Türk Şad (Eski Türkçe: : ) 6. yüzyılda kardeşi Tarduş Kağan tarafından İdil havzasına şad olarak gönderilen Türk devlet adamı ve tigin. Göktürklerin Avrupa'ya doğru genişlemesinde önemli roller üstlendiği için; Avrupalı ve Kafkas toplulukları tarafından Türkşad, Türksanf, Ta'n han, Turhantos, Turhat, Tamgan gibi adlarla tanınmıştır. Edward Gibbon, Türkşad adlandırmasının bir unvan olduğu görüşündedir.
Arka plan
Göktürk Kağanlığı, Asya'nın büyük bölümünü ele geçirdikten sonra topraklarını Doğu Avrupa'ya kadar genişletmişti. 603'e kadar, ülkenin doğu kanadı Türk kağanının bulunduğu; devletin asıl merkezi konumundaydı. Tanrı Dağları'ndan Altaylar'a kadar uzanan çizginin batısı ise doğuya bağlı bir parça olarak düşünülüyordu. Devletin batı kanadını yöneten kişiye ise yabgu adı veriliyordu. Yabgu, ülkenin batısında Türk kağanına bağlı kalmak şartıyla egemendi.
Şadlık
Taman'ın babası İstemi, Bumin Kağan'ın en genç çocuğuydu. İstemi'nin 576'da ölmesiyle birlikte Taman ve Taman'ın ağabeyi Tarduş yabgu sıfatıyla yönetim güçlerini devraldı. Buna rağmen, ülkenin batı kanadının yük bölümü Tarduş tarafından yönetildi. Taman, İdil havzasının alt bölümlerinde egemenliğini sürdürdü. Cambridge İç Asya tarihçilerine göre, Tarduş, Tamgan'ın üstüydü.
Doğu Roma ile ilişkiler
Taman'ın yönettiği coğrafi bölgenin konumu itibarıyla, Taman; Doğu Roma İmparatorluğu ile diplomatik ilişkiler geliştirmiştir. Bu nedenle, Taman hakkındaki bilgiler; genellikle Doğu Romalı elçilerin Taman hakkındaki raporlardan elde edilmiştir. Başlangıçta, Doğu Roma ile Türkler; Sasaniler ve Avarlar'a karşı iş birliği içerisinde olmuştur. Ancak buna rağmen Doğu Romalı tarihçi 'a göre, Taman; otağını ziyaret eden Doğu Romalı Valentinos adlı elçiye son dönemde Doğu Roma ve Avarlar arasında imzalanan anlaşmadan rahatsız olduğunu bildirmiş; bu anlaşmadan dolayı Doğu Roma'yı suçlamıştır. Bu elçi raporunda, Doğu Roma'nın müttefikliğinin güvenilmez olduğunu belirtmek adına Tamgan'ın Doğu Roma için "Doğu Roma on dilli ve yalancı." ifadesini kullandığı aktarılmaktadır. Bu raporlardan Doğu Roma'nın, Tamgan'ın Dinyeper, Tuna ve Meriç nehirlerindeki varlığından kaygılandığı anlaşılmaktadır. Tamgan, Doğu Roma'nın girdiği ittifakların ardından Doğu Roma topraklarında ilerlemeye başlamış ve Kuzeydoğu Karadeniz'in sahil şeridi ve Kırım'ı ele geçirmiştir. Kısacası, Doğu Roma'nın etki altında tuttuğu bir krallık olan Bosporos Krallığı'nın Kırım'daki topraklarını Türkler ele geçirmiştir. Tarduş, bu alanların fethedilmesinde önemli bir mücadele ortaya koymuştur. Ancak Tartuş'un bu kazanımları Taman tarafından tekrar kaybedilmiştir.
Ölümü
Taman'ın ölümü hakkında herhangi bir kayıt yoktur. Buna rağmen, 584'ten sonraki Göktürk İç Savaşı'nda kardeşi ile birlikte Töremen'i desteklediği bilinmektedir. Buradan Taman'ın ölümünün 584'ten sonra olduğu anlaşılmaktadır.
Kaynakça
- ^ . s. G14. 18 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2016.
- ^ . 11 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2016.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;av
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Edward Gibbon:Decline and fall of the Roman Empire Vol IV, s.576
- ^ . TDV İslam Ansiklopedisi. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2016.
