Ballı, Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı bir köydür.
Ballı | |
---|---|
Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
Ballı Ballı'nın Artvin'deki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Artvin |
İlçe | Ardanuç |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
Rakım | 1788 m |
Nüfus (2021) | |
• Toplam | 134 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0466 |
İl plaka kodu | 08 |
Posta kodu | 08390 |
Tarihçe
Ballı köyünün eski adı, Gulice'dir. Artvin vilayeti üzerine 1927 tarihli Osmanlıca kaynakta da Gulica / Gulice (كولیجە) olarak geçer. Köyün adı Gürcüce kaynaklarda da Gulica (გულიჯა) biçiminde yazılmıştır. Bu adın anlamı konusunda kaynaklarda bilgi bulunmamakta, ancak Tbeti Kilisesi bağışçıları kitabı olan elyazması Tbetis Sulta Matiane'de geçen "Glirca" adından geldiği ve zaman içinde değişime uğradığı tahmin edilmektedir. Köyde "Pantaluği" (პანტალუღი) biçimindeki Gürcüce-Türkçe yer adı dikkat çekicidir. Gürcüce "panta" (პანტა) ile Türkçe yapım eki "-lık" bir araya getirilip melez bir kelime türetilmiştir.
Gulica, Orta Çağ'da Gürcistan'ın güneybatı kesimini oluşturan tarihsel bölgelerden biri olan Klarceti'deki yerleşim yerlerinden biridir. Osmanlı Devleti bu bölgeyi, Gürcistan seferinin ardından Gürcülerden ele geçirdi. Komşusu Zekeriyaköy (Zağaria) 1574 tarihli Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan ve 1595 tarihli Defter-i Mufassal-i Liva-i Ardanuç adlı Osmanlı tahrir defterinde yer almasına karşın, Gulica'nın adı bu kayıtlarda geçmemektedir. Bununla birlikte 93 Harbi'nin ardından Ruslar Artvin bölgesini ele geçirdiğinde Gulica'nın bir yerleşme olarak var olduğu görülmektedir. Rus idaresinin de Gulica (Гюлиджа) olarak kaydettiği köy, 1886 yılındaki nüfus tespitinde Artvin sancağının (okrug) Ardanuç kazasına (uçastok) bağlıydı. Longothevi nahiyesinin (сельское общество: kırsal topluluk) yedi köyünden biriydi. Gulica'nın nüfusu, tamamı "Türk" olarak kaydedilmiş olan 297 kişiden oluşuyordu.
Gulica, Rus hakimiyetinin sona ermesinden sonra, bir süre bağımsız Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. 1921 yılında, Sovyet Rusya'nın Gürcistan'ı işgali sırasında, Ankara Hükümeti'nin verdiği ültimatom üzerine Gürcüler Artvin ve Ardahan bölgelerinden çekildi. 16 Mart 1921'de, Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti arasında imzalanan Moskova Antlaşması'yla da Heva köyü Türkiye'ye bırakıldı.
Gulica, 1922 nüfus cetveline göre Artvin livasının (sonra vilayet) Ardanuç nahiyesine bağlıydı ve köyde 10 hanede 39 kişi yaşıyordu. Bu tarihte de köyün nüfusu "Türk" olarak kaydedilmiştir. Gulica'nın adı 1925 yılında Ballı olarak değiştirildi. 1935 genel nüfus sayımında, Rize ve Artvin vilayetlerinin yerine kurulmuş olan Çoruh vilayetinin Artvin kazasının Ardanuç nahiyesine bağlıydı ve köyün nüfusu 307 kişiye çıkmıştı. Adının değişmesine rağmen köyün eski adı yeni adıyla birlikte "Ballı (Gülice)" veya "Ballı (Güllice)" biçiminde geç döneme kadar resmi yayınlarda kullanılmıştır.
Ballı köyünün 2 km kuzeyinde, Ardanuç Çayı'nın sağ kıyısındaki dik bir kayada, önüne duvar örülmüş doğal bir mağara ile bu mağaranın tam karşısında, Ardanuç Çayı'nın sol kıyısındaki dik kayanın tepesinde, muhtemelen bir kaleye ait su sarnıcı kalıntısı bulunmaktadır.
Coğrafya
Ballı köyü, Artvin il merkezine 65 km, Ardanuç ilçe merkezine 30 km uzaklıktadır.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2021 | 134 |
2020 | 129 |
2019 | 136 |
2018 | 101 |
2017 | 157 |
2016 | 162 |
2015 | 160 |
2014 | 169 |
2013 | 147 |
2012 | 141 |
2011 | 176 |
2010 | 175 |
2009 | 169 |
2008 | 173 |
2007 | 194 |
2000 | 220 |
1990 | 267 |
1985 | 329 |
Kaynakça
- ^ "Ballı, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 25 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ekim 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "Artvin Ardanuç Ballı Köy Nüfusu". Nufusune.com. 25 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ekim 2020.
- ^ Taner Artvinli, Artvin Yer Adları Sözlüğü, İstanbul, 2013, s. 71, .
- ^ "Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, 1927, s. 116". 6 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Temmuz 2021.
- ^ Taner Artvinli, Artvin Yer Adları Sözlüğü, 2013, s. 126, .
- ^ "Tbetis Sulta Matiane (Tbeti Manastırı Bağışçı Kayıtları), (Yayıma hazırlayan) Tina Enukidze, Tiflis, 1977, s. 118". 31 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Temmuz 2021.
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 77, 183 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Klarceti (Gürcüce), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 34-36 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ ""Ardanuç kazası (1886 Yılı)" (Rusça)". 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Temmuz 2021.
- ^ Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1934, 3 cilt; 2. cilt, s. 41.
- ^ "Nurşen Gök, "Artvin Livası'nın Anavatan'a Katılışı Sırasındaki Durumuna İlişkin Belgeler", Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 41, Mayıs 2008, s. 89-104" (PDF). 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 30 Temmuz 2021.
- ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, İstanbul, 2010 (Birinci basım 1927), s. 142, .
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 43" (PDF). 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 30 Temmuz 2021.
- ^ "1980 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1981" (PDF). 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 30 Temmuz 2021.
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 77-79 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b c d . YerelNet.org.tr. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2022.
Dış bağlantılar
- Ballı, Ardanuç için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Balli Artvin ilinin Ardanuc ilcesine bagli bir koydur BalliKoyArtvin in Turkiye deki konumuBalliBalli nin Artvin deki konumuUlkeTurkiyeIlArtvinIlceArdanucCografi bolgeKaradeniz BolgesiRakim1788 mNufus 2021 Toplam134Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0466Il plaka kodu08Posta kodu08390TarihceBalli koyunun eski adi Gulice dir Artvin vilayeti uzerine 1927 tarihli Osmanlica kaynakta da Gulica Gulice كولیجە olarak gecer Koyun adi Gurcuce kaynaklarda da Gulica გულიჯა biciminde yazilmistir Bu adin anlami konusunda kaynaklarda bilgi bulunmamakta ancak Tbeti Kilisesi bagiscilari kitabi olan elyazmasi Tbetis Sulta Matiane de gecen Glirca adindan geldigi ve zaman icinde degisime ugradigi tahmin edilmektedir Koyde Pantalugi პანტალუღი bicimindeki Gurcuce Turkce yer adi dikkat cekicidir Gurcuce panta პანტა ile Turkce yapim eki lik bir araya getirilip melez bir kelime turetilmistir Gulica Orta Cag da Gurcistan in guneybati kesimini olusturan tarihsel bolgelerden biri olan Klarceti deki yerlesim yerlerinden biridir Osmanli Devleti bu bolgeyi Gurcistan seferinin ardindan Gurculerden ele gecirdi Komsusu Zekeriyakoy Zagaria 1574 tarihli Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan ve 1595 tarihli Defter i Mufassal i Liva i Ardanuc adli Osmanli tahrir defterinde yer almasina karsin Gulica nin adi bu kayitlarda gecmemektedir Bununla birlikte 93 Harbi nin ardindan Ruslar Artvin bolgesini ele gecirdiginde Gulica nin bir yerlesme olarak var oldugu gorulmektedir Rus idaresinin de Gulica Gyulidzha olarak kaydettigi koy 1886 yilindaki nufus tespitinde Artvin sancaginin okrug Ardanuc kazasina ucastok bagliydi Longothevi nahiyesinin selskoe obshestvo kirsal topluluk yedi koyunden biriydi Gulica nin nufusu tamami Turk olarak kaydedilmis olan 297 kisiden olusuyordu Gulica Rus hakimiyetinin sona ermesinden sonra bir sure bagimsiz Gurcistan in sinirlari icinde kaldi 1921 yilinda Sovyet Rusya nin Gurcistan i isgali sirasinda Ankara Hukumeti nin verdigi ultimatom uzerine Gurculer Artvin ve Ardahan bolgelerinden cekildi 16 Mart 1921 de Sovyet Rusya ile Ankara Hukumeti arasinda imzalanan Moskova Antlasmasi yla da Heva koyu Turkiye ye birakildi Gulica 1922 nufus cetveline gore Artvin livasinin sonra vilayet Ardanuc nahiyesine bagliydi ve koyde 10 hanede 39 kisi yasiyordu Bu tarihte de koyun nufusu Turk olarak kaydedilmistir Gulica nin adi 1925 yilinda Balli olarak degistirildi 1935 genel nufus sayiminda Rize ve Artvin vilayetlerinin yerine kurulmus olan Coruh vilayetinin Artvin kazasinin Ardanuc nahiyesine bagliydi ve koyun nufusu 307 kisiye cikmisti Adinin degismesine ragmen koyun eski adi yeni adiyla birlikte Balli Gulice veya Balli Gullice biciminde gec doneme kadar resmi yayinlarda kullanilmistir Balli koyunun 2 km kuzeyinde Ardanuc Cayi nin sag kiyisindaki dik bir kayada onune duvar orulmus dogal bir magara ile bu magaranin tam karsisinda Ardanuc Cayi nin sol kiyisindaki dik kayanin tepesinde muhtemelen bir kaleye ait su sarnici kalintisi bulunmaktadir CografyaBalli koyu Artvin il merkezine 65 km Ardanuc ilce merkezine 30 km uzakliktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2021 1342020 1292019 1362018 1012017 1572016 1622015 1602014 1692013 1472012 1412011 1762010 1752009 1692008 1732007 1942000 2201990 2671985 329Kaynakca Balli Turkey Page Ingilizce Fallingrain com 25 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ekim 2020 a b c d e f g h i j k l m n o p Artvin Ardanuc Balli Koy Nufusu Nufusune com 25 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ekim 2020 Taner Artvinli Artvin Yer Adlari Sozlugu Istanbul 2013 s 71 ISBN 978 605 5708 85 6 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumat i Umumiye 1927 s 116 6 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Temmuz 2021 Taner Artvinli Artvin Yer Adlari Sozlugu 2013 s 126 ISBN 9786055708856 Tbetis Sulta Matiane Tbeti Manastiri Bagisci Kayitlari Yayima hazirlayan Tina Enukidze Tiflis 1977 s 118 31 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Temmuz 2021 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce Tiflis 2016 s 77 183 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9 Klarceti Gurcuce Mamia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Sota Mamuladze Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Cemal Karalidze Batum 2016 s 34 36 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 8969 5 Ardanuc kazasi 1886 Yili Rusca 24 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Temmuz 2021 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1934 3 cilt 2 cilt s 41 Nursen Gok Artvin Livasi nin Anavatan a Katilisi Sirasindaki Durumuna Iliskin Belgeler Ankara Universitesi Turk Inkilap Tarihi Enstitusu Ataturk Yolu Dergisi Sayi 41 Mayis 2008 s 89 104 PDF 26 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 30 Temmuz 2021 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumat i Umumiye Istanbul 2010 Birinci basim 1927 s 142 ISBN 978 9944 197 52 6 1935 Genel Nufus Sayimi Istanbul 1937 s 43 PDF 16 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 30 Temmuz 2021 1980 Genel Nufus Sayimi Ankara 1981 PDF 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 30 Temmuz 2021 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce Tiflis 2016 s 77 79 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9 a b c d YerelNet org tr 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Haziran 2022 Dis baglantilarBalli Ardanuc icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft