Muhammed ibn Yusuf olarak da bilinen Muhammed ibn el-Katib Sinan el-Konevi (ö . 1524), on beşinci yüzyılın sonlarında ve on altıncı yüzyılın başlarında bir Türk astronomu ve muwaqqit (zaman tutucu) idi. Osmanlı astronomisinin, özellikle astronomik aletler ve zaman işleyişi alanında öncülerinden biri olarak, çeşitli camilerde ve sonunda Kanuni Sultan Süleyman (r. 1520-1566) döneminde Babıali'de muvakkit olarak görev yaptı . Daha önceki Memlük astronomlarından, özellikle Şemseddin Halili (1320–1380) ve Ibni Şatir'den etkilendi.(c. 1304—1375), ayrıca Orta Asyalı Ali Kuşçu ve El-Biruni tarafından .
Muhammed Konevi | |
---|---|
Doğum | 1450 Konya |
Ölüm | 1524 İstanbul |
Milliyet | Türk |
Vatandaşlık | Osmanlı İmparatorluğu |
Kariyeri | |
Dalı | Astronomi, Zaman İşleyişi |
Etkilendikleri | Bîrûnî, , Ali Kuşçu, |
Etkiledikleri | Mustafa Muvakkit, Takiyüddin |
Usturlap çeyreğinin (al-rub' al-muqantarat) yapımı hakkında, II. Bayezid'e (r. 1481–1512) adanmış Hadiyat al-Muluk ("Krallara Hediye") dahil olmak üzere iki risale yazdı . Halili'nin evrensel tablolarının Türkçe bir baskısını yayınladı ve geceleri yıldızları gözlemleyerek zamanın okunmasına izin veren tabloları içeren ("Yıldızların Dengesi") derledi - "astronomik zaman işleyişine en orijinal Osmanlı katkısı" tablolara göre" astronomi tarihçisi David A. King'e göre. O zamanlar yaygın olarak kullanılan Arapçaya ek olarak, alanını imparatorluk genelinde daha erişilebilir kılmak için Türkçe de yazmıştır. Bu gelenek, Mustafa ibn Ali al-Muvakkit gibi astronomlar tarafından sürdürülecekti . Taha Yasin Arslan, Konevi'nin Osmanlı İmparatorluğu'nda zaman işleyişi bilimine "tek başına öncülük ettiğini" yazıyor.
Çalışmaları
Yıldızların Zaman İşleyişi
Konevi'nin yıldızlara göre zaman tutma tablosundan bir sayfa Al-Qunawi'nin Arapça yazdığı Mizan al-Kawakib ("Yıldızların Dengesi"), yıldızlara bakarak zamanı belirlemek için tablolar sağlar. İstanbul'un enlemi (41°) için hesaplanan, toplamda yaklaşık 250.000 girişten oluşan 500'den fazla sayfadan oluşmaktadır. Ana tablo grubundaki (resimli) sayfalar, güneş boylamının her bir derecesini satırları olarak ve doruğa çıkan yıldızların her bir sağ yükseliş derecesini sütunları olarak gösterir. Zamanı okumak için doruğa çıkmakta olan yıldızı gözlem anında, yine sağlanmış olan ek bir tabloyu kullanarak doğru yükselişini arar. Daha sonra, ana tablolarda uygun satır ve sütunu bulmak için yukarıda belirtilen sağ yükselişin yanı sıra mevcut güneş boylamı kullanılır. Söz konusu satır ve sütunların kesişimi, zamanı dört değerle ifade eder: gün batımından sonraki süre, gün doğumundan önceki süre, şafaktan önceki süre ve öğlen öncesi süre. Bu yöntem, geceleri saatin okunmasına izin verir ve bilim tarihçisi David A. King'e göre "astronomi zaman işleyişine tablolarla yapılan en orijinal Osmanlı katkısını" temsil eder. Günümüze ulaşan nüshaları İstanbul'daki Ayasofya ve Topkapı Sarayı kütüphanelerinde bulunmaktadır.
Çeyreğin İnşası
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Muhammed ibn Yusuf olarak da bilinen Muhammed ibn el Katib Sinan el Konevi o 1524 on besinci yuzyilin sonlarinda ve on altinci yuzyilin baslarinda bir Turk astronomu ve muwaqqit zaman tutucu idi Osmanli astronomisinin ozellikle astronomik aletler ve zaman isleyisi alaninda onculerinden biri olarak cesitli camilerde ve sonunda Kanuni Sultan Suleyman r 1520 1566 doneminde Babiali de muvakkit olarak gorev yapti Daha onceki Memluk astronomlarindan ozellikle Semseddin Halili 1320 1380 ve Ibni Satir den etkilendi c 1304 1375 ayrica Orta Asyali Ali Kuscu ve El Biruni tarafindan Muhammed KoneviDogum1450 KonyaOlum1524 IstanbulMilliyetTurkVatandaslikOsmanli ImparatorluguKariyeriDaliAstronomi Zaman IsleyisiEtkilendikleriBiruni Ali Kuscu EtkiledikleriMustafa Muvakkit Takiyuddin Usturlap ceyreginin al rub al muqantarat yapimi hakkinda II Bayezid e r 1481 1512 adanmis Hadiyat al Muluk Krallara Hediye dahil olmak uzere iki risale yazdi Halili nin evrensel tablolarinin Turkce bir baskisini yayinladi ve geceleri yildizlari gozlemleyerek zamanin okunmasina izin veren tablolari iceren Yildizlarin Dengesi derledi astronomik zaman isleyisine en orijinal Osmanli katkisi tablolara gore astronomi tarihcisi David A King e gore O zamanlar yaygin olarak kullanilan Arapcaya ek olarak alanini imparatorluk genelinde daha erisilebilir kilmak icin Turkce de yazmistir Bu gelenek Mustafa ibn Ali al Muvakkit gibi astronomlar tarafindan surdurulecekti Taha Yasin Arslan Konevi nin Osmanli Imparatorlugu nda zaman isleyisi bilimine tek basina onculuk ettigini yaziyor CalismalariYildizlarin Zaman Isleyisi Semseddin Halilinin Tablolaririn Konevi tarafindan duzeltilmis hali Konevi nin yildizlara gore zaman tutma tablosundan bir sayfa Al Qunawi nin Arapca yazdigi Mizan al Kawakib Yildizlarin Dengesi yildizlara bakarak zamani belirlemek icin tablolar saglar Istanbul un enlemi 41 icin hesaplanan toplamda yaklasik 250 000 giristen olusan 500 den fazla sayfadan olusmaktadir Ana tablo grubundaki resimli sayfalar gunes boylaminin her bir derecesini satirlari olarak ve doruga cikan yildizlarin her bir sag yukselis derecesini sutunlari olarak gosterir Zamani okumak icin doruga cikmakta olan yildizi gozlem aninda yine saglanmis olan ek bir tabloyu kullanarak dogru yukselisini arar Daha sonra ana tablolarda uygun satir ve sutunu bulmak icin yukarida belirtilen sag yukselisin yani sira mevcut gunes boylami kullanilir Soz konusu satir ve sutunlarin kesisimi zamani dort degerle ifade eder gun batimindan sonraki sure gun dogumundan onceki sure safaktan onceki sure ve oglen oncesi sure Bu yontem geceleri saatin okunmasina izin verir ve bilim tarihcisi David A King e gore astronomi zaman isleyisine tablolarla yapilan en orijinal Osmanli katkisini temsil eder Gunumuze ulasan nushalari Istanbul daki Ayasofya ve Topkapi Sarayi kutuphanelerinde bulunmaktadir Ceyregin Insasi