- ^ Cambridge History of Inner Asia, , s.304
- ^ a b L.M.Gümilev :Eski Türkler, tr:Ahsen Batur, Selenge yayınları, İstanbul, 2002, , OCLC 52822672, s.69, 141
- ^ S.G.Klashtorny-T,I.Sultanov:Türkün Üçbinyılı (tr:D.Ahsen batur),Selenge yayınları, , s. 102
Dış bağlantılar
- Empires of Islam in Renaissance Historical Thought
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Turk Sad Eski Turkce 6 yuzyilda kardesi Tardus Kagan tarafindan Idil havzasina sad olarak gonderilen Turk devlet adami ve tigin Gokturklerin Avrupa ya dogru genislemesinde onemli roller ustlendigi icin Avrupali ve Kafkas topluluklari tarafindan Turksad Turksanf Ta n han Turhantos Turhat Tamgan gibi adlarla taninmistir Edward Gibbon Turksad adlandirmasinin bir unvan oldugu gorusundedir Arka planGokturk Kaganligi Asya nin buyuk bolumunu ele gecirdikten sonra topraklarini Dogu Avrupa ya kadar genisletmisti 603 e kadar ulkenin dogu kanadi Turk kaganinin bulundugu devletin asil merkezi konumundaydi Tanri Daglari ndan Altaylar a kadar uzanan cizginin batisi ise doguya bagli bir parca olarak dusunuluyordu Devletin bati kanadini yoneten kisiye ise yabgu adi veriliyordu Yabgu ulkenin batisinda Turk kaganina bagli kalmak sartiyla egemendi SadlikTaman in babasi Istemi Bumin Kagan in en genc cocuguydu Istemi nin 576 da olmesiyle birlikte Taman ve Taman in agabeyi Tardus yabgu sifatiyla yonetim guclerini devraldi Buna ragmen ulkenin bati kanadinin yuk bolumu Tardus tarafindan yonetildi Taman Idil havzasinin alt bolumlerinde egemenligini surdurdu Cambridge Ic Asya tarihcilerine gore Tardus Tamgan in ustuydu Dogu Roma ile iliskilerTaman in yonettigi cografi bolgenin konumu itibariyla Taman Dogu Roma Imparatorlugu ile diplomatik iliskiler gelistirmistir Bu nedenle Taman hakkindaki bilgiler genellikle Dogu Romali elcilerin Taman hakkindaki raporlardan elde edilmistir Baslangicta Dogu Roma ile Turkler Sasaniler ve Avarlar a karsi is birligi icerisinde olmustur Ancak buna ragmen Dogu Romali tarihci a gore Taman otagini ziyaret eden Dogu Romali Valentinos adli elciye son donemde Dogu Roma ve Avarlar arasinda imzalanan anlasmadan rahatsiz oldugunu bildirmis bu anlasmadan dolayi Dogu Roma yi suclamistir Bu elci raporunda Dogu Roma nin muttefikliginin guvenilmez oldugunu belirtmek adina Tamgan in Dogu Roma icin Dogu Roma on dilli ve yalanci ifadesini kullandigi aktarilmaktadir Bu raporlardan Dogu Roma nin Tamgan in Dinyeper Tuna ve Meric nehirlerindeki varligindan kaygilandigi anlasilmaktadir Tamgan Dogu Roma nin girdigi ittifaklarin ardindan Dogu Roma topraklarinda ilerlemeye baslamis ve Kuzeydogu Karadeniz in sahil seridi ve Kirim i ele gecirmistir Kisacasi Dogu Roma nin etki altinda tuttugu bir krallik olan Bosporos Kralligi nin Kirim daki topraklarini Turkler ele gecirmistir Tardus bu alanlarin fethedilmesinde onemli bir mucadele ortaya koymustur Ancak Tartus un bu kazanimlari Taman tarafindan tekrar kaybedilmistir OlumuTaman in olumu hakkinda herhangi bir kayit yoktur Buna ragmen 584 ten sonraki Gokturk Ic Savasi nda kardesi ile birlikte Toremen i destekledigi bilinmektedir Buradan Taman in olumunun 584 ten sonra oldugu anlasilmaktadir Kaynakca s G14 18 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Subat 2016 11 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Subat 2016 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi av isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Edward Gibbon Decline and fall of the Roman Empire Vol IV ISBN 0 8095 9238 X s 576 TDV Islam Ansiklopedisi 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Subat 2016 Cambridge History of Inner Asia ISBN 0 521 24304 1 s 304 a b L M Gumilev Eski Turkler tr Ahsen Batur Selenge yayinlari Istanbul 2002 ISBN 975 7856 39 8 OCLC 52822672 s 69 141 S G Klashtorny T I Sultanov Turkun Ucbinyili tr D Ahsen batur Selenge yayinlari ISBN 975 8839 03 9 s 102Dis baglantilarEmpires of Islam in Renaissance Historical ThoughtKaynakca