Bu maddede yeterince bilgilendirici olmayan ve karşı savunmasız olan kullanılmıştır.Ekim 2023) () ( |
Realizm veya Gerçekçilik, 19. yüzyılda ortaya çıkan bir sanat akımıdır. Bu yüzyılda gerçekleşen endüstriyel gelişmeler, toplumsal sınıfların belirginleşmesi, insanları duygular dünyasından gerçekler dünyasına itmiştir. Sanatçılar da bu gelişmelere tepki olarak Realist (gerçekçi) çalışmalar gerçekleştirmeye başladılar. Realizm, konuların idealist bir tarzda ele alındığı Romantizm’e bir tepki olarak başladı. Realistler sıradan veya gerçekçi temaları ortaya koyabilmek için teatral dramadan ve sanatın klasik formlarından uzaklaşma eğiliminde oldular.
Plastik sanatlar
Gerçekçi resim özellikle 17.yy da etkilerinin görüldüğü Barok dönemden çok sonra kavramlaşmış ve temel ilkeleriyle ortaya çıkmıştır. Ancak Barok dönemde natüralizmle beraber realizmin izlerini, Caravaggio’da ya da Hollanda Barokun’da belirginleşmiş olan “tür resminde” (janr resmi) bulabiliriz. Gerçekçilik, 19.yy'ın başlarında hakim sanat anlayışları haline gelecek Neo-klasik ekolle Romantizme tepki olarak doğmuştur. Realist resim, konusunu ne Rokoko’nun ele aldığı aristokrat elit çevrelerin yaşamlarından, ne Neo-klasik ekolün Antik Yunan ve Antik Roma’dan kalma idealize edilmiş epik hikâyelerinden, ne de Romantik resmin sıklıkla işlediği sıra dışı, olağanüstü olaylardan, egzotik sahnelerden almıştır. Realistler, bunların aksine kimilerince “sıradan insanlar” olarak tanımlanan geniş köylü, işçi, emekçi; üretici sınıfların sıradan yaşamlarını konu edinmiştir.
Resimde Gerçekçiliğin tam da 1848 devrimleri sonrasında belirmesinin rastlantısal olmadığı bilinmektedir. Özellikle 1848 sonrası geniş halk tabakalarının, emekçi sınıfların politik arenada daha aktif rol oynadığı yıllar olmuştur. 1. Napolyon’un yenilgisiyle kıta Avrupası’nda sonlandığı düşünülen Cumhuriyet'in devrimlerle yeniden talep edilmesi ve uygulamaya geçilmesi, Fransa da değişen siyasi atmosferle beraber kültürel-sanatsal yapıyı etkilemiştir. Bu değişen sosyo-politik atmosferin içinde “Gerçekçilik” kavramı, ressam Courbet’nin kaleminden bir manifestoyla resmiyet kazanmıştı. Her ne kadar Gerçekçilik teriminin ilk görüldüğü yer, kelimenin bir doktrini tanımlamak için kullanıldığı 1826'da Mercure français du XIXe siècle'de olsa da sanat alanında Gustave Courbet, gerçekçi estetiği bilinçli olarak ilan eden ve uygulayan ilk sanatçıydı. Eserleri Salon sergisine (1855 Exposition Universelle) kabul edilmeyince ressam Courbet, “Le Pavillon du Realism” (Gerçekçilik Pavyonu) adlı sergi ile Salon sergisinin yanında tablolarını sergilemişti. Gerçekçilik terimi sanat alanında Courbet’nin kendi sergisine “gerçekçi” “Le Pavillon du Realism” (Gerçekçilik Bağımsız Sergisi) adını vermesiyle kullanılmaya başlanmıştır. Fransa'da Gerçekçilik savunucuları, akademilerin Klasisizm ve Romantizmin idealize edilmiş kurgularını reddetmişlerdir. Aynı çizgi, peyzaj alanında da Gerçekçilerin manzarada yapaylığı ortadan kaldırmak adına doğal gerçekliği bulmanın peşine düşmeleriyle görünür. Peyzaj alanında Courbet’nin destekçileri Barbizon Okulu sanatçıları olmuştur. Ayrıca tıpkı Courbet gibi toplumsal gerçekliği gözler önüne seren ve üretici sınıfları betimleyen eserleriyle Jean-François Millet ve Honoré Daumier'de Realist resmin ilk önemli temsilcilerinden sayılırlar.
J.F. Millet, şehir hayatından çok köylü yaşamını kadrajına almış, emekçi köylülerin, tarım işçilerinin çalışma hayatlarını idealize etmeden tablolarında yansıtmıştır. İnsan doğa ilişkisini de konu edinmiş; köylülerin, toprakla ilgilenenlerin zor ve sıkıntılı yaşamlarına eğilmiştir. Kırsal alandaki köylülerin yoksulluğu, “” adlı eserde vurgulanmıştır. Eser, 1957’de sergilendiğinde kimi çevrelerce pek hoşnut karşılanmamış, “yıkıcı” olarak yorumlanmıştır. Paul de Saint Victor adlı bir eleştirmenin bu eser hakkındaki yorumları, eseri aşağılayıcı, küçük düşürücü ifadelerle doludur. Örneğin yorumunda şu ifadelere yer vermiştir: “Üç başak toplayıcısı müthiş bir görünüşe sahip, Fukaralığın Üç Perisi olarak poz veriyorlar... çirkinlikleri ve iğrençlikleri rahatsız edici.” (Griselda Pollock, Millet, Londra 1977, s. 17)
Honoré Daumier, Paris dergilerinde düzenli olarak yayınlanan hicivli siyasi karikatürlerle ün kazandı. Daha sonra litografiye ve nihayet resme yöneldi. Kentsel yaşam sahneleri, bir baskı ustası olarak deneyiminden kaynaklanan basitleştirilmiş, akıcı ve doğrusal bir kaliteye sahiptir. Yeni müreffeh burjuvaziyle alay ederek ya da toplumun en alt sınırlarından insanları sempati ile sunarak resmetmiştir. Karikatürlerinden ötürü yargılanıp ceza alınca resme yönelmiştir. Bu dönemde toplumun üretici sınıflarını betimleyerek Courbet’nin başlattığı gerçekçi sanat anlayışını kendi fırçasından eserler vererek devam ettirmiştir.
Fransa’da doğan ve Avrupa'nın diğer ülkelerine yayılan gerçekçi sanat hareketi 1870'lerden sonra da Fransa'da etkisini göstermeye devam etmiştir. Gerçekçi resim sanatının bu üç büyük isminden sonra adları anılan diğer Fransız gerçekçileri şunlardır: Jules Breton, Jules Bastien-Lepage, , Émile Friant, William-Adolphe Bouguereau, Rosa Bonheur, . Courbet'nin 1851'de Belçika'yı ve 1869'da Almanya'yı ziyaret etmesi, Menzel, W. Leibl, Jozef Israels ve NJ Grigorescu gibi çok sayıda yabancı ressamın Paris'e yaptığı ziyaretler ve uluslararası sergiler sayesinde gerçekçi resim anlayışının diğer ülkelere yayılması sağlandı.
Gerçekçilik zaman için de farklı kollara ayrılarak, yeni ifade biçimleriyle çeşitlenmiştir. Öncelikle temel ayrım natüralizmle olmuş. Her ne kadar başlangıçta natüralizmle keskin bir biçimde ayrılmasalar da gerçekçi sanatçı yine de yüzeysel gerçekliğin ötesini sezinlemiştir. Örneğin gerçekçilerden özellikle de Barbizon Okulu'nundan etkilenen İzlenimciler toplumun iç çelişkilerini çözmeye çalışan gerçekçilikten çok yüzeydeki görünen gerçekliği yansıtmaya amaçlayarak resimde natüralist anlayışın temsilcileri olmuştur. Gerçekçi anlayış, edebiyatın yanı sıra plastik sanatlarda da farklı türlere ayrılmıştır: Toplumsal Gerçekçilik, Sosyalist Gerçekçilik, Yeni Nesnellik gibi... Her ne kadar gerçekçilik adını almış olsa da Hiperrealizm ya da Fotorealizm de natüralist sanat anlayışına yakın bir plastik sanatlar akımıdır.
İtalya
İtalya'da 19..yy ikinci yarısı içinde gerçekçilik birçok ressam için temel ilham kaynağı olmuş, bu sanat anlayışında eserler vermişlerdir. Empresyonizmin bir emsali olarak da görülen “” ismiyle bilinen çağdaş İtalyan resim hareketi, Fransız gerçekçiliği ile özdeşleşmiştir. İtalya'da gerçekçi temalar Giuseppe Pellizza da Volpedo, , , , ve Macchiaioli ressamlarından örneğin: , , , tarafından ele alındı. 20.yy İtalya'sında realizm akımını takip eden ressamlardan en bilineni eserlerinde dışavurumcu bir üslupla gerçekçi anlayışı sentezlemiş olan Renato Guttuso'dur
Hollanda - Belçika
Hollanda’da realizmin izlerini görebiliriz ayrıca Van Gogh da sanat hayatının başlangıcında gerçekçiliğin etkisinde kalmış ve bu türden eserler vermiştir. Hollanda’da Lahey Okulu terimi, esas olarak 1870 ile 1920 yılları arasında çalışan ve merkezi Lahey'de olan bir grup Hollandalı sanatçıya atıfta bulunur. Lahey Okulu özellikle Fransız Barbizon okulundan etkilenen ve onlar gibi açık havada peyzaj resimler yapan ressamlardan oluşur. İçlerinde Van Gogh’un kuzeniyle evlenmiş olan ressam Anton Mauve’de yer alır. Mauve peyzajla beraber pastoral bir atmosfer de köylü betimlemeleri de yapacaktır. Van Gogh'un sanat hayatının başlangıcında da Anton Mauve’nun etkisi büyüktür. Van Gogh, Mauve’nin atölyesinde resimler yapmış ve boya eğitimi almıştır. Van Gogh ayrıca Millet’nin eserlerinden içerik ve üslupsal olarak etkilenmiş, o da Millet gibi köylüleri, emekçi sınıftan insanları betimleyen gerçekçi anlayışta yapıtlar üretmiştir.
