Barkod, çubuk kod ya da çizgi im, verilerin görsel özellikli makinelerin okuyabilmesi için çeşitli kodlama yöntemleriyle sunulmasıdır.
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTltTDJZM0wxZHBhMmx3WldScFlWOWlZWEpqYjJSbFh6RXlPQzV6ZG1jdk1UZ3ljSGd0VjJscmFYQmxaR2xoWDJKaGNtTnZaR1ZmTVRJNExuTjJaeTV3Ym1jPS5wbmc=.png)
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTltTDJaaUx6RXlNelExTmpjNE9UQXhMVEl0TWpNME5UWmZZbUZ5WTI5a1pWOVZVRU1sTWpoQkpUSTVMbk4yWnk4eU1qQndlQzB4TWpNME5UWTNPRGt3TVMweUxUSXpORFUyWDJKaGNtTnZaR1ZmVlZCREpUSTRRU1V5T1M1emRtY3VjRzVuLnBuZw==.png)
Orijinal olarak barkod, veriyi paralel çizgilerin genişlikleri ve boşlukları arasında saklardı, ama günümüzde noktasal şekiller, iç içe daireler ve görüntü içinde gizli şekiller gibi farklı türlerde de görülebiliyorlar.
Barkod, barkod okuyucu olarak da adlandırılan ile okunabilir veya özel yazılımlarla görüntü içinden taranabilir. Barkod bilgisayara doğruluğunu ve hızını artıran Otomatik Tanıma Veri Toplama (OT/VT) uygulamalarında geniş bir kullanım alanı bulmaktadır.
Geleneksel olarak barkod kodlaması sadece rakamları sembolize ederken, yeni sembolojiler tüm ASCII karakter setine büyük harf ve daha fazlasını eklemiştir. Basit barkodların ihtiyaç duyduğu alana daha fazla bilgi sığdırma gereksinimi çizgiler yerine kare hücreleri içeren (bir tür İki boyutlu barkod) geliştirilmesine sebebiyet vermiştir. iki boyutlu ve tek boyutlu kodların karışımıdır ve geleneksel tek boyutlu sebirden fazla satır içerecek şekilde bir çerçeve içinde yeniden boyutlandırma işlemidir.
Tarihçe
1940'ların sonunda bir lisansüstü öğrencisi olan Amerikalı , öğrenim gördüğü 'ne gelen bir market zinciri sahibinin kasada tüm ürün bilgilerini otomatik kaydedecek bir sistem geliştirilmesini istediğini, ama enstitünün konuyla ilgilenmediğini gördü. Bu fikir Silver'in ilgisini çekti ve doktora öğrencisi olan arkadaşı Amerikalı 'a bundan söz etti. Konu üzerinde birlikte çalışmaya başladılar.
Akıllarına ilk olarak,kızılötesi ışığın altında parlayacak mürekkeple oluşturulacak desenleri kullanmak geldi ama bunun çok kullanışsız ve yüksek maliyetli olduğu ortaya çıktı. Ardından Norman Woodland, Morse kodu ilkesiyle çalışan ve tarayıcıya okutulabilecek bir düşündü. Mors kodundan tek farkı, noktalar yerine inceli kalınlı çizgiler kullanılması olacaktı.
Barkodun henüz oluşum aşamasında ortaya atılan bu görüş modern barkod fikrine çok yakındı ama Woodland ve Silver bu durumda çizgileri tarayıcıya okutmanın çok güç olacağı düşüncesiyle fikri daha da geliştirdiler; 1949'da hedef tahtasındakine benzer iç içe geçmiş halkalar şeklinde bir veri kodu için patent başvurusu yaptılar. Böylece tarayıcının barkoda paralel tutulması zorunluluğu ortadan kalkacaktı. Günümüzün lazerli okuyucuları bu sorunu, etiketi aynı anda birkaç yönden birden tarayarak aşar.
Bunun ardından, tarayıcılarının prototipini yaptılar; prototip, okumakta olduğu kodları yakıp kül etmeden önce fikrin işe yaradığını gösterecekti. Woodland o dönemde IBM firmasında çalışıyordu ve firma iki kez patent haklarını satın alma önerisi yaptı. Sonunda patent hakkını 1962'de firması aldı ve sonra RCA firmasına sattı. 1970'lerde hâla IBM firmasında çalışmakta olan Woodland, Amerikalı ile birlikte Evrensel Ürün Kodu olarak bilinen ve 1973'te onaylanan 12 basamaklı karmaşık kodu geliştirdi. Ertesi yıl, 26 Haziran 1974 günü sabah 08.01'de, ABD'nin Ohio eyaletinde bulunan Troy şehrindeki Marsh Süpermarket'in kasasında işlenen bir paket sakız, dünyada barkodla satılan ilk ürün oldu.
Teknolojisi
Tek boyutlu barkod ikili bir koddur (1'ler ve 0'lar). Çizgi ve boşluklar değişen kalınlıklarda olurlar ve farklı kombinasyonlarda basılırlar. Okunabilme için, iyi bir baskı ve çizgi ve boşluklar arasında yeterli kontrast olmalıdır. Tarayıcılar kodları okumak için farklı teknolojiler kullanır. En genel iki teknoloji lazer ve kameradır. Tarayıcılar, birçok süpermarket kasasında olduğu gibi sabit veya envanter takibinde kullanıldığı şekilde el tipi cihazlar olabilir.
Uğursuz başlangıcına rağmen, barkod birçok ve farklı uygulamada fark edilir bir başarı kazanmıştır. İlk başarılı barkodlardan olan ve Dr. David Allais tarafından geliştirilen Code 39, lojistik ve savunma sanayi uygulamalarında geniş bir uygulama alanı bulmuştur. Code 39 daha yeni barkodlara göre daha az karmaşık olması sayesinde bugün hala kullanımdadır. Code 128 ve Interleaved 2 bazı geniş pazarlarda başarı kazanmış diğer kodlardır.
Evrensel ürün kodu
Barkodların en iyi bilinen ve en yaygın kullanımı tüketici ürünlerindedir. Evrensel Ürün Kodu veya U. P.C., bir tanedir çünkü kullanıcıları tarafından geliştirilmiştir. Birçok teknolojik yenilik önce bulunur sonradan bu yeniliğe uygun bir ihtiyaç belirlenir. U. P.C. 1970'lerin başında Amerikan meyve-sebze sektörünün belirlediği bir ihtiyaca cevap vermiştir.
Sebze-meyve reyonlarındaki işlemleri otomatik hale getirmenin işçilik maliyetlerini azaltacağı, stok kontrolünü geliştireceği, işleri hızlandıracağı ve müşteri hizmetlerini geliştireceğine inanan, hem üreticileri hem de süpermarketleri temsil eden altı tane endüstri birliği endüstri liderlerinden oluşan bir komite kurdu. İki yıl süren çalışmalar 1 Nisan 1973 tarihinde Evrensel Ürün Kodunun ve U. P.C. barkod sembolojisinin anons edilmesi ile sonuçlandı. U. P.C. ticari olarak kendini ilk defa Haziran 1974'te Troy, Ohio'daki Marsh'ın Süpermarketinde bir Wrigley's sakız paketi üzerinde gösterdi.
Sebze - meyve endüstrisi komitesinin yürüttüğü ekonomik çalışmalar 1970'lerin ortalarında okuma yöntemiyle sektörde 40 milyon dolardan fazla bir tasarruf yapılacağını öngörmüştü. Bu rakamlara o zaman diliminde ulaşılamadı, barkod okuma yönteminin öldüğünü söyleyenler bile oldu. Üreticilerin barkodlu etiketleri hemen kullanmaya başlamalarına rağmen barkodun faydası pahalı tarayıcıların çok sayıda perakendeci tarafından kullanılmasını gerektiriyordu. Hiçbiri ilk olmayı istemiyordu ve Business Week'in yayınladığı "Başarısız Süpermarket Tarayıcısı" makalesinde olduğu gibi sonuçlar ilk birkaç yıl umut verici görünmüyordu.
Sembolojiler
Mesajlar ve barkodlar arasındaki ilişki semboloji olarak adlandırılır. Bir sembolojinin özelliği mesajdaki rakam/karakterlerin ve başlangıç bitiş işaretlerinin çizgi ve boşluklar halinde tek tek kodlanması, barkoddan önceki ve sonraki gerekli boş alanın boyutu ve bir hesaplanmasını içerir.
Tek boyutlu sembolojiler genel olarak iki özelliğe göre sınıflandırılır:
- Sürekli veya ayrık: Sürekli sembolojilerde karakterler arka arkaya yer alır, bir tanesi boşlukla biterse diğeri çizgi ile başlar veya tersi. Ayrık sembolojilerde ise karakterler çizgi ile başlar ve biter; Kod bitimi gibi algılanmadığı sürece aradaki boşluk ihmal edilir.
- İki genişlikli veya çoklu genişlikli: İki genişlikli sembolojilerde çizgi ve boşluklar geniş ve dardır; geniş bir çizginin ne kadar geniş olduğu o sembolojinin geniş çizgiler ile ilgili tanımına uyduğu sürece önemli değildir (genelde dar çizginin iki veya üç katı kadar daha geniş). Birçok çoklu genişlikli sembolojilerdeki çizgi ve boşluklar modül denen temel bir genişliğin katlarıdır; böyle kodlar genellikle 1, 2, 3 ve 4 modül genişliği kullanırlar.
İç içe kodlar tek boyutlu bir sembolojinin yatayda birkaç defa tekrarlanması ile oluşur.
İki boyutlu sembolojiler çok çeşitlidir. En genel olanı kare veya nokta şekilli modülleri bir tablo şeklinde gösteren matriks kodlardır. İki boyutlu sembolojiler başka görsel şekillerde de olabilirler. Dairesel şekillerin yanında, farklı boyut veya şekillerdeki modül dizilerini kullanıcının belirlediği bir görüntünün içine gizleyerek (örneğin DataGlyph) steganografiyi kullanan birçok iki boyutlu semboloji de vardır.
Tarayıcı/semboloji etkileşimi
Tek boyutlu sembolojiler, barkod boyunca doğrusal bir ışın demetini hareket ettirerek barkodun açık-koyu alanlarını algılayan bir lazer okuyucu tarafından okunacak şekilde optimize edilmiştir.
İç içe sembolojiler de barkod boyunca birden fazla geçiş yapabilen lazer tarayıcılar için optimize edilmişlerdir.
İki boyutlu sembolojiler tüm sembolojisi kapsayan bir tarama şekli olmadığı için lazer tarafından okunamazlar. Bu tür sembolojiler resim yakalayan kameralı cihazlar tarafından taranmalıdır.
Tarayıcılar (barkod okuyucular)
En eski ve hala en ucuz barkod tarayıcıları sabit bir ışık kaynağı ve barkod boyunca hareket ettirilen bir adet ile yapılır.
Daha sonra yapılan bir tasarım, "lazer tarayıcı", barkod boyunca lazeri tarayan veya galvanometreye monte edilen ayna kullanır—aslında sadece bir adet düz çizgi içerir, ama barkodları her açıdan okuyabilmek için karmaşık şekillerde görülür.
1990'ların sonlarında bazı barkod okuyucu üreticileri hem tek boyutlu hem de iki boyutlu barkodları okumak için çalışmaya başladı. Bu teknoloji günümüzde mükemmel hale geldi ve şimdilerde çoğu uygulamada lazer tarayıcıları performans ve güvenilirlik açısından geride bırakıyor.
Yakın zamanda, mağaza raflarından alabileceğiniz sayısal kameralar hem tek hem de iki boyutlu barkodları okuyacak yeterli çözünürlüğe ulaştı. Artan şekilde firmalar barkod tarama yazılımlarını kameralı telefonlara adapte etmenin yollarını arıyor. Ancak, kameralı telefonların optikleri endüstriyel tarayıcılar için optimize edilmiş standart kodlara yeterince uygun değil. Sonuç olarak mobil kullanım için ve gibi yeni kodlar tasarlanmakta.
Kod doğrulayıcı (barkod kontrolü)
Bar kod doğrulayıcı birincil olarak barkod basılan ama tedarik zincirindeki tüm firmaların bar kod kalitesini test edeceği iş sahalarında kullanılmaktadır. Barkodun tedarik zincirindeki herhangi bir tarayıcı tarafından okunabilmesini garantilemek çok önemlidir. Perakendeciler uyumlu olmayan barkodlar için yüksek meblağlı cezalar vermektedir. 13 haneli ve diğer tür barkodlarda son rakam kontrol rakamıdır. Örneğin numaralar; 8693043021044 olsun, (1.Sayı=8,2.Sayı=6,3.Sayı=9 şeklinde) burada tek ve çift sıralı rakamlar kendi içinde toplanır, çift rakamlar grubunun son hanesi 3 ile çarpılır ve çift hanelilerin toplamının son rakamı eklenir. Elde edilen sonucun son hanesi 10 da çıkartılır ve elde edilen sonuçla barkoddaki son rakam aynı olmalıdır. Yani; tek sıralar toplamı 8+9+0+3+2+0=22, 6+3+4+0+1+4=18 18x3=54, 54+22=76, birler hanesi 6 yı 10 dan çıkarttığımızda 10-6=4. En sondaki rakamın 4 olduğu görülmektedir.
Bar kod doğrulayıcılar bir tarayıcı gibi çalışmaktadır ama sadece bar kodu çözümlemek yerine, bir doğrulayıcı 8 çeşit test uygulamaktadır. Her test sonucuna 0.0-4.0 (F-A) arasında bir değer verilmektedir ve bu testlerin en düşüğü tarama değeri olarak alınmaktadır. Birçok uygulama için 2.5 (C) değeri kabul edilebilir en alt değerdir.
Bar kod doğrulayıcı standartları
- Orijinal Amerikan barkod kalite özellikleri ANSI X3.182'dir
- Şu anki uluslararası barkod kalite özellikleri (tek boyutlu kodlar için) ISO15426-1 ve (iki boyutlu kodlar için) ISO15426-2 'dir.
- Barkod doğrulayıcıları (tek boyutlu bar kod doğrulayıcı uyumluluk standardı) ISO 15426-1 veya (iki boyutlu bar kod doğrulayıcı uyumluluk standardı) ISO 15426-2 ile uyumlu olmalıdır.
Bar kod doğrulayıcı üreticileri:
- RJS/Printronix (tek boyutlu)
- Hand Held Products (tek boyutlu)
- Webscan (tek ve iki boyutlu)
- Auto ID Solutions (iki boyutlu)
- Stratix (tek boyutlu)
- Axicon (tek boyutlu)
Barkod kullanmanın faydaları
Satış noktası (POS) yönetiminde, barkod kullanımı önemli konular ile ilgili çok detaylı güncel bilgi sağlayarak kararların daha hızlı ve güvenilir şekilde alınmasına imkân vermektedir.
Kullanılan sektörler
- Perakende Sektörü
- Marketler
- Hediyelik eşya
- Nalbur
- A.V.M'ler
- Büfeler
Örneğin
- Hızlı satılan ürünler çabucak belirlenir ve müşteri talebini karşılamak üzere yeniden sipariş edilir,
- Yavaş satılan ürünler belirlenir ve istenmeyen stok oluşumu engellenir,
- Bir ürünün mağaza içinde yer değişimi takip edilebilir ve hızlı satılan ve daha karlı ürünler en iyi yerlere yerleştirilir,
- Geçmiş bilgiler dönemsel değişimleri kesin bir doğrulukla tahmin etmek için kullanılabilir.
Barkod tarayıcıları ayrıca düşük maliyetlidir ve çok doğru okuma yapar - sadece 1/100000 giriş yanlış olur.
Barkod tipleri
Tek boyutlu barkodlar
Semboloji | Sürekli/Ayrık | İkili/Çoklu | Kullanım alanı |
---|---|---|---|
Sürekli | İkili | Kataloglar, mağaza rafları, stok | |
Sürekli | Çoklu | Dünya çapında perakende, onaylı | |
Ayrık | İkili | Kütüphanelerde eskiden kullanılan format, kan bankaları, havayolu faturaları | |
Sürekli | İkili | Endüstriyel (NO) | |
Sürekli | İkili | Toptan satış, Kütüphaneler (NO) | |
Ayrık | İkili | Çeşitli | |
Sürekli | Çoklu | Çeşitli | |
Sürekli | Çoklu | Çeşitli | |
Sürekli | Çoklu | Çeşitli | |
Sürekli | Çoklu | Çeşitli | |
Sürekli | Çoklu | Çeşitli | |
Ayrık | İkili | Telefonlar | |
Ayrık | İkili | Postane | |
Sürekli | Çoklu | Çeşitli | |
Sürekli | Çoklu | Ek kod (Dergiler), onaylı | |
Sürekli | Çoklu | Ek kod (Kitaplar), onaylı | |
EAN 8, | Sürekli | Çoklu | Dünya çapında perakende, onaylı |
, , | Sürekli | Çoklu | Çeşitli, onaylı |
Sürekli | Çoklu | Perakende olmayan ambalaj seviyesinde, onaylı | |
Hiçbiri | İkili | Farma paketleme | |
Sürekli | Uzun/kısa | Amerikan Posta Servisi | |
Sürekli | Uzun/kısa | Amerikan Posta Servisi | |
Sürekli | Uzun/kısa | Amerikan Posta Servisi, POSTNET vePLANET sembolojilerinin yerine geldi | |
Sürekli | İkili | Depo rafları ve stok için kullanıldı | |
Ayrık | Çoklu | Postane | |
Sürekli | Uzun/kısa | Royal Mail | |
(RSS) | Sürekli | Çoklu | Çeşitli, onaylı |
Sürekli | İkili | Kütüphaneler, v.s. (UK) |
İç içe barkodlar
Semboloji | Notlar |
---|---|
Codablock | İç içe tek boyutlu barkod. |
Code 16K | Code 128 temelli. |
Code 49 | Intermec Corp. tarafından geliştirilen iç içe tek boyutlu barkod. |
En genel iki boyutlu barkod. Halka açık. | |
Micro PDF417 |
İki boyutlu barkodlar
Matrix kodu, İki boyutlu barkod olarak da bilinen kod, bilgiyi iki boyutlu temsil etme yöntemidir. Tek boyutlu barkoda benzer ama daha fazla temsil kapasitesi vardır.
Semboloji | Notlar |
---|---|
Lynn Ltd. tarafından geliştirildi. | |
ArrayTag | ArrayTech Systems'ten. |
Welch Allyn (şimdi Hand Held Products)'deki Andrew Longacre tarafından tasarlandı. Halka açık. | |
Aztec kodunun daha az alan kullanan sunumu. | |
This was the barcode tested in a Kroger store in Cincinnati. It used concentric bars. | |
Codablock | iç içe tek boyutlu barkod. |
Halka açık. | |
Halka açık. | |
Halka açık. | |
Code 16K | Code 128 temelli. |
Code 49 | Intermec Corp. tarafından geliştirilen iç içe tek boyutlu barkod |
Color code | Ağırlıklı Kore'deki cep telefonları için kullanıldı. |
CP Tron, Inc. tarafından geliştirildi. | |
From Xerox PARC. | |
Data Matrix | RVSI Acuity CiMatrix tarafından geliştirildi. Şimdi halka açık. |
Datastrip, Inc. tarafından geliştirildi. | |
Ürünlerin tek tek tanımlanması için geliştirildi. | |
Robot Design Associates tarafından geliştirildi. Gri tonlama veya renk kullanıyor. | |
INTACTA Technologies, Inc. tarafından geliştirildi. | |
tarafından kullanıldı. Şimdi halka açık. | |
Nextcode Corporation tarafından özellikle kameralı telefonlarda tarama uygulamaları için geliştirildi. Standart kameralı telefonlarda gelişmiş mobil uygulamaları kullanabilmek için geliştirildi. | |
MiniCode | Omniplanar, Inc. tarafından geliştirildi. |
tarafından geliştirildi. Halka açık. En genel iki boyutlu barkod. | |
Micro PDF417 | Facilitates codes too small to be used in PDF417. |
Yüksek yoğunlukta kod—çok fazla veri içeren uygulamalarda (10K-1MB) ve kameralı telefonlarda (50+ bits) kullanılıyor. Patenti, geliştiren Cobblestone Software şirketine ait. | |
QR Code | Japon cep telefonlarının standart kodu. TOYOTA'nın bir şirketi ve ilgili hala patentin sahibi olan Denso Wave tarafından araba parçalarının yönetimi için geliştirildi. Japon Kanji ve Kanan karakterlerini, müzik, resim, URL ve e-posta kodlayabilir. |
Data Matrix temelli ancak kameralı cep telefonlarında URLleri çözümlemek için | |
SmartCode | InfoImaging Technologies. tarafından geliştirildi. |
Marconi Data Systems, Inc. tarafından geliştirildi. | |
OP3 tarafından için geliştirilen dairesel barkodlar. Orijinal olarak High Energy Magic Ltd Spotcode adında. Daha önce muhtemelen TRIPCode olarak biliniyordu. | |
Halka açık. | |
Siyah-beyaz & renkli sürümler. Halka açık. Jeffrey Kaufman ve Clive Hohberger tarafından geliştirildi. | |
, | Veritec, Inc. tarafından geliştirildi. |
