Kırım Seferi, 576 yılında Göktürk Kağanlığı tarafından Bizans İmparatorluğu'na karşı başlatılmış bir askerî harekâttır. Sefer 581 yılında sona ermiş olup, Kırım'ın büyük çoğunluğu Göktürk hakimiyetine girmiştir.
Kırım Seferi | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
Taraflar | |||||||||
Bizans İmparatorluğu | Göktürk Kağanlığı | ||||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||||
Bilinmeyen Komutan | Türk Şad |
Savaş Öncesi
575 yılı sonunda, yahut 576 yılı başında İstemi Yabgu öldü. Bunun üzerine 576 baharında İmparator II. Tiberius Göktürk ülkesine bir elçilik heyeti gönderdi. Bu elçilik heyeti uzun bir yolculuğun ardından muhtemelen Sır Derya yakınlarında bir yerde bulunan İstemi Kağan'ın oğlu Türk Şad'ın savaş karargahına vardı. Bu elçilik heyeti, Göktürkler'in Sasaniler'e karşı tekrardan sefere çıkmasını ve askerî ittifakın yenilenmesi için yola çıkmıştı. Roma elçisi Türk Şad'a büyük bir nezaket göstermiş, ancak şad Romalıların yalancı olduklarını, "Göktürkler'in kölesi olan" Varhonitleri (Avarlar) kabul ederek Pannonia'ya yerleştirdiklerini, ittifağın asla gerçekleşmeyeceğini, Avarlar'ın da en sonunda Göktürklerin atlarının altında çiğneneceklerini, doğudan batıya bütün kavimlerin efendilerinin Türkler olduğunu belirtti. Bundan sonra Göktürkler 576'da Utrigurlar'ın da desteğini alarak Bospor'u (Kerç) zaptettiler. Bu, Türkler'in batıda ulaştığı en son noktadır. Kerç'in zaptedilmesinden sonra bir Utrigur beyi olan Anagay'ın komutasındaki bir diğer Göktürk ordusu, kaleyi korumak için burada bir karargah kurdu. 580 yılında bu ordu tekrardan harekete geçerek Khersonesos'u tehdit etmeye başladı. Yine aynı yıl bu ordu Khersonesos sahillerine vardıysa da, Türk ordusu bir anda geri çekildi. Kırım seferinin Göktürkler lehine karşı konulamaz bir zafer vadettiği anda Türk ordusunun geri çekilmesinin nedeninin taht kavgaları olduğu açıktır. Nitekim 581 yılında Taspar ölmüştü ve Taspar Kağan annesi Türk olmayan Ta-lo-pien'in tahta geçmesini vasiyet etmişti. Ancak millet, annesi Türk olmadığı için onu kağanlığa kabul etmedi. Dolayısıyla Göktürkler, devlet içindeki bu karışık durumda sefere devam edemeyeceklerinden dolayı geri çekilmişlerdi.
Kaynakça
- ^ Ahmet Taşağıl, Göktürkler, s. 40.
- ^ Menander Protector, Continatio Historiae Agathiae, s. 244-245
- ^ M. Grignaschi, Sabirler, Hazarlar ve Göktürkler, ss. 241-244
- ^ Menander the Guardsman, ss. 171-173
- ^ a b c d Ahmet Taşağıl, Göktürkler, s. 41
- ^ Altay Tayfun Özcan, Hazar Kağanlığı ve Etrafındaki Dünya, s. 22
- ^ Altay Tayfun Özcan, Hazar Kağanlığı ve Etrafındaki Dünya, ss. 22-23
- ^ Lev Gumilev, Eski Türkler, s. 69
- ^ Lev Gumilev, Eski Türkler, s. 70
- ^ Menandr, s. 423
- ^ Edouard Chavannes, Çin Kaynaklarına Göre Batı Türkler, s. 226
- ^ Rene Grousset, Bozkır İmparatorluğu, s. 97
- ^ İbrahim Kafesoğlu, Türk Milli Kültürü, s. 98
- ^ M. Grignaschi, Sabirler, Hazarlar ve Göktürkler, ss. 236-237
- ^ Menander Protector, Continatio Historiae Agathiae, s. 247
- ^ Menander the Guardsman, s. 277
- ^ Menandr, s. 462
- ^ Lev Gumilev, Eski Türkler, s. 141
- ^ Altay Tayfun Özcan, Hazar Kağanlığı ve Etrafındaki Dünya, s. 26
