yaygin sekilde yuksek kalitedeki kabuklari icin yetistirilir Tazesi ve preslenmis seklinin her ikisi de degerli yagi icin yenir Agaci ayni zamanda cok yuksek kalitelidir Amerikan siyah ceviziyle esdegerdir Mobilya ve tufek kabzasi yapiminda kullanilir Gida degeri100 gram kabuklu cevizin icerdikleri 15 2 g protein 65 2 g yag 13 7 g karbonhidrat 0 34 mg tiyamin B1 vitamini 0 54 mg B6 vitamini 3 4 mg manganez 1 6 mg bakir 158 mg magnezyum 346 mg fosfor 3 1 mg cinkoEtimolojiJuglans regia nin bilimsel ismi olarak Juglans Latincede Jovis Glans Jupiter in findik cevizi ve regia krala ait kelimelerinden gelir Onun ortak ismi Iran cevizi orijininin guney bati Asya Iran oldugunu gosterir