William Adolphe Bouguereau 30 Kasım 1825 19 Ağustos 1905 Fransız akademik ressamıydı Klasik konuların modern yorum

William-Adolphe Bouguereau (30 Kasım 1825 - 19 Ağustos 1905) Fransız akademik ressamıydı. Klasik konuların modern yorumlarını kadın vücudunu vurgulayarak resim yaptı. Gerçekçi tür resimlerinde mitolojik konuları kullandı.

William-Adolphe Bouguereau
Kendi portresi (1879)
Genel bilgiler
Doğum adı	William-Adolphe Bouguereau
Doğum	30 Kasım 1825 La Rochelle, Fransa
Ölüm	19 Ağustos 1905 (79 yaşında) La Rochelle, Fransa
Uyruk	Fransız
Alanı	Resim
Katıldığı akımlar	Gerçekçilik
Ünlü yapıtları	Venüs'ün Doğuşu Bohem

İmzası

Hayatı boyunca Fransa ve Amerika Birleşik Devletleri'nde popüler oldu, sayısız resmi ödül aldı. Eserlerine en yüksek ücretler ödendi. Kendi kuşağının mükemmel salon ressamı olarak, Empresyonist avangard kesim tarafından kötülendi. Yirminci yüzyılın başlarında Bouguereau ve sanatı, kısmen değişen zevkler nedeniyle halkın gözünden düştü.

1980'lerde figür resmine olan ilginin yeniden canlanması, Bouguereau ve eserlerinin yeniden keşfine yol açtı.

822 adet tablo yaptı ama pek çoğunun nerede olduğu bilinmemektedir.

19. yüzyılın birçok ressamı gibi Bouguereau da biçem konusunda kendini eğitti. Resim yapmaya başlamadan önce nesnenin geçmişini iyice gözden geçirir ve resmin sayısız taslağını yapardı.

İlk resimlerinin çoğu klasik tarih ya da mitolojiden alınan çıplak figürler ve dinsel konulardı. Özellikle köy çocuklarını konu alan çalışmalarıyla tanınan sanatçı güzel köy çocukları çizdiği için romantik ressam olarak görülürdü. Çocuk portrelerindeki sıcaklığı, klasiklere olan bağlılığı ve usta renk kullanımı Bouguereau‘un resimlerinin en dikkat çekici yanlarıdır.

Hayatı ve kariyeri

William-Adolphe Bouguereau, 30 Kasım 1825'te Fransa'nın La Rochelle kentinde şarap ve zeytinyağı ticaretiyle uğraşan bir ailenin çocuğu olarak doğdu. Théodore Bouguereau (1800 doğumlu) ve Marie Bonnin (1804) oğulları William’ı bir Katolik olarak yetiştirildi. Ağabeyinin adı Alfred ve yedi yaşındayken ölen küçük kız kardeşinin adı ise Marie idi.

Aile 1832'de Saint-Martin-de-Ré'ye taşındı.

1834'te Kitty adlı başka bir kardeşi daha doğdu. Bouguereau on iki yaşındayken rahip olan amcası Eugène ile kalmak için Mortagne-sur-Gironde'ye gitti. Doğaya, dine ve edebiyata aşık olmuştu.

1839'da Katolik kolejinde rahiplik okumak için Pons'a gönderildi. Burada Jean Auguste Dominique Ingres tarafından eğitim görmüş Louis Sage, kendisine çizim ve resim yapmayı öğretti. Bouguereau, Bordeaux'da oturan ailesine dönmek için çalışmalarını isteksizce bıraktı. Orada yerel sanatçı Charles Marionneau ile tanıştı.

Kasım 1841'de Belediye Çizim ve Resim Okulu'na başladı. Bouguereau aynı zamanda dükkanda yardımcı olarak çalıştı, litografları renklendirdi ve kromolitografi kullanılarak küçük resimler yaptı. Kısa sürede sınıfının en iyi öğrencisi oldu ve Paris'te sanatçı olmaya karar verdi. Çalışmalarına para bulmak için üç ayda 33 kadar yağlıboya portre yapıp sattı. Tablolarında imzası yoktu ve yalnızca birinin izini sürülebildi.

