Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tsotne Dadiani (Gürcüce: ცოტნე დადიანი; ö. y. 1260), Dadiani hanedanından asilzade ve Gürcistan'daki Moğol yükselişi döneminde öne çıkan siyasi figürlerden biridir. 1246 yılında Moğol hegemonyasını devirmeyi amaçlayan başarısız bir komplonun parçası olmuştur. Komplo planlarının Moğollara götürülmesiyle tutuklanan Tsotne, gördüğü işkencelerden sağ kurtulmuştur. Orta Çağ Gürcü yıllıklarında, Tsotne'nin suç ortaklarıyla aynı kaderi paylaşma konusundaki ısrarın Moğolları merhametli davranmaya ittiği yazmaktadır. Bu olayla popüler bir tarihi şahsiyete dönüşen Tsotne, Gürcü Ortodoks Kilisesi'nin azizlerinden biri olmuştur.
| Tsotne Dadiani | |
|---|---|
 Tsotne Dadiani çocukları ve ailesiyle. Hobi Manastırı'ndaki bir fresk. | |
| Günah Çıkartan Aziz Tsotne Dadiani | |
| Doğum | Gürcistan Krallığı |
| Ölüm | c. 1260 |
| Kutsayanlar | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
| Aziz ilanı | 1999 II. İlia tarafından |
| Yortu | 12 Ağustos (30 Temmuz) |
Kaynaklar ve aile geçmişi
Tsotne, uzun yıllar Batı Gürcistan'daki Megrelya bölgesine hükmeden soylu Dadiani ailesinden gelmektedir. Biyografisi için kullanılan başlıca kaynak Kartlis Tshovreba'daki 14. yüzyılda yazılmış Chronicle of a Hundred Years adlı eserdir. Eserde 1213 ile 1320 arasındaki Gürcistan tarihi anlatılmaktadır. Tsotne Dadiani, modern tarihçiler ve Orta Çağ'da yaşamış tarihi şahsiyetlerce tanımlanmıştır:
- Tsotne, babası Şergil Dadiani ve annesi Nateli ile beraber Hobi Katedrali'ndeki Dadiani şapelinde yer alan bir freskte yazıtla beraber tasvir edilmiştir. Bu üç kişi, Kraliçe Tamar'ın değerli haç kolyesinin saklandığı ikonanın yazıtında da geçmektedir.
- Mandaturt-ukhutsesi ("Yüce Divan Başkanı") ve eristavt-eristavi ("Düklerin Dükü") olarak bilinen Tsotne Dadiani, Kudüs'teki Haç Manastırı'nda yer alan bir belgede geçmektedir. Belgede 12 Haziranın Tsotne Dadiani'nin yortusu olduğu yazmaktadır.
- Juanşer'in oğlu Dadian-Bediani, Chronicle of a Hundred Years'dan geçmektedir. Aynı sıfatlara sahip kişiler Martvili ve Hobi'deki ikona yazıtlarında da geçmektedir. Bu yazıtlarda Dadiani'nin eşi Huaşak olarak geçmektedir. Hauşak, Kartli eristavasi Bega'nın kızıdır. Ayrıca çiftin Giorgi, İoane ve Eraşahr adlı 3 çocuğu olduğu yazmaktadır.
Siyasi kariyeri
Tsotne Dadiani, Harezmşah ve Moğol istilaları karşısında gerileme dönemine giren Gürcistan'da siyasi olarak ön plana çıkmıştır. 1228'de, Kraliçe Rusudan'ın Celâleddin Harezmşah'ın komutasındaki Harezmşah birliklerinden Gürcistan'ı kurtarmak için çağırdığı büyük ordunun komutanları arasındaydı. Tiflis yolunun üzerindeki Bolnisi şehrinde gerçekleşen savaşta Gürcü ordusu yenilmiş ve Tiflis bir kez daha Harezmşahlara bağlanmıştır. Rusudan'ın ölümünden sonra, Rusudan'ın oğlu Davit ve Rusudan'ın erkek kardeşi ve selefisi Kral IV. Giorgi'nin aynı isimli oğlu arasında taht kavgası çıkmıştır. Tsotne, Rusudan'un oğlu Davit'in destekçilerinden biriydi. Bu kralsız dönemde (1245-1250), Karakurum'daki Kağan, Gürcistan Krallığını her biri önde gelen Gürcü asillerin yönettiği sekiz bölgeye (tümen) bölmüştür. Bu toprak düzenlemesinde, Tsotne Dadiani ile Raça eristavisi Kahaber Batı Gürcistan'ın yöneticileri olarak belirlenmiştir.
Kohtastavi komplosu
1246'da, Tsotne Dadiani diğer Gürcü soylularla beraber Cavaheti'deki Kokhtastavi Kalesi'nde yapılan gizli toplantıda Moğol hegemonyasını nasıl devirebileceklerini tartıştılar. Moğolların yapılan gizli tartışmadan kısa sürede haberi oldu ve herhangi bir direniş göstermeden teslim olan Gürcü soyluları topladılar. Sadece kısa süre önce asker toplamak için toplantıdan ayrılan Tsotne ve Raça eristavisi Moğollar tarafından yakalanmadı. Tutuklanan Gürcü devlet adamları Cormagon Noyan'ın önüne getirilmeden önce Şirakavan'a götürüldü. Moğol general Noyan'ın önüne getirilen Gürcü devlet adamları isyan etmeyi düşünmediklerini, sadece Moğollara ödeyecekleri haraçla ilgili toplantı yaptıklarını belirtti. Noyan buna inanmadı ve önce Gürcüleri tamamen soydu, sonra el ve ayaklarını bağladı ve kavurucu güneşin altında acı çektirdi. Tarihçi Vahuşti'ye göre, vücutlarını böceklerin sarması için balla kapladı.
Bu sırada, Tsotne Samtshe ve Lihi Dağları arasındaki toplantının yapıldığı yere (Rkinis-Cuari) askerleriyle geldi. Dadiani olanları duyduktan sonra ordusunu orada bıraktı ve iki hizmetçisiyle beraber Şirakavan'a gitti. Mahkûmları görünce Tsotne de kıyafetlerini çıkarıp mahkûmların arasında katıldı. Sorgulandığında, Gürcülerin isyan edecek bir planının olmadığını ve herhangi bir Gürcü devlet adamının cezalandırılması durumunda idam edilmek istediğini belirtti. Dadiani'nin konuşmasından etkilenen Noyan, Gürcülerin masumiyetine inanarak onları serbest bıraktı.
Sonraki yılları
1250'de Gürcistan'a geri dönen Davit, Gürcistan'ın Batısındaki İmereti'nin kralı oldu ve Dadiani onun yanında yer aldı. Megrelya bölgesinden sorumlu olan Dadiani, yaklaşık 1260 yılında öldü.
Hatırası
Tsotne Dadiani'nin hikâyesi, onu Gürcistan'daki en popüler tarihi Orta Çağ figürlerinden biri yapmıştır. 1996 yılında Poti'de Tsotne Dadiani Heykeli inşa edildi. 26 Ekim 1999'da, Gürcü Ortodoks Kilisesi'nin Rahipler Meclisi, Dadiani'yi "Aziz Tsotne Dadiani" olarak kutsamış ve 30 Temmuzu onun bayram günü olarak ilan etmiştir.
Kaynakça
- ^ The Literature of Georgia: A History. Routledge. 2013. ss. 93-94. ISBN .
- ^ a b ოდიშის საეპისკოპოსოები [Bishoprics of Odishi] (Gürcüce). Tiflis: Artanuji. 2004. ISBN .
- ^ Die Mongolen und die christlichen Völker des Kaukasus [The Mongols and the Christian peoples of the Caucasus] (Almanca). Hundt Druck. 1980. ss. 251, 452.
- ^ a b Les dynasties de la Caucasie Chrétienne: de l'Antiquité jusqu'au XIXe siècle: tables généalogiques et chronologique [Dynasties of Christian Caucasia from Antiquity to the 19th century: genealogical and chronological tables] (Fransızca). Rome. 1990. ss. 198-204.
- ^ "Offices for the Deceased recorded in Jerusalem manuscripts". (Gürcüce). Johann Wolfgang Goethe University. 2015. 10 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Temmuz 2015.
- ^ Tughushi (1977). "XIII–XIV საუკუნეთა მიჯნის უცნობი წარწერა" [An unknown inscription of the 13th-14 centuries] (PDF). dzeglis megobari (Gürcüce). 45: 45-48. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 10 Temmuz 2020.
- ^ a b c d (PDF). Tiflis: Artanuji. 2014. ss. 341-342. ISBN . 13 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2020. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "KC" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ "ვითარება საქართველოში და მის გარშემო XII-XIV საუკუნეებში [The situation in Georgia and its neighborhood in the 12th–15th centuries]". საქართველოს ისტორია: უძველესი დროიდან 2009 წლამდე [History of Georgia: from the ancient times to 2009]. Tiflis: Gumbati. 2012. ss. 232-247. ISBN .
- ^ a b Edge of Empires: A History of Georgia. Londra: Reaktion Books. 2012. s. 127. ISBN .
- ^ Lives of the Georgian Saints. St. Herman of Alaska Brotherhood. 2006. ss. 279-280. ISBN . 21 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Temmuz 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tsotne Dadiani Gurcuce ცოტნე დადიანი o y 1260 Dadiani hanedanindan asilzade ve Gurcistan daki Mogol yukselisi doneminde one cikan siyasi figurlerden biridir 1246 yilinda Mogol hegemonyasini devirmeyi amaclayan basarisiz bir komplonun parcasi olmustur Komplo planlarinin Mogollara goturulmesiyle tutuklanan Tsotne gordugu iskencelerden sag kurtulmustur Orta Cag Gurcu yilliklarinda Tsotne nin suc ortaklariyla ayni kaderi paylasma konusundaki israrin Mogollari merhametli davranmaya ittigi yazmaktadir Bu olayla populer bir tarihi sahsiyete donusen Tsotne Gurcu Ortodoks Kilisesi nin azizlerinden biri olmustur Tsotne DadianiTsotne Dadiani cocuklari ve ailesiyle Hobi Manastiri ndaki bir fresk Gunah Cikartan Aziz Tsotne DadianiDogumGurcistan KralligiOlumc 1260KutsayanlarGurcu Ortodoks KilisesiAziz ilani1999 II Ilia tarafindanYortu12 Agustos 30 Temmuz Kaynaklar ve aile gecmisiTsotne uzun yillar Bati Gurcistan daki Megrelya bolgesine hukmeden soylu Dadiani ailesinden gelmektedir Biyografisi icin kullanilan baslica kaynak Kartlis Tshovreba daki 14 yuzyilda yazilmis Chronicle of a Hundred Years adli eserdir Eserde 1213 ile 1320 arasindaki Gurcistan tarihi anlatilmaktadir Tsotne Dadiani modern tarihciler ve Orta Cag da yasamis tarihi sahsiyetlerce tanimlanmistir Tsotne babasi Sergil Dadiani ve annesi Nateli ile beraber Hobi Katedrali ndeki Dadiani sapelinde yer alan bir freskte yazitla beraber tasvir edilmistir Bu uc kisi Kralice Tamar in degerli hac kolyesinin saklandigi ikonanin yazitinda da gecmektedir Mandaturt ukhutsesi Yuce Divan Baskani ve eristavt eristavi Duklerin Duku olarak bilinen Tsotne Dadiani Kudus teki Hac Manastiri nda yer alan bir belgede gecmektedir Belgede 12 Haziranin Tsotne Dadiani nin yortusu oldugu yazmaktadir Juanser in oglu Dadian Bediani Chronicle of a Hundred Years dan gecmektedir Ayni sifatlara sahip kisiler Martvili ve Hobi deki ikona yazitlarinda da gecmektedir Bu yazitlarda Dadiani nin esi Huasak olarak gecmektedir Hausak Kartli eristavasi Bega nin kizidir Ayrica ciftin Giorgi Ioane ve Erasahr adli 3 cocugu oldugu yazmaktadir Siyasi kariyeriSvetitskhoveli Katedrali nde yer alan Tsotne Dadiani ikonasi Tsotne Dadiani Harezmsah ve Mogol istilalari karsisinda gerileme donemine giren Gurcistan da siyasi olarak on plana cikmistir 1228 de Kralice Rusudan in Celaleddin Harezmsah in komutasindaki Harezmsah birliklerinden Gurcistan i kurtarmak icin cagirdigi buyuk ordunun komutanlari arasindaydi Tiflis yolunun uzerindeki Bolnisi sehrinde gerceklesen savasta Gurcu ordusu yenilmis ve Tiflis bir kez daha Harezmsahlara baglanmistir Rusudan in olumunden sonra Rusudan in oglu Davit ve Rusudan in erkek kardesi ve selefisi Kral IV Giorgi nin ayni isimli oglu arasinda taht kavgasi cikmistir Tsotne Rusudan un oglu Davit in destekcilerinden biriydi Bu kralsiz donemde 1245 1250 Karakurum daki Kagan Gurcistan Kralligini her biri onde gelen Gurcu asillerin yonettigi sekiz bolgeye tumen bolmustur Bu toprak duzenlemesinde Tsotne Dadiani ile Raca eristavisi Kahaber Bati Gurcistan in yoneticileri olarak belirlenmistir Kohtastavi komplosu Aziz Tsotne Dadiani Oscar Schmerling in cizdigi Yakob Gogebasvili nin The Devoted Georgians koleksiyonunda yer alan bir ornek 1895 1246 da Tsotne Dadiani diger Gurcu soylularla beraber Cavaheti deki Kokhtastavi Kalesi nde yapilan gizli toplantida Mogol hegemonyasini nasil devirebileceklerini tartistilar Mogollarin yapilan gizli tartismadan kisa surede haberi oldu ve herhangi bir direnis gostermeden teslim olan Gurcu soylulari topladilar Sadece kisa sure once asker toplamak icin toplantidan ayrilan Tsotne ve Raca eristavisi Mogollar tarafindan yakalanmadi Tutuklanan Gurcu devlet adamlari Cormagon Noyan in onune getirilmeden once Sirakavan a goturuldu Mogol general Noyan in onune getirilen Gurcu devlet adamlari isyan etmeyi dusunmediklerini sadece Mogollara odeyecekleri haracla ilgili toplanti yaptiklarini belirtti Noyan buna inanmadi ve once Gurculeri tamamen soydu sonra el ve ayaklarini bagladi ve kavurucu gunesin altinda aci cektirdi Tarihci Vahusti ye gore vucutlarini boceklerin sarmasi icin balla kapladi Bu sirada Tsotne Samtshe ve Lihi Daglari arasindaki toplantinin yapildigi yere Rkinis Cuari askerleriyle geldi Dadiani olanlari duyduktan sonra ordusunu orada birakti ve iki hizmetcisiyle beraber Sirakavan a gitti Mahkumlari gorunce Tsotne de kiyafetlerini cikarip mahkumlarin arasinda katildi Sorgulandiginda Gurculerin isyan edecek bir planinin olmadigini ve herhangi bir Gurcu devlet adaminin cezalandirilmasi durumunda idam edilmek istedigini belirtti Dadiani nin konusmasindan etkilenen Noyan Gurculerin masumiyetine inanarak onlari serbest birakti Sonraki yillari1250 de Gurcistan a geri donen Davit Gurcistan in Batisindaki Imereti nin krali oldu ve Dadiani onun yaninda yer aldi Megrelya bolgesinden sorumlu olan Dadiani yaklasik 1260 yilinda oldu HatirasiTsotne Dadiani nin hikayesi onu Gurcistan daki en populer tarihi Orta Cag figurlerinden biri yapmistir 1996 yilinda Poti de Tsotne Dadiani Heykeli insa edildi 26 Ekim 1999 da Gurcu Ortodoks Kilisesi nin Rahipler Meclisi Dadiani yi Aziz Tsotne Dadiani olarak kutsamis ve 30 Temmuzu onun bayram gunu olarak ilan etmistir Kaynakca The Literature of Georgia A History Routledge 2013 ss 93 94 ISBN 1136825290 a b ოდიშის საეპისკოპოსოები Bishoprics of Odishi Gurcuce Tiflis Artanuji 2004 ISBN 99928 993 7 9 Die Mongolen und die christlichen Volker des Kaukasus The Mongols and the Christian peoples of the Caucasus Almanca Hundt Druck 1980 ss 251 452 a b Les dynasties de la Caucasie Chretienne de l Antiquite jusqu au XIXe siecle tables genealogiques et chronologique Dynasties of Christian Caucasia from Antiquity to the 19th century genealogical and chronological tables Fransizca Rome 1990 ss 198 204 Offices for the Deceased recorded in Jerusalem manuscripts Gurcuce Johann Wolfgang Goethe University 2015 10 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Temmuz 2015 Tughushi 1977 XIII XIV საუკუნეთა მიჯნის უცნობი წარწერა An unknown inscription of the 13th 14 centuries PDF dzeglis megobari Gurcuce 45 45 48 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 10 Temmuz 2020 a b c d PDF Tiflis Artanuji 2014 ss 341 342 ISBN 978 9941 445 52 1 13 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 10 Temmuz 2020 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi KC adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme ვითარება საქართველოში და მის გარშემო XII XIV საუკუნეებში The situation in Georgia and its neighborhood in the 12th 15th centuries საქართველოს ისტორია უძველესი დროიდან 2009 წლამდე History of Georgia from the ancient times to 2009 Tiflis Gumbati 2012 ss 232 247 ISBN 978 9941 0 4195 2 a b Edge of Empires A History of Georgia Londra Reaktion Books 2012 s 127 ISBN 1780230303 Lives of the Georgian Saints St Herman of Alaska Brotherhood 2006 ss 279 280 ISBN 1887904107 21 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Temmuz 2020