Belçika’da gerçekçi anlayışın 19.yy da ki ilk önemli temsilcisi kuşkusuz heykeltıraş-ressam ’dir. Gustave Courbet’nin Taş kırıcılar adlı eserle karşılaşması sanat hayatını derinden etkilemiştir. Eserin etkisiyle heykel sanatından çok resim sanatına önem vermiştir. Maden sahneleri, madenci betimlemeleriyle ünlü sanatçı bu konu dahilinde ilerleyen zamandan heykellerde üretmiştir. Ayrıca Belçikalı ressam 'da gerçekçi geleneğe bağlı dışavurumcu üslupta eserler vermiştir. Örneğin: "Grev Akşamı" (1893), Göçmenler (1896).
Almanya
Alman gerçekçiliği genellikle 1850'den 1900'e toplumsal gerçekliğe objektif yaklaşan, çağın tanığı olan ve halk tabakalarına eserlerinde yer vererek baskın Romantik eğilimden kopan bir dizi Alman sanatçının eserlerini tanımlamak için kullanılır. Alman romantizminin etkisinin yitirilmeye başlandığı noktada, yani 19.yy’ın ikinci yarısında Fransız realist ressamların eserleri özellikle de Courbet’nin realist anlayışı burada bazı ressamlarda etkisini göstermiştir. Caspar David Friedrich gibi sanatçıların duygusal yoğunluğunu reddeden Alman realistleri, gündelik hayatın sahnelerine ve gerçekliğin doğasına dair araştırmalara yöneldiler.
Fransa'daki 1848 Devrimi'nin Almanya'da yansımaları oldu ve onlarca yıllık siyasi pasifliğin ardından, sanayi çağının başladığını açık bir şekilde ilan eden ülke çapında bir huzursuzluk dalgası yayıldı. Yeni standartlar bulma çabasıyla geçmişe dönen 19. yüzyıl başlarının idealizmi, yerini yeni bir gerçekçiliğe bıraktı ve bu, kısa sürede edebiyat ve güzel sanatlar için kabul edilen tema haline geldi. 1839'da 'nin fotoğrafı icadıyla, sanatçının gözleri, şimdiye kadar önemsiz ve dolayısıyla temsil edilmeye değer olmadığı için reddedilen nesnel gerçekliğin değerine açıldı. Estetik ve tarihi idealler reddedildi ve bunların yerine yeni bir idealler dizisi koymak istemeyen realist sanatçılar, resimlerini yalnızca gerçekte var olanı temsil etmeye adadılar.
19.yy Alman realizminde öne çıkan iki isim Adolph von Menzel ve ’dı. Onların yanı sıra “Leibl-Kreis” (Leibl Topluluğu, Leibl Topluluğu) adı verilen ve Wilhelm Leibl ile çalışmalar yürüten ressamlar, , , , and ’nın da adlarını anmak gerekir.
Adolph Menzel – Eisenwalzwerk, (Demir Haddehanesi ), 1872-75 adlı eseri, sıcak bir fırının üzerinde çalışan demir işçileri kalabalığını; yoğun chiaroscuro ile empresyonist duman geçişlerini birleştirir. Sanatçı bu çalışma sahnesinde işin zorluğunu, çalışanlarda bıraktığı etkiyi, mekânın ve ışığın dramatizasyondan yararlanarak saf, yalın ve objektif bir dille anlatmaya çalışmıştır. Her ne kadar Fransız realistlerinin etkisi altında kalmış olsa da gerçekçi resimlerden daha çok tarihi türde ve anıtsal eserler vermiştir.
Almanya Berbling'deki köy kilisesinde bir sıra halinde oturan üç nesil Alman köylüsünü tasvir eden Kilisede Üç Kadın (Die drei Frauen in der Kirche) Wilhelm Leibl’ın en ünlü eserlerinden biridir. Leibl bu ve bunun benzeri Almanya da köy ve kasaba halkını tasvir ettiği eserler üretmiştir. Münih’te Courbet’nin resim sergisini gezen ve Courbet’le de tanışan Wilhelm Leibl’ın sanatsal çizgisini geliştirmesinde bu tanışma etkili olmuştur., ve Leibl’la beraber Bernried'deki yürüyüşler sırasında birlikte manzara resimleri yapmışlardır. Özellikle Leibl etkisiyle gerçekçi ve izlenimci sanat anlayışına yönelmişlerdir. Daha sonra ile tanışan topluluk; Leibl, Trübner, Schuch, Lang ve Thoma birlikte "Leibl Topluluğu" olarak bilinen sanatçı grubunun çekirdeğini oluşturacaktır.
Almanya'da realizm 20.yy da Modernizmin etkisiyle farklı form arayışlarına başvuran ekspresyonist akımla bütünleşti. Yeni Nesnellik Alman sanat hareketi içinde, Almanya'da Birinci Dünya Savaşı sonrası dönemdeki sinizmi ve hayal kırıklığını ifade etmek için gerçekçi bir tarzda çalıştı. 20.yy'ın ilk yarısında Almanya'da gerçekçiliğin izlerine Yeni Nesnellik akımının temsilcilerinde özellikle Otto Dix'in ve George Grosz'un ve yine ekspresyonizmden etkilenmiş kadın ressam ve heykeltıraş Käthe Kollwitz'in eserlerinde rastlanabilir.
Britanya
Britanya'da Birleşik Krallık'ın resim sanatında usta sanatçılar çıkarması romantik akımdan sonra da devam etmiştir. Gerçekçiliğin adaya etkisi büyük olmuş bir sonraki kuşağa sesini duyuran Ön-Rafaelloculuk sanatçılarında bile gerçekçi sanat anlayışının izleri görülmüştür. 19.yy İngiliz resminde gerçekçi türde resimler vermiş başlıca ressamlar arasında; Ford Madox Brown, Hubert von Herkomer, , , William Holman Hunt, ayrıca ressamlarından , , , , sayılabilir.
Kır sahneleri ve taşra insanının tasvirleri hem İngiltere'de hem de sanayileşen Avrupa'da oldukça popüler bir konu haline geldi.Barbizon Okulu'nun ve gerçekçilerin etkisiyle birçok sanatçının ve öğrencinin kırsalda çalışmaya başlamaları taşra insanlarıyla tanışmalarına sağladı.Cornwall'daki , taşra hayatının kaba basitliğini gözler önüne seren Jules Bastien-Lepage tarzından büyük ölçüde etkilenmişti. Newlyn Okulu tarafından tanıtılan teknikler ve Edgar Degas'nınkiler gibi diğer benzer Fransız izlenimci stilleri, Walter Sickert gibi ülkenin başka yerlerindeki ressamlar tarafından da benimsendi.
Sosyal konuların tasvir edildiğinde eserler sayıca artmaya başlamıştı. 1874 Kraliyet Akademisi yaz gösteriminde, toplam 1.433 olan eserlerin yaklaşık dörtte birinin gerçekçi türde eserler olduğundan söz etmektedir Treuherz.
Gerçekçi ve natüralist yorumlara Ön-Rafaelloculuk ressamlarının işlerinde de rastlanabilir. Bu hareketin ressamları eserlerinde biçimsel olarak detaycı bir tasvirin peşinde koşmuşlardır
Bir İngiliz resim hareketi olan Ön-Raphaelocu Kardeşliğin en bilinen isimlerinden biri Ford Madox Brown ‘un bazı eserleri bu türün içine (gerçekçiliğe) dahil edilebilir. Öte yandan Ön-Rafaeloculuk’un Ortaçağ kültürüne yaptığı vurgu, doğanın bağımsız gözlemini önemseyen gerçekçilik ilkeleriyle çatışıyordu. Ön Raphaelite Kardeşliği ilk aşamalarında, iki çıkarımın birbiriyle tutarlı olduğuna inanıyordu, ancak daha sonraki yıllarda hareket bölündü ve iki ayrı yöne doğru ilerledi. Realistler, Hunt ve John Everett Millais tarafından yönetilirken, “Ortaçağcılar” Dante Gabriel Rossetti ve takipçileri ve William Morris tarafından yönetildi. Özellikle William Holman Hunt’ın aslını yakalamaya çalışan pastoral yaşam tasvirleri sanatçının gerçekçi bil dil tutturmasını sağlamıştır. Britanya resminin öncü ressamlarından Ford Madox Brown’un Emek/Work ve İngiltere’nin Sonu /The Last of England adlı resimleri, Ada ülkesinin en bilinen gerçekçi eserleri olmuştur. “İngiltere’nin Sonu” ülkesini son kez gören göçmen çifte odaklanmıştır. Eserde ön planda yer alan figürlerin, yeni bir ülkeye göç etmek zorunda kalmaları, yüzlerindeki melankolik ifadeyle yansıtılmış. Emek/Work adlı eserde sanatçı iki ayrı sınıfı yol işçilerini ve burjuvaziyi aynı kadrajda sahnelemiştir.
1873'te, 1880'lerde daha da kötüleşen ekonomik bunalımın ardından Herkomer, işsiz insanların iş bulmak için yollara düştüğünü gördü. 1885'te Hubert von Herkomer'ın yaptığı “Zor Zamanlar" adlı resim, bir taşra yolunda iş bulmak için bekleyen bir işçiyi, eşi ve yanında iki küçük çocuğu ile birlikte tasvir etmektedir.
Herkomer'in bir önemli gerçekçilikle ilintili eseri dramatik bir tablosu, kendi deneyimlerine dayanan ve göçmenleri 1855'ten 1892'ye kadar giriş limanı olan New York'ta Castle Gardenda, kümelenmiş yeni bir yaşam umuduyla gösteren 1884 tarihli “Batı'ya Sürükleniş'tir/Pressing to the West”. Ayrıca Grev(1891) adlı eser Herkomer'in gerçekçi çizgiye sadık kaldığı en önemli eserlerdendir.
1869'da, sosyal reformcu tarafından haftalık olarak yayınlanan resimli bir dergi olan The Graphic dergisinin kadrosuna katıldı. Sonraki beş yıl boyunca Holl, dergideki hikâyeleri anlatmak için kullanılan bir dizi resim üretti. Frank Holl, dergide ve Hubert von Herkomer gibi siyasi bağlılığını paylaşan diğer genç sanatçılarla birlikte çalıştı. Üç adam genellikle gravürlerini büyük ölçekli yağlı boya tablolar olarak yeniden işlediler ve birlikte gerçekçi hareketinin bilinen örneklerini ürettiler. Frank Holl 'un The Graphic için yaptığı görevlerden biri bir ziyaret içeriyordu. Oradayken bir kadın ve çocuklarının bir mahkûmu ziyaret ettiğini gördü. Daha sonra bu olayı, çoğu eleştirmenin Holl'un en iyi tablosu Newgate: Committed for Trial adlı eserinin konusu olarak kullandı. Holl, esaret duygusunu yakalama çabasıyla Newgate Hapishanesi'yle ilgili resmi “Newgate, Committed for Trial”ı boyar. Bir eleştirmen şöyle yazmıştır: "Bu güzel eserdeki karakterler o kadar gerçektir ki (Newgate: Committed for Trial), yıkılmış hırslar, kırılan ev bağları, küçümsenen ve ayaklar altına alınan bağlılık hakkında anlatılacak bir hikâye olduğunu hissettiriyor".
Rusya
Gerçekçilik, 1870 yılında Saint Petersburg'da kurulan ve özellikle köylülerin çağdaş yaşam koşullarını ve manzaraları tasvir eden resimlerin gezici sergileriyle aydınlanmayı teşvik eden bir grup sanatçı olan Peredvizhniki'nin çabalarıyla Rusya’da popüler hale geldi. 1830'larda (1757'de kurulan) Rus Sanat Akademisi, Rus ressamlarını eğitim için yurt dışına göndermeye başladı. Bununla birlikte, gerçek anlamda ulusal bir resim geleneği, 1870'lere kadar “Gezginler” in ortaya çıkmasıyla başlamadı. Rusya'nın en yetenekli sanat öğrencilerinden bazılarının 1863'te İmparatorluk Sanat Akademisi'nin muhafazakarlığına karşı küçük bir isyan, Gezgin Sanat Sergileri Derneği'nin oluşmasına yol açtı.
18. yüzyılın ortalarından itibaren, Rus resim ve heykel okulu, Sankt-Peterburg'daki İmparatorluk Sanat Akademisi tarafından kontrol ediliyordu. II. Aleksandr'ın "Büyük Reformlar" ının görece liberal atmosferinde, bazı sanatçılar arasında Sanat Akademisi'nin geleneksel muhafazakâr tavrına karşı artan bir hoşnutsuzluk vardı. 1863'te Akademi'deki bir grup öğrenci, yıllık Altın Madalya resim yarışması için önerilen konuya isyan etti: "Odin'in Valhalla'ya Girişi". Bu mitolojik fantezinin, sanatsal ilgilerini gerektirdiğine inandıkları Rusya'nın gerçek hayatından çok uzak olduğunu hissettiler. Akademiden on üç ressam ve bir heykeltıraş istifa etti. Akademiden çekildikten kısa bir süre sonra, bu "On üç Yarışmacı" bir Sanatçılar Kooperatifi Topluluğu kurdu. 1870'te "Gezgin Sanat Sergileri Derneği"ni kurdular ve "Peredvijniki" ("Geziciler" veya "Gezginler") olarak tanındılar. Daha geniş bir izleyici kitlesine ulaşmak isteyen topluluk üyeleri sosyal / politik reformu vaaz etmek ve yolda tamamlanan eserlerin sanat sergilerini düzenlemek için Rusya'yı dolaştı. Gezginler, kendilerini popülist temalara adadılar. Erişilebilir bir gerçekçi tarzda boyanmış ve sanatlarının sosyal reform için bir araç olarak hizmet edebileceğine ve ulusal bir bilincin gelişimini destekleyebileceğine inanıyordu. Peredvijniki'nin kurucuları Avrupa sanat hareketlerinin bilincinde olsalar da, kendi gündemleri Rusya ile ilgiliydi. Temalar Rus köylüsü, Rus manzarası ve Rus ruhban sınıfıydı. Ancak geziciler sadece resim yapmayı seçtikleri konularda değil, aynı zamanda izleyicilere ulaşma biçiminde de yenilikçiydiler. Daha önce önemli sanat sergileri Moskova ile sınırlıydı. ve St. Petersburg, ancak artık bu gezici grupla ittifak kuran sanatçılar, daha önce sahip olduklarından çok daha geniş bir kitleye ulaşma fırsatı buldular.
19.yy Rus gerçekçiliği edebiyat ve resimde aynı dönemlere Gezgin ressamlar sanat hareketi her ne kadar ülkenin resmi sanat anlayışı neo-klasizme tepki olarak ortaya çıksa da, içlerinden hepsi gerçekçi sanat anlayışına yönelmedi. İvan Şişkin gibi peyzaj ressamı ya da Vasili Surikov gibi tarihi konuları ele alan ressamlar da vardı. Ancak önemli bir kesimi ya kısmen ya da tamamen gerçekçi temaları seçti. Bu ressamlar içinde başlıca isimler: İlya Repin, Konstantin Savitski, Vasily Perov, , , Antonina Rjevskaya, , , , , , Abram Arkhipov, , , , , , sayılabilir.
19.yy Rus gerçekçiliği denilince resim dalında kuşkusuz en önce anılan isim İlya Repin’dir. Repin’in Volga'da Sal Çekicileri(1870-73), adlı eseri ise Rusya da realist resmin sembol eserlerindendir. Sanatçının Geziciler grubuna katılmadan önce yaptığı ve ilk profesyonel işi olarak gördüğü yapıtı önce Rusya’da ve daha sonra ötesinde ses getirmiştir. İçlerinde Dostoyevski’nin de olduğu birçok yazar hakkında yazılar yazmıştı. Benzeri biçimde Parti (1883), (1880-83), (1880-89) adlı eserler de ressam tarafından gerçekçi çizgiye bağlı kalınarak yapılmış eserlerdi. Gezicilerin içinde de yer alan bir diğer önemli 19.yy gerçekçi ressamı Vasili Perov’dur. Köylülerin, emekçilerin gündelik yaşamdan sahneleri yanı sıra, onların yaşamış olduğu trajediyi de konu edinmiştir. Ressam ayrıca eserlerinde, zengin-yoksul ayrımına, sınıf farkına da dikkat çekmiştir. Gerçekçi anlayışla ele aldığı başlıca eserleri arasında; (1868), (1870), (1870), Defin, (1865), (1862) yer alır. Konstantin Savitski’de demiryolu işçilerini, savaşa gönderilen yoksul halktan insanları, kır emekçilerini, köylüleri konu edinen eserler vermiştir. Başlıca eserleri arasında: (1874), (1888), (1878), Kaçak(1883) sayılabilir. , okul-öğrenci temalı eserleriyle özellikle kırsal kesimde yaşayan yoksul köylü çocukların eğitim kurumlarıyla olan ilişkisine odaklanmıştır. ve Antonina Rzhevskaya; adlı kadın gezgin ressamlar, çocuk temalı eserler ortaya koymuşlardır. Vladimir Makovsky, Nikolay Kasatkin, Vassily Maximov, Grigoriy Myasoyedov, Abram Arhipov, Kārlis Hūns, Nikolai Dmitriyevich Kuznetsov, Rafail Levitsky, Illarion Pryanishnikov, Alexei Stepanov, Nikolai Yaroshenko, köy ve kasabalardaki, çiftçilerin, balıkçıların, ormancıların, madencilerin, göçebe çingenelerin, emekçi ve orta sınıftan insanların, genellikle gündelik yaşamlarını konu edinen eserler üretmişlerdir. Öte yandan geziciler sadece seçtikleri konuları itibarıyla Rusya resim sanatında mevcut alışkanlıkları, gelenekleri kırmamışlardı. Ayrıca eserlerinde konu edindikleri Rus emekçi sınıfıyla buluşacak gezici sergilerler düzenleyerek de belirli kalıpları yıkmışlardı.
20.yy'da ise Ekim Devrimiyle beraber Rus gerçekçiliği, başka bir boyut kazanmıştır. Devrimle beraber sosyalist bir perspektife sahip ressamların ilk örnek aldığı ressamlar gezicilerdi. Edebiyatta Maksim Gorki'nin eserleri, resimde ise gezicilerin gerçekçi eserleri, sosyalist gerçekçilik anlayışının referansları olmuştur.
Edebiyat
Edebiyatta realizm ya da gerçekçilik, bir estetik ve edebî kavram olarak 19. yüzyıl ortalarında Fransa'da ortaya çıkmıştır. Nasıl ki romantizm klasisizme bir başkaldırı niteliğinde ise gerçekçilik yani realizm, hem klasisizme hem de romantizme karşı bir akım olarak ortaya çıkmış, başta Aleksandr Puşkin olmak üzere öncü Rus yazarlarla birlikte Rus edebiyatında yaygınlaşmıştır.
Akımın ilk teorisyeni olarak görülen Jules-Français Champfleury'ye göre edebiyatta bir hareket olarak gerçekçilik 1848 sonrası bir fenomen haline geldi. Champfleury'nin açıklamasına göre edebiyatta realizm, objektif gerçekliği yeniden üretmeyi amaçlar ve romantik idealizasyon ya da dramatizasyon yapmadan, özellikle orta ya da alt sınıf toplumlar arasında günlük, sıradan faaliyetleri ve yaşamı göstermeye odaklanır.
Tiyatro
Tiyatroda realizm akımı, 19. yüzyıl tiyatrosunda gözlenen, günlük yaşama ilişkin ayrıntıların oyun metinlerine daha çok yansıması sonucunu doğuran bir sanat akımı olarak ortaya çıkmıştır. Egemen sınıfı değerlerine, dünya görüşüne ve ahlak anlayışına olduğu kadar, toplumsal düzenin işleyişine de eleştirel bir karşı çıkış getirmiş olan gerçekçi toplumsal oyunlardır. Gerçekçi tiyatro taraftarı olan sanat insanları romantizm akımını eleştirerek, bilimin çağdaş başarısına ayak uydurmanın gerekliliğini savunurlar.
Sosyalist Gerçekçilik
Sosyalist Gerçekçilik, 1934 yılında Maksim Gorki tarafından 1. Sovyet Yazarlar Birliği Kurultayında ilan edilen sanat yöntemi ve yönüdür. Kuramsal kaynakları Rus devrimci demokratlara ve Marksçı felsefeye dayanan Sosyalist gerçekçilik, Sovyetler Birliği'nde devrim döneminin sanatı haline gelmiştir. Eleştirel gerçekçilik, bir bütün olarak burjuva edebiyatı ve sanatı bulunduğu çevrenin toplumsal gerçekliğinin bir eleştirisini de birlikte getirir. Sosyalist gerçekçilik ise, bir bütün olarak toplumcu sanat ve edebiyatın, sanatçının ya da yazarın, emekçi sınıfının ve doğmakta olan toplumcu düzenin amaçlarıyla temelde uyumlu olduğunu gösterir. Bu ayrılığın, yalnızca anlatım biçimlerinin değil, yeni bir tutum sonucu olduğu gerçeği, Josef Stalin zamanında yöneticilerin sanat işlerine sık sık karışmaları yüzünden gölgelenmekteydi. Yöntemsel açıdan eleştirel gerçekçiliğin bir sonraki aşamasını gösteren Sosyalist gerçekçilik, Sovyet edebiyatının ve edebiyat eleştirisinin temel yöntemi olarak sanatçılardan gerçeğe bağlı, doğru, tarihsel somut bir aktarımının yapılmasını savunur.
Bu sanat akımının özünde anlayışı vardır.
Sinema
İtalyan Yeni Gerçekçiliği (İtalyanca: Neorealismo), II. Dünya Savaşı sonlarında İtalya'da ortaya çıkan bir sinema akımı oldu. Genelde kabul gören kanıya göre akımı başlatan film Roberto Rossellini'nin 1945 yılında çektiği Roma, Açık Şehir (Roma, Città Aperta) iken akımın son filmi de Vittorio De Sica'nın 1952 tarihli Umberto D.'sidir. Bazı eleştirmenler akımın başlangıcı olarak Luchino Visconti'nin Tutku (Ossessione) filmini gösterirler. Yine bir kısım eleştirmenlere göre Federico Fellini'nin 1954 tarihli filmi Sonsuz Sokaklar (La Strada) da bu akıma dâhil edilir. Bu akımın kabaca 1944 ila 1954 yılları arasında etkili olduğu kabul edilmekle birlikte, sonraki yıllarda da birçok İtalyan filminde ve yer yer diğer ülke sinemalarında da az veya çok etkileri izlenmeye devam etti.
Ardından 1950 sonları ve 1960'lı yıllarda, kısmen İtalyan Yeni Gerçekçiliği akımından etkilenen bir grup Fransız film yapımcısı için eleştirmenler tarafından Yeni Dalga Fransızca: la Nouvelle Vague olarak tanımlanmıştır. Yeni Dalga terimi hiçbir zaman örgütlü bir hareket haline gelmemiş olsa da, Yeni Dalga akımını benimseyen film yapımcıları kendilerinden emin bir biçimde klasik film formunu reddetmeleri ve tabuları yıkma cesaretleriyle öne çıktılar.
Şiirsel Gerçekçilik 1930'larda Fransa'da ortaya çıkmış ve II. Dünya Savaşı'nın sonuna dek etkisini sürdürmüştür. Fransa'da da etkisini tüm ağırlığıyla gösteren 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı'ın bir sonucu olarak yaşanan toplumsal ve siyasi kargaşa ortamında bu yeni sinema akımı doğdu. Çalışan sınıfların sorunlarını, bireyin mutsuzluğuna ve çaresizliğine vurgu yaparak ABD Kara filmlerine benzer çarpıcı bir atmosfer içinde karamsar bir üslupla ve şiirsel bir duyarlılıkla anlatan ve "Şiirsel Gerçekçilik" adı verilen bu tarz Fransa'da popüler oldu.
Opera
Bu alt başlığın geliştirilmesi gerekiyor. |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Realizm (19.yy 2. yarısı)". Arkhe Sanat. 24 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Aralık 2018.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Aralık 2020.
- ^ https://niltablo.com/realizm-resim-akimi/[]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Aralık 2020.
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 28 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Aralık 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Aralık 2020.
- ^ https://archive.today/20040619160826/http://www.st-andrews.ac.uk/~waste/timeline/story-pic1.html
- ^
- ^ a b c "Arşivlenmiş kopya". 30 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ocak 2021.
- ^ Norman,, Geraldine (1977). Nineteenth-century Painters and Painting: A Dictionary/Geraldine Norman (İngilizce). Thames and Hudson. s. 240. ISBN .
- ^ https://www.sothebys.com/en/auctions/ecatalogue/2017/european-art-n09940/lot.35.html
- ^ https://artintheblood.typepad.com/art_history_today/2018/03/the-romantic-artist-society-romanticism-realism-in-the-19th-century-8.html
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Eylül 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Aralık 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Aralık 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Aralık 2020.
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 10 Mart 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Aralık 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Aralık 2020.
- ^ Forster-Hahn 2001, p. 155
- ^ Bahns et al. 1994, p. 73.
- ^ a b Warner, Malcolm (1996). The Victorians: British Painting 1837-1901. Washington, D.C.: National Gallery of Art. . OCLC 59600277
- ^ a b Warner, Malcolm (1996). The Victorians: British Painting 1837-1901. Washington, D.C.: National Gallery of Art. . OCLC 59600277.
- ^ a b https://www.latimes.com/archives/la-xpm-1988-02-01-ca-26642-story.html
- ^ Thema Larousse: Tematik Ansiklopedi. c. 5.s.289Materyal Türü: KitapDil:TurkishBaskı/Yayın Bilgisi:[İstanbul]: Milliyet, 1994. Konular: Ansiklopediler ve sözlükler, Türkçe.Encyclopedias and dictionaries, Turkish.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ocak 2021.
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 13 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ocak 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Şubat 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Şubat 2021.
- ^ a b c "Arşivlenmiş kopya". 2 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Şubat 2021.
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 13 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Şubat 2021.
- ^ Bolton, Roy. Russia & Europe in the Nineteenth Century. London: Sphinx Books, 1999.
- ^ Champfleury, Jule-Français (1857). Le Realisme (Fransızca). Paris: Michel Lévy. s. 2.
- ^ Campbell, Donna M. "Realism in American Literature" (İngilizce). Wsu.edu. 14 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Aralık 2018.
- ^ "Metropolitan Museum of Art" (İngilizce). Metmuseum.org. 2 Haziran 2014. 13 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Aralık 2018.
- ^ "Realism definition of Realism in the Free Online Encyclopedia". Encyclopedia2.thefreedictionary.com. 2000. 9 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Aralık 2018.
- ^ a b . www.etiyatro.net. 18 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2018.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Aralık 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Aralık 2018.
- ^ "Sinemada Akımlar 3: Yeni Gerçekçilik Akımı". Fil'm Hafızası. 31 Ocak 2014. 10 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Aralık 2018.
- ^ Ulusoy Önbayrak, Nilay. "Sanatta Gerçeklik İçerisinde İtalyan Yeni Gerçekçiliği". Dergipark. 4 Nisan 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Aralık 2018.
- ^ . Limonluk.net. Mayıs 2008. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2018.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Realizm (sanat) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddede yeterince bilgilendirici olmayan ve baglanti olumune karsi savunmasiz olan yalin URL ler kullanilmistir Maddenin dogrulanabilir kalmasini ve maddede tutarli bir kaynak biciminin surdurulebilmesini saglamak adina lutfen bunlari tamamlayin Ekim 2023 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Realizm veya Gercekcilik 19 yuzyilda ortaya cikan bir sanat akimidir Bu yuzyilda gerceklesen endustriyel gelismeler toplumsal siniflarin belirginlesmesi insanlari duygular dunyasindan gercekler dunyasina itmistir Sanatcilar da bu gelismelere tepki olarak Realist gercekci calismalar gerceklestirmeye basladilar Realizm konularin idealist bir tarzda ele alindigi Romantizm e bir tepki olarak basladi Realistler siradan veya gercekci temalari ortaya koyabilmek icin teatral dramadan ve sanatin klasik formlarindan uzaklasma egiliminde oldular Realizm akiminin yaraticisi ve terimi literature kazandiran ressam olarak un kazanan Fransiz ressam Gustave Courbet in Gunaydin Bay Courbet adli realist eseri 1854 Plastik sanatlarFransiz ressam Gustave Courbet nin adli eseri Jean Francois Millet nin adli eseri Jules Breton 1859 Honore Daumier 1863 Orsay MuzesiSaman Tarlasi Jules Bastien Lepage 1877 Orsay Muzesi Gercekci resim ozellikle 17 yy da etkilerinin goruldugu Barok donemden cok sonra kavramlasmis ve temel ilkeleriyle ortaya cikmistir Ancak Barok donemde naturalizmle beraber realizmin izlerini Caravaggio da ya da Hollanda Barokun da belirginlesmis olan tur resminde janr resmi bulabiliriz Gercekcilik 19 yy in baslarinda hakim sanat anlayislari haline gelecek Neo klasik ekolle Romantizme tepki olarak dogmustur Realist resim konusunu ne Rokoko nun ele aldigi aristokrat elit cevrelerin yasamlarindan ne Neo klasik ekolun Antik Yunan ve Antik Roma dan kalma idealize edilmis epik hikayelerinden ne de Romantik resmin siklikla isledigi sira disi olaganustu olaylardan egzotik sahnelerden almistir Realistler bunlarin aksine kimilerince siradan insanlar olarak tanimlanan genis koylu isci emekci uretici siniflarin siradan yasamlarini konu edinmistir Resimde Gercekciligin tam da 1848 devrimleri sonrasinda belirmesinin rastlantisal olmadigi bilinmektedir Ozellikle 1848 sonrasi genis halk tabakalarinin emekci siniflarin politik arenada daha aktif rol oynadigi yillar olmustur 1 Napolyon un yenilgisiyle kita Avrupasi nda sonlandigi dusunulen Cumhuriyet in devrimlerle yeniden talep edilmesi ve uygulamaya gecilmesi Fransa da degisen siyasi atmosferle beraber kulturel sanatsal yapiyi etkilemistir Bu degisen sosyo politik atmosferin icinde Gercekcilik kavrami ressam Courbet nin kaleminden bir manifestoyla resmiyet kazanmisti Her ne kadar Gercekcilik teriminin ilk goruldugu yer kelimenin bir doktrini tanimlamak icin kullanildigi 1826 da Mercure francais du XIXe siecle de olsa da sanat alaninda Gustave Courbet gercekci estetigi bilincli olarak ilan eden ve uygulayan ilk sanatciydi Eserleri Salon sergisine 1855 Exposition Universelle kabul edilmeyince ressam Courbet Le Pavillon du Realism Gercekcilik Pavyonu adli sergi ile Salon sergisinin yaninda tablolarini sergilemisti Gercekcilik terimi sanat alaninda Courbet nin kendi sergisine gercekci Le Pavillon du Realism Gercekcilik Bagimsiz Sergisi adini vermesiyle kullanilmaya baslanmistir Fransa da Gercekcilik savunuculari akademilerin Klasisizm ve Romantizmin idealize edilmis kurgularini reddetmislerdir Ayni cizgi peyzaj alaninda da Gercekcilerin manzarada yapayligi ortadan kaldirmak adina dogal gercekligi bulmanin pesine dusmeleriyle gorunur Peyzaj alaninda Courbet nin destekcileri Barbizon Okulu sanatcilari olmustur Ayrica tipki Courbet gibi toplumsal gercekligi gozler onune seren ve uretici siniflari betimleyen eserleriyle Jean Francois Millet ve Honore Daumier de Realist resmin ilk onemli temsilcilerinden sayilirlar J F Millet sehir hayatindan cok koylu yasamini kadrajina almis emekci koylulerin tarim iscilerinin calisma hayatlarini idealize etmeden tablolarinda yansitmistir Insan doga iliskisini de konu edinmis koylulerin toprakla ilgilenenlerin zor ve sikintili yasamlarina egilmistir Kirsal alandaki koylulerin yoksullugu adli eserde vurgulanmistir Eser 1957 de sergilendiginde kimi cevrelerce pek hosnut karsilanmamis yikici olarak yorumlanmistir Paul de Saint Victor adli bir elestirmenin bu eser hakkindaki yorumlari eseri asagilayici kucuk dusurucu ifadelerle doludur Ornegin yorumunda su ifadelere yer vermistir Uc basak toplayicisi muthis bir gorunuse sahip Fukaraligin Uc Perisi olarak poz veriyorlar cirkinlikleri ve igrenclikleri rahatsiz edici Griselda Pollock Millet Londra 1977 s 17 Honore Daumier Paris dergilerinde duzenli olarak yayinlanan hicivli siyasi karikaturlerle un kazandi Daha sonra litografiye ve nihayet resme yoneldi Kentsel yasam sahneleri bir baski ustasi olarak deneyiminden kaynaklanan basitlestirilmis akici ve dogrusal bir kaliteye sahiptir Yeni mureffeh burjuvaziyle alay ederek ya da toplumun en alt sinirlarindan insanlari sempati ile sunarak resmetmistir Karikaturlerinden oturu yargilanip ceza alinca resme yonelmistir Bu donemde toplumun uretici siniflarini betimleyerek Courbet nin baslattigi gercekci sanat anlayisini kendi fircasindan eserler vererek devam ettirmistir Fransa da dogan ve Avrupa nin diger ulkelerine yayilan gercekci sanat hareketi 1870 lerden sonra da Fransa da etkisini gostermeye devam etmistir Gercekci resim sanatinin bu uc buyuk isminden sonra adlari anilan diger Fransiz gercekcileri sunlardir Jules Breton Jules Bastien Lepage Emile Friant William Adolphe Bouguereau Rosa Bonheur Courbet nin 1851 de Belcika yi ve 1869 da Almanya yi ziyaret etmesi Menzel W Leibl Jozef Israels ve NJ Grigorescu gibi cok sayida yabanci ressamin Paris e yaptigi ziyaretler ve uluslararasi sergiler sayesinde gercekci resim anlayisinin diger ulkelere yayilmasi saglandi Gercekcilik zaman icin de farkli kollara ayrilarak yeni ifade bicimleriyle cesitlenmistir Oncelikle temel ayrim naturalizmle olmus Her ne kadar baslangicta naturalizmle keskin bir bicimde ayrilmasalar da gercekci sanatci yine de yuzeysel gercekligin otesini sezinlemistir Ornegin gercekcilerden ozellikle de Barbizon Okulu nundan etkilenen Izlenimciler toplumun ic celiskilerini cozmeye calisan gercekcilikten cok yuzeydeki gorunen gercekligi yansitmaya amaclayarak resimde naturalist anlayisin temsilcileri olmustur Gercekci anlayis edebiyatin yani sira plastik sanatlarda da farkli turlere ayrilmistir Toplumsal Gercekcilik Sosyalist Gercekcilik Yeni Nesnellik gibi Her ne kadar gercekcilik adini almis olsa da Hiperrealizm ya da Fotorealizm de naturalist sanat anlayisina yakin bir plastik sanatlar akimidir Italya Giuseppe Pellizza da Volpedo Celtik Toplayicilari Italya da 19 yy ikinci yarisi icinde gercekcilik bircok ressam icin temel ilham kaynagi olmus bu sanat anlayisinda eserler vermislerdir Empresyonizmin bir emsali olarak da gorulen ismiyle bilinen cagdas Italyan resim hareketi Fransiz gercekciligi ile ozdeslesmistir Italya da gercekci temalar Giuseppe Pellizza da Volpedo ve Macchiaioli ressamlarindan ornegin tarafindan ele alindi 20 yy Italya sinda realizm akimini takip eden ressamlardan en bilineni eserlerinde disavurumcu bir uslupla gercekci anlayisi sentezlemis olan Renato Guttuso dur Hollanda Belcika Dokum iscisi 1886 Van Gogh Tohum Eken 1881 Van Gogh Muzesi Hollanda da realizmin izlerini gorebiliriz ayrica Van Gogh da sanat hayatinin baslangicinda gercekciligin etkisinde kalmis ve bu turden eserler vermistir Hollanda da Lahey Okulu terimi esas olarak 1870 ile 1920 yillari arasinda calisan ve merkezi Lahey de olan bir grup Hollandali sanatciya atifta bulunur Lahey Okulu ozellikle Fransiz Barbizon okulundan etkilenen ve onlar gibi acik havada peyzaj resimler yapan ressamlardan olusur Iclerinde Van Gogh un kuzeniyle evlenmis olan ressam Anton Mauve de yer alir Mauve peyzajla beraber pastoral bir atmosfer de koylu betimlemeleri de yapacaktir Van Gogh un sanat hayatinin baslangicinda da Anton Mauve nun etkisi buyuktur Van Gogh Mauve nin atolyesinde resimler yapmis ve boya egitimi almistir Van Gogh ayrica Millet nin eserlerinden icerik ve uslupsal olarak etkilenmis o da Millet gibi koyluleri emekci siniftan insanlari betimleyen gercekci anlayista yapitlar uretmistir Belcika da gercekci anlayisin 19 yy da ki ilk onemli temsilcisi kuskusuz heykeltiras ressam dir Gustave Courbet nin Tas kiricilar adli eserle karsilasmasi sanat hayatini derinden etkilemistir Eserin etkisiyle heykel sanatindan cok resim sanatina onem vermistir Maden sahneleri madenci betimlemeleriyle unlu sanatci bu konu dahilinde ilerleyen zamandan heykellerde uretmistir Ayrica Belcikali ressam da gercekci gelenege bagli disavurumcu uslupta eserler vermistir Ornegin Grev Aksami 1893 Gocmenler 1896 Almanya 1881 Hamburger Kunsthalle Adolph Menzel 1872 75 Alte Nationalgalerie 1876 Kathe Kollwitz 1897 Alman gercekciligi genellikle 1850 den 1900 e toplumsal gerceklige objektif yaklasan cagin tanigi olan ve halk tabakalarina eserlerinde yer vererek baskin Romantik egilimden kopan bir dizi Alman sanatcinin eserlerini tanimlamak icin kullanilir Alman romantizminin etkisinin yitirilmeye baslandigi noktada yani 19 yy in ikinci yarisinda Fransiz realist ressamlarin eserleri ozellikle de Courbet nin realist anlayisi burada bazi ressamlarda etkisini gostermistir Caspar David Friedrich gibi sanatcilarin duygusal yogunlugunu reddeden Alman realistleri gundelik hayatin sahnelerine ve gercekligin dogasina dair arastirmalara yoneldiler Fransa daki 1848 Devrimi nin Almanya da yansimalari oldu ve onlarca yillik siyasi pasifligin ardindan sanayi caginin basladigini acik bir sekilde ilan eden ulke capinda bir huzursuzluk dalgasi yayildi Yeni standartlar bulma cabasiyla gecmise donen 19 yuzyil baslarinin idealizmi yerini yeni bir gercekcilige birakti ve bu kisa surede edebiyat ve guzel sanatlar icin kabul edilen tema haline geldi 1839 da nin fotografi icadiyla sanatcinin gozleri simdiye kadar onemsiz ve dolayisiyla temsil edilmeye deger olmadigi icin reddedilen nesnel gercekligin degerine acildi Estetik ve tarihi idealler reddedildi ve bunlarin yerine yeni bir idealler dizisi koymak istemeyen realist sanatcilar resimlerini yalnizca gercekte var olani temsil etmeye adadilar 19 yy Alman realizminde one cikan iki isim Adolph von Menzel ve di Onlarin yani sira Leibl Kreis Leibl Toplulugu Leibl Toplulugu adi verilen ve Wilhelm Leibl ile calismalar yuruten ressamlar and nin da adlarini anmak gerekir Adolph Menzel Eisenwalzwerk Demir Haddehanesi 1872 75 adli eseri sicak bir firinin uzerinde calisan demir iscileri kalabaligini yogun chiaroscuro ile empresyonist duman gecislerini birlestirir Sanatci bu calisma sahnesinde isin zorlugunu calisanlarda biraktigi etkiyi mekanin ve isigin dramatizasyondan yararlanarak saf yalin ve objektif bir dille anlatmaya calismistir Her ne kadar Fransiz realistlerinin etkisi altinda kalmis olsa da gercekci resimlerden daha cok tarihi turde ve anitsal eserler vermistir Almanya Berbling deki koy kilisesinde bir sira halinde oturan uc nesil Alman koylusunu tasvir eden Kilisede Uc Kadin Die drei Frauen in der Kirche Wilhelm Leibl in en unlu eserlerinden biridir Leibl bu ve bunun benzeri Almanya da koy ve kasaba halkini tasvir ettigi eserler uretmistir Munih te Courbet nin resim sergisini gezen ve Courbet le de tanisan Wilhelm Leibl in sanatsal cizgisini gelistirmesinde bu tanisma etkili olmustur ve Leibl la beraber Bernried deki yuruyusler sirasinda birlikte manzara resimleri yapmislardir Ozellikle Leibl etkisiyle gercekci ve izlenimci sanat anlayisina yonelmislerdir Daha sonra ile tanisan topluluk Leibl Trubner Schuch Lang ve Thoma birlikte Leibl Toplulugu olarak bilinen sanatci grubunun cekirdegini olusturacaktir Almanya da realizm 20 yy da Modernizmin etkisiyle farkli form arayislarina basvuran ekspresyonist akimla butunlesti Yeni Nesnellik Alman sanat hareketi icinde Almanya da Birinci Dunya Savasi sonrasi donemdeki sinizmi ve hayal kirikligini ifade etmek icin gercekci bir tarzda calisti 20 yy in ilk yarisinda Almanya da gercekciligin izlerine Yeni Nesnellik akiminin temsilcilerinde ozellikle Otto Dix in ve George Grosz un ve yine ekspresyonizmden etkilenmis kadin ressam ve heykeltiras Kathe Kollwitz in eserlerinde rastlanabilir Britanya Ford Madox Brown Emek 1852 1863 Hubert von Herkomer Grev 1891 Gelgitler Arasinda 1901 Koy Cenazesi 1872 Britanya da Birlesik Krallik in resim sanatinda usta sanatcilar cikarmasi romantik akimdan sonra da devam etmistir Gercekciligin adaya etkisi buyuk olmus bir sonraki kusaga sesini duyuran On Rafaelloculuk sanatcilarinda bile gercekci sanat anlayisinin izleri gorulmustur 19 yy Ingiliz resminde gercekci turde resimler vermis baslica ressamlar arasinda Ford Madox Brown Hubert von Herkomer William Holman Hunt ayrica ressamlarindan sayilabilir Kir sahneleri ve tasra insaninin tasvirleri hem Ingiltere de hem de sanayilesen Avrupa da oldukca populer bir konu haline geldi Barbizon Okulu nun ve gercekcilerin etkisiyle bircok sanatcinin ve ogrencinin kirsalda calismaya baslamalari tasra insanlariyla tanismalarina sagladi Cornwall daki tasra hayatinin kaba basitligini gozler onune seren Jules Bastien Lepage tarzindan buyuk olcude etkilenmisti Newlyn Okulu tarafindan tanitilan teknikler ve Edgar Degas ninkiler gibi diger benzer Fransiz izlenimci stilleri Walter Sickert gibi ulkenin baska yerlerindeki ressamlar tarafindan da benimsendi Sosyal konularin tasvir edildiginde eserler sayica artmaya baslamisti 1874 Kraliyet Akademisi yaz gosteriminde toplam 1 433 olan eserlerin yaklasik dortte birinin gercekci turde eserler oldugundan soz etmektedir Treuherz Gercekci ve naturalist yorumlara On Rafaelloculuk ressamlarinin islerinde de rastlanabilir Bu hareketin ressamlari eserlerinde bicimsel olarak detayci bir tasvirin pesinde kosmuslardir Bir Ingiliz resim hareketi olan On Raphaelocu Kardesligin en bilinen isimlerinden biri Ford Madox Brown un bazi eserleri bu turun icine gercekcilige dahil edilebilir Ote yandan On Rafaeloculuk un Ortacag kulturune yaptigi vurgu doganin bagimsiz gozlemini onemseyen gercekcilik ilkeleriyle catisiyordu On Raphaelite Kardesligi ilk asamalarinda iki cikarimin birbiriyle tutarli olduguna inaniyordu ancak daha sonraki yillarda hareket bolundu ve iki ayri yone dogru ilerledi Realistler Hunt ve John Everett Millais tarafindan yonetilirken Ortacagcilar Dante Gabriel Rossetti ve takipcileri ve William Morris tarafindan yonetildi Ozellikle William Holman Hunt in aslini yakalamaya calisan pastoral yasam tasvirleri sanatcinin gercekci bil dil tutturmasini saglamistir Britanya resminin oncu ressamlarindan Ford Madox Brown un Emek Work ve Ingiltere nin Sonu The Last of England adli resimleri Ada ulkesinin en bilinen gercekci eserleri olmustur Ingiltere nin Sonu ulkesini son kez goren gocmen cifte odaklanmistir Eserde on planda yer alan figurlerin yeni bir ulkeye goc etmek zorunda kalmalari yuzlerindeki melankolik ifadeyle yansitilmis Emek Work adli eserde sanatci iki ayri sinifi yol iscilerini ve burjuvaziyi ayni kadrajda sahnelemistir 1873 te 1880 lerde daha da kotulesen ekonomik bunalimin ardindan Herkomer issiz insanlarin is bulmak icin yollara dustugunu gordu 1885 te Hubert von Herkomer in yaptigi Zor Zamanlar adli resim bir tasra yolunda is bulmak icin bekleyen bir isciyi esi ve yaninda iki kucuk cocugu ile birlikte tasvir etmektedir Herkomer in bir onemli gercekcilikle ilintili eseri dramatik bir tablosu kendi deneyimlerine dayanan ve gocmenleri 1855 ten 1892 ye kadar giris limani olan New York ta Castle Gardenda kumelenmis yeni bir yasam umuduyla gosteren 1884 tarihli Bati ya Suruklenis tir Pressing to the West Ayrica Grev 1891 adli eser Herkomer in gercekci cizgiye sadik kaldigi en onemli eserlerdendir 1869 da sosyal reformcu tarafindan haftalik olarak yayinlanan resimli bir dergi olan The Graphic dergisinin kadrosuna katildi Sonraki bes yil boyunca Holl dergideki hikayeleri anlatmak icin kullanilan bir dizi resim uretti Frank Holl dergide ve Hubert von Herkomer gibi siyasi bagliligini paylasan diger genc sanatcilarla birlikte calisti Uc adam genellikle gravurlerini buyuk olcekli yagli boya tablolar olarak yeniden islediler ve birlikte gercekci hareketinin bilinen orneklerini urettiler Frank Holl un The Graphic icin yaptigi gorevlerden biri bir ziyaret iceriyordu Oradayken bir kadin ve cocuklarinin bir mahkumu ziyaret ettigini gordu Daha sonra bu olayi cogu elestirmenin Holl un en iyi tablosu Newgate Committed for Trial adli eserinin konusu olarak kullandi Holl esaret duygusunu yakalama cabasiyla Newgate Hapishanesi yle ilgili resmi Newgate Committed for Trial i boyar Bir elestirmen soyle yazmistir Bu guzel eserdeki karakterler o kadar gercektir ki Newgate Committed for Trial yikilmis hirslar kirilan ev baglari kucumsenen ve ayaklar altina alinan baglilik hakkinda anlatilacak bir hikaye oldugunu hissettiriyor Rusya ilya Repin Volga da Sal Cekicileri 1870 73 Rus Devlet Muzesi Sankt Peterburg 1897 Vasili Perov Kus Avcisi 1870 Antonina Rjevskaya Mutlu Bir An 1897 tuval uzerine yagliboya Devlet Tretyakov GalerisiKonstantin Savitski 1874 tuval uzerine yagliboya Devlet Tretyakov Galerisi Gercekcilik 1870 yilinda Saint Petersburg da kurulan ve ozellikle koylulerin cagdas yasam kosullarini ve manzaralari tasvir eden resimlerin gezici sergileriyle aydinlanmayi tesvik eden bir grup sanatci olan Peredvizhniki nin cabalariyla Rusya da populer hale geldi 1830 larda 1757 de kurulan Rus Sanat Akademisi Rus ressamlarini egitim icin yurt disina gondermeye basladi Bununla birlikte gercek anlamda ulusal bir resim gelenegi 1870 lere kadar Gezginler in ortaya cikmasiyla baslamadi Rusya nin en yetenekli sanat ogrencilerinden bazilarinin 1863 te Imparatorluk Sanat Akademisi nin muhafazakarligina karsi kucuk bir isyan Gezgin Sanat Sergileri Dernegi nin olusmasina yol acti 18 yuzyilin ortalarindan itibaren Rus resim ve heykel okulu Sankt Peterburg daki Imparatorluk Sanat Akademisi tarafindan kontrol ediliyordu II Aleksandr in Buyuk Reformlar inin gorece liberal atmosferinde bazi sanatcilar arasinda Sanat Akademisi nin geleneksel muhafazakar tavrina karsi artan bir hosnutsuzluk vardi 1863 te Akademi deki bir grup ogrenci yillik Altin Madalya resim yarismasi icin onerilen konuya isyan etti Odin in Valhalla ya Girisi Bu mitolojik fantezinin sanatsal ilgilerini gerektirdigine inandiklari Rusya nin gercek hayatindan cok uzak oldugunu hissettiler Akademiden on uc ressam ve bir heykeltiras istifa etti Akademiden cekildikten kisa bir sure sonra bu On uc Yarismaci bir Sanatcilar Kooperatifi Toplulugu kurdu 1870 te Gezgin Sanat Sergileri Dernegi ni kurdular ve Peredvijniki Geziciler veya Gezginler olarak tanindilar Daha genis bir izleyici kitlesine ulasmak isteyen topluluk uyeleri sosyal politik reformu vaaz etmek ve yolda tamamlanan eserlerin sanat sergilerini duzenlemek icin Rusya yi dolasti Gezginler kendilerini populist temalara adadilar Erisilebilir bir gercekci tarzda boyanmis ve sanatlarinin sosyal reform icin bir arac olarak hizmet edebilecegine ve ulusal bir bilincin gelisimini destekleyebilecegine inaniyordu Peredvijniki nin kuruculari Avrupa sanat hareketlerinin bilincinde olsalar da kendi gundemleri Rusya ile ilgiliydi Temalar Rus koylusu Rus manzarasi ve Rus ruhban sinifiydi Ancak geziciler sadece resim yapmayi sectikleri konularda degil ayni zamanda izleyicilere ulasma biciminde de yenilikciydiler Daha once onemli sanat sergileri Moskova ile sinirliydi ve St Petersburg ancak artik bu gezici grupla ittifak kuran sanatcilar daha once sahip olduklarindan cok daha genis bir kitleye ulasma firsati buldular 19 yy Rus gercekciligi edebiyat ve resimde ayni donemlere Gezgin ressamlar sanat hareketi her ne kadar ulkenin resmi sanat anlayisi neo klasizme tepki olarak ortaya ciksa da iclerinden hepsi gercekci sanat anlayisina yonelmedi Ivan Siskin gibi peyzaj ressami ya da Vasili Surikov gibi tarihi konulari ele alan ressamlar da vardi Ancak onemli bir kesimi ya kismen ya da tamamen gercekci temalari secti Bu ressamlar icinde baslica isimler Ilya Repin Konstantin Savitski Vasily Perov Antonina Rjevskaya Abram Arkhipov sayilabilir 19 yy Rus gercekciligi denilince resim dalinda kuskusuz en once anilan isim Ilya Repin dir Repin in Volga da Sal Cekicileri 1870 73 adli eseri ise Rusya da realist resmin sembol eserlerindendir Sanatcinin Geziciler grubuna katilmadan once yaptigi ve ilk profesyonel isi olarak gordugu yapiti once Rusya da ve daha sonra otesinde ses getirmistir Iclerinde Dostoyevski nin de oldugu bircok yazar hakkinda yazilar yazmisti Benzeri bicimde Parti 1883 1880 83 1880 89 adli eserler de ressam tarafindan gercekci cizgiye bagli kalinarak yapilmis eserlerdi Gezicilerin icinde de yer alan bir diger onemli 19 yy gercekci ressami Vasili Perov dur Koylulerin emekcilerin gundelik yasamdan sahneleri yani sira onlarin yasamis oldugu trajediyi de konu edinmistir Ressam ayrica eserlerinde zengin yoksul ayrimina sinif farkina da dikkat cekmistir Gercekci anlayisla ele aldigi baslica eserleri arasinda 1868 1870 1870 Defin 1865 1862 yer alir Konstantin Savitski de demiryolu iscilerini savasa gonderilen yoksul halktan insanlari kir emekcilerini koyluleri konu edinen eserler vermistir Baslica eserleri arasinda 1874 1888 1878 Kacak 1883 sayilabilir okul ogrenci temali eserleriyle ozellikle kirsal kesimde yasayan yoksul koylu cocuklarin egitim kurumlariyla olan iliskisine odaklanmistir ve Antonina Rzhevskaya adli kadin gezgin ressamlar cocuk temali eserler ortaya koymuslardir Vladimir Makovsky Nikolay Kasatkin Vassily Maximov Grigoriy Myasoyedov Abram Arhipov Karlis Huns Nikolai Dmitriyevich Kuznetsov Rafail Levitsky Illarion Pryanishnikov Alexei Stepanov Nikolai Yaroshenko koy ve kasabalardaki ciftcilerin balikcilarin ormancilarin madencilerin gocebe cingenelerin emekci ve orta siniftan insanlarin genellikle gundelik yasamlarini konu edinen eserler uretmislerdir Ote yandan geziciler sadece sectikleri konulari itibariyla Rusya resim sanatinda mevcut aliskanliklari gelenekleri kirmamislardi Ayrica eserlerinde konu edindikleri Rus emekci sinifiyla bulusacak gezici sergilerler duzenleyerek de belirli kaliplari yikmislardi 20 yy da ise Ekim Devrimiyle beraber Rus gercekciligi baska bir boyut kazanmistir Devrimle beraber sosyalist bir perspektife sahip ressamlarin ilk ornek aldigi ressamlar gezicilerdi Edebiyatta Maksim Gorki nin eserleri resimde ise gezicilerin gercekci eserleri sosyalist gercekcilik anlayisinin referanslari olmustur EdebiyatIspanyol yeni gercekci roman yazari Benito Perez Galdos Edebiyatta realizm ya da gercekcilik bir estetik ve edebi kavram olarak 19 yuzyil ortalarinda Fransa da ortaya cikmistir Nasil ki romantizm klasisizme bir baskaldiri niteliginde ise gercekcilik yani realizm hem klasisizme hem de romantizme karsi bir akim olarak ortaya cikmis basta Aleksandr Puskin olmak uzere oncu Rus yazarlarla birlikte Rus edebiyatinda yayginlasmistir Akimin ilk teorisyeni olarak gorulen Jules Francais Champfleury ye gore edebiyatta bir hareket olarak gercekcilik 1848 sonrasi bir fenomen haline geldi Champfleury nin aciklamasina gore edebiyatta realizm objektif gercekligi yeniden uretmeyi amaclar ve romantik idealizasyon ya da dramatizasyon yapmadan ozellikle orta ya da alt sinif toplumlar arasinda gunluk siradan faaliyetleri ve yasami gostermeye odaklanir TiyatroTiyatroda realizm akimi 19 yuzyil tiyatrosunda gozlenen gunluk yasama iliskin ayrintilarin oyun metinlerine daha cok yansimasi sonucunu doguran bir sanat akimi olarak ortaya cikmistir Egemen sinifi degerlerine dunya gorusune ve ahlak anlayisina oldugu kadar toplumsal duzenin isleyisine de elestirel bir karsi cikis getirmis olan gercekci toplumsal oyunlardir Gercekci tiyatro taraftari olan sanat insanlari romantizm akimini elestirerek bilimin cagdas basarisina ayak uydurmanin gerekliligini savunurlar Sosyalist Gercekcilik Sosyalist Gercekcilik 1934 yilinda Maksim Gorki tarafindan 1 Sovyet Yazarlar Birligi Kurultayinda ilan edilen sanat yontemi ve yonudur Kuramsal kaynaklari Rus devrimci demokratlara ve Marksci felsefeye dayanan Sosyalist gercekcilik Sovyetler Birligi nde devrim doneminin sanati haline gelmistir Elestirel gercekcilik bir butun olarak burjuva edebiyati ve sanati bulundugu cevrenin toplumsal gercekliginin bir elestirisini de birlikte getirir Sosyalist gercekcilik ise bir butun olarak toplumcu sanat ve edebiyatin sanatcinin ya da yazarin emekci sinifinin ve dogmakta olan toplumcu duzenin amaclariyla temelde uyumlu oldugunu gosterir Bu ayriligin yalnizca anlatim bicimlerinin degil yeni bir tutum sonucu oldugu gercegi Josef Stalin zamaninda yoneticilerin sanat islerine sik sik karismalari yuzunden golgelenmekteydi Yontemsel acidan elestirel gercekciligin bir sonraki asamasini gosteren Sosyalist gercekcilik Sovyet edebiyatinin ve edebiyat elestirisinin temel yontemi olarak sanatcilardan gercege bagli dogru tarihsel somut bir aktariminin yapilmasini savunur Bu sanat akiminin ozunde anlayisi vardir SinemaLuchino Visconti nin Tutku Ossessione filminin Italya da basilmis bir afisi Cogunlukca Italyan Yeni Gercekciligi akimini baslattigi kabul edilen Roberto Rossellini nin 1944 tarihli Roma Acik Sehir Roma Citta Aperta filminde Anna Magnani Italyan Yeni Gercekciligi Italyanca Neorealismo II Dunya Savasi sonlarinda Italya da ortaya cikan bir sinema akimi oldu Genelde kabul goren kaniya gore akimi baslatan film Roberto Rossellini nin 1945 yilinda cektigi Roma Acik Sehir Roma Citta Aperta iken akimin son filmi de Vittorio De Sica nin 1952 tarihli Umberto D sidir Bazi elestirmenler akimin baslangici olarak Luchino Visconti nin Tutku Ossessione filmini gosterirler Yine bir kisim elestirmenlere gore Federico Fellini nin 1954 tarihli filmi Sonsuz Sokaklar La Strada da bu akima dahil edilir Bu akimin kabaca 1944 ila 1954 yillari arasinda etkili oldugu kabul edilmekle birlikte sonraki yillarda da bircok Italyan filminde ve yer yer diger ulke sinemalarinda da az veya cok etkileri izlenmeye devam etti Ardindan 1950 sonlari ve 1960 li yillarda kismen Italyan Yeni Gercekciligi akimindan etkilenen bir grup Fransiz film yapimcisi icin elestirmenler tarafindan Yeni Dalga Fransizca la Nouvelle Vague olarak tanimlanmistir Yeni Dalga terimi hicbir zaman orgutlu bir hareket haline gelmemis olsa da Yeni Dalga akimini benimseyen film yapimcilari kendilerinden emin bir bicimde klasik film formunu reddetmeleri ve tabulari yikma cesaretleriyle one ciktilar Siirsel Gercekcilik 1930 larda Fransa da ortaya cikmis ve II Dunya Savasi nin sonuna dek etkisini surdurmustur Fransa da da etkisini tum agirligiyla gosteren 1929 Dunya Ekonomik Bunalimi in bir sonucu olarak yasanan toplumsal ve siyasi kargasa ortaminda bu yeni sinema akimi dogdu Calisan siniflarin sorunlarini bireyin mutsuzluguna ve caresizligine vurgu yaparak ABD Kara filmlerine benzer carpici bir atmosfer icinde karamsar bir uslupla ve siirsel bir duyarlilikla anlatan ve Siirsel Gercekcilik adi verilen bu tarz Fransa da populer oldu OperaBu alt basligin gelistirilmesi gerekiyor Ayrica bakinizAmerikan gercekciligi Ashcan okulu Buyulu gercekcilik Fotorealizm Sosyal gercekcilik Elestirel gercekcilik Sosyalist gercekcilik On Raffaeloculuk akimi Naturalizm Klasisizm RomantizmKaynakca Realizm 19 yy 2 yarisi Arkhe Sanat 24 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Aralik 2018 Arsivlenmis kopya 11 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Aralik 2020 https niltablo com realizm resim akimi olu kirik baglanti Arsivlenmis kopya 25 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Aralik 2020 a b Arsivlenmis kopya 28 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Aralik 2020 Arsivlenmis kopya 27 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Aralik 2020 https archive today 20040619160826 http www st andrews ac uk waste timeline story pic1 html a b c Arsivlenmis kopya 30 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ocak 2021 Norman Geraldine 1977 Nineteenth century Painters and Painting A Dictionary Geraldine Norman Ingilizce Thames and Hudson s 240 ISBN 0500232490 https www sothebys com en auctions ecatalogue 2017 european art n09940 lot 35 html https artintheblood typepad com art history today 2018 03 the romantic artist society romanticism realism in the 19th century 8 html Arsivlenmis kopya 29 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Aralik 2020 Arsivlenmis kopya 12 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Aralik 2020 Arsivlenmis kopya 1 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Aralik 2020 a b Arsivlenmis kopya 10 Mart 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Aralik 2020 Arsivlenmis kopya 29 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Aralik 2020 Forster Hahn 2001 p 155 Bahns et al 1994 p 73 a b Warner Malcolm 1996 The Victorians British Painting 1837 1901 Washington D C National Gallery of Art ISBN 0810963426 OCLC 59600277 a b Warner Malcolm 1996 The Victorians British Painting 1837 1901 Washington D C National Gallery of Art ISBN 0810963426 OCLC 59600277 a b https www latimes com archives la xpm 1988 02 01 ca 26642 story html Thema Larousse Tematik Ansiklopedi c 5 s 289Materyal Turu KitapDil TurkishBaski Yayin Bilgisi Istanbul Milliyet 1994 Konular Ansiklopediler ve sozlukler Turkce Encyclopedias and dictionaries Turkish Arsivlenmis kopya 25 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ocak 2021 a b Arsivlenmis kopya 13 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ocak 2021 Arsivlenmis kopya 22 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Subat 2021 Arsivlenmis kopya 26 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Subat 2021 a b c Arsivlenmis kopya 2 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Subat 2021 a b Arsivlenmis kopya 13 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Subat 2021 Bolton Roy Russia amp Europe in the Nineteenth Century London Sphinx Books 1999 ISBN 1 907200 02 9 Champfleury Jule Francais 1857 Le Realisme Fransizca Paris Michel Levy s 2 Campbell Donna M Realism in American Literature Ingilizce Wsu edu 14 Mayis 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Aralik 2018 Metropolitan Museum of Art Ingilizce Metmuseum org 2 Haziran 2014 13 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Aralik 2018 Realism definition of Realism in the Free Online Encyclopedia Encyclopedia2 thefreedictionary com 2000 9 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Aralik 2018 a b www etiyatro net 18 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Aralik 2018 Arsivlenmis kopya 10 Aralik 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Aralik 2018 Sinemada Akimlar 3 Yeni Gercekcilik Akimi Fil m Hafizasi 31 Ocak 2014 10 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Aralik 2018 Ulusoy Onbayrak Nilay Sanatta Gerceklik Icerisinde Italyan Yeni Gercekciligi Dergipark 4 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Aralik 2018 Limonluk net Mayis 2008 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Aralik 2018 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Realizm sanat ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir