Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Şubat 2022) () |
| Harf | Kodu | Harf | Kodu | Harf | Kodu |
|---|---|---|---|---|---|
| A | • – | N | – • | Ö | – – – • |
| B | – • • • | O | – – – | Ü | • • – – |
| C | – • – • | P | • – – • | Ç | – • – • • |
| D | – • • | Q | – – • – | Ş | • – – • • |
| E | • | R | • – • | Ğ | – – • – • |
| F | • • – • | S | • • • | ||
| G | – – • | T | – | . | • – • – • – |
| H | • • • • | U | • • – | , | – – • • – – |
| I | • • | V | • • • – | ? | • • – – • • |
| J | • – – – | W | • – – | - | – • • • • – |
| K | – • – | X | – • • – | / | – • • – • |
| L | • – • • | Y | – • – – | ||
| M | – – | Z | – – • • |
Mors alfabesi veya mors kodu, kısa ve uzun işaretler (• ve –) ile bunlara karşılık gelen ışık veya sesleri kullanarak bilgi aktarılmasını sağlayan yöntem. 1832'de telgraf ile ilgilenmeye başlayan Samuel Morse tarafından 1835 yılında oluşturuldu. 1837'de kullanılmaya başladı. 1840 yılında patent için başvuruldu.
İlk hat ABD'de Baltimore, Maryland ile başkent Washington arasında kuruldu. İlk mesaj İncil'den bir cümleyi içeriyordu ve 24 Mayıs 1844 tarihinde gönderildi.
Orijinal mors kodu kısa ve uzun sinyallerin kombinasyonunun bir sayıya karşılık gelmesinden oluşmuştu. Her sayı da bir harfe karşılık geliyordu.
Ancak Morse'un bulduğu sistemin kullanımı kolay değildi. Asistanı ile bu konu üzerine ortaklaşa çalışmaya başlayan Morse, bir süre sonra Vail'in önerdiği sistemin daha basit olduğuna ikna oldu. Vail'in sisteminde kısa ve uzun sinyallerin yanı sıra duraklamalar da kullanılıyordu. Bu sistem daha sonra Amerikan Mors Kodu olarak isimlendirildi.
Mors kodu; sesli olarak, radyo sinyallerinin açılıp kapatılmasıyla, telgraf tellerinden geçen elektrik akımıyla, mekanik yolla ya da görsel (ışıkların yanıp sönmesi) gibi çeşitli yollarla iletilebilir.
Sistem genel olarak Mors alfabesi olarak adlandırılsa da uygulamada İngiliz alfabesi ve buna bağlı noktalama işaretlerini ifade etmek için iki farklı tür mors kodu kullanılmaktadır. Bunların birincisi olan Amerikan Mors Alfabesi, genellikle telgraf sistemlerinde kullanılırken; Uluslararası Mors Alfabesi ise araları görmezden gelerek sadece kısa ve uzun sinyallere göre çalışır.
Amerikan Mors kodu
Ticari amaçlar için günümüzde kullanılmamaktadır. Kimi kaynaklarda "Demiryolu Morsu" diye anılır. Kısa ve uzun sinyallerin yanı sıra ara sıra da boş aralar kullanılmaktadır. Bu tür mors alfabesi karada telgraf telleri üzerinde haberleşen telgraf operatörleri için geliştirilmiştir. Günümüzde demiryolu müzelerinde görülebilmektedir.
Kodun en eski hali Morse kodu ile haberleşen operatörlerin birbirleri ile anlaşabilmeleri için geliştirilmişti. İlk günlerde operatörler sadece iki tane ses duyarlardı: Klik ve klak sesi. Tuşa her basış klik, tuştan parmağın çekilmesi ise klak sesini yaratıyordu. Ancak bu sistemi düzgün olarak kullanabilmek çok zordu. Örneğin, operatörün A(. -) sesini gönderebilmesi için "klik klak" yapması gerekiyordu.
Birçok telgraf operatörü önceleri demiryollarında daha sonra Western Union ile haber ajanslarında çalışıyordu. Ünlü bilim adamı Thomas Edison da gençlik yıllarında telgraf operatörlüğü yapmıştı.
Modern uluslararası Mors kodu
Modern Uluslararası Mors Kodu, 1848 yılında Alman tarafından geliştirildi. Bu kod türü ilk kez Hamburg ile Cuxhaven arasında Almanya'da kullanıldı. 1865 yılına dek birtakım küçük değişiklikler yapıldı ve aynı yıl Paris'teki Uluslararası Telgraf Konferansı'nda Uluslararası Mors Kodu olarak kabul edildi.
Bu mors kodu halen yürürlükte olan koddur. Uluslararası Telekomünikasyon Birliği (ITU) tarafından kabul edilmiştir.
Mors kullanmanın avantajları
| Sayı | Kodu |
|---|---|
| 0 | – – – – – |
| 1 | • – – – – |
| 2 | • • – – – |
| 3 | • • • – – |
| 4 | • • • • – |
| 5 | • • • • • |
| 6 | – • • • • |
| 7 | – – • • • |
| 8 | – – – • • |
| 9 | – – – – • |
Mors kodu radyo cihazları ile yayınlanmak istendiği zaman diğer radyo bazlı iletişim cihazlarından daha basit bir düzenek kullanmak yeterlidir. Yüksek cızırtılı, düşük frekanslı ortamlarda bile kullanılabilmektedir. Bir diğer avantajı da daha düşük bant genişliğine ihtiyaç duymasıdır. Örneğin sesli iletişimde 2400 Hz bant genişliği kullanılırken, Mors kodu için tek taraflı 100–150 Hz yeterli olmaktadır.
Mors alfabesinin geliştirilerek kullanıldığı bir diğer alan ise Q kodlarıdır. Amatör radyocular, sık kullandıkları mesajları kısaltıp Q kodları haline çevirmişlerdir. Radyo frekansı üzerinden haberleşmelerinde bu Q kodlarını kullanırlar.
Bunun dışında mors alfabesi ile haberleşme yazılı mesajlaşmadan daha hızlıdır. Hatta bazı cep telefonu şirketleri mors alfabesi uyumlu cep telefonu üretmektedir.
1991 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nde FCC'nin Amatör Radyocu lisansını alabilmek için dakikada 5 kelimeyi Mors alfabesi ile alıp, göndermek gerekliydi. 2000 yılına kadar amatör radyo lisanslarının en üst seviyesi olan extra class için bu rakam 20 kelimeye kadar çıkıyordu. 2005 yılından itibaren bu lisans için de 5 kelime yeterli sayıldı.
2003 yılında Dünya Radyo İletişimcileri Konferansı'nda alınan karar gereğince Uluslararası Mors Alfabesini bilmek amatör telsizci sertifikası alma koşulu olmaktan çıkarıldı.
Acil durum iletişimi
SOS Mors alfabesiyle SOS | |
| Dinlerken sorun mu yaşıyorsunuz? alın. | |
Önemli ve uluslararası bir acil durum mesajı olarak SOS,
" ▄ ▄ ▄ ▄▄▄ ▄▄▄ ▄▄▄ ▄ ▄ ▄ " şeklinde gönderilir. (3 kısa 3 uzun 3 kısa) Bu birçok farklı şekilde kullanılabilir ve uyarlanabilir bir acil durum mesajıdır: radyoyu açıp kapatmak, el fenerini yakıp söndürmek, göz kapaklarını açıp kapatmak, duvara veya her hangi bir yere vurup ses çıkartmak bunlardan bazılarıdır. SOS öncesinde CQD yaygın olarak kullanılan acil durum mesajıydı.
Yaygın kısaltmalar ve q kodları
bazı aşağıda tablolanmıştır:
| Kısaltma | anlamı |
|---|---|
| de... | "From..", "This is", "Burası", "Bu istasyon", |
| cq | "calling all stations", "Tüm istasyonlara genel çağrı" |
| dx | uzun mesafe iletişimi |
| rx | "receiver", "alıcı" |
| tx | "transmit", "verici", "iletim" |
| sk | "silent key", "rahmetli" (ölmüş radyo amatörünü ifade etme) |
| 73 | "Best regards", "saygılarımla" |
| 88 | "Aşk" ve "öpücüklerimle" |
| 99 | "Kaybol!" |
Farklı disiplin ve uğraşılarda farklı Q kodları kullanılabilir. Amatör telsizcilikte kullanılan bazı Q kodları aşağıda tablolanmıştır:
| kısaltma | soru olarak anlamı | cevap olarak anlamı |
|---|---|---|
| QRA | istasyonunuzun çağrı işareti nedir | istasyonumun çağrı işareti...'dır |
| QRL | meşgul musun? | evet ... ile çağrı yağıyorum lütfen enterfere yapma. Hayır |
| QRM | iletimime başka sinyal karışıyor mu | 1 az 2 biraz 3 orta 4 güçlü 5 aşırı |
| QRK | mesajlarımın okunabilirliği nasıl? | 1 hiç anlaşılmıyor 2 kötü 3 orta 4 iyi 5 net |
| QRP | güç azaltayım mı? | evet-hayır |
| QRV | frekansta dinleyen, hazır istasyon var mı? | evet frekansta dinlemedeyim |
| QRZ | beni kim çağırıyor? | |
| QSL | mesajım alındı mı? anlaşıldı mı? | evet anlaşıldı |
| QSO | çağrı | çağrı |
| QST | tüm istasyonlara genel çağrı | tüm istasyonlara genel çağrı |
| QSY | ... frekansa geçelim mi? | ... frekansına geçelim |
| QTH | Mevkiniz, locator neresi? | Mevkim .... |
Kaynakça
- ^ a b "Morse." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Mors alfabesi haber gazete kitap akademik JSTOR Subat 2022 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Harfler Harf Kodu Harf Kodu Harf KoduA N O B O U C P C D Q S E R G F S G T H U I V J W K X L Y M Z Mors alfabesi veya mors kodu kisa ve uzun isaretler ve ile bunlara karsilik gelen isik veya sesleri kullanarak bilgi aktarilmasini saglayan yontem 1832 de telgraf ile ilgilenmeye baslayan Samuel Morse tarafindan 1835 yilinda olusturuldu 1837 de kullanilmaya basladi 1840 yilinda patent icin basvuruldu Ilk hat ABD de Baltimore Maryland ile baskent Washington arasinda kuruldu Ilk mesaj Incil den bir cumleyi iceriyordu ve 24 Mayis 1844 tarihinde gonderildi Orijinal mors kodu kisa ve uzun sinyallerin kombinasyonunun bir sayiya karsilik gelmesinden olusmustu Her sayi da bir harfe karsilik geliyordu Ancak Morse un buldugu sistemin kullanimi kolay degildi Asistani ile bu konu uzerine ortaklasa calismaya baslayan Morse bir sure sonra Vail in onerdigi sistemin daha basit olduguna ikna oldu Vail in sisteminde kisa ve uzun sinyallerin yani sira duraklamalar da kullaniliyordu Bu sistem daha sonra Amerikan Mors Kodu olarak isimlendirildi Mors alfabesi Mors kodu sesli olarak radyo sinyallerinin acilip kapatilmasiyla telgraf tellerinden gecen elektrik akimiyla mekanik yolla ya da gorsel isiklarin yanip sonmesi gibi cesitli yollarla iletilebilir Sistem genel olarak Mors alfabesi olarak adlandirilsa da uygulamada Ingiliz alfabesi ve buna bagli noktalama isaretlerini ifade etmek icin iki farkli tur mors kodu kullanilmaktadir Bunlarin birincisi olan Amerikan Mors Alfabesi genellikle telgraf sistemlerinde kullanilirken Uluslararasi Mors Alfabesi ise aralari gormezden gelerek sadece kisa ve uzun sinyallere gore calisir Amerikan Mors koduTicari amaclar icin gunumuzde kullanilmamaktadir Kimi kaynaklarda Demiryolu Morsu diye anilir Kisa ve uzun sinyallerin yani sira ara sira da bos aralar kullanilmaktadir Bu tur mors alfabesi karada telgraf telleri uzerinde haberlesen telgraf operatorleri icin gelistirilmistir Gunumuzde demiryolu muzelerinde gorulebilmektedir Kodun en eski hali Morse kodu ile haberlesen operatorlerin birbirleri ile anlasabilmeleri icin gelistirilmisti Ilk gunlerde operatorler sadece iki tane ses duyarlardi Klik ve klak sesi Tusa her basis klik tustan parmagin cekilmesi ise klak sesini yaratiyordu Ancak bu sistemi duzgun olarak kullanabilmek cok zordu Ornegin operatorun A sesini gonderebilmesi icin klik klak yapmasi gerekiyordu Bircok telgraf operatoru onceleri demiryollarinda daha sonra Western Union ile haber ajanslarinda calisiyordu Unlu bilim adami Thomas Edison da genclik yillarinda telgraf operatorlugu yapmisti Modern uluslararasi Mors koduModern Uluslararasi Mors Kodu 1848 yilinda Alman tarafindan gelistirildi Bu kod turu ilk kez Hamburg ile Cuxhaven arasinda Almanya da kullanildi 1865 yilina dek birtakim kucuk degisiklikler yapildi ve ayni yil Paris teki Uluslararasi Telgraf Konferansi nda Uluslararasi Mors Kodu olarak kabul edildi Bu mors kodu halen yururlukte olan koddur Uluslararasi Telekomunikasyon Birligi ITU tarafindan kabul edilmistir Mors kullanmanin avantajlariSayilar Sayi Kodu0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Mors kodu radyo cihazlari ile yayinlanmak istendigi zaman diger radyo bazli iletisim cihazlarindan daha basit bir duzenek kullanmak yeterlidir Yuksek cizirtili dusuk frekansli ortamlarda bile kullanilabilmektedir Bir diger avantaji da daha dusuk bant genisligine ihtiyac duymasidir Ornegin sesli iletisimde 2400 Hz bant genisligi kullanilirken Mors kodu icin tek tarafli 100 150 Hz yeterli olmaktadir Mors alfabesinin gelistirilerek kullanildigi bir diger alan ise Q kodlaridir Amator radyocular sik kullandiklari mesajlari kisaltip Q kodlari haline cevirmislerdir Radyo frekansi uzerinden haberlesmelerinde bu Q kodlarini kullanirlar Bunun disinda mors alfabesi ile haberlesme yazili mesajlasmadan daha hizlidir Hatta bazi cep telefonu sirketleri mors alfabesi uyumlu cep telefonu uretmektedir 1991 yilinda Amerika Birlesik Devletleri nde FCC nin Amator Radyocu lisansini alabilmek icin dakikada 5 kelimeyi Mors alfabesi ile alip gondermek gerekliydi 2000 yilina kadar amator radyo lisanslarinin en ust seviyesi olan extra class icin bu rakam 20 kelimeye kadar cikiyordu 2005 yilindan itibaren bu lisans icin de 5 kelime yeterli sayildi 2003 yilinda Dunya Radyo Iletisimcileri Konferansi nda alinan karar geregince Uluslararasi Mors Alfabesini bilmek amator telsizci sertifikasi alma kosulu olmaktan cikarildi Acil durum iletisimi SOS source source Mors alfabesiyle SOSDinlerken sorun mu yasiyorsunuz Medya yardimi alin Onemli ve uluslararasi bir acil durum mesaji olarak SOS seklinde gonderilir 3 kisa 3 uzun 3 kisa Bu bircok farkli sekilde kullanilabilir ve uyarlanabilir bir acil durum mesajidir radyoyu acip kapatmak el fenerini yakip sondurmek goz kapaklarini acip kapatmak duvara veya her hangi bir yere vurup ses cikartmak bunlardan bazilaridir SOS oncesinde CQD yaygin olarak kullanilan acil durum mesajiydi Yaygin kisaltmalar ve q kodlaribazi asagida tablolanmistir Kisaltma anlamide From This is Burasi Bu istasyon cq calling all stations Tum istasyonlara genel cagri dx uzun mesafe iletisimirx receiver alici tx transmit verici iletim sk silent key rahmetli olmus radyo amatorunu ifade etme 73 Best regards saygilarimla 88 Ask ve opucuklerimle 99 Kaybol Farkli disiplin ve ugrasilarda farkli Q kodlari kullanilabilir Amator telsizcilikte kullanilan bazi Q kodlari asagida tablolanmistir kisaltma soru olarak anlami cevap olarak anlamiQRA istasyonunuzun cagri isareti nedir istasyonumun cagri isareti dirQRL mesgul musun evet ile cagri yagiyorum lutfen enterfere yapma HayirQRM iletimime baska sinyal karisiyor mu 1 az 2 biraz 3 orta 4 guclu 5 asiriQRK mesajlarimin okunabilirligi nasil 1 hic anlasilmiyor 2 kotu 3 orta 4 iyi 5 netQRP guc azaltayim mi evet hayirQRV frekansta dinleyen hazir istasyon var mi evet frekansta dinlemedeyimQRZ beni kim cagiriyor QSL mesajim alindi mi anlasildi mi evet anlasildiQSO cagri cagriQST tum istasyonlara genel cagri tum istasyonlara genel cagriQSY frekansa gecelim mi frekansina gecelimQTH Mevkiniz locator neresi Mevkim Kaynakca a b Morse Oxford Dictionary of English 2e Oxford University Press 2003