Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tepesuyu, Ardahan ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür. Eski adı Gürcübey'dir.
| Tepesuyu | |
|---|---|
 | |
 Ardahan'ın konumu | |
  Tepesuyu Tepesuyu'nun Ardahan'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Ardahan |
| İlçe | Merkez |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| Rakım | 2044 m |
| Nüfus (2022) | |
| • Toplam | 213 |
| Zaman dilimi | (TSİ) |
| İl alan kodu | 0478 |
| İl plaka kodu | 75 |
| Posta kodu | 75110 |
Tarihçe
Tepesuyu köyünün eski adu Gurcibeg'dir. Nitekim bu yer adı 1595 tarihli Osmanlı tahrir defterinde Gurci Beg (كورجی بك) biçiminde kaydedilmiştir. Ancak bu adın köyün topraklarının malikinin bir Gürcü olması nedeniyle ortaya çıktığı tahmin edilmektedir. Bu yer adı 1828 tarihi Osmanlıca köy listesinde de Gurci Beg (كورجی بك) olarak geçer.
Gurcibeg köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Artani'de yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü, 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Varlığı bilinen Gurcibeg Kilisesi ile günümüze kalıntıları ulaşmış ve Nakomlari olarak adlandırılan terk edilmiş yerleşim bu döneme tarihlenmektedir.
Gurcibeg köyü, 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı tahrir defterine göre, Gürcistan Vilayeti içinde, Ardahan-i Büzürg livasının Kuzey nahiyesine bağlı bir köydü. Bu yerleşim bu tarihte iki ayrı köy olarak kaydedilmiştir. Bunlardan biri Küçük Gurci Beg (كوچك كورجی بك) veya Gurcibeg, diğeri ise Gurcibeg-i Süfla (كورجی بك سفلا) idi. Aşağı Gurcibeg (Gurcibeg-i Süfla) köyünde tamamı Hristiyan 30 hane yaşıyordu. Küçük Gurcibeg köyü ise tamamen boşalmıştı. Aşağı Gurcibeg köyünün nüfusunun büyük çoğunluğu Gürcülerden oluşuyordu. Köyde az sayıda da Ermeni yaşıyordu. Aşağı Gurcibeg köyünde buğday, arpa ve yonca tarımı ile arıcılık yapılıyor, domuz ve koyun besleniyordu.
Gurcibeg köyü, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin Gürcibek (Гюрджибекъ) adıyla tek köy olarak kaydettiği bu yerleşim, Ardahan sancağının Ardahan kazasına bağlı Cincirob nahiyesinin beş köyünden biriydi. Köydeki 8 hanede, 31'i erkek ve 28'i kadın olmak üzere 59 kişi yaşıyordu. Köyde yaşayan nüfusun tamamı Kürt olarak kaydedilmiştir. Gurcibeg'in nüfusu Rus idaresi sırasında artmış, 1896'da 100, 1906'da 165 kişiye ulaşmıştır.Birinci Dünya Savaşı'ın sonlarına doğru Ardahan bölgesini dolaşan Gürcü araştırmacı Konstantine Martvileli ise, bu tarihte köyden yaşayanlardan Müslüman Gürcü olarak söz etmiştir. Köyün adını Gurcibegi (გურჯი-ბეგი) şeklinde yazan Martvileli'nin yazdığına göre, Gurcibegi köyü Rus ordusu tarafından 1914 yılında taş üstüne taş kalmayacak şekilde yıkılmış, adeta 500 yıl önce terk edilmiş bir yerleşime dönmüştü. Köyde yaşayan Müslüman Gürcülerin kimi kaçmış, kimini de katledilmişti.
Gurcibeg köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Gurci Beg (كورجی بك) olarak geçer. Bu tarihte köy Kars vilayetinin Ardahan kazasının merkez nahiyesine bağlıydı. 1940 genel nüfus sayımında "Gürcübey" şeklinde yazılan köy aynı idari konuma sahip ve nüfusu 227 kişiden oluşuyordu. Gurcibeg veya Gürcübey, Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Tepesuyu olarak değiştirilmiştir. 1965 genel nüfus sayımında Tepesuyu köyünün nüfusu 495 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 154 kişi okuma yazma biliyordu.
Tepesuyu köyünde Gurci Beg Kilisesi ile değişik yapıların kalıntıları bulunmaktadır. Bir köy kilisesi olan yapının kalıntıları, köy merkezinin güneydoğusunda yer alan Nakomlari'de bulunmaktadır. Eski yerleşim yeri anlamına gelen Nakomlari, Osmanlıların köyü ele geçirdiğinde Küçük Gurcibeg olarak kaydedilmiş olan köy olduğu tahmin edilmektedir.
Coğrafya
Tepesuyu köyü, Ardahan il merkezine 4 km uzaklıktadır.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 213 |
| 2021 | 219 |
| 2020 | 237 |
| 2019 | 232 |
| 2018 | 229 |
| 2017 | 244 |
| 2016 | 239 |
| 2015 | 247 |
| 2014 | 244 |
| 2013 | 239 |
| 2012 | 250 |
| 2011 | 257 |
| 2010 | 257 |
| 2009 | 269 |
| 2008 | 275 |
| 2007 | 261 |
| 2000 | 292 |
| 1990 | 361 |
| 1985 | 533 |
| 1960 | 396 |
| 1935 | 185 |
Kaynakça
- ^ (İngilizce). Fallingrain.com. 11 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Ardahan Merkez Tepesuyu Köy Nüfusu". Nufusune.com. 20 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ Nişanyan, Sevan. "Index-Anatolicus: Türkiye yerleşim birimleri envanteri". nisanyanmap.com. 24 Nisan 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958), s. 522". 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2023.
- ^ a b "Konstantine Martvileli, "Ardahan Bölgesinde", Sakartvelo gazetesi, 9 Ekim 1917, sayı. 219". 9 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ocak 2024.
- ^ a b
- ^ 2019 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2019 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2021, s. 62. 8 Haziran 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2015, s. 123. 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1947-1958, 3 cilt, III. Cilt (1958), s. 522". 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ocak 2024.
- ^ "1595 tarihli Osmanlı mufassal defterine göre "Gürcistan Vilayeti"nin etnik haritası". 1 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2024.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; II. cilt (1941), s. 447-448". 17 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ocak 2024.
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Kars oblastı" - Sıra no: 284". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Eylül 2022.
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 111, .
- ^ "1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 348" (PDF). 27 Haziran 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 4 Ocak 2024.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, 1968, Ankara, s. 663". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ağustos 2022.
- ^ "1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 355" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 25 Kasım 2023.
- ^ Tao-Klarceti: Tarihsel ve Kültürel Anıtlar (ტაო-კლარჯეთი: ისტორიისა და კულტურის ძეგლები), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 196, .
- ^ a b c d . YerelNet.org.tr. 5 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;TÜİK1960isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;TÜİK1935isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
Dış bağlantılar
- Tepesuyu, Ardahan için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tepesuyu Ardahan ilinin Merkez ilcesine bagli bir koydur Eski adi Gurcubey dir TepesuyuKoyArdahan in konumuTepesuyuTepesuyu nun Ardahan daki konumuUlkeTurkiyeIlArdahanIlceMerkezCografi bolgeDogu Anadolu BolgesiRakim2044 mNufus 2022 Toplam213Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0478Il plaka kodu75Posta kodu75110TarihceTepesuyu koyunun eski adu Gurcibeg dir Nitekim bu yer adi 1595 tarihli Osmanli tahrir defterinde Gurci Beg كورجی بك biciminde kaydedilmistir Ancak bu adin koyun topraklarinin malikinin bir Gurcu olmasi nedeniyle ortaya ciktigi tahmin edilmektedir Bu yer adi 1828 tarihi Osmanlica koy listesinde de Gurci Beg كورجی بك olarak gecer Gurcibeg koyu Orta Cag da Gurcistan i olusturan bolgelerden biri olan Artani de yer alir Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi ve koyu 16 yuzyilin ortalarinda Gurculerden ele gecirmistir Varligi bilinen Gurcibeg Kilisesi ile gunumuze kalintilari ulasmis ve Nakomlari olarak adlandirilan terk edilmis yerlesim bu doneme tarihlenmektedir Gurcibeg koyu 1595 tarihli ve Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli Osmanli tahrir defterine gore Gurcistan Vilayeti icinde Ardahan i Buzurg livasinin Kuzey nahiyesine bagli bir koydu Bu yerlesim bu tarihte iki ayri koy olarak kaydedilmistir Bunlardan biri Kucuk Gurci Beg كوچك كورجی بك veya Gurcibeg digeri ise Gurcibeg i Sufla كورجی بك سفلا idi Asagi Gurcibeg Gurcibeg i Sufla koyunde tamami Hristiyan 30 hane yasiyordu Kucuk Gurcibeg koyu ise tamamen bosalmisti Asagi Gurcibeg koyunun nufusunun buyuk cogunlugu Gurculerden olusuyordu Koyde az sayida da Ermeni yasiyordu Asagi Gurcibeg koyunde bugday arpa ve yonca tarimi ile aricilik yapiliyor domuz ve koyun besleniyordu Gurcibeg koyu 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nin ardindan imzalanan Berlin Antlasmasi uyarinca Osmanli Devleti tarafindan Rusya ya birakildi Rus idaresinin Gurcibek Gyurdzhibek adiyla tek koy olarak kaydettigi bu yerlesim Ardahan sancaginin Ardahan kazasina bagli Cincirob nahiyesinin bes koyunden biriydi Koydeki 8 hanede 31 i erkek ve 28 i kadin olmak uzere 59 kisi yasiyordu Koyde yasayan nufusun tamami Kurt olarak kaydedilmistir Gurcibeg in nufusu Rus idaresi sirasinda artmis 1896 da 100 1906 da 165 kisiye ulasmistir Birinci Dunya Savasi in sonlarina dogru Ardahan bolgesini dolasan Gurcu arastirmaci Konstantine Martvileli ise bu tarihte koyden yasayanlardan Musluman Gurcu olarak soz etmistir Koyun adini Gurcibegi გურჯი ბეგი seklinde yazan Martvileli nin yazdigina gore Gurcibegi koyu Rus ordusu tarafindan 1914 yilinda tas ustune tas kalmayacak sekilde yikilmis adeta 500 yil once terk edilmis bir yerlesime donmustu Koyde yasayan Musluman Gurculerin kimi kacmis kimini de katledilmisti Gurcibeg koyu 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Gurci Beg كورجی بك olarak gecer Bu tarihte koy Kars vilayetinin Ardahan kazasinin merkez nahiyesine bagliydi 1940 genel nufus sayiminda Gurcubey seklinde yazilan koy ayni idari konuma sahip ve nufusu 227 kisiden olusuyordu Gurcibeg veya Gurcubey Turkce olmadigi icin koyun adi 1959 yilinda 7267 sayili kanunla Tepesuyu olarak degistirilmistir 1965 genel nufus sayiminda Tepesuyu koyunun nufusu 495 kisiden olusuyor ve bu nufus icinde 154 kisi okuma yazma biliyordu Tepesuyu koyunde Gurci Beg Kilisesi ile degisik yapilarin kalintilari bulunmaktadir Bir koy kilisesi olan yapinin kalintilari koy merkezinin guneydogusunda yer alan Nakomlari de bulunmaktadir Eski yerlesim yeri anlamina gelen Nakomlari Osmanlilarin koyu ele gecirdiginde Kucuk Gurcibeg olarak kaydedilmis olan koy oldugu tahmin edilmektedir CografyaTepesuyu koyu Ardahan il merkezine 4 km uzakliktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2022 2132021 2192020 2372019 2322018 2292017 2442016 2392015 2472014 2442013 2392012 2502011 2572010 2572009 2692008 2752007 2612000 2921990 3611985 5331960 3961935 185Kaynakca Ingilizce Fallingrain com 11 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Nisan 2020 a b c d e f g h i j k l m n o p q Ardahan Merkez Tepesuyu Koy Nufusu Nufusune com 20 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Nisan 2020 Nisanyan Sevan Index Anatolicus Turkiye yerlesim birimleri envanteri nisanyanmap com 24 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Nisan 2020 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt III cilt 1958 s 522 15 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Kasim 2023 a b Konstantine Martvileli Ardahan Bolgesinde Sakartvelo gazetesi 9 Ekim 1917 sayi 219 9 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Ocak 2024 a b 2019 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2019 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2021 s 62 8 Haziran 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9746 3 2 2014 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2015 s 123 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 7362 5 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1947 1958 3 cilt III Cilt 1958 s 522 15 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Ocak 2024 1595 tarihli Osmanli mufassal defterine gore Gurcistan Vilayeti nin etnik haritasi 1 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Ocak 2024 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt II cilt 1941 s 447 448 17 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Ocak 2024 Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Transkafkasya Bolgesinin Nufusuna Dair 1886 Yili Aile Listelerinden Edinilmis istatistik Verilerin Ozeti Tiflis 1893 Kars oblasti Sira no 284 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Eylul 2022 Candan Badem Carlik Yonetiminde Kars Ardahan Artvin Istanbul 2018 s 111 ISBN 9786052100271 1940 Genel Nufus Sayimi Ankara 1946 s 348 PDF 27 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 4 Ocak 2024 Koylerimiz Yayimlayan Icisleri Bakanligi 1968 Ankara s 663 23 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Agustos 2022 1965 Genel Nufus Sayimi Ankara 1968 s 355 PDF 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 25 Kasim 2023 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar ტაო კლარჯეთი ისტორიისა და კულტურის ძეგლები Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili Tiflis 2018 s 196 ISBN 978 9941 478 17 8 a b c d YerelNet org tr 5 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Nisan 2020 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi TUIK1960 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi TUIK1935 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Dis baglantilarTepesuyu Ardahan icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft