Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Müeyyedzade Abdurrahman Çelebi (1456, Amasya-1516, İstanbul), I. Selim devrinde Rumeli Kazaskeri olmuş Türk devlet adamı ve şairidir.
Hayatı
Amasya'da inşa edilen Yakut Paşa zaviyesinin ikinci şeyhi olan dedesi Şemseddin Müeyyed Çelebi'nin adından dolayı Müeyyedzade lakabıyla bilinir. Babası Ali Çelebi 1454'te beri, Amasya'ya vali olarak gönderilen Şehzade Bayezid'in nişancıliğını yapıyordu. Şehzade Bayezid ile Abdurrahman Çelebi kısa süre sonra dost oldu. II. Mehmet, Müeyyedzade'nin şehzadeyi afyona alıştırdığına dair bilgiler alınca, Müeyyedzade hakkında idam fermanı verdi.
Babasından özür dileyen Müeyyedzade, önce Memluklular elinde olan Halep'e ve sonra da Şiraz'a kaçtı ve Celalüddin-i Divani'nin öğrencisi oldu. Bayezid'in sultan olmasından sonra 1483 yılında İstanbul'a geldi. İlk olarak Kalenderhane Medresesi, bir süre sonra da Sahn-ı Seman'da müderrisliğe atandı. 1494 yılında terfi ettirilerek Edirne kadısı oldu. 1501'de Anadolu Kazaskeri oldu. 1511'de Şehzade Selim'in tarafını tutan yeniçerilerle Şehzade Ahmed taraftarları arasında çıkan bir yeniçeri ayaklanmasında evi yağmalandı ve bu olay sonrası emekliye ayrıldı.
Ancak I. Selim'in 1512 yılında tahta çıkmasıyla önce Karaferye kadısı, ertesi sene de Rumeli Kazaskerliği'ne getirildi. Hayatındaki son büyük olay 1514 yılında Şah İsmail'e karşı gerçekleşen Çaldıran Muharebesi'ne katılması oldu. Sefer sonrası görevinden ayrıldı ve iki yıl sonra İstanbul'da hayatını kaybetti.
Eserleri ve kişiliği
Bir fıkıh alimi olan Müeyyedzade mesleki eserlerinin yanı sıra Hatemi mahlasıyla şiirler yazdı. O dönemde sarayda görevli olan Mihri Hatun'un da şiir yazmasında da etkili olduğu belirtilmektedir.Türkçe, Arapça ve Farsça şiirler kaleme almıştır.
Gazellerinden birisi şöyle başlamaktadır;
Çâk olan dest-i cefâ ile giribânımdır
İlişen hâr-ı gam u mihnete dâmânımdır
(Ayrılığın eliyle yırtılan yakamdır. Üzüntü ve sıkıntı dikenine takılan eteğimdir.)
Latifi Tezkiresi'nde Osmanlı'da ilk özel kütüphane sahibi olduğu ve 7000 cilt kitabı bulunduğu kayıtlıdır. Bilinen 12 eseri vardır. Başlıca eserleri ise şunlardır;
- Müeyyedzade Cöngü (Mecmuaü'l Fetava): Fetvalarının derlendiği eseridir.
- Risale fi Tahkikü'l Küretü'l Mudahraca : Kişisel düşüncelerini içeren bir eserdir.
Ayrıca mantık ve felsefe ile ilgili de eserleri vardır.
Müeyyedzade genç yeteneklileri teşvik ile sağladığı maddi ve manevi destek ile de ün yapmıştır. Tarihçi Kemalpaşazade, Ebussuud Efendi, şair Necâtî onun teşvik ettikleri arasındadır.
Kaynakça
- ^ Divan Şiiri Ant. shf. 290
- ^ a b c d Yalçınkaya, M. Alaaddin "Abdurrahman Efendi (Müeyyedzade)" (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.1 s.26-27
- ^ Türk Şiiri Ant. 280
- ^ Osmanlı Şiir Tarihi shf. 319
- ^ Türk Safo'su shf. 126
- ^ Türk Edebiyatı Ans. Cilt 3 shf. 618
- ^ Tezkiretü'ş Şuara. shf. 383-4
- ^ Tezkiretü'ş Şuara, shf. 383
Dış bağlantılar
- Yalçınkaya, M. Alaaddin "Abdurrahman Efendi (Müeyyedzade)" (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.1 s.26-27
- Gibb, E. J. Wilkinson, (Ter. Ali Çavuşoğlu) (1999) Osmanlı Şiir Tarihi, 1. Cilt, Ankara
- Özkırımlı, Attila, (1982) Türk Edebiyatı Ansiklopedisi, İstanbul
- Pala, İskender, (1999) Divan Şiiri Antolojisi, İstanbul
- Sezer, Sennur, (1997) Türk Safo'su Mihri Hatun, İstanbul:Milliyet Yayınları,
- Latifi, (haz. Rıdvan Canımı), (2000) Tezkiretü'ş-Şuara ve Tabsıratü'n-Nuzama, Ankara
- Heyet (2003), Türk Şiiri Antolojisi, İstanbul: Boyut Yayınları
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mueyyedzade Abdurrahman Celebi 1456 Amasya 1516 Istanbul I Selim devrinde Rumeli Kazaskeri olmus Turk devlet adami ve sairidir HayatiAmasya da insa edilen Yakut Pasa zaviyesinin ikinci seyhi olan dedesi Semseddin Mueyyed Celebi nin adindan dolayi Mueyyedzade lakabiyla bilinir Babasi Ali Celebi 1454 te beri Amasya ya vali olarak gonderilen Sehzade Bayezid in nisanciligini yapiyordu Sehzade Bayezid ile Abdurrahman Celebi kisa sure sonra dost oldu II Mehmet Mueyyedzade nin sehzadeyi afyona alistirdigina dair bilgiler alinca Mueyyedzade hakkinda idam fermani verdi Babasindan ozur dileyen Mueyyedzade once Memluklular elinde olan Halep e ve sonra da Siraz a kacti ve Celaluddin i Divani nin ogrencisi oldu Bayezid in sultan olmasindan sonra 1483 yilinda Istanbul a geldi Ilk olarak Kalenderhane Medresesi bir sure sonra da Sahn i Seman da muderrislige atandi 1494 yilinda terfi ettirilerek Edirne kadisi oldu 1501 de Anadolu Kazaskeri oldu 1511 de Sehzade Selim in tarafini tutan yenicerilerle Sehzade Ahmed taraftarlari arasinda cikan bir yeniceri ayaklanmasinda evi yagmalandi ve bu olay sonrasi emekliye ayrildi Ancak I Selim in 1512 yilinda tahta cikmasiyla once Karaferye kadisi ertesi sene de Rumeli Kazaskerligi ne getirildi Hayatindaki son buyuk olay 1514 yilinda Sah Ismail e karsi gerceklesen Caldiran Muharebesi ne katilmasi oldu Sefer sonrasi gorevinden ayrildi ve iki yil sonra Istanbul da hayatini kaybetti Eserleri ve kisiligiBir fikih alimi olan Mueyyedzade mesleki eserlerinin yani sira Hatemi mahlasiyla siirler yazdi O donemde sarayda gorevli olan Mihri Hatun un da siir yazmasinda da etkili oldugu belirtilmektedir Turkce Arapca ve Farsca siirler kaleme almistir Gazellerinden birisi soyle baslamaktadir Cak olan dest i cefa ile giribanimdir Ilisen har i gam u mihnete damanimdir Ayriligin eliyle yirtilan yakamdir Uzuntu ve sikinti dikenine takilan etegimdir Latifi Tezkiresi nde Osmanli da ilk ozel kutuphane sahibi oldugu ve 7000 cilt kitabi bulundugu kayitlidir Bilinen 12 eseri vardir Baslica eserleri ise sunlardir Mueyyedzade Congu Mecmuau l Fetava Fetvalarinin derlendigi eseridir Risale fi Tahkiku l Kuretu l Mudahraca Kisisel dusuncelerini iceren bir eserdir Ayrica mantik ve felsefe ile ilgili de eserleri vardir Mueyyedzade genc yeteneklileri tesvik ile sagladigi maddi ve manevi destek ile de un yapmistir Tarihci Kemalpasazade Ebussuud Efendi sair Necati onun tesvik ettikleri arasindadir Kaynakca Divan Siiri Ant shf 290 a b c d Yalcinkaya M Alaaddin Abdurrahman Efendi Mueyyedzade 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S C 1 s 26 27 Turk Siiri Ant 280 Osmanli Siir Tarihi shf 319 Turk Safo su shf 126 Turk Edebiyati Ans Cilt 3 shf 618 Tezkiretu s Suara shf 383 4 Tezkiretu s Suara shf 383Dis baglantilarYalcinkaya M Alaaddin Abdurrahman Efendi Mueyyedzade 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S C 1 s 26 27 ISBN 975 08 0072 9 Gibb E J Wilkinson Ter Ali Cavusoglu 1999 Osmanli Siir Tarihi 1 Cilt Ankara Ozkirimli Attila 1982 Turk Edebiyati Ansiklopedisi Istanbul Pala Iskender 1999 Divan Siiri Antolojisi Istanbul Sezer Sennur 1997 Turk Safo su Mihri Hatun Istanbul Milliyet Yayinlari Latifi haz Ridvan Canimi 2000 Tezkiretu s Suara ve Tabsiratu n Nuzama Ankara Heyet 2003 Turk Siiri Antolojisi Istanbul Boyut Yayinlari