Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Muhittin Baha Pars (Muhittin Baha Bey, Muhiddin Baha Pars, Muhyiddin Pars) (d. 1884, Bursa - ö. 29 Ağustos 1954, Bursa), Türk gazeteci, avukat, siyasetçi.
| Muhittin Baha Pars | |
|---|---|
| Türkiye Büyük Millet Meclisi 1., 5., 6., 7. ve 8. Dönem Milletvekili | |
| Görev süresi 8 Şubat 1935 - 22 Mayıs 1950 | |
| Seçim bölgesi | 1935 – Tekirdağ 1939 – Ordu 1943 – Bursa 1946 – Bursa |
| Görev süresi 23 Nisan 1920 - 11 Ağustos 1923 | |
| Seçim bölgesi | 1920 – Bursa |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1884 Bursa, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 29 Ağustos 1954 Bursa, Türkiye Cumhuriyeti |
| Partisi | Cumhuriyet Halk Partisi |
| İlişkiler | Mehmed Baha Pars (ağabeyi) Hakkı Baha Pars (ağabeyi), Vedide Baha Pars (yeğeni) |
| Yaşadığı yer | Bursa, Ankara |
| Bitirdiği okul | İstanbul Hukuk Mektebi |
| Mesleği | Hukukçu, siyasetçi |
Türkiye'de Milli Mücadele yıllarının önemli şahsiyetlerindendir. I., VI., VII. ve VIII. dönem TBMM'de Bursa, V. dönem TBMM'de Ordu milletvekilliği yapmıştır. Yaşadıkları dönemde Bursa’nın sanat ve siyaset hayatına yön vermiş olan Pars kardeşlerin en küçüğüdür.
Yaşamı
1884'te Bursa'da Baba Efendi Dergâhı’nda (bugünkü Vakıf İşhanın bulunduğu yer) doğdu. Geçmişi 600 yıla dayanan ve Umurbey'in tarihinde ve idaresinde önemli yeri olan Pars sülalesine mensuptur. Babası, dergahın Ahmet Baba Efendi Dergâhının şeyhi Bahâüddîn Efendi, annesi Bursa kumandanı Hafız Mustafa Paşa’nın kızı Nâkiye Hanım’dır. Büyük ağabeyi Mehmet Baha ve ortanca kardeşleri Hakkı Baha, Bursa'da kültür ve sanat hayatında etkili kişiler arasındadır.
Bursa'da Erkek Lisesi'nden sonra İstanbul Hukuk Mektebi'nden 1913'te mezun oldu. Avukatlık, edebiyat, mantık, felsefe öğretmenliği yaptı. 1 Aralık 1917'den itibaren yayımlanan Bursa Mecmuası adlı derginin yayın yönetmenliğini yaptı. 1920'de Bursa'nın işgali üzerine kapanan dergi, Cumhuriyet'in ilânından sonra da çeşitli aralıklarla, sahip ve sorumluları da değişerek 1950'ye değin yayın yaşamını sürdürdü.
I. Dünya Savaşı sırasında Millî Eğitim Bakanlığı'nın izniyle Çanakkale Cephesi'ne giden Muhittin Baha, askerin durumunu yerinde görüp öğrencilerine aktardı. Savaştan sonra vatanseverler tarafından gerçekleştirilen Balıkesir Kongresi'ne katıldı ve Hüdâvendigâr Vilayeti adına Heyet-i Merkeziye’ye seçildi. Ermeni tehciri davasını gören Bursa Divan-ı Örfiye davasında birçok Bursa memurunu ücretsiz savunmasıyla tanındı.
İzmir'in işgalinden sonra Bursalılarda direniş fikrinin yayılması ve Kuva-yı Milliye örgütünün teşkilatlanması için çalıştı. Eylemleri nedeniyle Bursa valisi tarafından Konya'ya sürüldü. 56. Tümen komutanı Albay Bekir Sami Bey'in Bursa'ya gelmesi ile geri dönebildi. Kardeşi Hakkı Baha Bey ile birlikte 'nin ve Sivas Kongresi'nden sonra kurulan 'nin kurucuları arasında yer aldı. Cemiyetin yayın organı olan "Millet Yolu" dergisini çıkardı. Dergi, 1927 yılına kadar yayımlanmaya devam etti.
1920-1921 ve 1922-1923 arasında iki defa Hüdavendigar Vilayeti Davavekilleri Cemiyeti (Bursa Barosu) başkanlığı yaptı.
Bursa'nın işgali sonrası Batı Cephesi'ne bir gezi düzenleyen Mustafa Kemal Paşa'nın bu gezisine katıldı. Gezi sonrasında TBMM'de Bursa'nın işgali sırasında sorumsuzlukla hatta düşmanla iş birliği yapmakla suçlanan Bursa halkını savundu, Bursalıların "vazife-i vataniyesini ifa etmekten" çekinmediklerini açıkladı. Konuşmasında Namık Kemal'in "Vatan bağrına düşman dayamış hançerini, Yok, mudur kurtaracak bahtı kara maderini" mısralarını söylediği ve Mustafa Kemal Paşa'nın bunun üzerine "Vatan bağrına düşman dayasın hançerini, Bulunur kurtaracak bahtı kara maderini" şeklinde yanıt verdiği anlatılır.
"Kahraman Türk” idi cihanda adın.
Bir ateşten siperdin İslam'a
Sönmeyen bir güneş gibi yaşadın.
Ey büyük ünlü milletim ileri!M. (M. Baha'nın İstiklal Marşı Yarışması için yazdığı şiirin ilk dört dizesi)
Muhittin Baha daha sonra I. dönem TBMM’ye Bursa milletvekili olarak girdi ve Mustafa Kemal’in isteğiyle Meclis Başkanlık Kurulu Kâtibi seçildi. Kuvâ-yı Milliye komutanlarından biri olarak Bursa ile çevresinde Yunan birliklerine karşı savaştı.
1921'de, İstiklal Marşı yarışmasına, "M" rumuzuyla katıldı ancak kazanana verilecek 500 liralık ödül Mecliste sorun yaratınca yarışmadan çekildi.
Muhittin Baha Bey, İslami Sosyalizm fikrini savunan ve Sovyet Rusya’nın desteğini almak amacıyla Mustafa Kemal'in bilgisi dahilinde kurulan Yeşil Ordu Cemiyeti adlı gizli örgütün Bursa'daki örgütlenmesinde rol aldı. Cemiyete silahlı Çerkez Ethem güçlerinin katılması üzerine ülke için bir tehlike olarak görülen cemiyet, 1920'nin sonlarında tasfiye edildi. Mustafa Kemal Paşa, Sovyetlerle ilişkilerin bozulmaması için yerine resmî Türkiye Komünist Partisi'ni kurdurdu. Muhittin Baha Bey, Mustafa Kemal'in isteği ile Türkiye Komünist Partisi'ne katıldı; partinin genel sekreterliğini yaptı.
Muhittin Baha, Mecliste şiddetli tartışmalara neden olan İstiklal Mahkemeleri Kanunu'nun hazırlanmasında ve İstiklal Mahkemeleri'nin kuruluşunda etkili oldu. 20 Ekim 1920 ile 17 Şubat 1921 tarihleri arasında görev yapan Eskişehir İstiklal Mahkemesi'nde üye olarak yer aldı. Mahkemede bölgeye has asker kaçakları, Kuvay-i İnzibatiye'ye katılmak, bozgunculuk, casusluk ve soygun suçları ile ilgili davalar görüldü. 11 Ağustos 1921'de Konya'da çalışmalarına başlayan Konya İstiklal Mahkemesi'nde de görevlendirilen Muhittin Baha, mahkemedeki görevinden 9 Haziran 1922'de istifa etti.
7 Mayıs 1921 tarihinde Ankara'da kurulan Türkiye Muallimler Cemîyeti’nin Geçici İdare Heyeti'nin başkanlığını üstlendi.
TBMM’nin 1923 seçimlerinde aday gösterilmedi ve meclisten on iki yıl uzak kaldı. Bursa'da öğretmenlik, Bursa ve Ankara'da avukatlık yaptı. Ankara'da, Çankırı Caddesi üstündeki Kulüp Sineması’nı işletti.
22-26 Nisan 1924 ve 23 Nisan-1 Mayıs 1925 tarihli Türk Ocakları kongrelerinde Türk Ocakları Merkez Heyeti’ne seçildi.
V. yasama döneminde Ordu milletvekili seçilerek yeniden siyasete döndü. VI., VII. VII. dönem TBMM'de ise Bursa milletvekili olarak yer aldı.
1950 ve 1954 genel seçimlerinde yeniden CHP’den Bursa milletvekili adayı oldu ancak seçimi kazanamadı.
29 Ağustos 1954’te Bursa’da öldü, Emir Sultan Mezarlığı’na defnedildi.
Kaynakça
- ^ Kemaloğlu, Muhammet (14 Aralık 2022). "Bursa/hüdâvendigâr Vilâyeti'nin Taninmiş Simasi Bedreddin Mahmut Bey-pars Bey Ve Pars Bey Ailesi". Türk Dünyası Araştırmaları. 132 (261): 299-326. doi:10.55773/tda.1122339. ISSN 0255-0644. 3 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Nisan 2024.
- ^ a b c d Bozkurt, Celil (28 Mart 2015). "Milli Mücadele Döneminde Muhittin Baha Pars". Atatürk Yolu Dergisi. 14 (56): 11-32. ISSN 1303-5290. 3 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Nisan 2024.
- ^ "TBMM Albümü 1. Cilt (1920-1950)" (PDF). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü. 6 Şubat 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 9 Temmuz 2022.
- ^ a b c Kemaloğlu, Muhammet (31 Aralık 2022). "CUMHURİYETİN ÇOK YÖNLÜ BİR SİMASI MUHİTTİN BAHA PARS (1300-1884/85-1954)". Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi. 6 (2): 90-134. doi:10.47088/utad.1146885. ISSN 2618-5873. 3 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Nisan 2024.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Muhittin Baha Pars Muhittin Baha Bey Muhiddin Baha Pars Muhyiddin Pars d 1884 Bursa o 29 Agustos 1954 Bursa Turk gazeteci avukat siyasetci Muhittin Baha ParsTurkiye Buyuk Millet Meclisi 1 5 6 7 ve 8 Donem MilletvekiliGorev suresi 8 Subat 1935 22 Mayis 1950Secim bolgesi 1935 Tekirdag 1939 Ordu 1943 Bursa 1946 BursaGorev suresi 23 Nisan 1920 11 Agustos 1923Secim bolgesi 1920 BursaKisisel bilgilerDogum 1884 Bursa Osmanli ImparatorluguOlum 29 Agustos 1954 Bursa Turkiye CumhuriyetiPartisi Cumhuriyet Halk PartisiIliskiler Mehmed Baha Pars agabeyi Hakki Baha Pars agabeyi Vedide Baha Pars yegeni Yasadigi yer Bursa AnkaraBitirdigi okul Istanbul Hukuk MektebiMeslegi Hukukcu siyasetci Turkiye de Milli Mucadele yillarinin onemli sahsiyetlerindendir I VI VII ve VIII donem TBMM de Bursa V donem TBMM de Ordu milletvekilligi yapmistir Yasadiklari donemde Bursa nin sanat ve siyaset hayatina yon vermis olan Pars kardeslerin en kucugudur Yasami1884 te Bursa da Baba Efendi Dergahi nda bugunku Vakif Ishanin bulundugu yer dogdu Gecmisi 600 yila dayanan ve Umurbey in tarihinde ve idaresinde onemli yeri olan Pars sulalesine mensuptur Babasi dergahin Ahmet Baba Efendi Dergahinin seyhi Bahauddin Efendi annesi Bursa kumandani Hafiz Mustafa Pasa nin kizi Nakiye Hanim dir Buyuk agabeyi Mehmet Baha ve ortanca kardesleri Hakki Baha Bursa da kultur ve sanat hayatinda etkili kisiler arasindadir Bursa da Erkek Lisesi nden sonra Istanbul Hukuk Mektebi nden 1913 te mezun oldu Avukatlik edebiyat mantik felsefe ogretmenligi yapti 1 Aralik 1917 den itibaren yayimlanan Bursa Mecmuasi adli derginin yayin yonetmenligini yapti 1920 de Bursa nin isgali uzerine kapanan dergi Cumhuriyet in ilanindan sonra da cesitli araliklarla sahip ve sorumlulari da degiserek 1950 ye degin yayin yasamini surdurdu I Dunya Savasi sirasinda Milli Egitim Bakanligi nin izniyle Canakkale Cephesi ne giden Muhittin Baha askerin durumunu yerinde gorup ogrencilerine aktardi Savastan sonra vatanseverler tarafindan gerceklestirilen Balikesir Kongresi ne katildi ve Hudavendigar Vilayeti adina Heyet i Merkeziye ye secildi Ermeni tehciri davasini goren Bursa Divan i Orfiye davasinda bircok Bursa memurunu ucretsiz savunmasiyla tanindi Izmir in isgalinden sonra Bursalilarda direnis fikrinin yayilmasi ve Kuva yi Milliye orgutunun teskilatlanmasi icin calisti Eylemleri nedeniyle Bursa valisi tarafindan Konya ya suruldu 56 Tumen komutani Albay Bekir Sami Bey in Bursa ya gelmesi ile geri donebildi Kardesi Hakki Baha Bey ile birlikte nin ve Sivas Kongresi nden sonra kurulan nin kuruculari arasinda yer aldi Cemiyetin yayin organi olan Millet Yolu dergisini cikardi Dergi 1927 yilina kadar yayimlanmaya devam etti 1920 1921 ve 1922 1923 arasinda iki defa Hudavendigar Vilayeti Davavekilleri Cemiyeti Bursa Barosu baskanligi yapti Bursa nin isgali sonrasi Bati Cephesi ne bir gezi duzenleyen Mustafa Kemal Pasa nin bu gezisine katildi Gezi sonrasinda TBMM de Bursa nin isgali sirasinda sorumsuzlukla hatta dusmanla is birligi yapmakla suclanan Bursa halkini savundu Bursalilarin vazife i vataniyesini ifa etmekten cekinmediklerini acikladi Konusmasinda Namik Kemal in Vatan bagrina dusman dayamis hancerini Yok mudur kurtaracak bahti kara maderini misralarini soyledigi ve Mustafa Kemal Pasa nin bunun uzerine Vatan bagrina dusman dayasin hancerini Bulunur kurtaracak bahti kara maderini seklinde yanit verdigi anlatilir Alti bin yil efendilik yaptin Kahraman Turk idi cihanda adin Bir atesten siperdin Islam a Sonmeyen bir gunes gibi yasadin Ey buyuk unlu milletim ileri M M Baha nin Istiklal Marsi Yarismasi icin yazdigi siirin ilk dort dizesi Muhittin Baha daha sonra I donem TBMM ye Bursa milletvekili olarak girdi ve Mustafa Kemal in istegiyle Meclis Baskanlik Kurulu Katibi secildi Kuva yi Milliye komutanlarindan biri olarak Bursa ile cevresinde Yunan birliklerine karsi savasti 1921 de Istiklal Marsi yarismasina M rumuzuyla katildi ancak kazanana verilecek 500 liralik odul Mecliste sorun yaratinca yarismadan cekildi Muhittin Baha Bey Islami Sosyalizm fikrini savunan ve Sovyet Rusya nin destegini almak amaciyla Mustafa Kemal in bilgisi dahilinde kurulan Yesil Ordu Cemiyeti adli gizli orgutun Bursa daki orgutlenmesinde rol aldi Cemiyete silahli Cerkez Ethem guclerinin katilmasi uzerine ulke icin bir tehlike olarak gorulen cemiyet 1920 nin sonlarinda tasfiye edildi Mustafa Kemal Pasa Sovyetlerle iliskilerin bozulmamasi icin yerine resmi Turkiye Komunist Partisi ni kurdurdu Muhittin Baha Bey Mustafa Kemal in istegi ile Turkiye Komunist Partisi ne katildi partinin genel sekreterligini yapti Muhittin Baha Mecliste siddetli tartismalara neden olan Istiklal Mahkemeleri Kanunu nun hazirlanmasinda ve Istiklal Mahkemeleri nin kurulusunda etkili oldu 20 Ekim 1920 ile 17 Subat 1921 tarihleri arasinda gorev yapan Eskisehir Istiklal Mahkemesi nde uye olarak yer aldi Mahkemede bolgeye has asker kacaklari Kuvay i Inzibatiye ye katilmak bozgunculuk casusluk ve soygun suclari ile ilgili davalar goruldu 11 Agustos 1921 de Konya da calismalarina baslayan Konya Istiklal Mahkemesi nde de gorevlendirilen Muhittin Baha mahkemedeki gorevinden 9 Haziran 1922 de istifa etti 7 Mayis 1921 tarihinde Ankara da kurulan Turkiye Muallimler Cemiyeti nin Gecici Idare Heyeti nin baskanligini ustlendi TBMM nin 1923 secimlerinde aday gosterilmedi ve meclisten on iki yil uzak kaldi Bursa da ogretmenlik Bursa ve Ankara da avukatlik yapti Ankara da Cankiri Caddesi ustundeki Kulup Sinemasi ni isletti 22 26 Nisan 1924 ve 23 Nisan 1 Mayis 1925 tarihli Turk Ocaklari kongrelerinde Turk Ocaklari Merkez Heyeti ne secildi V yasama doneminde Ordu milletvekili secilerek yeniden siyasete dondu VI VII VII donem TBMM de ise Bursa milletvekili olarak yer aldi 1950 ve 1954 genel secimlerinde yeniden CHP den Bursa milletvekili adayi oldu ancak secimi kazanamadi 29 Agustos 1954 te Bursa da oldu Emir Sultan Mezarligi na defnedildi Kaynakca Kemaloglu Muhammet 14 Aralik 2022 Bursa hudavendigar Vilayeti nin Taninmis Simasi Bedreddin Mahmut Bey pars Bey Ve Pars Bey Ailesi Turk Dunyasi Arastirmalari 132 261 299 326 doi 10 55773 tda 1122339 ISSN 0255 0644 3 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Nisan 2024 a b c d Bozkurt Celil 28 Mart 2015 Milli Mucadele Doneminde Muhittin Baha Pars Ataturk Yolu Dergisi 14 56 11 32 ISSN 1303 5290 3 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Nisan 2024 TBMM Albumu 1 Cilt 1920 1950 PDF TBMM Basin ve Halkla Iliskiler Mudurlugu 6 Subat 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 9 Temmuz 2022 a b c Kemaloglu Muhammet 31 Aralik 2022 CUMHURIYETIN COK YONLU BIR SIMASI MUHITTIN BAHA PARS 1300 1884 85 1954 Uluslararasi Tarih Arastirmalari Dergisi 6 2 90 134 doi 10 47088 utad 1146885 ISSN 2618 5873 3 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Nisan 2024