- ^ Altay Tayfun Özcan, Hazar Kağanlığı ve Etrafındaki Dünya, ss. 26-27
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kirim Seferi 576 yilinda Gokturk Kaganligi tarafindan Bizans Imparatorlugu na karsi baslatilmis bir askeri harekattir Sefer 581 yilinda sona ermis olup Kirim in buyuk cogunlugu Gokturk hakimiyetine girmistir Kirim SeferiTarih576 581BolgeKirim KafkasyaSonucKesin Gokturk ZaferiCografi DegisikliklerKirim in buyuk bir bolumu Gokturk hakimiyetine girdiTaraflarBizans ImparatorluguGokturk KaganligiKomutanlar ve liderlerBilinmeyen KomutanTurk SadSavas Oncesi575 yili sonunda yahut 576 yili basinda Istemi Yabgu oldu Bunun uzerine 576 baharinda Imparator II Tiberius Gokturk ulkesine bir elcilik heyeti gonderdi Bu elcilik heyeti uzun bir yolculugun ardindan muhtemelen Sir Derya yakinlarinda bir yerde bulunan Istemi Kagan in oglu Turk Sad in savas karargahina vardi Bu elcilik heyeti Gokturkler in Sasaniler e karsi tekrardan sefere cikmasini ve askeri ittifakin yenilenmesi icin yola cikmisti Roma elcisi Turk Sad a buyuk bir nezaket gostermis ancak sad Romalilarin yalanci olduklarini Gokturkler in kolesi olan Varhonitleri Avarlar kabul ederek Pannonia ya yerlestirdiklerini ittifagin asla gerceklesmeyecegini Avarlar in da en sonunda Gokturklerin atlarinin altinda cigneneceklerini dogudan batiya butun kavimlerin efendilerinin Turkler oldugunu belirtti Bundan sonra Gokturkler 576 da Utrigurlar in da destegini alarak Bospor u Kerc zaptettiler Bu Turkler in batida ulastigi en son noktadir Kerc in zaptedilmesinden sonra bir Utrigur beyi olan Anagay in komutasindaki bir diger Gokturk ordusu kaleyi korumak icin burada bir karargah kurdu 580 yilinda bu ordu tekrardan harekete gecerek Khersonesos u tehdit etmeye basladi Yine ayni yil bu ordu Khersonesos sahillerine vardiysa da Turk ordusu bir anda geri cekildi Kirim seferinin Gokturkler lehine karsi konulamaz bir zafer vadettigi anda Turk ordusunun geri cekilmesinin nedeninin taht kavgalari oldugu aciktir Nitekim 581 yilinda Taspar olmustu ve Taspar Kagan annesi Turk olmayan Ta lo pien in tahta gecmesini vasiyet etmisti Ancak millet annesi Turk olmadigi icin onu kaganliga kabul etmedi Dolayisiyla Gokturkler devlet icindeki bu karisik durumda sefere devam edemeyeceklerinden dolayi geri cekilmislerdi Kaynakca Ahmet Tasagil Gokturkler s 40 Menander Protector Continatio Historiae Agathiae s 244 245 M Grignaschi Sabirler Hazarlar ve Gokturkler ss 241 244 Menander the Guardsman ss 171 173 a b c d Ahmet Tasagil Gokturkler s 41 Altay Tayfun Ozcan Hazar Kaganligi ve Etrafindaki Dunya s 22 Altay Tayfun Ozcan Hazar Kaganligi ve Etrafindaki Dunya ss 22 23 Lev Gumilev Eski Turkler s 69 Lev Gumilev Eski Turkler s 70 Menandr s 423 Edouard Chavannes Cin Kaynaklarina Gore Bati Turkler s 226 Rene Grousset Bozkir Imparatorlugu s 97 Ibrahim Kafesoglu Turk Milli Kulturu s 98 M Grignaschi Sabirler Hazarlar ve Gokturkler ss 236 237 Menander Protector Continatio Historiae Agathiae s 247 Menander the Guardsman s 277 Menandr s 462 Lev Gumilev Eski Turkler s 141 Altay Tayfun Ozcan Hazar Kaganligi ve Etrafindaki Dunya s 26 Altay Tayfun Ozcan Hazar Kaganligi ve Etrafindaki Dunya ss 26 27