Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Gudarehi Manastırı (Gürcüce: გუდარეხის მონასტერი) Güney Gürcistan'daki bir 13. yüzyıl Gürcü Ortodoks manastırıdır. Kvemo Kartli bölgesine bağlı Tetritskaro belediyesindeki Gudarehi köyünün batısında konumlanmıştır. Manastır kompleksi, ana salon kilisesi, bağımsız çan kulesi, saray, hücreler, şapeller, ahırlar ve şarap mahzeni gibi çeşitli yapıların kalıntılarından oluşmaktadır. Kilise, Orta Çağ taş oymaları ve yazıtlarla süslenmiştir. Kompleks, Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.
გუდარეხის მონასტერი | |
 Gudarehi Manastırı kompleksi | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Tetritskaro Belediyesi, Kvemo Kartli, Gürcistan |
| Koordinatlar | 41°35′K 44°27′D / 41.583°K 44.450°D |
| Yükseklik | |
| Zirve | Manastır kompleksi |
Tarihi
Gudarehi Manastırı, görünüşe göre daha eski bir kilise yapısının bulunduğu yere 13. yüzyılda inşa edilmiştir. Manastırın kuzeyinde bir Orta Çağ yerleşiminin kalıntıları bulunmaktadır. Yerleşimde yapılan arkeolojik kazılarda, yerel olarak üretilen çanak çömlek parçaları ve 18 Gürcü ve 1 Moğol Orta Çağ sikkesi ortaya çıkarılmıştır. Mevcut kilisenin daha kesin bir şekilde tarihlendirilmesi, güney duvarında bulunan ve "Kraliçelerin Kraliçesi Rusudan" sözlerinin geçtiği hatıra yazıtının doğru yorumlanmasına bağlıdır. Dimitri Bakradze ve Marie-Félicité Brosset gibi daha önceki dönemin tarihçileri, yazıtta geçen Kraliçe Rusudan'ı, I. Demetre'nin (ö. 1210) kızı olarak yorumlamışlardır, ancak Ekvtime Takaişvili'nin yazıtta geçen kişiyi Rusudan (r. 1223-1245) ile özdeşleştirmesi daha çok ilgi görmüştür. Daha yakın zamanlarda Gurand Mçedlidze, bahsi geçen Rusudan'ın Kral II. Demetre'ni kızı olabileceğini ve kilisenin inşaatının 1282'den daha erken bir tarihte başlamadığını göstermiştir.
Gudarehi Manastırı, kraliyetin himayesinde işlevini sürdürmüştür. Kral I. Simon, 1 Ocak 1586'da, manastırı Dmanisi Sioni Katedraline bağışlamıştır. 24 Ağustos 1643'te, Müslüman Gürcü Kral Rostom, manastırı, Barataşvili hanedanının bir kolu olan Germanozişvili ailesine vermiştir. Bölgeye yakın yerlerde yaşayan köylülerin kullandığı manastır, Germanozişvili ailesinin aile manastırı ve mezarlığı olarak hizmet vermiştir. 1756 yılına gelindiğinde, hem soylu aile, hem de manastır önemli ölçüde önemini yitirmiştir; sürekli savaş ve siyasi istikrarsızlık, Gudarehi köyünün ve hatta Kvemo Kartli bölgesinin nüfusunda kısa sürede azalmaya yol açmıştır. Köyle manastır terk edilmiş ve çevredeki bölge doğaya karışmıştır. 19. yüzyılda Gürcü Antikleri bölümü öğrencileri bölgeyi ve manastırı keşfetmiştir. Kilise, 2006 yılında devlet tarafından finanse edilen bir programla onarılmıştır.
Mimarisi
Gudarehi Manastırı, Gudarehi köyünün batısındaki ormanlık bir tepenin üzerindedir. Yapıların çoğunun bulunduğu kompleks, yıkık bir duvarla çevrilidir. Theotokos'un ana kilisesi, ek binalar olmadan 16,2 x 9,5 m ölçülerinde ve düzgünce yontulmuş sarımsı taş bloklardan inşa edilmiş bir salon kilisesi tasarımına sahiptir. Doğudaki yarım daire biçimli apsiste son bulan kilisenin tek girişi güneydedir. Gürcistan'daki daha eski kubbeli kiliselerden esinlenerek yapılmış olan doğu cephesi, dekoratif taş oymalarla süslenmiştir. Girişteki güney duvarı, Orta Çağ Gürcü alfabesi “asomtavruli” ile yazılmış yedi satırlık bir yazıt içermektedir. Yazıtta, mimar Çiçaporisdze, piskopos Manglisili Anton, Kraliçe Rusudan ve onun çocuklarından bahsetmektedir.
İç kısım, kısmen yeryüzüne inmiş Büyük Meleklerin solmuş freskleri ile boyanmıştır. Fresklere, Mikail ve Cebrâîl'i tanımlayan 17. yüzyıl Yunan yazıtları eşlik etmektedir. Ayrıca azizler Yorgi, Dimitrios ve Theodore'un freskleri de bulunmaktadır. Sunaktaki duvar resimlerinin üzerinde yer alan Gürcüce duvar yazıtları günümüzde okunaklı değildir. 12. yüzyıldan kalma ikonostasis taşının bozulmamış parçaları korunması için Tiflis'teki Gürcistan Ulusal Müzesi'ne gönderilmiştir. Kilisenin kuzey ucu apsisli eukterion ile çevrelenmiştir. Kuzey duvardaki ek binada yer alan 10 ve 12. yüzyıldan kalma Gürcüce taş yazıtlar, görünüşe göre daha eski bir yapının kalıntılarıdır. Güneydeki başka bir ek yapı, günümüzde harabe olan sütunlu bir nartekstir.
Kilisenin güneydoğusunda, dikdörtgen planlı inşa edilmiş serbestçe duran taştan yapılmış bir çan kulesi bulunmaktadır. 1278 yılında tamamlanan yapı, Gürcistan'daki en eski çan kulesidir. İki katlı yapının alt katı açıktır, hipostil salonlu üst katı ise sekiz kemerli bir sütun ve onların arasında kalan küçük bir odaya sahiptir. Asomtavruli alfabesiyle yazılmış doğu duvardaki yazıt, Kral II. Demetre ve rahip Abraham'ı anmaktadır.
Kaynakça
- ^ "List of Immovable Cultural Monuments" (PDF) (Gürcüce). National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia. 12 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 25 Temmuz 2019.
- ^ a b Mchedlize, Guranda (1986). "გუდარეხის მონასტრის ისტორიისათვის" [History of the Gudarekhi monastery]. Mravaltavi (Gürcüce). Cilt 13. ss. 53-63.
- ^ a b c Gamkrelidze, Gela; Mindorashvili, Davit; Bragvadze, Zurab; Kvatsadze, Marine, (Ed.) (2013). "გუდარეხი [Gudarekhi]". [Topoarchaeological dictionary of Kartlis tskhovreba (The history of Georgia)] (PDF) (Gürcüce). Tiflis: Georgian National Museum. ss. 165-168. ISBN . 29 Eylül 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2019.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gudarehi Manastiri Gurcuce გუდარეხის მონასტერი Guney Gurcistan daki bir 13 yuzyil Gurcu Ortodoks manastiridir Kvemo Kartli bolgesine bagli Tetritskaro belediyesindeki Gudarehi koyunun batisinda konumlanmistir Manastir kompleksi ana salon kilisesi bagimsiz can kulesi saray hucreler sapeller ahirlar ve sarap mahzeni gibi cesitli yapilarin kalintilarindan olusmaktadir Kilise Orta Cag tas oymalari ve yazitlarla suslenmistir Kompleks Ulusal Oneme Sahip Tasinmaz Kultur Anitlari listesine eklenmistir Gudarehi Manastiriგუდარეხის მონასტერიGudarehi Manastiri kompleksiGenel bilgilerKonumTetritskaro Belediyesi Kvemo Kartli GurcistanKoordinatlar41 35 K 44 27 D 41 583 K 44 450 D 41 583 44 450YukseklikZirveManastir kompleksiTarihiGuney cephedeki bir duvar yaziti E Takaisvili tarafindan yayimlanmis 1904 Gudarehi Manastiri gorunuse gore daha eski bir kilise yapisinin bulundugu yere 13 yuzyilda insa edilmistir Manastirin kuzeyinde bir Orta Cag yerlesiminin kalintilari bulunmaktadir Yerlesimde yapilan arkeolojik kazilarda yerel olarak uretilen canak comlek parcalari ve 18 Gurcu ve 1 Mogol Orta Cag sikkesi ortaya cikarilmistir Mevcut kilisenin daha kesin bir sekilde tarihlendirilmesi guney duvarinda bulunan ve Kralicelerin Kralicesi Rusudan sozlerinin gectigi hatira yazitinin dogru yorumlanmasina baglidir Dimitri Bakradze ve Marie Felicite Brosset gibi daha onceki donemin tarihcileri yazitta gecen Kralice Rusudan i I Demetre nin o 1210 kizi olarak yorumlamislardir ancak Ekvtime Takaisvili nin yazitta gecen kisiyi Rusudan r 1223 1245 ile ozdeslestirmesi daha cok ilgi gormustur Daha yakin zamanlarda Gurand Mcedlidze bahsi gecen Rusudan in Kral II Demetre ni kizi olabilecegini ve kilisenin insaatinin 1282 den daha erken bir tarihte baslamadigini gostermistir Gudarehi Manastiri kraliyetin himayesinde islevini surdurmustur Kral I Simon 1 Ocak 1586 da manastiri Dmanisi Sioni Katedraline bagislamistir 24 Agustos 1643 te Musluman Gurcu Kral Rostom manastiri Baratasvili hanedaninin bir kolu olan Germanozisvili ailesine vermistir Bolgeye yakin yerlerde yasayan koylulerin kullandigi manastir Germanozisvili ailesinin aile manastiri ve mezarligi olarak hizmet vermistir 1756 yilina gelindiginde hem soylu aile hem de manastir onemli olcude onemini yitirmistir surekli savas ve siyasi istikrarsizlik Gudarehi koyunun ve hatta Kvemo Kartli bolgesinin nufusunda kisa surede azalmaya yol acmistir Koyle manastir terk edilmis ve cevredeki bolge dogaya karismistir 19 yuzyilda Gurcu Antikleri bolumu ogrencileri bolgeyi ve manastiri kesfetmistir Kilise 2006 yilinda devlet tarafindan finanse edilen bir programla onarilmistir MimarisiAna kilisenin dogu cephesindeki tas oymalar Ana kilisede bulunan fresklerin kalintilari Gudarehi Manastiri Gudarehi koyunun batisindaki ormanlik bir tepenin uzerindedir Yapilarin cogunun bulundugu kompleks yikik bir duvarla cevrilidir Theotokos un ana kilisesi ek binalar olmadan 16 2 x 9 5 m olculerinde ve duzgunce yontulmus sarimsi tas bloklardan insa edilmis bir salon kilisesi tasarimina sahiptir Dogudaki yarim daire bicimli apsiste son bulan kilisenin tek girisi guneydedir Gurcistan daki daha eski kubbeli kiliselerden esinlenerek yapilmis olan dogu cephesi dekoratif tas oymalarla suslenmistir Giristeki guney duvari Orta Cag Gurcu alfabesi asomtavruli ile yazilmis yedi satirlik bir yazit icermektedir Yazitta mimar Cicaporisdze piskopos Manglisili Anton Kralice Rusudan ve onun cocuklarindan bahsetmektedir Ic kisim kismen yeryuzune inmis Buyuk Meleklerin solmus freskleri ile boyanmistir Fresklere Mikail ve Cebrail i tanimlayan 17 yuzyil Yunan yazitlari eslik etmektedir Ayrica azizler Yorgi Dimitrios ve Theodore un freskleri de bulunmaktadir Sunaktaki duvar resimlerinin uzerinde yer alan Gurcuce duvar yazitlari gunumuzde okunakli degildir 12 yuzyildan kalma ikonostasis tasinin bozulmamis parcalari korunmasi icin Tiflis teki Gurcistan Ulusal Muzesi ne gonderilmistir Kilisenin kuzey ucu apsisli eukterion ile cevrelenmistir Kuzey duvardaki ek binada yer alan 10 ve 12 yuzyildan kalma Gurcuce tas yazitlar gorunuse gore daha eski bir yapinin kalintilaridir Guneydeki baska bir ek yapi gunumuzde harabe olan sutunlu bir nartekstir Kilisenin guneydogusunda dikdortgen planli insa edilmis serbestce duran tastan yapilmis bir can kulesi bulunmaktadir 1278 yilinda tamamlanan yapi Gurcistan daki en eski can kulesidir Iki katli yapinin alt kati aciktir hipostil salonlu ust kati ise sekiz kemerli bir sutun ve onlarin arasinda kalan kucuk bir odaya sahiptir Asomtavruli alfabesiyle yazilmis dogu duvardaki yazit Kral II Demetre ve rahip Abraham i anmaktadir Kaynakca List of Immovable Cultural Monuments PDF Gurcuce National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia 12 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 25 Temmuz 2019 a b Mchedlize Guranda 1986 გუდარეხის მონასტრის ისტორიისათვის History of the Gudarekhi monastery Mravaltavi Gurcuce Cilt 13 ss 53 63 a b c Gamkrelidze Gela Mindorashvili Davit Bragvadze Zurab Kvatsadze Marine Ed 2013 გუდარეხი Gudarekhi Topoarchaeological dictionary of Kartlis tskhovreba The history of Georgia PDF Gurcuce Tiflis Georgian National Museum ss 165 168 ISBN 978 9941 15 896 4 29 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 11 Agustos 2019