Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Pirlepe veya Perlepe (Makedonca: Прилеп trl: Prilep), Kuzey Makedonya’nın güneyinde yer alan bir şehir ve belediye merkezidir.
| Pirlepe Prilep | |
|---|---|
Şehir | |
Прилеп | |
         | |
 Bayrak  Arma | |
  Pirlepe Pirlepe’nin Kuzey Makedonya'daki konumu | |
| Ülke |  Kuzey Makedonya |
| Bölge | Pelagonya |
| Belediye | Pirlepe |
| İdare | |
| • Belediye başkanı | |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 1194.44 km² |
| Nüfus (2002) | |
| • Toplam | 76.768 |
| Zaman dilimi | (OAS) |
| • Yaz (YSU) | (OAYS) |
| Alan kodu | (+389) 048 |
| Plaka kodu | PP |
Resmî site Pirlepe Belediyesi | |
Güney Makedonya’da, Kuzey Pelogonya Ovası'na yayılmış Pirlepe, orta büyüklükte tipik bir Balkan şehridir. Ülkenin büyük şehirlerinden Manastır'ın yakınlarındadır.
Coğrafya
Kuzey Makedonya’nın güneyinde yer alan Pirlepe, ülkenin idari sınıflanmasında Pelagonya Bölgesi sınırları içindedir. Büyük Pelagonya vadisinin bölümü olan Pirlepe ovasının doğusunda bulunan şehir, kuzeyde Markovi Kuli ve güneyde Seleçka Dağı arasındadır.
Tarih
Pirlepe, antik "Styberra" şehrinin kalıntıları üzerine kurulmuştur. Şehir, Roma İmparatorluğu döneminde gelişmiştir. 268 yılında Gotlar tarafından neredeyse yok edilmiş, saldırı sonrasında şehrin sadece küçük bir kısmı kalmıştır.
"Pirlepe" ismine ilk kez Bizans imparatoru II. Basileios'un 1014 tarihli fermanında tesadüf edilmektedir. Orta Çağ Pirlepesi bir dağın zirvesinde yer alan kalenin etrafında kurulmuştu. Bu kasaba 1240'larda Pirlepe ismiyle ifade ediliyordu. Pirlepe ismi "bir dağın tepesine saplanmış" anlamına gelmektedir.
11. yüzyılın başlarından 1201 yılına değin Bizans yönetimi altında varlığını sürdüren şehir, bu tarihte İkinci Bulgar İmparatorluğu'nun hâkimiyetini kabul etti; 1246’da tekrar Bizans hâkimiyetine girerek 1334 yılına değin Bizans hâkimiyetinde kaldı.
Sırp Kralı Duşan'ın orduları Pirlepe'yi ele geçirince şehir kısa süreliğine de olsa Sırp İmparatorluğu'na bağlandı. Duşan'ın ölümünden sonra Pirlepe Vukasin Prensliği'ne bağladı ve Vukasin 1366'da Pirlepe'de kendini kral ilan etti. Vukasin, 14. yüzyıl boyunca devam eden savaşlarda yer yer Osmanlı ordusunun hizmetinde yer almış olsa da 1371 yılındaki Çirmen Savaşı'nda Osmanlı ordusuna karşı mücadele verirken öldü ve Osmanlı vasalı olarak Pirlepe’nin yönetimini devralan oğlu Marko 1395 yılındaki Rovine Muharebesi'nde öldürüleceği ana değin Osmanlı sultanlarının düzenlediği büyük seferlerin tamamına katıldı. Bu olaydan sonra Pirlepe ve havalisinin büyük bir karışıklık ve mücadele yaşanmadan Osmanlı yönetimine girdiği, ordunun bir kısmının Osmanlı hizmetinde Hristiyan sipahiler olarak varlığını devam ettirdiği düşünülür.
Osmanlı İmparatorluğu Dönemi
Şehir, 14. yüzyılda (1385-1395) civardaki yerleşimlerle beraber Osmanlı İmparatorluğu sınırlarına girmiştir. Bu dönemden 20. yüzyıl başlarına (1912-1913) kadar Osmanlı idaresinde kalmıştır.
Osmanlı yönetiminde Pirlepe hakkında bilgi veren en eski kayıtlar 1445 yılına aittir. Bu tarihte şehrin önemli bir bölümünü (%97.4) Hristiyan nüfus teşkil etmekteydi. Fatih Sultan Mehmet'in saltanatı döneminde Pirlepe önemli ölçüde Türk Müslüman yerleşimciyi kabul etti. 1478'e gelindiğnde Hristiyan nüfus oraın %73.9'a düşmüştü. 1528 yılında şehrin vergi nüfusu %31'i Müslüman olan 825 nefere yükseldi. Şehrin nüfusu ve Müslümanların oranı sonraki yıllarda geriledi.
Türkiye Cumhuriyeti kurulduğundan itibaren bölgedeki Türk nüfusunun ciddi bir kısmı Anadolu'ya özellikle Ege bölgesine göç etmiştir.
Yugoslavya Krallığı Dönemi
Osmanlı İmparatorluğu dönemi sonrasında, küçüklü büyüklü birçok muharebe sonrasında Pirlepe’nin de yer aldığı bölge, Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı egemenliğine geçmiştir. Krallık, sonrasında Yugoslavya Krallığı olarak 1943 yılına dek egemen olmuştur.
Yugoslavya Dönemi
1943 yılı ile beraber Yugoslavya Krallığı ortadan kalkmış, yerine Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti kurulmuştur. Bu dönemde de Pirlepe, bu idari yapı içinde yer almıştır.
Makedonya Cumhuriyeti Dönemi
1991 yılında Makedonya’nın Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti’nden bağımsızlığını ilan etmesiyle Pirlepe, bağımsız Makedonya Cumhuriyeti içinde yer almıştır.
Nüfus
2002 sayımlarına göre Pirlepe Belediyesi’nin toplam nüfusu 76.768 kişidir. Bu nüfusun etnik dağılımı şu şekildedir: Makedonlar 70.878; Romanlar 4.433; Türkler 917…
Ekonomi
Pirlepe, ülkenin en gelişmiş tütün üretim merkezidir.
Kaynakça
| Wikimedia Commons'ta Pirlepe ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ a b 2002 nüfus sayımı sonuçları 25 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Makedonya Cumhuriyeti Devlet İstatistik Enstitüsü (Makedonca) (İngilizce)
- ^ a b c d e f g h i Koç, Ümit. "Pirlepe Kazasında Nüfus-Vergi Yükümlülüğü Bağlamında Ekonomik Refah Düzeyi ve Gelir Dağılımı Üzerine Değerlendirmeler (1445-1544)". dergipark.gov.tr. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 25, Sayı 2, Elazığ, 2015. 18 Kasım 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Kasım 2017.
- ^ . macedonia-timeless.com/. macedonia-timeless.com sitesi. 13 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2017.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Pirlepe veya Perlepe Makedonca Prilep trl Prilep Kuzey Makedonya nin guneyinde yer alan bir sehir ve belediye merkezidir Pirlepe PrilepSehirPrilepBayrakArmaPirlepePirlepe nin Kuzey Makedonya daki konumuUlkeKuzey MakedonyaBolgePelagonyaBelediyePirlepeIdare Belediye baskaniYuzolcumu Toplam1194 44 km Nufus 2002 Toplam76 768Zaman dilimiUTC 01 00 OAS Yaz YSU UTC 02 00 OAYS Alan kodu 389 048Plaka koduPPResmi site Pirlepe Belediyesi Guney Makedonya da Kuzey Pelogonya Ovasi na yayilmis Pirlepe orta buyuklukte tipik bir Balkan sehridir Ulkenin buyuk sehirlerinden Manastir in yakinlarindadir CografyaKuzey Makedonya nin guneyinde yer alan Pirlepe ulkenin idari siniflanmasinda Pelagonya Bolgesi sinirlari icindedir Buyuk Pelagonya vadisinin bolumu olan Pirlepe ovasinin dogusunda bulunan sehir kuzeyde Markovi Kuli ve guneyde Selecka Dagi arasindadir Tarih1915 yilinda Pirlepe1930 larda Pirlepe Pirlepe antik Styberra sehrinin kalintilari uzerine kurulmustur Sehir Roma Imparatorlugu doneminde gelismistir 268 yilinda Gotlar tarafindan neredeyse yok edilmis saldiri sonrasinda sehrin sadece kucuk bir kismi kalmistir Pirlepe ismine ilk kez Bizans imparatoru II Basileios un 1014 tarihli fermaninda tesaduf edilmektedir Orta Cag Pirlepesi bir dagin zirvesinde yer alan kalenin etrafinda kurulmustu Bu kasaba 1240 larda Pirlepe ismiyle ifade ediliyordu Pirlepe ismi bir dagin tepesine saplanmis anlamina gelmektedir 11 yuzyilin baslarindan 1201 yilina degin Bizans yonetimi altinda varligini surduren sehir bu tarihte Ikinci Bulgar Imparatorlugu nun hakimiyetini kabul etti 1246 da tekrar Bizans hakimiyetine girerek 1334 yilina degin Bizans hakimiyetinde kaldi Sirp Krali Dusan in ordulari Pirlepe yi ele gecirince sehir kisa sureligine de olsa Sirp Imparatorlugu na baglandi Dusan in olumunden sonra Pirlepe Vukasin Prensligi ne bagladi ve Vukasin 1366 da Pirlepe de kendini kral ilan etti Vukasin 14 yuzyil boyunca devam eden savaslarda yer yer Osmanli ordusunun hizmetinde yer almis olsa da 1371 yilindaki Cirmen Savasi nda Osmanli ordusuna karsi mucadele verirken oldu ve Osmanli vasali olarak Pirlepe nin yonetimini devralan oglu Marko 1395 yilindaki Rovine Muharebesi nde oldurulecegi ana degin Osmanli sultanlarinin duzenledigi buyuk seferlerin tamamina katildi Bu olaydan sonra Pirlepe ve havalisinin buyuk bir karisiklik ve mucadele yasanmadan Osmanli yonetimine girdigi ordunun bir kisminin Osmanli hizmetinde Hristiyan sipahiler olarak varligini devam ettirdigi dusunulur 1920 lerde Pirlepe Saat KulesiOsmanli Imparatorlugu Donemi Sehir 14 yuzyilda 1385 1395 civardaki yerlesimlerle beraber Osmanli Imparatorlugu sinirlarina girmistir Bu donemden 20 yuzyil baslarina 1912 1913 kadar Osmanli idaresinde kalmistir Osmanli yonetiminde Pirlepe hakkinda bilgi veren en eski kayitlar 1445 yilina aittir Bu tarihte sehrin onemli bir bolumunu 97 4 Hristiyan nufus teskil etmekteydi Fatih Sultan Mehmet in saltanati doneminde Pirlepe onemli olcude Turk Musluman yerlesimciyi kabul etti 1478 e gelindignde Hristiyan nufus orain 73 9 a dusmustu 1528 yilinda sehrin vergi nufusu 31 i Musluman olan 825 nefere yukseldi Sehrin nufusu ve Muslumanlarin orani sonraki yillarda geriledi Turkiye Cumhuriyeti kuruldugundan itibaren bolgedeki Turk nufusunun ciddi bir kismi Anadolu ya ozellikle Ege bolgesine goc etmistir Yugoslavya Kralligi Donemi Osmanli Imparatorlugu donemi sonrasinda kucuklu buyuklu bircok muharebe sonrasinda Pirlepe nin de yer aldigi bolge Sirp Hirvat ve Sloven Kralligi egemenligine gecmistir Krallik sonrasinda Yugoslavya Kralligi olarak 1943 yilina dek egemen olmustur Yugoslavya Donemi 1943 yili ile beraber Yugoslavya Kralligi ortadan kalkmis yerine Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti kurulmustur Bu donemde de Pirlepe bu idari yapi icinde yer almistir Makedonya Cumhuriyeti Donemi 1991 yilinda Makedonya nin Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti nden bagimsizligini ilan etmesiyle Pirlepe bagimsiz Makedonya Cumhuriyeti icinde yer almistir Nufus2002 sayimlarina gore Pirlepe Belediyesi nin toplam nufusu 76 768 kisidir Bu nufusun etnik dagilimi su sekildedir Makedonlar 70 878 Romanlar 4 433 Turkler 917 EkonomiPirlepe ulkenin en gelismis tutun uretim merkezidir KaynakcaWikimedia Commons ta Pirlepe ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir a b 2002 nufus sayimi sonuclari 25 Aralik 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Makedonya Cumhuriyeti Devlet Istatistik Enstitusu Makedonca Ingilizce a b c d e f g h i Koc Umit Pirlepe Kazasinda Nufus Vergi Yukumlulugu Baglaminda Ekonomik Refah Duzeyi ve Gelir Dagilimi Uzerine Degerlendirmeler 1445 1544 dergipark gov tr Firat Universitesi Sosyal Bilimler Dergisi Cilt 25 Sayi 2 Elazig 2015 18 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Kasim 2017 macedonia timeless com macedonia timeless com sitesi 13 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Kasim 2017