Yüksek yoğunluklu iki boyutlu barkod(440bytes/cm²) MarkAny Inc. tarafından geliştirildi. |
Kaynakça
- Automating Management Information Systems: Barcode Engineering and Implementation - Harry E. Burke, Thomson Learning,
- Automating Management Information Systems: Principles of Barcode Applications - Harry E. Burke, Thomson Learning,
- The Bar Code Book - Roger C. Palmer, Helmers Publishing, , 386 pages
- The Bar Code Manual - Eugene F. Brighan, Thompson Learning,
- Handbook of Bar Coding Systems - Harry E. Burke, Van Nostrand Reinhold Company, , 219 pages
- Lines of Communication - Craig K. Harmon, Helmers Publishing, , 425 pages
- Punched Cards to Bar Codes - Benjamin Nelson, Helmers Publishing, , 434 pages
- Revolution at the Checkout Counter: The Explosion of the Bar Code - Stephen A. Brown, Harvard Univ Press,
Dış bağlantılar
- How Stuff Works - UPC bar code23 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Barkod cubuk kod ya da cizgi im verilerin gorsel ozellikli makinelerin okuyabilmesi icin cesitli kodlama yontemleriyle sunulmasidir Code 128 ile Wikipedia yazisiUPC ile bir sayi serisinin betimlenmesi Orijinal olarak barkod veriyi paralel cizgilerin genislikleri ve bosluklari arasinda saklardi ama gunumuzde noktasal sekiller ic ice daireler ve goruntu icinde gizli sekiller gibi farkli turlerde de gorulebiliyorlar Barkod barkod okuyucu olarak da adlandirilan ile okunabilir veya ozel yazilimlarla goruntu icinden taranabilir Barkod bilgisayara dogrulugunu ve hizini artiran Otomatik Tanima Veri Toplama OT VT uygulamalarinda genis bir kullanim alani bulmaktadir Geleneksel olarak barkod kodlamasi sadece rakamlari sembolize ederken yeni sembolojiler tum ASCII karakter setine buyuk harf ve daha fazlasini eklemistir Basit barkodlarin ihtiyac duydugu alana daha fazla bilgi sigdirma gereksinimi cizgiler yerine kare hucreleri iceren bir tur Iki boyutlu barkod gelistirilmesine sebebiyet vermistir iki boyutlu ve tek boyutlu kodlarin karisimidir ve geleneksel tek boyutlu sebirden fazla satir icerecek sekilde bir cerceve icinde yeniden boyutlandirma islemidir Tarihce1940 larin sonunda bir lisansustu ogrencisi olan Amerikali ogrenim gordugu ne gelen bir market zinciri sahibinin kasada tum urun bilgilerini otomatik kaydedecek bir sistem gelistirilmesini istedigini ama enstitunun konuyla ilgilenmedigini gordu Bu fikir Silver in ilgisini cekti ve doktora ogrencisi olan arkadasi Amerikali a bundan soz etti Konu uzerinde birlikte calismaya basladilar Akillarina ilk olarak kizilotesi isigin altinda parlayacak murekkeple olusturulacak desenleri kullanmak geldi ama bunun cok kullanissiz ve yuksek maliyetli oldugu ortaya cikti Ardindan Norman Woodland Morse kodu ilkesiyle calisan ve tarayiciya okutulabilecek bir dusundu Mors kodundan tek farki noktalar yerine inceli kalinli cizgiler kullanilmasi olacakti Barkodun henuz olusum asamasinda ortaya atilan bu gorus modern barkod fikrine cok yakindi ama Woodland ve Silver bu durumda cizgileri tarayiciya okutmanin cok guc olacagi dusuncesiyle fikri daha da gelistirdiler 1949 da hedef tahtasindakine benzer ic ice gecmis halkalar seklinde bir veri kodu icin patent basvurusu yaptilar Boylece tarayicinin barkoda paralel tutulmasi zorunlulugu ortadan kalkacakti Gunumuzun lazerli okuyuculari bu sorunu etiketi ayni anda birkac yonden birden tarayarak asar Bunun ardindan tarayicilarinin prototipini yaptilar prototip okumakta oldugu kodlari yakip kul etmeden once fikrin ise yaradigini gosterecekti Woodland o donemde IBM firmasinda calisiyordu ve firma iki kez patent haklarini satin alma onerisi yapti Sonunda patent hakkini 1962 de firmasi aldi ve sonra RCA firmasina satti 1970 lerde hala IBM firmasinda calismakta olan Woodland Amerikali ile birlikte Evrensel Urun Kodu olarak bilinen ve 1973 te onaylanan 12 basamakli karmasik kodu gelistirdi Ertesi yil 26 Haziran 1974 gunu sabah 08 01 de ABD nin Ohio eyaletinde bulunan Troy sehrindeki Marsh Supermarket in kasasinda islenen bir paket sakiz dunyada barkodla satilan ilk urun oldu TeknolojisiTek boyutlu barkod ikili bir koddur 1 ler ve 0 lar Cizgi ve bosluklar degisen kalinliklarda olurlar ve farkli kombinasyonlarda basilirlar Okunabilme icin iyi bir baski ve cizgi ve bosluklar arasinda yeterli kontrast olmalidir Tarayicilar kodlari okumak icin farkli teknolojiler kullanir En genel iki teknoloji lazer ve kameradir Tarayicilar bircok supermarket kasasinda oldugu gibi sabit veya envanter takibinde kullanildigi sekilde el tipi cihazlar olabilir Ugursuz baslangicina ragmen barkod bircok ve farkli uygulamada fark edilir bir basari kazanmistir Ilk basarili barkodlardan olan ve Dr David Allais tarafindan gelistirilen Code 39 lojistik ve savunma sanayi uygulamalarinda genis bir uygulama alani bulmustur Code 39 daha yeni barkodlara gore daha az karmasik olmasi sayesinde bugun hala kullanimdadir Code 128 ve Interleaved 2 bazi genis pazarlarda basari kazanmis diger kodlardir Evrensel urun koduBarkodlarin en iyi bilinen ve en yaygin kullanimi tuketici urunlerindedir Evrensel Urun Kodu veya U P C bir tanedir cunku kullanicilari tarafindan gelistirilmistir Bircok teknolojik yenilik once bulunur sonradan bu yenilige uygun bir ihtiyac belirlenir U P C 1970 lerin basinda Amerikan meyve sebze sektorunun belirledigi bir ihtiyaca cevap vermistir Sebze meyve reyonlarindaki islemleri otomatik hale getirmenin iscilik maliyetlerini azaltacagi stok kontrolunu gelistirecegi isleri hizlandiracagi ve musteri hizmetlerini gelistirecegine inanan hem ureticileri hem de supermarketleri temsil eden alti tane endustri birligi endustri liderlerinden olusan bir komite kurdu Iki yil suren calismalar 1 Nisan 1973 tarihinde Evrensel Urun Kodunun ve U P C barkod sembolojisinin anons edilmesi ile sonuclandi U P C ticari olarak kendini ilk defa Haziran 1974 te Troy Ohio daki Marsh in Supermarketinde bir Wrigley s sakiz paketi uzerinde gosterdi Sebze meyve endustrisi komitesinin yuruttugu ekonomik calismalar 1970 lerin ortalarinda okuma yontemiyle sektorde 40 milyon dolardan fazla bir tasarruf yapilacagini ongormustu Bu rakamlara o zaman diliminde ulasilamadi barkod okuma yonteminin oldugunu soyleyenler bile oldu Ureticilerin barkodlu etiketleri hemen kullanmaya baslamalarina ragmen barkodun faydasi pahali tarayicilarin cok sayida perakendeci tarafindan kullanilmasini gerektiriyordu Hicbiri ilk olmayi istemiyordu ve Business Week in yayinladigi Basarisiz Supermarket Tarayicisi makalesinde oldugu gibi sonuclar ilk birkac yil umut verici gorunmuyordu SembolojilerMesajlar ve barkodlar arasindaki iliski semboloji olarak adlandirilir Bir sembolojinin ozelligi mesajdaki rakam karakterlerin ve baslangic bitis isaretlerinin cizgi ve bosluklar halinde tek tek kodlanmasi barkoddan onceki ve sonraki gerekli bos alanin boyutu ve bir hesaplanmasini icerir Tek boyutlu sembolojiler genel olarak iki ozellige gore siniflandirilir Surekli veya ayrik Surekli sembolojilerde karakterler arka arkaya yer alir bir tanesi boslukla biterse digeri cizgi ile baslar veya tersi Ayrik sembolojilerde ise karakterler cizgi ile baslar ve biter Kod bitimi gibi algilanmadigi surece aradaki bosluk ihmal edilir Iki genislikli veya coklu genislikli Iki genislikli sembolojilerde cizgi ve bosluklar genis ve dardir genis bir cizginin ne kadar genis oldugu o sembolojinin genis cizgiler ile ilgili tanimina uydugu surece onemli degildir genelde dar cizginin iki veya uc kati kadar daha genis Bircok coklu genislikli sembolojilerdeki cizgi ve bosluklar modul denen temel bir genisligin katlaridir boyle kodlar genellikle 1 2 3 ve 4 modul genisligi kullanirlar Ic ice kodlar tek boyutlu bir sembolojinin yatayda birkac defa tekrarlanmasi ile olusur Iki boyutlu sembolojiler cok cesitlidir En genel olani kare veya nokta sekilli modulleri bir tablo seklinde gosteren matriks kodlardir Iki boyutlu sembolojiler baska gorsel sekillerde de olabilirler Dairesel sekillerin yaninda farkli boyut veya sekillerdeki modul dizilerini kullanicinin belirledigi bir goruntunun icine gizleyerek ornegin DataGlyph steganografiyi kullanan bircok iki boyutlu semboloji de vardir Tarayici semboloji etkilesimi Tek boyutlu sembolojiler barkod boyunca dogrusal bir isin demetini hareket ettirerek barkodun acik koyu alanlarini algilayan bir lazer okuyucu tarafindan okunacak sekilde optimize edilmistir Ic ice sembolojiler de barkod boyunca birden fazla gecis yapabilen lazer tarayicilar icin optimize edilmislerdir Iki boyutlu sembolojiler tum sembolojisi kapsayan bir tarama sekli olmadigi icin lazer tarafindan okunamazlar Bu tur sembolojiler resim yakalayan kamerali cihazlar tarafindan taranmalidir Tarayicilar barkod okuyucular En eski ve hala en ucuz barkod tarayicilari sabit bir isik kaynagi ve barkod boyunca hareket ettirilen bir adet ile yapilir Daha sonra yapilan bir tasarim lazer tarayici barkod boyunca lazeri tarayan veya galvanometreye monte edilen ayna kullanir aslinda sadece bir adet duz cizgi icerir ama barkodlari her acidan okuyabilmek icin karmasik sekillerde gorulur 1990 larin sonlarinda bazi barkod okuyucu ureticileri hem tek boyutlu hem de iki boyutlu barkodlari okumak icin calismaya basladi Bu teknoloji gunumuzde mukemmel hale geldi ve simdilerde cogu uygulamada lazer tarayicilari performans ve guvenilirlik acisindan geride birakiyor Yakin zamanda magaza raflarindan alabileceginiz sayisal kameralar hem tek hem de iki boyutlu barkodlari okuyacak yeterli cozunurluge ulasti Artan sekilde firmalar barkod tarama yazilimlarini kamerali telefonlara adapte etmenin yollarini ariyor Ancak kamerali telefonlarin optikleri endustriyel tarayicilar icin optimize edilmis standart kodlara yeterince uygun degil Sonuc olarak mobil kullanim icin ve gibi yeni kodlar tasarlanmakta Kod dogrulayici barkod kontrolu Bar kod dogrulayici birincil olarak barkod basilan ama tedarik zincirindeki tum firmalarin bar kod kalitesini test edecegi is sahalarinda kullanilmaktadir Barkodun tedarik zincirindeki herhangi bir tarayici tarafindan okunabilmesini garantilemek cok onemlidir Perakendeciler uyumlu olmayan barkodlar icin yuksek meblagli cezalar vermektedir 13 haneli ve diger tur barkodlarda son rakam kontrol rakamidir Ornegin numaralar 8693043021044 olsun 1 Sayi 8 2 Sayi 6 3 Sayi 9 seklinde burada tek ve cift sirali rakamlar kendi icinde toplanir cift rakamlar grubunun son hanesi 3 ile carpilir ve cift hanelilerin toplaminin son rakami eklenir Elde edilen sonucun son hanesi 10 da cikartilir ve elde edilen sonucla barkoddaki son rakam ayni olmalidir Yani tek siralar toplami 8 9 0 3 2 0 22 6 3 4 0 1 4 18 18x3 54 54 22 76 birler hanesi 6 yi 10 dan cikarttigimizda 10 6 4 En sondaki rakamin 4 oldugu gorulmektedir Bar kod dogrulayicilar bir tarayici gibi calismaktadir ama sadece bar kodu cozumlemek yerine bir dogrulayici 8 cesit test uygulamaktadir Her test sonucuna 0 0 4 0 F A arasinda bir deger verilmektedir ve bu testlerin en dusugu tarama degeri olarak alinmaktadir Bircok uygulama icin 2 5 C degeri kabul edilebilir en alt degerdir Bar kod dogrulayici standartlari Orijinal Amerikan barkod kalite ozellikleri ANSI X3 182 dir Su anki uluslararasi barkod kalite ozellikleri tek boyutlu kodlar icin ISO15426 1 ve iki boyutlu kodlar icin ISO15426 2 dir Barkod dogrulayicilari tek boyutlu bar kod dogrulayici uyumluluk standardi ISO 15426 1 veya iki boyutlu bar kod dogrulayici uyumluluk standardi ISO 15426 2 ile uyumlu olmalidir Bar kod dogrulayici ureticileri RJS Printronix tek boyutlu Hand Held Products tek boyutlu Webscan tek ve iki boyutlu Auto ID Solutions iki boyutlu Stratix tek boyutlu Axicon tek boyutlu Barkod kullanmanin faydalariSatis noktasi POS yonetiminde barkod kullanimi onemli konular ile ilgili cok detayli guncel bilgi saglayarak kararlarin daha hizli ve guvenilir sekilde alinmasina imkan vermektedir Kullanilan sektorler Perakende Sektoru Marketler Hediyelik esya Nalbur A V M ler BufelerOrnegin Hizli satilan urunler cabucak belirlenir ve musteri talebini karsilamak uzere yeniden siparis edilir Yavas satilan urunler belirlenir ve istenmeyen stok olusumu engellenir Bir urunun magaza icinde yer degisimi takip edilebilir ve hizli satilan ve daha karli urunler en iyi yerlere yerlestirilir Gecmis bilgiler donemsel degisimleri kesin bir dogrulukla tahmin etmek icin kullanilabilir Barkod tarayicilari ayrica dusuk maliyetlidir ve cok dogru okuma yapar sadece 1 100000 giris yanlis olur Barkod tipleriTek boyutlu barkodlar Semboloji Surekli Ayrik Ikili Coklu Kullanim alaniSurekli Ikili Kataloglar magaza raflari stokSurekli Coklu Dunya capinda perakende onayliAyrik Ikili Kutuphanelerde eskiden kullanilan format kan bankalari havayolu faturalariSurekli Ikili Endustriyel NO Surekli Ikili Toptan satis Kutuphaneler NO Ayrik Ikili CesitliSurekli Coklu CesitliSurekli Coklu CesitliSurekli Coklu CesitliSurekli Coklu CesitliSurekli Coklu CesitliAyrik Ikili TelefonlarAyrik Ikili PostaneSurekli Coklu CesitliSurekli Coklu Ek kod Dergiler onayliSurekli Coklu Ek kod Kitaplar onayliEAN 8 Surekli Coklu Dunya capinda perakende onayli Surekli Coklu Cesitli onayliSurekli Coklu Perakende olmayan ambalaj seviyesinde onayliHicbiri Ikili Farma paketlemeSurekli Uzun kisa Amerikan Posta ServisiSurekli Uzun kisa Amerikan Posta ServisiSurekli Uzun kisa Amerikan Posta Servisi POSTNET vePLANET sembolojilerinin yerine geldiSurekli Ikili Depo raflari ve stok icin kullanildiAyrik Coklu PostaneSurekli Uzun kisa Royal Mail RSS Surekli Coklu Cesitli onayliSurekli Ikili Kutuphaneler v s UK Ic ice barkodlar Semboloji NotlarCodablock Ic ice tek boyutlu barkod Code 16K Code 128 temelli Code 49 Intermec Corp tarafindan gelistirilen ic ice tek boyutlu barkod En genel iki boyutlu barkod Halka acik Micro PDF417Iki boyutlu barkodlar Matrix kodu Iki boyutlu barkod olarak da bilinen kod bilgiyi iki boyutlu temsil etme yontemidir Tek boyutlu barkoda benzer ama daha fazla temsil kapasitesi vardir Semboloji NotlarLynn Ltd tarafindan gelistirildi ArrayTag ArrayTech Systems ten Welch Allyn simdi Hand Held Products deki Andrew Longacre tarafindan tasarlandi Halka acik Aztec kodunun daha az alan kullanan sunumu This was the barcode tested in a Kroger store in Cincinnati It used concentric bars Codablock ic ice tek boyutlu barkod Halka acik Halka acik Halka acik Code 16K Code 128 temelli Code 49 Intermec Corp tarafindan gelistirilen ic ice tek boyutlu barkodColor code Agirlikli Kore deki cep telefonlari icin kullanildi CP Tron Inc tarafindan gelistirildi From Xerox PARC Data Matrix RVSI Acuity CiMatrix tarafindan gelistirildi Simdi halka acik Datastrip Inc tarafindan gelistirildi Urunlerin tek tek tanimlanmasi icin gelistirildi Robot Design Associates tarafindan gelistirildi Gri tonlama veya renk kullaniyor INTACTA Technologies Inc tarafindan gelistirildi tarafindan kullanildi Simdi halka acik Nextcode Corporation tarafindan ozellikle kamerali telefonlarda tarama uygulamalari icin gelistirildi Standart kamerali telefonlarda gelismis mobil uygulamalari kullanabilmek icin gelistirildi MiniCode Omniplanar Inc tarafindan gelistirildi tarafindan gelistirildi Halka acik En genel iki boyutlu barkod Micro PDF417 Facilitates codes too small to be used in PDF417 Yuksek yogunlukta kod cok fazla veri iceren uygulamalarda 10K 1MB ve kamerali telefonlarda 50 bits kullaniliyor Patenti gelistiren Cobblestone Software sirketine ait QR Code Japon cep telefonlarinin standart kodu TOYOTA nin bir sirketi ve ilgili hala patentin sahibi olan Denso Wave tarafindan araba parcalarinin yonetimi icin gelistirildi Japon Kanji ve Kanan karakterlerini muzik resim URL ve e posta kodlayabilir Data Matrix temelli ancak kamerali cep telefonlarinda URLleri cozumlemek icinSmartCode InfoImaging Technologies tarafindan gelistirildi Marconi Data Systems Inc tarafindan gelistirildi OP3 tarafindan icin gelistirilen dairesel barkodlar Orijinal olarak High Energy Magic Ltd Spotcode adinda Daha once muhtemelen TRIPCode olarak biliniyordu Halka acik Siyah beyaz amp renkli surumler Halka acik Jeffrey Kaufman ve Clive Hohberger tarafindan gelistirildi Veritec Inc tarafindan gelistirildi Yuksek yogunluklu iki boyutlu barkod 440bytes cm MarkAny Inc tarafindan gelistirildi KaynakcaAutomating Management Information Systems Barcode Engineering and Implementation Harry E Burke Thomson Learning ISBN 0 442 20712 3 Automating Management Information Systems Principles of Barcode Applications Harry E Burke Thomson Learning ISBN 0 442 20667 4 The Bar Code Book Roger C Palmer Helmers Publishing ISBN 0 911261 09 5 386 pages The Bar Code Manual Eugene F Brighan Thompson Learning ISBN 0 03 016173 8 Handbook of Bar Coding Systems Harry E Burke Van Nostrand Reinhold Company ISBN 0 422 21430 8 219 pages Lines of Communication Craig K Harmon Helmers Publishing ISBN 0 911261 07 9 425 pages Punched Cards to Bar Codes Benjamin Nelson Helmers Publishing ISBN 0 911261 12 5 434 pages Revolution at the Checkout Counter The Explosion of the Bar Code Stephen A Brown Harvard Univ Press ISBN 0 674 76720 9Dis baglantilarHow Stuff Works UPC bar code23 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde