Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Selanikli Aziz Dimitrios (Yunanca: Ἅγιος Δημήτριος τῆς Θεσσαλονίκης) milattan sonra 4. yüzyıl başlarında yaşamış bir Hristiyan şehidi ve azizidir.
| Selanikli Aziz Dimitrios | |
|---|---|
 | |
| İman şehidi | |
| Doğum | 270 Selanik |
| Ölüm | 306 Selanik |
| Kutsayanlar | Katolik Kilisesi, Doğu Ortodoks Kilisesi, Anglikan Komünyonu |
| Türbe | Aya Dimitri Kilisesi - Selanik - Yunanistan |
| Yortu | 8 Ekim (Batı Kilisesi); 9 Nisan (Doğu Kilisesi) |
Aziz Dimitrios özellikle Orta Çağ'da ortodoks kilisesi tarafından asker azizler arasında sayılarak büyük saygı görmeye başladı. Sık sık Aziz Yorgi ile eşleştirildi. Doğu Ortodoks kilisesinde ona adanan gün Miladi Takvime göre 26 ekim, jülyen takvimine göre 8 kasımdır. Roma Katolik kilisesinde Sirmium'lu Dimitrios olarak bilinir ve 8 Ekimde anılır.
İsim
Demetrius'un yazımı Antik Yunanca telafüzün romanize edilmiş halidir. Bizans ve modern Yunan telafüzünde ise Dimitrios ya da Demetrios olarak karşılaşmak mümkündür. Türkçede farklı biçimlerde yazılan Dimitrios ismine, Dimitri ve Demetrius olarak da rastlamak mümkündür.
Rusça'da Димитрий Солунский ([dimitri solunski] 'Selanikli Dimitri') olarak bilinir ve yaklaşık 11. yüzyıldan beri Rurik Hanedanı'nın koruyucu azizlerindendir. Hristiyan adı Dimitry olan Kiev'li I. Izlasyav bu azize adanan ilk doğu slav manastırını kurmuştur. Dimitry ismi bugün bile yaygın kullanılan isimler arasındadır.
Bulgar Orthodoks Kilisesi 26 Ekim'de Димитровден (Dimitrovden) olarak, Rumen Ortodoks Kilisesi 26 Ekim'de Sf. Dumitru olarak, Sırp Ortodoks Kilisesi 8 Kasımda Димитрије Mitrovdan olarak, Makedon Ortodoks Kilisesi 8 Kasımda Митровден (Mitrovden) olarak onu anmaktadır.
Arnavut dilinin konuşulduğu Kosova bölgesinde Shmitri, ve Arnavutluk'ta Shën Mitri olarak bilinir. Lübnan'da Mar Dimitri ya da kısaca Mitri olarak bilinir ve Hristiyan lübnanlılar arasında yaygın bir isimdir. İskenderiye Kıpti Ortodoks Kilisesi tarafından "Aziz Selanikli Dimitrios olarak bilinir ve 8 Kasım günü anılır.
Yaşamı
Hayatı hakkında yazılanlar 9. yüzyılda toplanmış olmasına rağmen, daha eski tarihlere uzanan resimleri de vardır. Bu toplanan kayıtlara göre Dimitrios dindar ebeveynlerin çocuğu olarak Selanik'te 270 yılında doğmuştur. Yazılan biyografiler Dimitrios'u senatöryel bir ailenin genç oğlu olarak tanımlamıştır. Diocletianus ve Galerius zamanında Selanik'te yaşanan Hristiyan zulümlerine (Yaklaşık MS 306) karşı savaştığı ayrıca bu kayıtlarda yer alan bilgiler arasındadır. Bu savaşlar çoğu kez 7. yüzyıla ait mozaiklerde de görülebilen bir konu olmuştur.
Azizliğin Kutsanışı
Azizliğin kutsanması yönünde öne sürülen teorilerden birine göre bu ritüel Selanik'in askeri merkez olarak kabul edildiği MS 411 yılında Sirmium'dan Selaniğe geçmiştir. Aziz Dimitrios'un en büyük kilisesi 5. yüzyıl ortalarına tarihlenen Selanik Aya Dimitri Kilisesi'dir. Bu tarihten itibaren Selanik Aziz Dimitrios'un şehrin koruyucu azizi olarak kabul edildiği ve anıldığı şehir olarak kabul edildi.
Azizliğin kutsanışının yaygınlaşması sonrasında, Dimitrios'un şehri sayılan Selanik Balkana yerleşen Slav Halkları'nın saldırıları altında kaldı. Bu süreçte şehrin Dimitrios tarafından korunduğu düşüncesi yaygındır. O tarihten beri Dimitrios hakkında onun Roma ordusunda bir asker olduğu, daha sonra askeri şehit olduğu yönünde iddialar gelmiştir.
Bilimadamlarının iddialarına göre onun ölümünden 4 yüzyıl sonra bile ona ait bir relik yoktu ve Aziz Demitrius Kilisesi içine alışık olmadık bir biçimde "siboryum" adı verilen boş bir türbe inşa edildi. Hala Selanik'te Aziz'e yönelik kalıntılar bulunduğu düşünülse de, bölgenin başpiskoposu John 610 yılında derlediği ilk kitabı Miracles'de açık bir biçimde bu kalıntıların güvenilirliği konusundaki kaygılarını ifade etmiştir. Bu kalıntılar da yine aynı şekilde Selanik Aya Dimitrios Kilisesinde tutulmaktadır. İnanışa göre bu relikler yaydıkları kuvvetli bir mür kokusu sonucunda bulunmuştur. Bu durum daha sonraları aziz'in mür akıtan, mür kokusu yayan gibi anlamlara gelebilecek "Myrovlētēs" (Yunanca: Μυροβλήτης) sıfatı ile anılmasına sebep olmuştur.
Rus Ortodoks Kilisesi'nde Aziz Demetrius adına kutlanan bayramdan önceki cumartesi günleri azizin anma günü olarak kabul edilir. Aynı günde 1380 yılında yapılan Kulikovo Savaşı'nda Dmitri Donskoy emrinde savaşan şehitler de anılır.
İkonografi
Aziz Dimitrios ilk olarak ikon ve mozaiklerde genç bir adam olarak desenli kıyafetler içerisinde ve göğsü üzerinde senato sınıfına ait belirgin bir tablion ile birlikte tasvir edilmeye başlandı. Selanik'e yapılan saldırılar sonucunda mucizevi askeri müdahaleler onun atfedilen özelliklerden birisiydi. Gitgide bir asker olarak düşünülmeye başlandı.10. yy sonlarına tarihlenen Konstantinopolis'te bulunan bir fildişi onu bir piyade askeri olarak tasvir eder. (Metropolitan Museum of Art). 11. yy sonlarına tarihlenen ve Azize Katerina Manastırı'nda bulunan başka bir ikonda ise önceki gibi, sivil bir biçimde tasvir edilmiştir. Bu durum azizlerin tasvir edilmesinde izlenen bir geleneğin sonucu olabilir.
Sina Yarımadası'nda bulunan, haçlı seferleri döneminde kutsal topraklarda çalışan Fransız sanatçı tarafından yapılan bir başka ikon (12. yüzyılın ikinci yarısı) azizin en yaygın tasvir edilme biçimine gözler önüne serer. Sakallı, yaşlı ve siyah bir at üzerinde, beyaz bir at süren sakalsız Aziz Yorgi ile birlikte tasvir edilmiştir. Bu tasvirlerde her iki aziz de birer süvari olarak karşımıza çıkmaktadır. Aziz Yorgi sık sık bir ejderhayı mızraklarken resmedilirken, Dimitrios Hristiyanlara zulm etmekle suçlanan gladyatör Lyaeos ile mücadele içinde resmedilmiştir. Geleneğe göre genelde Dimitrios'dan küçük tasvir edilen Lyaeos sık sık Dimitrios'un altında, yatay bir biçimde yatmış, çoktan yenilmiş biçimde görülebilmektedir. Geleneksel hagiografi'de Dimitrios doğrudan doğruya Lyaeos'u öldürmez, bunun yerine onun öğrencilerinden biri olan Nestor tarafından yenilgiye uğratılır.
Modern Yunan ikonografik geleneğinde Dimitrios arka planda yer alan Beyaz Kule ile birlikte tasvir edilir. Dimitrios'un yaşadığı dönemden yüzyıllar sonra 16. yüzyılda inşa edilmiş olmasına rağmen bu kule Selanik şehrini sembolize eder.
Müzik
1962'de Dimitrios'un şehitliği ve hayatı Yunan besteci Nicolas Astrinidis tarafından yönetilen 90 dakikalık bir oratoryo ile konu geldi. Bu çalışmanın 3 bölümü 26 Ekim 1962'de Selanik'te düzenlenen Demetria Festivalinde ilk kez çalındı. Tüm oratoryo'nun galası 1966 yılında yapıldı ve daha sonra 1985'te Selanik, 1993'te Bükreş'te performanslar ile birlikte sergilendi. Sergilenen performanslar kayıt altına alındı.
Dipnotlar
- ^ a b . 6 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2016.
- ^ . 1 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2016.
- ^ Cormack p. 75
- ^ "Commemorated on October 24". 12 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Şubat 2016.
- ^ "Ilias Chrissochoidis, Nicolas Astrinidis: Life - Works catalog, Stanford, 2012". 12 Şubat 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Şubat 2016.
- ^ "Nicolas Astrinidis, Oratorio Saint Demetrios". 18 Nisan 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Şubat 2016.
Ayrıca bakınız
Aya Dimitri Kilisesi, Aziz Dimitrios'a adanan ana mabed, Selanik'te bulunan bir kilise.
Marko Manastırı, Makedonya - Üsküp yakınlarında bulunan Manastırın katholikon'u Aziz Dimitrios adına inşa ettirilmiştir. Kilisede aziz Dimitrios'un çeşitli tasvirleri bulunur.
Kaynakça
- Roth, Paul W. (1993). Soldatenheilige (Almanca). Graz, Vienna, Cologne: Verlag Styria. ISBN 3-222-12185-0.
- Kloft, Hans (2010). Mysterienkulte der Antike. Götter, Menschen, Rituale (Almanca). Munich: C.H. Beck. ISBN 978-3-406-44606-1.
- Robin Cormack, Writing in Gold, Byzantine Society and its Icons, George Philip, London, 1985. ISBN 0-540-01085-5
- Eugenia Russell, St Demetrius of Thessalonica; Cult and Devotion in the Middle Ages, Peter Lang, Oxford, 2010. ISBN 978-3-0343-0181-7
- James C. Skedros, Saint Demetrios of Thessaloniki: Civic Patron and Divine Protector 4th-7th Centuries CE, Trinity Press International, 1999. Summarized in Harvard Theological Review 89:410 (1996). in JSTOR
- James C. Skedros, "Response to David Woods" Harvard Theological Review 93:3:235 (July 2000). at JSTOR
- Kurt Weitzmann in The Icon, 1982, Evans Brothers Ltd, London, ills. pp. 32,51,220 (trans of Le Icone, Montadori 1981), ISBN 0-237-45645-1
- David Woods, "Thessalonica's Patron: Saint Demetrius or Emeterius?" Harvard Theological Review 93:3:221-234 (July 2000). at JSTOR free copy 22 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- David Woods, bibliography on St. Demetrius 23 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Selanikli Aziz Dimitrios Yunanca Ἅgios Dhmhtrios tῆs 8essalonikhs milattan sonra 4 yuzyil baslarinda yasamis bir Hristiyan sehidi ve azizidir Selanikli Aziz DimitriosAziz Dimitrios 15 yy ikonu Rus Devlet Muzesi Saint Petersburg Iman sehidiDogum270 SelanikOlum306 SelanikKutsayanlarKatolik Kilisesi Dogu Ortodoks Kilisesi Anglikan KomunyonuTurbeAya Dimitri Kilisesi Selanik YunanistanYortu8 Ekim Bati Kilisesi 9 Nisan Dogu Kilisesi Aziz Dimitrios ozellikle Orta Cag da ortodoks kilisesi tarafindan asker azizler arasinda sayilarak buyuk saygi gormeye basladi Sik sik Aziz Yorgi ile eslestirildi Dogu Ortodoks kilisesinde ona adanan gun Miladi Takvime gore 26 ekim julyen takvimine gore 8 kasimdir Roma Katolik kilisesinde Sirmium lu Dimitrios olarak bilinir ve 8 Ekimde anilir IsimDemetrius un yazimi Antik Yunanca telafuzun romanize edilmis halidir Bizans ve modern Yunan telafuzunde ise Dimitrios ya da Demetrios olarak karsilasmak mumkundur Turkcede farkli bicimlerde yazilan Dimitrios ismine Dimitri ve Demetrius olarak da rastlamak mumkundur Rusca da Dimitrij Solunskij dimitri solunski Selanikli Dimitri olarak bilinir ve yaklasik 11 yuzyildan beri Rurik Hanedani nin koruyucu azizlerindendir Hristiyan adi Dimitry olan Kiev li I Izlasyav bu azize adanan ilk dogu slav manastirini kurmustur Dimitry ismi bugun bile yaygin kullanilan isimler arasindadir Bulgar Orthodoks Kilisesi 26 Ekim de Dimitrovden Dimitrovden olarak Rumen Ortodoks Kilisesi 26 Ekim de Sf Dumitru olarak Sirp Ortodoks Kilisesi 8 Kasimda Dimitriјe Mitrovdan olarak Makedon Ortodoks Kilisesi 8 Kasimda Mitrovden Mitrovden olarak onu anmaktadir Aziz Dimitrios 18 yy Walters Sanat Muzesi Arnavut dilinin konusuldugu Kosova bolgesinde Shmitri ve Arnavutluk ta Shen Mitriolarak bilinir Lubnan da Mar Dimitri ya da kisaca Mitriolarak bilinir ve Hristiyan lubnanlilar arasinda yaygin bir isimdir Iskenderiye Kipti Ortodoks Kilisesi tarafindan Aziz Selanikli Dimitrios olarak bilinir ve 8 Kasim gunu anilir YasamiHayati hakkinda yazilanlar 9 yuzyilda toplanmis olmasina ragmen daha eski tarihlere uzanan resimleri de vardir Bu toplanan kayitlara gore Dimitrios dindar ebeveynlerin cocugu olarak Selanik te 270 yilinda dogmustur Yazilan biyografiler Dimitrios u senatoryel bir ailenin genc oglu olarak tanimlamistir Diocletianus ve Galerius zamaninda Selanik te yasanan Hristiyan zulumlerine Yaklasik MS 306 karsi savastigi ayrica bu kayitlarda yer alan bilgiler arasindadir Bu savaslar cogu kez 7 yuzyila ait mozaiklerde de gorulebilen bir konu olmustur Azizligin KutsanisiAzizligin kutsanmasi yonunde one surulen teorilerden birine gore bu rituel Selanik in askeri merkez olarak kabul edildigi MS 411 yilinda Sirmium dan Selanige gecmistir Aziz Dimitrios un en buyuk kilisesi 5 yuzyil ortalarina tarihlenen Selanik Aya Dimitri Kilisesi dir Bu tarihten itibaren Selanik Aziz Dimitrios un sehrin koruyucu azizi olarak kabul edildigi ve anildigi sehir olarak kabul edildi Azizligin kutsanisinin yayginlasmasi sonrasinda Dimitrios un sehri sayilan Selanik Balkana yerlesen Slav Halklari nin saldirilari altinda kaldi Bu surecte sehrin Dimitrios tarafindan korundugu dusuncesi yaygindir O tarihten beri Dimitrios hakkinda onun Roma ordusunda bir asker oldugu daha sonra askeri sehit oldugu yonunde iddialar gelmistir Bilimadamlarinin iddialarina gore onun olumunden 4 yuzyil sonra bile ona ait bir relik yoktu ve Aziz Demitrius Kilisesi icine alisik olmadik bir bicimde siboryum adi verilen bos bir turbe insa edildi Hala Selanik te Aziz e yonelik kalintilar bulundugu dusunulse de bolgenin baspiskoposu John 610 yilinda derledigi ilk kitabi Miracles de acik bir bicimde bu kalintilarin guvenilirligi konusundaki kaygilarini ifade etmistir Bu kalintilar da yine ayni sekilde Selanik Aya Dimitrios Kilisesinde tutulmaktadir Inanisa gore bu relikler yaydiklari kuvvetli bir mur kokusu sonucunda bulunmustur Bu durum daha sonralari aziz in mur akitan mur kokusu yayan gibi anlamlara gelebilecek Myrovletes Yunanca Myroblhths sifati ile anilmasina sebep olmustur Aziz Dimitrios un Selanik Aya Dimitri Kilisesi nde bulunan relikleri Rus Ortodoks Kilisesi nde Aziz Demetrius adina kutlanan bayramdan onceki cumartesi gunleri azizin anma gunu olarak kabul edilir Ayni gunde 1380 yilinda yapilan Kulikovo Savasi nda Dmitri Donskoy emrinde savasan sehitler de anilir IkonografiAziz Dimitrios ilk olarak ikon ve mozaiklerde genc bir adam olarak desenli kiyafetler icerisinde ve gogsu uzerinde senato sinifina ait belirgin bir tablionile birlikte tasvir edilmeye baslandi Selanik e yapilan saldirilar sonucunda mucizevi askeri mudahaleler onun atfedilen ozelliklerden birisiydi Gitgide bir asker olarak dusunulmeye baslandi 10 yy sonlarina tarihlenen Konstantinopolis te bulunan bir fildisi onu bir piyade askeri olarak tasvir eder Metropolitan Museum of Art 11 yy sonlarina tarihlenen ve Azize Katerina Manastiri nda bulunan baska bir ikonda ise onceki gibi sivil bir bicimde tasvir edilmistir Bu durum azizlerin tasvir edilmesinde izlenen bir gelenegin sonucu olabilir Sina Yarimadasi nda bulunan hacli seferleri doneminde kutsal topraklarda calisan Fransiz sanatci tarafindan yapilan bir baska ikon 12 yuzyilin ikinci yarisi azizin en yaygin tasvir edilme bicimine gozler onune serer Sakalli yasli ve siyah bir at uzerinde beyaz bir at suren sakalsiz Aziz Yorgi ile birlikte tasvir edilmistir Bu tasvirlerde her iki aziz de birer suvari olarak karsimiza cikmaktadir Aziz Yorgi sik sik bir ejderhayi mizraklarken resmedilirken Dimitrios Hristiyanlara zulm etmekle suclanan gladyator Lyaeos ile mucadele icinde resmedilmistir Gelenege gore genelde Dimitrios dan kucuk tasvir edilen Lyaeos sik sik Dimitrios un altinda yatay bir bicimde yatmis coktan yenilmis bicimde gorulebilmektedir Geleneksel hagiografi de Dimitrios dogrudan dogruya Lyaeos u oldurmez bunun yerine onun ogrencilerinden biri olan Nestor tarafindan yenilgiye ugratilir Modern Yunan ikonografik geleneginde Dimitrios arka planda yer alan Beyaz Kule ile birlikte tasvir edilir Dimitrios un yasadigi donemden yuzyillar sonra 16 yuzyilda insa edilmis olmasina ragmen bu kule Selanik sehrini sembolize eder Dimitrios ikon Metropolitan Museum of ArtMuzik1962 de Dimitrios un sehitligi ve hayati Yunan besteci Nicolas Astrinidis tarafindan yonetilen 90 dakikalik bir oratoryo ile konu geldi Bu calismanin 3 bolumu 26 Ekim 1962 de Selanik te duzenlenen Demetria Festivalinde ilk kez calindi Tum oratoryo nun galasi 1966 yilinda yapildi ve daha sonra 1985 te Selanik 1993 te Bukres te performanslar ile birlikte sergilendi Sergilenen performanslar kayit altina alindi Dipnotlar a b 6 Subat 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Subat 2016 1 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Subat 2016 Cormack p 75 Commemorated on October 24 12 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Subat 2016 Ilias Chrissochoidis Nicolas Astrinidis Life Works catalog Stanford 2012 12 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Subat 2016 Nicolas Astrinidis Oratorio Saint Demetrios 18 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Subat 2016 Ayrica bakinizAya Dimitri Kilisesi Aziz Dimitrios a adanan ana mabed Selanik te bulunan bir kilise Marko Manastiri Makedonya Uskup yakinlarinda bulunan Manastirin katholikon u Aziz Dimitrios adina insa ettirilmistir Kilisede aziz Dimitrios un cesitli tasvirleri bulunur KaynakcaRoth Paul W 1993 Soldatenheilige Almanca Graz Vienna Cologne Verlag Styria ISBN 3 222 12185 0 Kloft Hans 2010 Mysterienkulte der Antike Gotter Menschen Rituale Almanca Munich C H Beck ISBN 978 3 406 44606 1 Robin Cormack Writing in Gold Byzantine Society and its Icons George Philip London 1985 ISBN 0 540 01085 5 Eugenia Russell St Demetrius of Thessalonica Cult and Devotion in the Middle Ages Peter Lang Oxford 2010 ISBN 978 3 0343 0181 7 James C Skedros Saint Demetrios of Thessaloniki Civic Patron and Divine Protector 4th 7th Centuries CE Trinity Press International 1999 Summarized in Harvard Theological Review 89 410 1996 in JSTOR James C Skedros Response to David Woods Harvard Theological Review 93 3 235 July 2000 at JSTOR Kurt Weitzmann in The Icon 1982 Evans Brothers Ltd London ills pp 32 51 220 trans of Le Icone Montadori 1981 ISBN 0 237 45645 1 David Woods Thessalonica s Patron Saint Demetrius or Emeterius Harvard Theological Review 93 3 221 234 July 2000 at JSTOR free copy 22 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde David Woods bibliography on St Demetrius 23 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde