Vedide Baha Pars (d. 29 Ekim1907, Selanik, 23 Temmuz 1958, Ankara), Türk eğitimci, yazar.
Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk yıllarında eğitim politikalarının şekillenmesi ve uygulamaya geçirilmesinde etkili olmuş bir eğitimcidir. İzmir’de birçok öğrenci yetiştirmiş, idari görevlerde bulunmuştur.
1952-1957 arasında Gazi Eğitim Enstitüsü müdürlüğü yapan Vedide Baha Pars, Türkiye’de bir yükseköğretim kurumunu idare eden ilk kadın müdürdür.
Yaşamı
1907 yılında Selanik'te doğdu. Babası, Atatürk'ün okul yıllarındaki yakın arkadaşlarından eğitimci ve idareci Hakkı Baha Bey, annesi Bursa Yenişehirli Zehra Hanım'dır. Operet bestecisi Mehmet Baha Pars ile I. TBMM milletvekillerinden Muhittin Baha Pars'ın yeğendir.
Kuva-yi Milliye reisi olan babası Hakkı Baha Bey’in görevinden dolayı ilk öğrenimine Bursa'da başlayıp Burdur, Kayseri ve Ankara’da sürdürdü.
Yazı hayatı erken yaşta başladı. Yayımlanan ilk eseri, Bursa’nın işgal edilmesi üzerine 9 Temmuz 1922 tarihli Hâkimiyet-i Milliye’de "Vedide Baha" imzasıyla yayımlanan "Sevgili Bursamıza" başlıklı şiiri idi.
Ailesi, Bursa'nın düşman işgalinden kurtuluşundan sonra Bursa'ya yerleşti. Eğitimine bir süre Bursa Darülmuallimîni’nde devam eden Vedide Hanım, uzaktan akrabası ve öğretmeni olan Halide Edip Adıvar’ın tavsiyesi üzerine sınavla İstanbul’daki Arnavutköy Amerikan Kız Koleji’ne girdi. Kolejde öğrenci iken İngilizce'den çocuk kitapları çevirdi.
Bu okuldan mezun olduktan sonra 1928-1930 yıllarında ABD'nin Chicago kentinde pedagoji ve psikoloji öğrenimi gördü.
Yurda döndükten sonra, bir başka ABD üniversitesinde kendisi ile aynı alanda öğrenim görmüş Ali Kemal Bey (Karadayı) ile evlendi. Aydın ismini verdikleri bir oğulları oldu. Vedide Hanım, on yıl kadar süren bir evlilikten sonra eşinden ayrıldı.
Öğretmenlik mesleğine 1930 yılında İzmir Kız İlk öğretmen Okulu'nda eğitim psikolojisi derslerine girerek başladı. 1936'da Okul ve Ulus adlı bir meslek dergisini Hakkı Baha, kardeşi Cahit Baha eşi Ali Kemal Bey ile birlikte çıkardı. Bu dergide Vedide Hanım'ın eğitim yazıları ve okul piyesleri yayımlandı. 1937-1948 yılları arasında Anadolu gazetesinde yoğun bir yazı faaliyeti oldu.
1941-1950 yıllarında İzmir Kız Lisesi müdürü oldu. Bu dönemde İzmir Halkevi Başkanlığı’na seçildi ve 1947-1950 yılları arasında Halkevi’nin yayın organı olan Fikirler dergisini çıkardı.
1931’de görevli olarak Fransa ve İsviçre’ye,1948’de İngiliz Kültür Heyetinin davetlisi olarak İngiltere’ye, 1951’de Fullbrigbt Smithnumdt armağanını kazanarak incelemeler yapmak üzere ABD’ye seyahat etti.
İzmir'de yaşadığı dönemde İzmir Kadınlar Birliği, Çocuk Esirgeme Kurumu, İzmir Yardım Sevenler Derneği, Öğretmenler Kurumu, Öğretmenler Derneği gibi kuruluşlarda aktif görevler üstlendi.
1950'de İstanbul Erkek Öğretmen Okulu'na atandı; öğretmenlik ve idarecilik yaptı.
1952’de Gazi Eğitim Enstitüsü müdürlüğüne atandı; böylece Türkiye’de bir yükseköğretim kurumunu idare eden ilk kadın müdür oldu. 1957'de müdürlükten ayrıldı; meslek dersleri öğretmeni olarak Enstitü’de çalışmaya devam etti.
1958’de Türkiye Öğretmen Dernekleri Millî Komisyonu Başkanlığı görevinde bulundu. Ayrıca Kadınlar Birliği, Meslek Kadınları Kulubü, Çocuk Haklarını Müdafaa Cemiyeti’nde görevler aldı. Ankara Radyosu’nda çocuk eğitimi hakkında konuşmalar yaptı.
1958’de Seylan’da gerçekleşen Dünya Öğretmenler Konfederasyonu’na Türkiye adına katıdı. Aynı yıl Kıbrıs Türklerinin davetlisi olarak gittiği Kıbrıs'ta ve çeşitli konferanslar verdi. 27 Temmuz 1958’de Roma’da düzenlenen Öğretmenler Kongresi’nde Türkiye’yi temsilen katılmaya hazırlanırken Ankara'da arkadaşı Sevda And ile birlikte geçirdiği trafik kazası sonucu 24 Temmuz 1958’de öldü.
İsmi, İstanbul'un Fatih ilçesinde bir ortaokula verilmiştir.
Eserleri
- Sınıfta Test Nasıl Yapılır?
- Orta Dereceli Okullarda Genel Öğretim Metodu ve Uygulama
- İlkokullarda Genel Öğretim Metodu ve Uygulama
- Okuma Psikolojisi
- Eğitim Psikolojisi
Kaynakça
- ^ Kemaloğlu, Muhammet (2 Ağustos 2023). "Bir Cumhuriyet Aydını, Eğitimcisi ve İdarecisi Hakkı Baha Pars (1879-1942)". Oğuz-Türkmen Araştırmaları Dergisi. 7 (1): 55-104. ISSN 2618-6543. 2 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Nisan 2024.
- ^ a b c d e Çağın, Şerife (2021). "İzmir'de Bir Kadın Eğitimci:Vedide Baha Pars'ın Süreli Yayınlardaki Yazılarıa". Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Nisan 2024.
- ^ Gezer, Gülnaz (2023). "Vedide Baha Pars ve Türk Eğitim Hayatına Katkıları". Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi - CTAD (37): 383-420. 25 Mart 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Nisan 2024.
- ^ "TARİHÇE". vedidebaha.meb.k12.tr. Erişim tarihi: 2 Nisan 2024.[]
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vedide Baha Pars d 29 Ekim1907 Selanik 23 Temmuz 1958 Ankara Turk egitimci yazar Turkiye Cumhuriyeti nin ilk yillarinda egitim politikalarinin sekillenmesi ve uygulamaya gecirilmesinde etkili olmus bir egitimcidir Izmir de bircok ogrenci yetistirmis idari gorevlerde bulunmustur 1952 1957 arasinda Gazi Egitim Enstitusu mudurlugu yapan Vedide Baha Pars Turkiye de bir yuksekogretim kurumunu idare eden ilk kadin mudurdur Yasami1907 yilinda Selanik te dogdu Babasi Ataturk un okul yillarindaki yakin arkadaslarindan egitimci ve idareci Hakki Baha Bey annesi Bursa Yenisehirli Zehra Hanim dir Operet bestecisi Mehmet Baha Pars ile I TBMM milletvekillerinden Muhittin Baha Pars in yegendir Kuva yi Milliye reisi olan babasi Hakki Baha Bey in gorevinden dolayi ilk ogrenimine Bursa da baslayip Burdur Kayseri ve Ankara da surdurdu Yazi hayati erken yasta basladi Yayimlanan ilk eseri Bursa nin isgal edilmesi uzerine 9 Temmuz 1922 tarihli Hakimiyet i Milliye de Vedide Baha imzasiyla yayimlanan Sevgili Bursamiza baslikli siiri idi Ailesi Bursa nin dusman isgalinden kurtulusundan sonra Bursa ya yerlesti Egitimine bir sure Bursa Darulmuallimini nde devam eden Vedide Hanim uzaktan akrabasi ve ogretmeni olan Halide Edip Adivar in tavsiyesi uzerine sinavla Istanbul daki Arnavutkoy Amerikan Kiz Koleji ne girdi Kolejde ogrenci iken Ingilizce den cocuk kitaplari cevirdi Bu okuldan mezun olduktan sonra 1928 1930 yillarinda ABD nin Chicago kentinde pedagoji ve psikoloji ogrenimi gordu Yurda dondukten sonra bir baska ABD universitesinde kendisi ile ayni alanda ogrenim gormus Ali Kemal Bey Karadayi ile evlendi Aydin ismini verdikleri bir ogullari oldu Vedide Hanim on yil kadar suren bir evlilikten sonra esinden ayrildi Ogretmenlik meslegine 1930 yilinda Izmir Kiz Ilk ogretmen Okulu nda egitim psikolojisi derslerine girerek basladi 1936 da Okul ve Ulus adli bir meslek dergisini Hakki Baha kardesi Cahit Baha esi Ali Kemal Bey ile birlikte cikardi Bu dergide Vedide Hanim in egitim yazilari ve okul piyesleri yayimlandi 1937 1948 yillari arasinda Anadolu gazetesinde yogun bir yazi faaliyeti oldu 1941 1950 yillarinda Izmir Kiz Lisesi muduru oldu Bu donemde Izmir Halkevi Baskanligi na secildi ve 1947 1950 yillari arasinda Halkevi nin yayin organi olan Fikirler dergisini cikardi 1931 de gorevli olarak Fransa ve Isvicre ye 1948 de Ingiliz Kultur Heyetinin davetlisi olarak Ingiltere ye 1951 de Fullbrigbt Smithnumdt armaganini kazanarak incelemeler yapmak uzere ABD ye seyahat etti Izmir de yasadigi donemde Izmir Kadinlar Birligi Cocuk Esirgeme Kurumu Izmir Yardim Sevenler Dernegi Ogretmenler Kurumu Ogretmenler Dernegi gibi kuruluslarda aktif gorevler ustlendi 1950 de Istanbul Erkek Ogretmen Okulu na atandi ogretmenlik ve idarecilik yapti 1952 de Gazi Egitim Enstitusu mudurlugune atandi boylece Turkiye de bir yuksekogretim kurumunu idare eden ilk kadin mudur oldu 1957 de mudurlukten ayrildi meslek dersleri ogretmeni olarak Enstitu de calismaya devam etti 1958 de Turkiye Ogretmen Dernekleri Milli Komisyonu Baskanligi gorevinde bulundu Ayrica Kadinlar Birligi Meslek Kadinlari Kulubu Cocuk Haklarini Mudafaa Cemiyeti nde gorevler aldi Ankara Radyosu nda cocuk egitimi hakkinda konusmalar yapti 1958 de Seylan da gerceklesen Dunya Ogretmenler Konfederasyonu na Turkiye adina katidi Ayni yil Kibris Turklerinin davetlisi olarak gittigi Kibris ta ve cesitli konferanslar verdi 27 Temmuz 1958 de Roma da duzenlenen Ogretmenler Kongresi nde Turkiye yi temsilen katilmaya hazirlanirken Ankara da arkadasi Sevda And ile birlikte gecirdigi trafik kazasi sonucu 24 Temmuz 1958 de oldu Ismi Istanbul un Fatih ilcesinde bir ortaokula verilmistir EserleriSinifta Test Nasil Yapilir Orta Dereceli Okullarda Genel Ogretim Metodu ve Uygulama Ilkokullarda Genel Ogretim Metodu ve Uygulama Okuma Psikolojisi Egitim PsikolojisiKaynakca Kemaloglu Muhammet 2 Agustos 2023 Bir Cumhuriyet Aydini Egitimcisi ve Idarecisi Hakki Baha Pars 1879 1942 Oguz Turkmen Arastirmalari Dergisi 7 1 55 104 ISSN 2618 6543 2 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Nisan 2024 a b c d e Cagin Serife 2021 Izmir de Bir Kadin Egitimci Vedide Baha Pars in Sureli Yayinlardaki Yazilaria Manisa Celal Bayar Universitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Nisan 2024 Gezer Gulnaz 2023 Vedide Baha Pars ve Turk Egitim Hayatina Katkilari Cumhuriyet Tarihi Arastirmalari Dergisi CTAD 37 383 420 25 Mart 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Nisan 2024 TARIHCE vedidebaha meb k12 tr Erisim tarihi 2 Nisan 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link olu kirik baglanti