Gürcü sineması ya da Gürcistan sineması, Avrupa’nın önde gelen sinematografilerinden biridir. İtalyan film yönetmeni Federico Fellini, Gürcü sinemasının hayranlarından biriydi: "Gürcü sineması tamamen benzersiz bir fenomen, canlı, felsefi açıdan ilham verici, çok bilgece, çocuk ruhlu. Beni ağlatabilecek her şey var ve söylemeliyim ki (ağlamam) kolay bir şey değil.”
İlk filmler
Gürcü sinemasının ortaya çıkışı tarihi 1910’lara kadar geri uzanır. İlk Gürcü filmi, Vasil Amaşukeli’nin 1912 yılında çektiği Akaki’nin Raça-Leçhumi’de Yolculuğu (აკაკი წერეთლის მოგზაურობა რაჭა-ლეჩხუმში) adlı belgeseldir. ’nin aynı adlı öyküsünden Aleksandre Tsutsuvana’nın 1916’da sinemaya uyarladığı Kristine (ქრისტინე), Gürcü köylüsünün yaşamını konu edinir. Bolşeviklerin bağımsız Gürcistan’ı 1921 yılında işgal etmesinin hemen ardından İvane Perestiani Arsena Corciaşvili (1921), Kızıl Şeytanlar (1923; წითელი ეშმაკუნები) gibi ilk Sovyet Gürcü filmlerini çekti. Aleksandre Tsutsunava, İvane Perestiani, , Zakaria Berişvili gibi yönetmenlerin 1920’lerde çektiği filmler Gürcü sinemasının öncü eserleriydi. Bu arada, sonradan “Kartuli Pilmi” adını alan ve sinema sanatını destekleyen stüdyo kuruldu.
Yükseliş
Gürcü tiyatrosunun kurucularından olan ünlü yönetmen 1927’de, Davit Kldiaşvili’nin romanı Samanişvili'nin Üvey Annesi’ni (სამანიშვილის დედინაცვალი) 1927’de sinemaya uyarladı. Bu film Gürcü orta sınıfının çöküşünü elen alan bir tür kara mizahtı. Marcanişvili 1920’lerde birkaç film daha çekti ve tiyatro oyunları sahneye koydu. Marcanişvili'nin izleyicisi olarak ortaya çıkan yönetmen 1920’lerin sonları ile 1930’ların başlarından kendini kabul ettiren öneli filmlere imza attı. Şengelaia’nın 1928 yılında Alaksandre Kazbegi’nin aynı adlı uzun öyküsünden uyarladığı Eliso, Sovyet Gürcü sinemasının başyapıtlarından bir kabul edilir. Film, Kafkasya’daki ulusal azınlıkların Çarlık rejimine karşı mücadelede dayanışmasını sergilemektedir.
Bu arada, Gürcü sinemasının önemli adlarından biri olan , sinema oyunculuğundan yönetmenliğe geçiş yaptı. Aynı zamanda ressam ve heykelci olan Çiaureli, Gürcü sessiz sinemasının önemli oyuncusuydu. Sovyet sineması yönetmeni olarak çektiği Saba (1929) ve Habarda (1931) adlı filmleriyle “halkın zihninden feodalizm ile kapitalizmin kalıntılarını söküp atmayı” hedef almıştı. Özellikle, Azerice bir kelime olan ve çekil yolumdan diye çevrilebilecek olan Habarda adlı filmi, bu tür ideolojik sinema türünün eşsiz örneklerinden biri sayılmaktadır.
Gürcü sessiz sinemasının yönetmenlerinden biri olan Miheil Kalatozişvili, Kartuli Pilmi’nin desteğiyle belgesel sinemada yeni yollar denedi. 1930’da Svaneti Tuzu (ჯიმ შვანთე) adıyla ilk önemli filmini çekti. Filmde Svaneti’nin eşsiz doğasını buradaki hayat şartlarının zorluğuyla içi içe anlattı. Kalatozişvili’nin daha sonra çektiği Valeri Çhalov, Postalanmamış Mektup (გაუგზავნელი წერილი) ve Kırmızı Çadır (წითელი კარავი) da insan-doğa mücadelesini konu alır.
Komedi
Gürcü sineması, sessiz sinemadan sesli sinemaya geçişten bir süre sonra komedi türünde önemli filmlerin ortaya çıkmasına sahne oldu. Bu tür 1930’larda bir bakıma zirvesine ulaştı. Siko Palavndaşvili’nin Jujuna’nın Çeyizi (ჟუჟუნას მზითევი) ile Giorgi Makarov’un Hoşça Kal (ნახვამდის) adlı filmler bu türün en iyi örneklerinden kabul edilir. Davit Rondeli’nin çektiği Kayıp Cennet (დაკარგული სამოთხე) ise, gerçek toplumsal karakterler üzerine kurulmuş bir komediydi. Gürcü komedi sineması sonraki yıllarda da bu başarılı çizgiyi sürdürdü. Daha önce opera olarak ünlenmiş olan Keto ve Kote’yi Vahtang Tabliaşvili ile Şalva Gedevanişvili 1948’de beyaz perdeye aktardı. Siko Dolidze 1954’te, Marine Barataşivili’in tiyatro oyunu Marine’yi Yusufçuk (ჭრიჭინა) adı altında sinemaya uyarladı. Gürcü sinemasının dünyaca ünlü yönetmenlerinden Tengiz Abuladze, Nodar Dumbadze’nin 1960 yılında basılmış olan romanı Ben, Ninem, İliko ve İlarion’u (მე, ბებია, ილიკო და ილარიონი) beyaz perdeye taşıdı. Eldar Şengelaia da 1968’de Tuhaf Bir Sergi’yi (არაჩვეულებრივი გამოფენა) yönetti.
Sinema oyuncuları
- Davit Abaşidze
- Veriko Ancaparidze
- Givi Berikaşvili
- Ramaz Çhikvadze
- Kahi Kavsadze
- Akaki Horava
- Sergo Zakariadze
- Nato Vaçnadze
Sinema yönetmenleri
Kaynakça
- ^ . georgien.blogspot.ca. 18 Haziran 2010. 31 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2018.
- ^ a b Fahrettin Çiloğlu, Gürcülerin Tarihi, "Sinema", 1993, İstanbul, s. 143
- ^ Fahrettin Çiloğlu, Gürcülerin Tarihi, "Sinema", 1993, İstanbul, s. 144
Sinema ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gurcu sinemasi ya da Gurcistan sinemasi Avrupa nin onde gelen sinematografilerinden biridir Italyan film yonetmeni Federico Fellini Gurcu sinemasinin hayranlarindan biriydi Gurcu sinemasi tamamen benzersiz bir fenomen canli felsefi acidan ilham verici cok bilgece cocuk ruhlu Beni aglatabilecek her sey var ve soylemeliyim ki aglamam kolay bir sey degil Ilk filmlerSinema yonetmeni Kote Marcanisvili Gurcu sinemasinin ortaya cikisi tarihi 1910 lara kadar geri uzanir Ilk Gurcu filmi Vasil Amasukeli nin 1912 yilinda cektigi Akaki nin Raca Lechumi de Yolculugu აკაკი წერეთლის მოგზაურობა რაჭა ლეჩხუმში adli belgeseldir nin ayni adli oykusunden Aleksandre Tsutsuvana nin 1916 da sinemaya uyarladigi Kristine ქრისტინე Gurcu koylusunun yasamini konu edinir Bolseviklerin bagimsiz Gurcistan i 1921 yilinda isgal etmesinin hemen ardindan Ivane Perestiani Arsena Corciasvili 1921 Kizil Seytanlar 1923 წითელი ეშმაკუნები gibi ilk Sovyet Gurcu filmlerini cekti Aleksandre Tsutsunava Ivane Perestiani Zakaria Berisvili gibi yonetmenlerin 1920 lerde cektigi filmler Gurcu sinemasinin oncu eserleriydi Bu arada sonradan Kartuli Pilmi adini alan ve sinema sanatini destekleyen studyo kuruldu YukselisGurcu tiyatrosunun kurucularindan olan unlu yonetmen 1927 de Davit Kldiasvili nin romani Samanisvili nin Uvey Annesi ni სამანიშვილის დედინაცვალი 1927 de sinemaya uyarladi Bu film Gurcu orta sinifinin cokusunu elen alan bir tur kara mizahti Marcanisvili 1920 lerde birkac film daha cekti ve tiyatro oyunlari sahneye koydu Marcanisvili nin izleyicisi olarak ortaya cikan yonetmen 1920 lerin sonlari ile 1930 larin baslarindan kendini kabul ettiren oneli filmlere imza atti Sengelaia nin 1928 yilinda Alaksandre Kazbegi nin ayni adli uzun oykusunden uyarladigi Eliso Sovyet Gurcu sinemasinin basyapitlarindan bir kabul edilir Film Kafkasya daki ulusal azinliklarin Carlik rejimine karsi mucadelede dayanismasini sergilemektedir Bu arada Gurcu sinemasinin onemli adlarindan biri olan sinema oyunculugundan yonetmenlige gecis yapti Ayni zamanda ressam ve heykelci olan Ciaureli Gurcu sessiz sinemasinin onemli oyuncusuydu Sovyet sinemasi yonetmeni olarak cektigi Saba 1929 ve Habarda 1931 adli filmleriyle halkin zihninden feodalizm ile kapitalizmin kalintilarini sokup atmayi hedef almisti Ozellikle Azerice bir kelime olan ve cekil yolumdan diye cevrilebilecek olan Habarda adli filmi bu tur ideolojik sinema turunun essiz orneklerinden biri sayilmaktadir Gurcu sessiz sinemasinin yonetmenlerinden biri olan Miheil Kalatozisvili Kartuli Pilmi nin destegiyle belgesel sinemada yeni yollar denedi 1930 da Svaneti Tuzu ჯიმ შვანთე adiyla ilk onemli filmini cekti Filmde Svaneti nin essiz dogasini buradaki hayat sartlarinin zorluguyla ici ice anlatti Kalatozisvili nin daha sonra cektigi Valeri Chalov Postalanmamis Mektup გაუგზავნელი წერილი ve Kirmizi Cadir წითელი კარავი da insan doga mucadelesini konu alir KomediGurcu sinemasi sessiz sinemadan sesli sinemaya gecisten bir sure sonra komedi turunde onemli filmlerin ortaya cikmasina sahne oldu Bu tur 1930 larda bir bakima zirvesine ulasti Siko Palavndasvili nin Jujuna nin Ceyizi ჟუჟუნას მზითევი ile Giorgi Makarov un Hosca Kal ნახვამდის adli filmler bu turun en iyi orneklerinden kabul edilir Davit Rondeli nin cektigi Kayip Cennet დაკარგული სამოთხე ise gercek toplumsal karakterler uzerine kurulmus bir komediydi Gurcu komedi sinemasi sonraki yillarda da bu basarili cizgiyi surdurdu Daha once opera olarak unlenmis olan Keto ve Kote yi Vahtang Tabliasvili ile Salva Gedevanisvili 1948 de beyaz perdeye aktardi Siko Dolidze 1954 te Marine Baratasivili in tiyatro oyunu Marine yi Yusufcuk ჭრიჭინა adi altinda sinemaya uyarladi Gurcu sinemasinin dunyaca unlu yonetmenlerinden Tengiz Abuladze Nodar Dumbadze nin 1960 yilinda basilmis olan romani Ben Ninem Iliko ve Ilarion u მე ბებია ილიკო და ილარიონი beyaz perdeye tasidi Eldar Sengelaia da 1968 de Tuhaf Bir Sergi yi არაჩვეულებრივი გამოფენა yonetti Sinema oyunculari Davit Abasidze Veriko Ancaparidze Givi Berikasvili Ramaz Chikvadze Kahi Kavsadze Akaki Horava Sergo Zakariadze Nato VacnadzeSinema yonetmenleri Tengiz Abuladze Revaz CheidzeKaynakca georgien blogspot ca 18 Haziran 2010 31 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Ocak 2018 a b Fahrettin Ciloglu Gurculerin Tarihi Sinema 1993 Istanbul s 143 Fahrettin Ciloglu Gurculerin Tarihi Sinema 1993 Istanbul s 144 Sinema ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz