Zhou Hanedanı (Çince: 周朝; pinyin: Zhōu Cháo; Çince telaffuz: Cou Çav);Çin tarihinde MÖ 1122'den MÖ 256 yılına kadar hüküm süren kraliyet hanedanı. Çin tarihindeki Zhou Hanedanı, diğer tüm hanedanlardan daha uzun süre hüküm sürmüştür. Bu hanedandan önce Çin'in yönetici hanedanı; Shang Hanedanı idi ve Çin Hanedanı'nı bu hanedan takip etmiştir.
Zhou Hanedanı 周 | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
MÖ 1046-MÖ 256 | |||||||||
MÖ 1050 - MÖ 771 arasında Çin'de Batı Chou Hanedanı devleti sınırları ve keşif nüfus alanları | |||||||||
Başkent | (MÖ 1046-771) (MÖ 771-510; MÖ 314-256) Luoyang (MÖ 510-314) | ||||||||
Yaygın dil(ler) | Eski Çince | ||||||||
Hükûmet | Monarşi | ||||||||
Kral | |||||||||
| |||||||||
Şansölye | |||||||||
Tarihçe | |||||||||
| |||||||||
Nüfus | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Günümüzdeki durumu | Çin |
Zhou Hanedanı'nın Çin'i siyasî ve askerî kontrolü; önce MÖ 1046'dan MÖ 771'e kadar (Çince: 姬; pinyin: Jī) soyadı ile anılan hükümdarlar tarafından yönetilen Batı Çu hanedanı döneminde sağlanmıştır. Zhou Hanedanı liderleri, göstermelik yönetici olan kral (vang) olarak hüküm sürmekte iken merkezî, politik ve siyasî kontrol; İlkbahar ve Sonbahar Dönemi adı ile anılan MÖ 722-MÖ 481 arası dönemde kaybolması süreci devam etmiştir. Savaşan Devletler Çağı adıyla anılan bu dönemde Çin 170 küçük devlete bölünmüş; bu küçük devletler arasında meydana gelen savaş ve istilâlar yaşanmıştır. Bu "Savaşan Devletler Çağı" döneminde bile, MÖ 771'den MÖ 256'ya kadar Zhou Hanedanına bağlı (Çince: 姬; pinyin: Jī) soyadlı hükümdarlar tarafından yönetilen Doğu Çu devletini 500 yıl daha yönetmişlerdir. "Savaşan Devletler Çağı"; bu küçük devletlerden, ilk Çin İmparatoru kabul edilen Çin Şi Huang'nin yönettiği Çin Devleti'nin gücünü artırıp diğer savaşan devletleri kendi idaresi altına alarak MÖ 221'de Çin Hanedanı hakimiyeti altında Çin İmparatorluğu'nu kurması ile son bulmuştur. Fakat bu tarihten 31 yıl önce Çiu Hanedanı'nın zaten ismen Zhou Hanedanı kralı olan "Kral Nan"'ın hükmetme gücünün resmen son bulduğu kabul edilmektedir.
Alman dil bilimcisi ve ırk bilimcisi olan Wolfram Eberhard'a göre, Chou hanedanı Türk kökenlidir.
Çu hanedani döneminde Çin'de demirin kullanımı başlamış, ayrıca birçoklarına göre Çin tunç eşya yapımı bu dönemde doruk noktasına ulaşmıştır. Hanedanı aynı zamanda yazının; antik hâlinden -ki bunun örnekleri Batı Çu tunç kitabelerinde bulunabilir- çağdaş yazım şeklinin başlangıcına, geç Muharip Devletler Dönemi'ndeki arkaik klerik yazı formuna doğru değişim geçirdiği dönemi de kapsamaktadır.
Zhou Hanedanı döneminde, MÖ 6. yüzyılda, Çin felsefesinin kökenleri ortaya çıkmıştır. Daha sonraki nesillere etki edecek önemli Çin filozoflarından Konfüçyüs (Kong Fuzi, Konfüçyüscülüğün kurucusu) ve Laozi (Taoculuğun kurucusu) bu dönemde yaşamıştır. Yine bu dönemde ortaya çıkan diğer filozoflar, kuramcılar ve düşünce ekolleri şunlardır: Mozi (Mohizmin kurucusu), (tanınmış bir Konfüçyüscü), (Çin Hanedanı temel felsefesi olan) Çin legalizminin gelişimine öncülük eden Şang Yang ve ve döneminin en önemli entelektüeli, Çin entelektüel yaşamının kendi dönemindeki merkezi olduğu ve hatta Mengzi gibi ikonik entelektüel figürlerden daha çok önem ve ün kazanmış olduğu iddia edilen .
Zhou Hanedanı kralları
Şahsî ismi | Tahttaki ismi | Hükmettiği yıllar1 | En yaygın kullanılan ismi |
---|---|---|---|
Ji Fa 姬發 | Wuwang 武王 | -1 | Çu Vuvang () |
Ji Song 姬誦 | Chengwang 成王 | -1 | Chou Chengwang () |
Ji Zhao 姬釗 | Kangwang 康王 | -1 | Chou Kangwang () |
Ji Xia 姬瑕 | Zhaowang 昭王 | -1 | Chou Zhaowang () |
Ji Man 姬滿 | Muwang 穆王 | -1 | Chou Muwang () |
Ji Yihu 姬繄扈 | Gongwang 共王/龔王 | -1 | Chou Gongwang () |
Ji Jian 姬囏 | Yiwang 懿王 | -1 | Chou Yiwang () |
Ji Pifang 姬辟方 | Xiaowang 孝王 | -1 | Chou Xiaowang () |
Ji Xie 姬燮 | Yiwang 夷王 | -1 | Chou Yiwang () |
Ji Hu 姬胡 | Liwang 厲王/剌王 | -1 | Chou Liwang () |
Gonghe (naiblik) 共和 | - | ||
Ji Jing 姬靜 | Xuanwang 宣王 | -MÖ 782 | Chou Xuanwang () |
Ji Gongsheng 姬宮湦 | Youwang 幽王 | MÖ 781-MÖ 771 | Chou Youwang () |
Batı Chou'nun sonu / Doğu Chou'nun başlangıcı | |||
Ji Yijiu 姬宜臼 | Pingwang 平王 | MÖ 770- | Chou Pingwang () |
Ji Lin 姬林 | Huanwang 桓王 | - | Chou Huanwang () |
Ji Tuo 姬佗 | Zhuangwang 莊王 | MÖ 696- | Chou Zhuangwang () |
Ji Huqi 姬胡齊 | Xiwang 釐王 | - | Chou Xiwang () |
Ji Lang 姬閬 | Huiwang 惠王 | MÖ 676- | Chou Huiwang () |
Ji Zheng 姬鄭 | Xiangwang 襄王 | - | Chou Xiangwang () |
Ji Renchen 姬壬臣 | Qingwang 頃王 | - | Chou Qingwang () |
Ji Ban 姬班 | Kuangwang 匡王 | - | Chou Kuangwang () |
Ji Yu 姬瑜 | Dingwang 定王 | - | Chou Dingwang () |
Ji Yi 姬夷 | Jianwang 簡王 | MÖ 585- | Chou Jianwang () |
Ji Xiexin 姬泄心 | Lingwang 靈王 | -MÖ 545 | Chou Lingwang () |
Ji Gui 姬貴 | Jingwang 景王 | - | Chou Jingwang () |
Ji Meng 姬猛 | Daowang 悼王 | Chou Daowang () | |
Ji Gai 姬丐 | Jingwang 敬王 | - | Chou Jingwang () |
Ji Ren 姬仁 | Yuanwang 元王 | MÖ 475-MÖ 469 | Chou Yuanwang () |
Ji Jie 姬介 | Zhendingwang 貞定王 | -MÖ 442 | Chou Zhendingwang () |
Ji Quji 姬去疾 | Aiwang 哀王 | MÖ 441 | Chou Aiwang () |
Ji Shu 姬叔 | Siwang 思王 | MÖ 441 | Chou Siwang () |
Ji Wei 姬嵬 | Kaowang 考王 | MÖ 440-MÖ 426 | Chou Kaowang () |
Ji Wu 姬午 | Weiliewang 威烈王 | MÖ 425-MÖ 402 | Chou Weiliewang () |
Ji Jiao 姬驕 | Anwang 安王 | MÖ 401-MÖ 376 | Chou Anwang () |
Ji Xi 姬喜 | Liewang 烈王 | MÖ 375-MÖ 369 | Chou Liewang () |
Ji Bian 姬扁 | Xianwang 顯王 | MÖ 368-MÖ 321 | Chou Xianwang () |
Ji Ding 姬定 | Shenjingwang 慎靚王 | MÖ 320-MÖ 315 | Chou Shenjingwang () |
Ji Yan 姬延 | Nanwang 赧王 | MÖ 314-MÖ 256 | Chou Nanwang () |
Huiwang 惠王 | MÖ 255-MÖ 249 | Chou Huiwang² () | |
2 Ji ailesinden asilzadeler, başkentleri Luoyang'ın Kin güçlerine düşüşünden sonra, Kral Hui'yi Kral Nan'ın varisi, yeni kral olarak açıklamışlardır. Bununla birlikte Chou direnişi kısa sürmüştür ve dolayısıyla genelde Chou Hanedanının son kralının Kral Nan olduğu kabul edilir. |
Chou Hanedanı döneminden örnek sanat eserleri
- Tunç ritüel kabı, Batı Chou Hanedanı
- Tunç ritüel kabı, Batı Chou Hanedanı
- You tunç ritüel kabı, Batı Chou Hanedanı
- Qizhong Hu tunç ritüel kabı, Batı Chou Hanedanı
- Av sahnesi betimlemeli Dou kabı, Doğu Chou Hanedanı
- bo kablarından biri, Doğu Chou Hanedanı
- Ejderha desenli pu kabı, Doğu Chou Hanedanı
- Ejerhalı yeşim , Doğu Chou Hanedanı
- Doğu Chou Hanedanı'ndan tunç ding kabı
- Doğu Chou Hanedanı'ndan tunç çan
- Batı ve Doğu Chou Hanedanı tunç kapları
- Doğu Chou Hanedanı'ndan tunç ve gümüşten matara
- Doğu Chou Hanedanı'ndan tunç leğen
- Doğu Chou Hanedanından kuş şekilli, tunçtan şarap servis takımı
- Nakışla süslenmiş ipek gaze kumaşından örtü detayı; MÖ 4. yüzyıl tarihli, Hubei'deki Chou dönemi mezarlarından.
Ayrıca bakınız
- Wikimedia Commons'ta Zhou Dynasty ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
Kaynakça
- ^ "周朝 nasıl telaffuz edilir". forvo.com. 7 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Nisan 2017.
- ^ W. Eberhard, "Çin Tarihi", Ankara 1947, s.33. Yrd. Doç. Dr. Hasan Bahar: "Türkistan'ın coğrafi konumu ve ilkçağ kaynaklarına göre tarihi", s. 240. 12 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Şevket Koçsoy, "Türk Tarihi Kronojojisi", Türkler, C. I., Yeni Türkiye, Ankara, 2002, s. 73.
- ^ Özkan Ezgi, Orta Asya'nın En Eski Kültürleri ve Çin Medeniyeti ile İlişkileri, C. I., Yeni Türkiye, Ankara, 2002, ss. 467 - 469.
- ^ Emel Esin, İç Asya'da Milattan Önceki Bin Yılda Türklerin Atalarına Atfedilen Kültürler, C. I., Yeni Türkiye, Ankara, 2002, s. 498.
- ^ . 18 Temmuz 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2008.
- ^ Schirokauer & Brown 2006. "A Brief history of Chinese civilization: second edition" Wadsworth, a division of Thomson Learning, pp.25-47
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Zhou Hanedani Cince 周朝 pinyin Zhōu Chao Cince telaffuz Cou Cav Cin tarihinde MO 1122 den MO 256 yilina kadar hukum suren kraliyet hanedani Cin tarihindeki Zhou Hanedani diger tum hanedanlardan daha uzun sure hukum surmustur Bu hanedandan once Cin in yonetici hanedani Shang Hanedani idi ve Cin Hanedani ni bu hanedan takip etmistir Zhou Hanedani周MO 1046 MO 256MO 1050 MO 771 arasinda Cin de Bati Chou Hanedani devleti sinirlari ve kesif nufus alanlariBaskent MO 1046 771 MO 771 510 MO 314 256 Luoyang MO 510 314 Yaygin dil ler Eski CinceHukumetMonarsiKral MO 1046 1043Wu MO 781 771You MO 770 720Ping MO 314 256Sansolye Tarihce Muye MuharebesiMO 1046 Gongke naipligiMO 841 828 Baskentin Wangcheng e e nakliMO 771 Zhou Krali Nan in Qin tarafindan halledilmesiMO 256Nufus MO 27330 000 000 MO 23038 000 000Onculler ArdillarShang Hanedani Qin devlet Gunumuzdeki durumuCin Zhou Hanedani nin Cin i siyasi ve askeri kontrolu once MO 1046 dan MO 771 e kadar Cince 姬 pinyin Ji soyadi ile anilan hukumdarlar tarafindan yonetilen Bati Cu hanedani doneminde saglanmistir Zhou Hanedani liderleri gostermelik yonetici olan kral vang olarak hukum surmekte iken merkezi politik ve siyasi kontrol Ilkbahar ve Sonbahar Donemi adi ile anilan MO 722 MO 481 arasi donemde kaybolmasi sureci devam etmistir Savasan Devletler Cagi adiyla anilan bu donemde Cin 170 kucuk devlete bolunmus bu kucuk devletler arasinda meydana gelen savas ve istilalar yasanmistir Bu Savasan Devletler Cagi doneminde bile MO 771 den MO 256 ya kadar Zhou Hanedanina bagli Cince 姬 pinyin Ji soyadli hukumdarlar tarafindan yonetilen Dogu Cu devletini 500 yil daha yonetmislerdir Savasan Devletler Cagi bu kucuk devletlerden ilk Cin Imparatoru kabul edilen Cin Si Huang nin yonettigi Cin Devleti nin gucunu artirip diger savasan devletleri kendi idaresi altina alarak MO 221 de Cin Hanedani hakimiyeti altinda Cin Imparatorlugu nu kurmasi ile son bulmustur Fakat bu tarihten 31 yil once Ciu Hanedani nin zaten ismen Zhou Hanedani krali olan Kral Nan in hukmetme gucunun resmen son buldugu kabul edilmektedir Alman dil bilimcisi ve irk bilimcisi olan Wolfram Eberhard a gore Chou hanedani Turk kokenlidir Cu hanedani doneminde Cin de demirin kullanimi baslamis ayrica bircoklarina gore Cin tunc esya yapimi bu donemde doruk noktasina ulasmistir Hanedani ayni zamanda yazinin antik halinden ki bunun ornekleri Bati Cu tunc kitabelerinde bulunabilir cagdas yazim seklinin baslangicina gec Muharip Devletler Donemi ndeki arkaik klerik yazi formuna dogru degisim gecirdigi donemi de kapsamaktadir Zhou Hanedani doneminde MO 6 yuzyilda Cin felsefesinin kokenleri ortaya cikmistir Daha sonraki nesillere etki edecek onemli Cin filozoflarindan Konfucyus Kong Fuzi Konfucyusculugun kurucusu ve Laozi Taoculugun kurucusu bu donemde yasamistir Yine bu donemde ortaya cikan diger filozoflar kuramcilar ve dusunce ekolleri sunlardir Mozi Mohizmin kurucusu taninmis bir Konfucyuscu Cin Hanedani temel felsefesi olan Cin legalizminin gelisimine onculuk eden Sang Yang ve ve doneminin en onemli entelektueli Cin entelektuel yasaminin kendi donemindeki merkezi oldugu ve hatta Mengzi gibi ikonik entelektuel figurlerden daha cok onem ve un kazanmis oldugu iddia edilen Chou Hanedani doneminde CinZhou Hanedani krallariSahsi ismi Tahttaki ismi Hukmettigi yillar1 En yaygin kullanilan ismiJi Fa 姬發 Wuwang 武王 1 Cu Vuvang Ji Song 姬誦 Chengwang 成王 1 Chou Chengwang Ji Zhao 姬釗 Kangwang 康王 1 Chou Kangwang Ji Xia 姬瑕 Zhaowang 昭王 1 Chou Zhaowang Ji Man 姬滿 Muwang 穆王 1 Chou Muwang Ji Yihu 姬繄扈 Gongwang 共王 龔王 1 Chou Gongwang Ji Jian 姬囏 Yiwang 懿王 1 Chou Yiwang Ji Pifang 姬辟方 Xiaowang 孝王 1 Chou Xiaowang Ji Xie 姬燮 Yiwang 夷王 1 Chou Yiwang Ji Hu 姬胡 Liwang 厲王 剌王 1 Chou Liwang Gonghe naiblik 共和 Ji Jing 姬靜 Xuanwang 宣王 MO 782 Chou Xuanwang Ji Gongsheng 姬宮湦 Youwang 幽王 MO 781 MO 771 Chou Youwang Bati Chou nun sonu Dogu Chou nun baslangiciJi Yijiu 姬宜臼 Pingwang 平王 MO 770 Chou Pingwang Ji Lin 姬林 Huanwang 桓王 Chou Huanwang Ji Tuo 姬佗 Zhuangwang 莊王 MO 696 Chou Zhuangwang Ji Huqi 姬胡齊 Xiwang 釐王 Chou Xiwang Ji Lang 姬閬 Huiwang 惠王 MO 676 Chou Huiwang Ji Zheng 姬鄭 Xiangwang 襄王 Chou Xiangwang Ji Renchen 姬壬臣 Qingwang 頃王 Chou Qingwang Ji Ban 姬班 Kuangwang 匡王 Chou Kuangwang Ji Yu 姬瑜 Dingwang 定王 Chou Dingwang Ji Yi 姬夷 Jianwang 簡王 MO 585 Chou Jianwang Ji Xiexin 姬泄心 Lingwang 靈王 MO 545 Chou Lingwang Ji Gui 姬貴 Jingwang 景王 Chou Jingwang Ji Meng 姬猛 Daowang 悼王 Chou Daowang Ji Gai 姬丐 Jingwang 敬王 Chou Jingwang Ji Ren 姬仁 Yuanwang 元王 MO 475 MO 469 Chou Yuanwang Ji Jie 姬介 Zhendingwang 貞定王 MO 442 Chou Zhendingwang Ji Quji 姬去疾 Aiwang 哀王 MO 441 Chou Aiwang Ji Shu 姬叔 Siwang 思王 MO 441 Chou Siwang Ji Wei 姬嵬 Kaowang 考王 MO 440 MO 426 Chou Kaowang Ji Wu 姬午 Weiliewang 威烈王 MO 425 MO 402 Chou Weiliewang Ji Jiao 姬驕 Anwang 安王 MO 401 MO 376 Chou Anwang Ji Xi 姬喜 Liewang 烈王 MO 375 MO 369 Chou Liewang Ji Bian 姬扁 Xianwang 顯王 MO 368 MO 321 Chou Xianwang Ji Ding 姬定 Shenjingwang 慎靚王 MO 320 MO 315 Chou Shenjingwang Ji Yan 姬延 Nanwang 赧王 MO 314 MO 256 Chou Nanwang Huiwang 惠王 MO 255 MO 249 Chou Huiwang 2 Ji ailesinden asilzadeler baskentleri Luoyang in Kin guclerine dususunden sonra Kral Hui yi Kral Nan in varisi yeni kral olarak aciklamislardir Bununla birlikte Chou direnisi kisa surmustur ve dolayisiyla genelde Chou Hanedaninin son kralinin Kral Nan oldugu kabul edilir Chou Hanedani doneminden ornek sanat eserleriTunc rituel kabi Bati Chou Hanedani Tunc rituel kabi Bati Chou Hanedani You tunc rituel kabi Bati Chou Hanedani Qizhong Hu tunc rituel kabi Bati Chou Hanedani Av sahnesi betimlemeli Dou kabi Dogu Chou Hanedani bo kablarindan biri Dogu Chou Hanedani Ejderha desenli pu kabi Dogu Chou Hanedani Ejerhali yesim Dogu Chou Hanedani Dogu Chou Hanedani ndan tunc ding kabi Dogu Chou Hanedani ndan tunc can Bati ve Dogu Chou Hanedani tunc kaplari Dogu Chou Hanedani ndan tunc ve gumusten matara Dogu Chou Hanedani ndan tunc legen Dogu Chou Hanedanindan kus sekilli tunctan sarap servis takimi Nakisla suslenmis ipek gaze kumasindan ortu detayi MO 4 yuzyil tarihli Hubei deki Chou donemi mezarlarindan Ayrica bakinizWikimedia Commons ta Zhou Dynasty ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunurKaynakca 周朝 nasil telaffuz edilir forvo com 7 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Nisan 2017 W Eberhard Cin Tarihi Ankara 1947 s 33 Yrd Doc Dr Hasan Bahar Turkistan in cografi konumu ve ilkcag kaynaklarina gore tarihi s 240 12 Agustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sevket Kocsoy Turk Tarihi Kronojojisi Turkler C I Yeni Turkiye Ankara 2002 s 73 Ozkan Ezgi Orta Asya nin En Eski Kulturleri ve Cin Medeniyeti ile Iliskileri C I Yeni Turkiye Ankara 2002 ss 467 469 Emel Esin Ic Asya da Milattan Onceki Bin Yilda Turklerin Atalarina Atfedilen Kulturler C I Yeni Turkiye Ankara 2002 s 498 18 Temmuz 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Ocak 2008 Schirokauer amp Brown 2006 A Brief history of Chinese civilization second edition Wadsworth a division of Thomson Learning pp 25 47