1845'te amcasıyla daha çok vakit geçirmek için Mortagne'a döndü. Mart 1846'da yirmi yaşında Paris'e geldi.

*Égalité devant la mort* (*Ölümden Önce eşitlik*), 1848, tuval üzerine yağlıboya, 141 × 269 cm (55.5 × 105.9 inç), Orsay Müzesi, Paris. *Eşitlik*, École des Beaux-Arts de Paris'ten iki yıl sonra Bouguereau'nun 23 yaşındayken yaptığı ilk büyük resmidir.

Bouguereau, École des Beaux-Arts'ın öğrencisi oldu. Resmi çizim eğitimini tamamlamak için anatomik diseksiyonlara katıldı, tarihi kostümleri inceledi ve arkeoloji okudu. Akademik tarzda resim eğitimi aldığı François-Édouard Picot'un stüdyosuna kabul edildi. Dante ve Virgil Cehennemde (1850), neo-klasik eserlerinin ilk örneklerindendir.

Akademik resim, tarihi ve mitolojik konuları önemli statüye aldı ve Bouguereau, resmi derslere ek olarak, ilk elden Rönesans sanatçılarını, başyapıtlarını ayrıca Yunan, Etrüsk ve Roma antik eserlerini inceleyebileceği ve kendisine İtalya, Roma'daki Villa Medici'de üç yıllık ikamet sağlayacak olan Prix de Rome'u kazanmaya karar verdi.

Villa Medici, Roma 1851–1854

Genç sanatçı Prix de Rome yarışmasına Nisan 1848'de girdi. Çalışma başladıktan kısa bir süre sonra Paris'te isyanlar oldu ve Bouguereau, Ulusal Muhafızlara kaydoldu. Başarısız ödül kazanma girişiminden sonra 1849'da yarışmaya tekrar girdi. 106 gün süren yarışmanın ardından yine yarışmayı kazanamadı. Üçüncü denemesi Nisan 1850'de Dante ve Virgil ile başarısız şekilde başladı ancak beş ay sonra Çoban Zenobia'yı Araxes Kıyılarında Buluyor tablosu için ortak birincilik ödülü kazandığını duydu..

Diğer kategori kazananlarıyla birlikte aralık ayında Roma'ya doğru yola çıktı ve nihayet Ocak 1851'de Villa Medici'ye ulaştı. Bouguereau, şehri keşfederken eskizler ve suluboyalar yaptı. Ayrıca, kariyerinin geri kalanı için konu seçimini etkileyen klasik edebiyat okudu.Napoli, Capri, Amalfi ve Pompeii'yi gezdi. Hâlâ Roma'da yaşıyor ve ders çalışmak için çok çalışıyordu, 1852'de İtalya'da daha çok keşif vardı. Tüm geleneksel sanatlara karşı güçlü bir hayranlığı olmasına rağmen, özellikle antik Yunan heykeli, Leonardo da Vinci, Raffaello Sanzio, Michelangelo, Titian, Peter Paul Rubens ve Delacroix'a tapıyordu.

Nisan 1854'te Roma'dan ayrıldı ve La Rochelle'e döndü.

Kariyerinin yüksekliği

*Periler ve Satir*, 1873, tuval üzerine yağlıboya, 260 × 180 cm (102.4 × 70.9 in), Clark Sanat Enstitüsü

Geleneksel akademik tarzda resim yapan Bouguereau'nun eserleri, tüm çalışma hayatı boyunca Paris Salonu'un yıllık sergilerinde sergilendi. Erken bir yorumcu, "M. Bouguereau'nun doğal bir içgüdüsü ve dış hat (kontur) bilgisi var. İnsan vücudunun eurythmie'si onu düşündürüyor ve bu türde eskilerin ve on altıncı yüzyılın sanatçılarının ulaştığı mutlu sonuçları hatırlamakta., M. Bouguereau onların ayak izlerini takip etmeye çalıştığı için sadece tebrik edilebilir ... Raphael eskilerden ilham aldı ... ve kimse onu orijinal olmamakla suçlamadı." dedi.

Raphael Bouguereau'nun gözdesiydi ve bu eleştiriyi büyük bir iltifat olarak aldı. Raphael'in Galatea'nın Zaferi nin eski-usta kopyasını tamamlayarak Prix de Rome'nun gerekliliklerinden birini yerine getirmişti. Eserlerinin çoğunda, kompozisyon, biçim ve konu konusunda aynı klasik yaklaşımı izledi. Bouguereau'nun zarif kadın portreleri, kısmen bir bakıcıyı güzelleştirirken aynı zamanda onun benzerliğini koruyabildiği için çok çekici olarak kabul edildi.

Bouguereau, hayatının çoğunu Paris'te geçirmesine rağmen, meslek hayatı boyunca tekrar tekrar La Rochelle'e döndü. Doğduğu şehirde saygı gördü ve yerel vatandaşlardan dekorasyon siparişleri aldı. 1870'lerin başından itibaren, o ve ailesi her yazı La Rochelle'de geçirdi. 1882'de kiralamak yerine bir ev ve yerel çiftlik binaları satın almaya karar verdi. O yılın ağustos ayına kadar, ailenin kalıcı yazlık yeri Verdière sokağındaydı. Sanatçı burada birkaç tabloya başlamış ve Paris'teki atölyesinde tamamlamıştır.

Bouguereau, Villa Medici konutundan sonra gelişti. 1854-55'te Angoulins'deki bir kuzenin büyük evinde, mevsimleri resmeden dört büyük figür tablosu da dahil olmak üzere bir köşkü dekore etti. İtalya'da tahakkuk eden borçları ödemek ve beş parasız annesine yardım etmek için başka siparişler almaktan mutluydu. Bir konağı dokuz büyük kinayeli figür resmiyle süsledi. 1856 yılında Devlet Güzel Sanatlar Bakanlığı ona İmparator Napolyon III, "Tarascon Tufanının Kurbanlarını Ziyaret Ediyor" adlu resmin siparişini verdi. Saint-Clotilde'deki şapel için süslemeler vardı. 12 Temmuz 1859'da Légion d'honneur'nu aldı. Bu zamana kadar Bouguereau, gerçekçi ve kırsal konularla daha kişisel resimler üzerinde çalışmak için tarih resminden ve uzun siparişlerden uzaklaşıyordu.

1850'lerin sonlarına doğru Salonlar'da resimlerini sergileyen sanatçılardan resimlerini satın alanlara yardım eden sanat simsarlarıyla ve özellikle Paul Durand-Ruel'le (sonraları İzlenimcilerin destekleyicisi oldu) güçlü bağlantılar kurmuştu.

Durand-Ruel sayesinde Bouguereau, daha sonra sıklıkla Bouguereau ile karşılaştırılan Hugues Merle ile tanıştı. Salonlar her yıl 300,000'den fazla insanı kendine çekti ve resmi sergilenen sanatçılara değerli tanıtım sağladı. Bouguereau'nun ünü 1860'larda İngiltere'ye kadar uzandı.

1863 Salonunda üç resmi gösterildi. Holy Family 25 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Şimdi Chimei Müzesi'ndedir), resmi Tuileries'deki dairesine asan karısı İmparatoriçe Eugenie'ye sunan III. Napolyon'a satıldı.

Şok edici çıplak "Yıkanan" (1864), Belçika'nın Ghent kentinde bir sergiye verildi. Müthiş başarılı oldu ve müze tarafından büyük bir para karşılığında satın alındı. Bu arada William, Bordeaux'daki Grand Théâtre'de dört yıl süren dekoratif çalışmalar yaptı.

1875'te asistanlarıyla birlikte La Rochelle şapeli tavanında çalışmaya başladı ve sonraki altı yıl boyunca bakır üzerine altı resim yaptı. 1875 yazında şehre yerleştirildikten sonra, en büyük dini resimlerinden biri olan ve oğlu Georges'u anmak için "1876 Salonu"' nda sergilenen Pietà'ya başladı.

Bouguereau, Hollanda Kralı III. William’ın emriyle Mayıs 1876'da Het Loo Sarayı'na gitti. Kral sanatçıya hayran kaldı ve birlikte samimi zamanlar geçirdiler.

Mayıs 1878'de Paris Evrensel Sergisi Fransız eserlerini sergilemek için açıldı. Bouguereau, yeni çalışması Nymphaeum da dahil olmak üzere on iki resmini buldu ve sahiplerinden ödünç aldı.

Bouguereau, tür resimleri ve mitolojik konuları çıplak kadın şekline odaklanan hem pagan hem de hıristiyan klasik konuların modern yorumları olan sadık bir gelenekçi ressamdı. Resimlerinin idealleştirilmiş dünyası tanrıçalara, su perilerine, yıkananlara, çoban kızlarına ve madonnalara, dönemin zengin sanat destekçilerine hitap edecek şekilde hayat verdi.

Bouguereau, ayrıntılı karakalem çalışmaları ve yağlı boya eskizleri de dahil olmak üzere tablo yapmak için geleneksel yöntemleri kullandı ve dikkatli yöntemi, insan şeklinin hoş ve doğru şekilde yapılmasıyla sonuçlandı. Özellikle ten, el ve ayak resimleri çok beğenildi. Ayrıca kayıp masumiyeti anlatan "kırık testi" gibi eski ustaların dini ve erotik sembolizmin faydalandı.

Bouguereau, özel evleri ve kamu binalarını süslemek için birçok sipariş aldı ve bu erken döneminde prestijine ve şöhretine katkı yaptı. Bu tür siparişlerde olduğu gibi, bazen kendi tarzında resim yapar bazen de mevcut grup tarzına uyardı. Ayrıca müşterilere satmak için kendi halk resimlerinde de indirimler yaptı, "Duyuru" (1888) bunun bir örneğidir. Aynı zamanda başarılı bir portre ressamıydı ve zengin müşterilerin resimlerinin çoğu özel kişilerce satın alındı.

Académie Julian

1860'lardan itibaren Bouguereau, dünyanın dört bir yanından kadın ve erkek sanat öğrencilerine ders ve tavsiye verdiği Académie Julian ile yakından ilişkiliydi. Birkaç on yıl boyunca yüzlerce, hatta binlerce öğrenciye çizim ve resim öğretti. Birçoğu, bazen onun akademik tarzını izleyerek ve diğer durumlarda Henri Matisse gibi buna isyan ederek kendi ülkelerinde sanat kariyeri yaptı.

İlk karısının ölümünden sonra en ünlü öğrencisi Elizabeth Jane Gardner ile evlendi.

Bouguereau Akademi'den birçok onursal ödül aldı: 1876'da Hayat Üyesi (ing: a Life Member) oldu; 1885'te Büyük Şeref Madalyası aldı, 1885'te Légion d'honneur Komutanlığına atandı; ve 1905'te Legion of Honor'un Büyük Subayı oldu.

1875'te, Ecole des Beaux-Arts'dan (Türkçe: Güzel Sanatlar Okulu) bağımsız bir karma sanat kurumu olan "Académie Julian"'da, giriş sınavı ve cüzi ücret olmadan çizim öğretmeye başladı.

Eşleri ve çocukları

Bouguereau'nun karısı Elizabeth Jane Gardner'ın portresi, Chimei müzesi, Tainan, Tayvan

1856'da William, modellerinden biri olan Lisle-en-Rigault'dan 19 yaşındaki Nelly Monchablon ile yaşamaya başladı. Evlilik dışı birlikte yaşayan çift ilişkilerini sır olarak sakladı. İlk çocukları Henriette, Nisan 1857'de doğdu; Georges Ocak 1859'da doğdu. Üçüncü çocuk Jeanne, 25 Aralık 1861'de doğdu. Çift, 24 Mayıs 1866'da sessizce evlendi (birçoğu zaten evli olduklarını zannediyordu). Sekiz gün sonra Jeanne verem'den öldü.

Yas tutan çift La Rochelle'e gitti ve Bouguereau 1868'de onun bir resmini yaptı. Dördüncü bir çocuk olan Adolphe (Paul olarak bilinir), Ekim 1868'de doğdu. 15 yaşındayken Georges'un sağlığı bozuldu ve annesi onu Paris'in kötü havasından uzaklaştırdı. Ancak 19 Haziran 1875'te öldü.

Nelly'nin 1876'da Maurice adında beşinci çocuğu oldu ancak sağlığı giderek kötüleşiyordu ve doktorlar onun tüberküloza yakalandığından şüpheleniyorlardı. 3 Nisan 1877'de Nelly ve bebeği Maurice'de iki ay sonra öldü.

Sanatçı, on yıldır tanıdığı bir öğrenci olan Elizabeth Jane Gardner ile evlenmeyi planladı, ancak annesi bu fikre karşı çıktı. Nelly'nin ölümünden kısa bir süre sonra, Bouguereau'ya yaşamı boyunca yeniden evlenmeyeceğine dair yemin ettirdi. Annesinin ölümünden ve on dokuz yıllık bir nişandan sonra o ve Gardner, Haziran 1896'da Paris'te evlendi.

Karısı, onun özel sekreteri olarak çalışmaya devam etti ve ev personelinin işlerini düzenlemeya yardım etti. Oğlu Paul, 1899'un başlarında tüberküloza yakalandı; Paul üvey annesi ve Bouguereau güneydeki Menton'a gittiler. Kalışları uzadığında, sanatçı resim yapmak için bir oda buldu.

Paul Nisan 1900'de babasının evinde 32 yaşında öldü; Bouguereau beş çocuğundan dördünü kaybetmişti, sadece Henriette ondan daha uzun yaşadı. Sonuna kadar kocasıyla birlikte olan Elizabeth, Ocak 1922'de Paris'te öldü.

Evleri

Bouguereau, Mart 1846'da Paris'e geldiğinde 5 rue Corneille'deki Hotel Corneille'de oturuyordu. 1855'te Roma'da kaldıktan sonra, 27 rue de Fleurus'ta yaşadı ve ertesi yıl dairesinin yakınında, 3 rue Carnot'ta dördüncü katta bir stüdyo kiraladı.

Nelly ile evlendiği 1866 yılında, Notre-Dame-des-Champs sokağında geniş bir arsa satın aldı ve en üst katta stüdyosu olan büyük bir ev tasarlaması için bir mimar görevlendirildi. Aile, 1868'de beş hizmetçiyle ve her gün ziyarete gelen annesi Adeline ile birlikte artık buraya yerleşmişti. Bouguereau hayatının geri kalanını burada ve La Rochelle'de geçirdi.

Sonraki yılları ve ölümü

Bouguereau, genellikle bir yılda yirmi veya daha fazla şövale resmi tamamlayan, titiz bir ressamdı. Hayatının alacakaranlık yıllarında bile, haftanın altı günü resimleri üzerinde çalışmak için şafakta kalkar ve akşam gün batana kadar resim yapmaya devam ederdi. Hayatı boyunca en az 822 resim yaptığı bilinmektedir. Bu resimlerin birçoğu kaybolmuştur. Hayatının sonlarına doğru sanatına olan aşkını şöyle anlatmıştır: "Her gün atölyeme neşeyle gidiyorum; karanlık yüzünden akşamları ise durmak zorunda kaldığımda ertesi sabahın gelmesini zar zor bekliyorum ... eğer kendimi sevgili resmime veremezsem perişan olurum."

1905 baharında Bouguereau'nun Paris'teki evi ve stüdyosu soyuldu. 19 Ağustos 1905'te 79 yaşında, Bouguereau La Rochelle'de kalp hastalığından öldü. Doğduğu kasabayı hüzün sardı. Katedralde bir ayinden sonra, cesedi ikinci bir tören için Paris'e giden bir trene konuldu. Bouguereau, Nelly ve çocukları ile birlikte Montparnasse Mezarlığı'ndaki aile kabristanında toprağa verildi.

Ünlü eserleri

Depictions of women in classical themes
Masumiyet (1893)
Soir, Akşam veya Akşam Ruh Hali (1882)
L'Aurore veya Şafak (1881)
Bacchante (1894)
Psyche'nin Kaçırılması (1895)
Ruh ve Aşk Tanrısı (1889)

Çıplak kadın tasvirleri
Yıkanan or Baigneuse (1879)
Banyodan sonra (1875)
Dalga (1896)
Baigneuse (1870)
İki Yıkanan (1884)

Yapıtlarından bazıları

Dante et Virgille en Enfer (1850)
Venüs'ün Doğuşu (1879)
Oturan Nü (1884)
Dikiş (1889)

Kaynakça

^ Wissman, Fronia E. (1996). Bouguereau. San Francisco: Pomegranate Artbooks. s. 10. ISBN .
^ ^a ^b ^c ^d Glueck, Grace (6 Ocak 1985). . The New York Times. 14 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2013.
^ ^a ^b Ross, Fred. . Art Renewal. 18 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2013.
^ ^a ^b Wissman 1996, p. 11.
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Bartoli, Damien and Ross, Frederick C. William Bouguereau: His Life and Works, 2010.
^ ^a ^b Vachon, Marius, William-Adolphe Bouguereau (2018), pp. 241–244 (in German)
^ . www.musee-orsay.fr. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ ^a ^b ^c Andrews, Gail (2011). Birmingham Museum of Art: Guide to the Collection. Londra: D Giles Ltd. ss. 222-223. ISBN .
^ Wissman 1996, p. 24.
^ Wissman 1996, p. 25.
^ Wissman 1996, p. 13.
^ Wissman 1996, p. 70.
^ Wissman 1996, p. 14.
^ Wissman 1996, p. 112.
^ Wissman 1996, p. 60.
^ Wissman 1996, p. 31.
^ Wissman 1996, p. 103.
^ Wissman 1996, p. 16.
^ "Ministère de la Culture et de la Communication, Base Léonore, Archives Nationales". 2 Kasım 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Haziran 2022.
^ Collier, Peter; Lethbridge, Robert (1994). Artistic Relations: Literature and the Visual Arts in Nineteenth-century France. Londra: Yale University Press. s. 50. ISBN . 28 Haziran 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Haziran 2022.
^ Wissman 1996, p. 110.
^ ^a ^b Wissman 1996, p. 15.
^ Wissman 1996, p. 114.

William-Adolphe Bouguereau hakkında daha fazla bilgi edinin
	Commons'ta dosyalar

Fransız ressam ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[wissman-1] Wissman, Fronia E. (1996). Bouguereau. San Francisco: Pomegranate Artbooks. s. 10. ISBN .

[glueck-2] Glueck, Grace (6 Ocak 1985). . The New York Times. 14 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2013.

[ross-3] Ross, Fred. . Art Renewal. 18 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2013.

[wissman-11-4] Wissman 1996, p. 11.

[ReferenceA-5] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Bartoli, Damien and Ross, Frederick C. William Bouguereau: His Life and Works, 2010.

[MV-6] Vachon, Marius, William-Adolphe Bouguereau (2018), pp. 241–244 (in German)

[7] . www.musee-orsay.fr. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[andrews-8] Andrews, Gail (2011). Birmingham Museum of Art: Guide to the Collection. Londra: D Giles Ltd. ss. 222-223. ISBN .

[9] Wissman 1996, p. 24.

[10] Wissman 1996, p. 25.

[11] Wissman 1996, p. 13.

[12] Wissman 1996, p. 70.

[13] Wissman 1996, p. 14.

[14] Wissman 1996, p. 112.

[15] Wissman 1996, p. 60.

[16] Wissman 1996, p. 31.

[wssman-103-17] Wissman 1996, p. 103.

[Wissman_1996,_p._16-18] Wissman 1996, p. 16.

[Léonore-19] "Ministère de la Culture et de la Communication, Base Léonore, Archives Nationales". 2 Kasım 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Haziran 2022.

[ARLVAF-20] Collier, Peter; Lethbridge, Robert (1994). Artistic Relations: Literature and the Visual Arts in Nineteenth-century France. Londra: Yale University Press. s. 50. ISBN . 28 Haziran 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Haziran 2022.

[21] Wissman 1996, p. 110.

[Wissman_1996,_p._15-22] Wissman 1996, p. 15.

[23] Wissman 1996, p. 114.