Ziyaeddin Fahri Fındıkoğlu (1901, Erzurum - 16 Kasım 1974, İstanbul), Türk sosyolog, akademisyen ve fikir adamı.
Ord. Prof. Dr. Z. Fahri Fındıkoğlu | |
---|---|
Doğum | 1901 Erzurum, Osmanlı |
Ölüm | 16 Kasım 1974 (73 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Meslek | Yazar, sosyolog |
Hayatı
1901 yılında Tortum yakınlarındaki Öşkvank, yeni ismiyle Çamlı Yamaç, (bugün Uzundere'ye bağlı) doğmuştur. Asıl adı Ahmed Halil’dir. Fındıkoğulları ailesine mensup Halil Fahri Bey’in oğludur. Halil Fahri Bey de 1860 yılında Öşkvank’ta doğmuş ve çeşitli bölgelerde kadılık yapmış ve 1916 yılında ölmüştür. Annesi Fatma Zehra Hanım 1865 yılında Tortum’un Dikyarlı ilçesinde doğmuştur. İkinci Dünya Savaşı sırasında hac vazifesini yapmak için gittiği Hicaz’da ölmüştür.
Babasının memuriyeti ve Doğu Anadolu’da o yıllarda savaş ve göç olayları sebebiyle Ziyaeddin Fahri’nin çocukluğu sürekli yer değiştirmeler içinde geçmiştir. Fındıkoğlu, babasının memuriyeti sebebiyle ilk öğrenimini Erzincan ve Hakkâri'de yapmıştır. Orta öğretimini ise Malatya İdadisi (lise), Kayseri Sultanisi (lise) ve İstanbul Gelenbevi Sultanisinde (lise) tamamlamıştır. Gelenbevi Sultanisinde, 10. sınıfta okumakta iken daha büyük yaştaki sınıf arkadaşlarının askere alınması sonucu sınıfta kendisi ile birlikte iki arkadaşı kalmıştır. Okul idaresi üç çocuk için eğitim faaliyetine devam edemeyeceği gerekçesiyle sınıfı kapatır. O sıralarda Ziyaeddin Fahri, Posta-Telgraf Mektebinin sınavla öğrenci aldığını öğrenir. Vilayetler için posta müdürü yetiştiren bu okulun sınavlarına girer ve kazanır. 1922 yılında Posta –Telgraf Mektebini bitiren Ziyaeddin Fahri, aynı yıl ""’nde görev alır. Ayrıca Ziyaeddin Fahri Aynı yıl İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesinde Felsefe öğrenimine başlar. Geceleri posta hanede çalışıp gündüzleri fakülteye devamederek buradan 1924 yılında mezun olur.Ziyaeddin Fahri Fındıkoğlu, Edebiyat Fakültesini bitirdikten sonra postahanedeki görevinden ayrılarak Erzurum Lisesi Felsefe Öğretmenliğine atanır(8 Aralık 1924). Bir süre aynı okulda Fransızca Öğretmenliği de yapan Fındıkoğlu 1925 yılı Ekim ayında Sivas Lisesi Felsefe ve Sosyoloji Öğretmenliğine atanır. Fındıkoğlu bir yazısında tarihçi Memduh Turgut’tan bahsederek “Erzurum Lisesi’nde o ders senesinin sonuna doğru vukua gelen bir hareket dolayısıyla Erzurum’dan uzaklaştırıldığımız zaman ben Sivas’a o da Bursa’ya gittik” diyor. Bu konuyla ilgili dipnotta ise şu kaydı düşmüş: “Bu hadise hakkında müşahede ve vesikalara dayalı notların yayımı yararlı olur. Bu nevi yayım eski Erzurum Lisesinin talebe hareketlerine bakmak lazımdır.Ziyaeddin Fahri 1926 eylül’ünden sonra da Ankara Erkek Lisesi ve Ankara Kız Lisesi’nde felsefe, sosyoloji ve edebiyat öğretmenliği yapar. Bu görevini 1929 yılı sonuna kadar sürdürür.1930 yılı başında doktora yaptırmak üzere yurt dışına gönderilecek bir öğrencinin seçimi için yapılan sınavda başarılı olarak Strasbourg Üniversitesi’ne gönderilir.
Türkiye’deki lisans öğrenimi geçersiz sayıldığı için Strasbourg Üniversitesinde ikinci felsefe lisansına başlar ve 1933 yılında bu bölümden mezun olur. Fındıkoğlu, daha sonra 23 Ekim 1933 tarihinde İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesinde İçtimaiyât ve Ahlak Doçentliğine atanır.Bu göreve kısa bir süre devam ettikten sonra Strasbourg’a dönerek hazırlamakta olduğu doktora tezi üzerine çalışmaya koyulur. Ziya Gökalp üzerine olan doktora tezini 1935 yılında tamamlayan Ziyaeddin Fahri, 1936 yılında doktor unvanı ile İstanbul Üniversitesi doçentlik görevine döner. 1937 yılında İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Sosyoloji ve Komün Bilgisi Doçentliğine atanan Ziyaeddin Fahri Fındıkoğlu, bu görevini sürdürürken bir taraftan da Prof. Dr. Gerhard Kessler’in tercüme işleriyle uğraşır. 1941 yılında profesör olan Fındıkoğlu, 1944’te İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Sosyoloji ve sosyal siyaset kürsüsüne geçer. Ayrıca Fındıkoğlu 1947-1949 yılları arasında İktisat Fakültesi Dekanlığı görevinde bulunur. Ziyaeddin Fahri Fındıkoğlu 1958 yılında da ordinaryüslüğe yükseltilir. 6 Haziran 1973 tarihinde emekli oluncaya kadar bulunduğu fakültede kürsü başkanlığını sürdürür.
Ölümü
Fındıkoğlu ilk ciddi rahatsızlığını 16 Aralık 1971 günü yaşar. Aşırı yorgunluk nedeniyle geçirdiği kriz sonucu bilimsel çalışmalarına ara vermek zorunda kalır. Fındıkoğlu, 1974 yılının 15 Kasım’ı 16 Kasım’a bağlayan gece ölmüştür. 18 Kasım Pazartesi günü kalabalık bir topluluğun katılımıyla gerçekleşen cenaze töreninden sonra Edirne Kapı Şehitliğinde toprağa verilmiştir.
Ailesi
Ziyaeddin Fahri Fındıkoğlu’nun eşi Efser Hanım 1913 yılında İzmir’de doğmuştur.İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi mezunudur. Efser Hanım, Ziyaeddin Fahri Bey’e daima yardımcı olmuş, ona rahat bir çalışma ortamı hazırlamıştır. Fındıkoğlu’nun Emin (1940) ve Ali Halil (1949) adında iki oğlu; Pınar (1942) adında bir kızı vardır.
Eserleri
2000'i aşkın eserlerinden bazıları şunlardır:
- Erzurum Şairleri(1927)
- Tortum Seyahatnamesi
- Ziya Gökalp (1935)
- Ahlâk tarihi (3 Cilt, 1936-1946),
- İbn-i Haldun’un Hukuka Ait Fikirleri ve Tesiri (1939)
- İçtimaiyyat(1958)
- Hukuk Sosyolojisi(1958)
- Le Play Mektebi ve Prens Sabahattin(1962)
- İktisat Sosyolojisi Açısından Sosyalizm(1965)
- İçtimaiyata Giriş (1944)
- İçtimaiyyat Dersleri(1971)
- Karl Marx (1818 - 1883): Hayatı ve Şahsiyeti, Eserleri ve Tahlilleri, İktisadi Nazariyeleri
- Türkiye’de Kooperatifçilik:Tatbiki Sosyoloji Denemesi (1953)
- Kooperasyon Sosyolojisi (1967)
- Yunus Emre -Anadolu Edebiyatı Notları- (2014)
- Hakkında yazılanlar
- Bilgiseven, Âmiran Kurtkan. Ziyaeddin Fahri Fındıkoğlu. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 1987.
Kaynakça
- Özel
- Genel
- Prof. Dr. Nevin GÜNGÖR ERGAN, Ziyaeddin Fahri Fındıkoğlu, Türk Kültürü, C.XXVII, S. 312, Nisan 1989, ss. 202-211.
- [1] 27 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ziyaeddin Fahri Findikoglu 1901 Erzurum 16 Kasim 1974 Istanbul Turk sosyolog akademisyen ve fikir adami Ord Prof Dr Z Fahri FindikogluDogum1901 Erzurum OsmanliOlum16 Kasim 1974 73 yasinda Istanbul TurkiyeMeslekYazar sosyologHayati1901 yilinda Tortum yakinlarindaki Oskvank yeni ismiyle Camli Yamac bugun Uzundere ye bagli dogmustur Asil adi Ahmed Halil dir Findikogullari ailesine mensup Halil Fahri Bey in ogludur Halil Fahri Bey de 1860 yilinda Oskvank ta dogmus ve cesitli bolgelerde kadilik yapmis ve 1916 yilinda olmustur Annesi Fatma Zehra Hanim 1865 yilinda Tortum un Dikyarli ilcesinde dogmustur Ikinci Dunya Savasi sirasinda hac vazifesini yapmak icin gittigi Hicaz da olmustur Babasinin memuriyeti ve Dogu Anadolu da o yillarda savas ve goc olaylari sebebiyle Ziyaeddin Fahri nin cocuklugu surekli yer degistirmeler icinde gecmistir Findikoglu babasinin memuriyeti sebebiyle ilk ogrenimini Erzincan ve Hakkari de yapmistir Orta ogretimini ise Malatya Idadisi lise Kayseri Sultanisi lise ve Istanbul Gelenbevi Sultanisinde lise tamamlamistir Gelenbevi Sultanisinde 10 sinifta okumakta iken daha buyuk yastaki sinif arkadaslarinin askere alinmasi sonucu sinifta kendisi ile birlikte iki arkadasi kalmistir Okul idaresi uc cocuk icin egitim faaliyetine devam edemeyecegi gerekcesiyle sinifi kapatir O siralarda Ziyaeddin Fahri Posta Telgraf Mektebinin sinavla ogrenci aldigini ogrenir Vilayetler icin posta muduru yetistiren bu okulun sinavlarina girer ve kazanir 1922 yilinda Posta Telgraf Mektebini bitiren Ziyaeddin Fahri ayni yil nde gorev alir Ayrica Ziyaeddin Fahri Ayni yil Istanbul Universitesi Edebiyat Fakultesinde Felsefe ogrenimine baslar Geceleri posta hanede calisip gunduzleri fakulteye devamederek buradan 1924 yilinda mezun olur Ziyaeddin Fahri Findikoglu Edebiyat Fakultesini bitirdikten sonra postahanedeki gorevinden ayrilarak Erzurum Lisesi Felsefe Ogretmenligine atanir 8 Aralik 1924 Bir sure ayni okulda Fransizca Ogretmenligi de yapan Findikoglu 1925 yili Ekim ayinda Sivas Lisesi Felsefe ve Sosyoloji Ogretmenligine atanir Findikoglu bir yazisinda tarihci Memduh Turgut tan bahsederek Erzurum Lisesi nde o ders senesinin sonuna dogru vukua gelen bir hareket dolayisiyla Erzurum dan uzaklastirildigimiz zaman ben Sivas a o da Bursa ya gittik diyor Bu konuyla ilgili dipnotta ise su kaydi dusmus Bu hadise hakkinda musahede ve vesikalara dayali notlarin yayimi yararli olur Bu nevi yayim eski Erzurum Lisesinin talebe hareketlerine bakmak lazimdir Ziyaeddin Fahri 1926 eylul unden sonra da Ankara Erkek Lisesi ve Ankara Kiz Lisesi nde felsefe sosyoloji ve edebiyat ogretmenligi yapar Bu gorevini 1929 yili sonuna kadar surdurur 1930 yili basinda doktora yaptirmak uzere yurt disina gonderilecek bir ogrencinin secimi icin yapilan sinavda basarili olarak Strasbourg Universitesi ne gonderilir Turkiye deki lisans ogrenimi gecersiz sayildigi icin Strasbourg Universitesinde ikinci felsefe lisansina baslar ve 1933 yilinda bu bolumden mezun olur Findikoglu daha sonra 23 Ekim 1933 tarihinde Istanbul Universitesi Edebiyat Fakultesinde Ictimaiyat ve Ahlak Docentligine atanir Bu goreve kisa bir sure devam ettikten sonra Strasbourg a donerek hazirlamakta oldugu doktora tezi uzerine calismaya koyulur Ziya Gokalp uzerine olan doktora tezini 1935 yilinda tamamlayan Ziyaeddin Fahri 1936 yilinda doktor unvani ile Istanbul Universitesi docentlik gorevine doner 1937 yilinda Istanbul Universitesi Iktisat Fakultesi Sosyoloji ve Komun Bilgisi Docentligine atanan Ziyaeddin Fahri Findikoglu bu gorevini surdururken bir taraftan da Prof Dr Gerhard Kessler in tercume isleriyle ugrasir 1941 yilinda profesor olan Findikoglu 1944 te Istanbul Universitesi Iktisat Fakultesi Sosyoloji ve sosyal siyaset kursusune gecer Ayrica Findikoglu 1947 1949 yillari arasinda Iktisat Fakultesi Dekanligi gorevinde bulunur Ziyaeddin Fahri Findikoglu 1958 yilinda da ordinaryusluge yukseltilir 6 Haziran 1973 tarihinde emekli oluncaya kadar bulundugu fakultede kursu baskanligini surdurur OlumuFindikoglu ilk ciddi rahatsizligini 16 Aralik 1971 gunu yasar Asiri yorgunluk nedeniyle gecirdigi kriz sonucu bilimsel calismalarina ara vermek zorunda kalir Findikoglu 1974 yilinin 15 Kasim i 16 Kasim a baglayan gece olmustur 18 Kasim Pazartesi gunu kalabalik bir toplulugun katilimiyla gerceklesen cenaze toreninden sonra Edirne Kapi Sehitliginde topraga verilmistir AilesiZiyaeddin Fahri Findikoglu nun esi Efser Hanim 1913 yilinda Izmir de dogmustur Istanbul Universitesi Edebiyat Fakultesi mezunudur Efser Hanim Ziyaeddin Fahri Bey e daima yardimci olmus ona rahat bir calisma ortami hazirlamistir Findikoglu nun Emin 1940 ve Ali Halil 1949 adinda iki oglu Pinar 1942 adinda bir kizi vardir Eserleri2000 i askin eserlerinden bazilari sunlardir Erzurum Sairleri 1927 Tortum Seyahatnamesi Ziya Gokalp 1935 Ahlak tarihi 3 Cilt 1936 1946 Ibn i Haldun un Hukuka Ait Fikirleri ve Tesiri 1939 Ictimaiyyat 1958 Hukuk Sosyolojisi 1958 Le Play Mektebi ve Prens Sabahattin 1962 Iktisat Sosyolojisi Acisindan Sosyalizm 1965 Ictimaiyata Giris 1944 Ictimaiyyat Dersleri 1971 Karl Marx 1818 1883 Hayati ve Sahsiyeti Eserleri ve Tahlilleri Iktisadi Nazariyeleri Turkiye de Kooperatifcilik Tatbiki Sosyoloji Denemesi 1953 Kooperasyon Sosyolojisi 1967 Yunus Emre Anadolu Edebiyati Notlari 2014 Hakkinda yazilanlarBilgiseven Amiran Kurtkan Ziyaeddin Fahri Findikoglu Kultur ve Turizm Bakanligi Yayinlari 1987 ISBN 975 17 0023 XKaynakcaOzel Index Anatolicus Camli Yamac koyu 29 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Haziran 2014 Cavit Orhan Tutengil Findikoglu Uzerine Notlar Sosyoloji Konferanslari Dergisi Sayi 13 Ord Prof Dr Ziyaeddin Fahri Findikoglu Ozel Sayisi 1975 s 14 GenelProf Dr Nevin GUNGOR ERGAN Ziyaeddin Fahri Findikoglu Turk Kulturu C XXVII S 312 Nisan 1989 ss 202 211 1 27 Kasim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde