Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde, uygun değildir. (Eylül 2018) |
Bu madde veya bölüm adlı maddeye çok benzemektedir ve bu iki maddenin önerilmektedir. Birleştirme işlemi yapıldıktan sonra sayfaya {{}} şablonunu ekleyiniz. |
Rasyonellik, akılcılık ya da usçuluk anlamında felsefi terim ve önerme. Rasyonalizm, rasyonelliği merkez alan bir felsefe öğretisidir. Buna göre, hem gerçekliğin hem de doğruluğun ölçütü rasyonalitede yani ustadır. Akılcılık, rasyonel olmanın niteliği ya da halidir - yani, akla dayalı ya da akla uygunluk. Akılcılık, kişinin inançlarının kişinin inanma nedenleriyle ve kişinin harekete geçme nedenleriyle yaptığı uyumlu olduğunu ima eder. "Akılcılık" felsefesinde farklı uzmanlıklara sahiptir, örnek olarak ekonomi, sosyoloji, psikoloji, evrimsel biyoloji, oyun teorisi ve siyaset bilimi verilebilir.
Hangi davranışın en rasyonel olduğunu belirlemek için, kişinin birkaç önemli varsayım yapması ve ayrıca sorunun mantıksal bir formülüne (şüpheli - tartışmak) ihtiyacı vardır. Amaç veya problem bir karar vermeyi gerektirdiğinde, mevcut olan tüm bilgilerin rasyonellik faktörleri (örneğin tam veya eksik bilgi). Toplu olarak, ve arka plan varsayımları rasyonalitenin uygulandığı modeldir. Rasyonalite akrabadır: Bir kişinin kendini en iyi şekilde yararlandırdığı bir modeli kabul ederse, o zaman bencillik, bencil olma ile özdeş olan davranışlarla eşitlenir; eğer gruptan yarar sağlayan bir model kabul edilirse, o zaman tamamen bencil davranış irrasyonel olarak kabul edilir. Bu nedenle, problemin nasıl çerçevelenip formüle edildiğini açıklayan arka plan modeli varsayımlarını belirtmeden rasyonaliteyi öne sürmek anlamsızdır.
Alman sosyolog Max Weber, dört farklı idealize edilmiş rasyonalite türü arasında ayrım yapan bir toplumsal eylem yorumu önermiştir. Zweckrational veya amaçlı / araçsal akılcılık adını verdiği ilki, çevredeki diğer insan veya nesnelerin davranışları ile ilgili beklentilerle ilgilidir. Bu beklentiler, belirli bir aktörün, Weber'in “rasyonel olarak izlendiği ve hesaplandığı” şeklinde belirttiği uçlara ulaşmak için araçlar olarak hizmet eder. İkinci tip Weber, Wertrational veya değer / inanç odaklı olarak adlandırdı. Burada, aktörün içsel nedenleri olarak adlandırılabilecek bir şey için harekete geçilir: bazı etik, estetik, dinsel ya da başka sebepler, başarıya yol açıp açmayacaklarından bağımsız olarak. Üçüncü tip etkileyiciydi, bir oyuncunun kendine özgü duygu, duygu ya da duyguları tarafından belirlendi. Bu, Weber'in bunun, “anlamlı olarak yönlendirilmiş” olarak nitelendirdiği sınırda yer alan bir çeşitlilik olduğunu söyledi. Dördüncü, geleneksel ya da konvansiyonel, yerleşik alışkanlık tarafından belirlendi. Weber, bu yönelimlerden sadece birini bulmanın çok sıra dışı olduğunu vurguladı: kombinasyonlar normdu. Kullanımı ayrıca ilk ikisinin diğerlerinden daha anlamlı olduğunu düşündüğünü ve üçüncü ve dördüncülerin ilk ikisinin alt türleri olduğunu açıkça ortaya koymaktadır
İlk olarak rasyonellik, önsel bilginin (a priori) kesin güvenilirliği üstüne kurulmuş bir eğilimdir. Bu felsefi öğretinin dayandığı epistemolojiye göre bilgi, temelden ya da yalnızca akıldan gelir . Hem bilginin hem de yaşamın kurucu ilkesi akıl olmalıdır, der bu yaklaşım.
Duyusal deneyimi ikincil kılar ve dahası önemsizleştirir. Deneyciliğe (ampirizm) karşı, gerçek bilginin deney-dışı bir yapıya sahip olduğunu ve akla dayandığını ileri sürer. Tümdengelimli düşünce yöntemine dayanır.
René Descartes, Leibniz, Spinoza ve Kant gibi düşünürlerde görülen genel yaklaşım biçimi rasyonellik olarak ifade edilebilir. Aydınlanma çağının temelinde rasyonellik fikri, yani her şeyin akıl ile değerlendirilmesi, temellendirilmesi ve düzenlenmesi fikri egemendir.
Kaynakça
- Felsefe Sözlüğü - A.Baki Güçlü; Erkan Uzun; Serkan Uzun; Ü. Hüsrev Yoksal-Bilim ve Sanat Yayınları
- . www.merriam-webster.com.
- www.merriam-webster.com.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Eylul 2018 Bu madde veya bolum adli maddeye cok benzemektedir ve bu iki maddenin tek baslik altinda birlestirilmesi onerilmektedir Birlestirme islemi yapildiktan sonra sayfaya Gecmis birlestir sablonunu ekleyiniz Rasyonellik akilcilik ya da usculuk anlaminda felsefi terim ve onerme Rasyonalizm rasyonelligi merkez alan bir felsefe ogretisidir Buna gore hem gercekligin hem de dogrulugun olcutu rasyonalitede yani ustadir Akilcilik rasyonel olmanin niteligi ya da halidir yani akla dayali ya da akla uygunluk Akilcilik kisinin inanclarinin kisinin inanma nedenleriyle ve kisinin harekete gecme nedenleriyle yaptigi uyumlu oldugunu ima eder Akilcilik felsefesinde farkli uzmanliklara sahiptir ornek olarak ekonomi sosyoloji psikoloji evrimsel biyoloji oyun teorisi ve siyaset bilimi verilebilir Hangi davranisin en rasyonel oldugunu belirlemek icin kisinin birkac onemli varsayim yapmasi ve ayrica sorunun mantiksal bir formulune supheli tartismak ihtiyaci vardir Amac veya problem bir karar vermeyi gerektirdiginde mevcut olan tum bilgilerin rasyonellik faktorleri ornegin tam veya eksik bilgi Toplu olarak ve arka plan varsayimlari rasyonalitenin uygulandigi modeldir Rasyonalite akrabadir Bir kisinin kendini en iyi sekilde yararlandirdigi bir modeli kabul ederse o zaman bencillik bencil olma ile ozdes olan davranislarla esitlenir eger gruptan yarar saglayan bir model kabul edilirse o zaman tamamen bencil davranis irrasyonel olarak kabul edilir Bu nedenle problemin nasil cercevelenip formule edildigini aciklayan arka plan modeli varsayimlarini belirtmeden rasyonaliteyi one surmek anlamsizdir Alman sosyolog Max Weber dort farkli idealize edilmis rasyonalite turu arasinda ayrim yapan bir toplumsal eylem yorumu onermistir Zweckrational veya amacli aracsal akilcilik adini verdigi ilki cevredeki diger insan veya nesnelerin davranislari ile ilgili beklentilerle ilgilidir Bu beklentiler belirli bir aktorun Weber in rasyonel olarak izlendigi ve hesaplandigi seklinde belirttigi uclara ulasmak icin araclar olarak hizmet eder Ikinci tip Weber Wertrational veya deger inanc odakli olarak adlandirdi Burada aktorun icsel nedenleri olarak adlandirilabilecek bir sey icin harekete gecilir bazi etik estetik dinsel ya da baska sebepler basariya yol acip acmayacaklarindan bagimsiz olarak Ucuncu tip etkileyiciydi bir oyuncunun kendine ozgu duygu duygu ya da duygulari tarafindan belirlendi Bu Weber in bunun anlamli olarak yonlendirilmis olarak nitelendirdigi sinirda yer alan bir cesitlilik oldugunu soyledi Dorduncu geleneksel ya da konvansiyonel yerlesik aliskanlik tarafindan belirlendi Weber bu yonelimlerden sadece birini bulmanin cok sira disi oldugunu vurguladi kombinasyonlar normdu Kullanimi ayrica ilk ikisinin digerlerinden daha anlamli oldugunu dusundugunu ve ucuncu ve dordunculerin ilk ikisinin alt turleri oldugunu acikca ortaya koymaktadir Ilk olarak rasyonellik onsel bilginin a priori kesin guvenilirligi ustune kurulmus bir egilimdir Bu felsefi ogretinin dayandigi epistemolojiye gore bilgi temelden ya da yalnizca akildan gelir Hem bilginin hem de yasamin kurucu ilkesi akil olmalidir der bu yaklasim Duyusal deneyimi ikincil kilar ve dahasi onemsizlestirir Deneycilige ampirizm karsi gercek bilginin deney disi bir yapiya sahip oldugunu ve akla dayandigini ileri surer Tumdengelimli dusunce yontemine dayanir Rene Descartes Leibniz Spinoza ve Kant gibi dusunurlerde gorulen genel yaklasim bicimi rasyonellik olarak ifade edilebilir Aydinlanma caginin temelinde rasyonellik fikri yani her seyin akil ile degerlendirilmesi temellendirilmesi ve duzenlenmesi fikri egemendir KaynakcaFelsefe Sozlugu A Baki Guclu Erkan Uzun Serkan Uzun U Husrev Yoksal Bilim ve Sanat Yayinlari Definition of RATIONALITY www merriam webster com Definition of RATIONAL www merriam webster com