Ebu'l-Hasan Behmenyar ibn al-Marzuban, daha çok Behmenyar olarak bilinir (Farsça: بهمنیار; ö. 1066), esasen İbn-i Sina'nın (ö. 1037) en önde gelen öğrencilerinden biri olarak bilinen İranlı bir bilim adamıdır.
Ebu'l-Hasan Behmenyar | |
---|---|
Ölüm | 1066 |
Meslek | Yazar, matematikçi, filozof, astronom |
Dönem | 11. yüzyıl İslam'ın Altın Çağı |
Etkilendikleri | |
Arka plan
Bahmanyar, bildirildiğine göre İran'ın kuzeyindeki Azerbaycanlı bir Zerdüşt aileden geliyordu. Babası, 10. yüzyılın sonlarında Mâzenderan'da hüküm süren ve Marzban-nama'nın yazarı olan Bâvendîler prensi el-Marzuban olabilir. Bahmanyar'ın Arapça bilgisi mükemmel değildi.
Hayatı
Bahmanyar'ın hayatı hakkında çok az şey biliniyor. Büyük olasılıkla felsefe çalışmalarına kuzey İran'daki Büveyhî şehri Rey'de Ebu el-Kasım el-Kirmani ile birlikte başladı. Orada İbn-i Sina eserlerini okurken ikisi de idareye müdahil oldular. Bahmanyar, muhtemelen Bâvendî prensesi Seyyide Şirin ile olan akraba bağları sayesinde, Büveyhî sarayının parçası oldu. Şirin'in kocası Fahrüddevle (h. 984-997) ve oğlu Mecdüddevle'nin (h. 997-1029) her ikisi de Rey'in Büveyhî hükümdarlarıydı.
Bahmanyar sonunda İbn-i Sina ile etkileşime girmeye başladı ve bu, daha sonra, esas olarak Bahmanyar tarafından sorulan soruların cevapları olan al-Mubāḥathāt'ı ("Tartışmalar") yaratmasıyla sonuçlanacaktı. Eser, 1024-1037 yılları arasında, İbn Sina'nın Kâkûyîler hükümdarı Muhammed ibn Rüstem Dushmanziyar'ın (h. 1008-1041) başkenti İsfahan'da kaldığı süre boyunca derlendi. Eserde Bahmanyar, al-Shaykh al-fāḍil ("aristokrat beyefendi") olarak anılır. Bahmanyar, İbn-i Sina ile muhtemelen 1014/5'te Rey'de Seyyide Şirin ve Mecdüddevle için çalışırken karşılaştı.
Bahmanyar'ın İbn Sina'nın mantığını, fiziğini ve metafiziğini özetleyen ana eseri Kitāb al-taḥṣīl ("Toplam"), 1024 ile 1037 yılları arasında yazılmış ve muhtemelen Büveyhî imparatoru Adudüddevle'nin (h. 949-983) haznedarının oğlu olan Zerdüşt amcası Abu Mansur Bahram ibn Hurshid ibn Yazdyar'a ithaf edilmiştir. Ebu'l-Hasan Bayhaqi (ö. 1169), Bahmanyar'ın da mantık ve müzik üzerine bir kitap yazdığını ve diğer eserlerin kendisine atfedildiğini yazar.
İnançları
Bazı kaynaklar onun daha sonraki yaşamında Müslüman olduğunu iddia etse de, onun hakkında en eski kaynaklar bu konuda yorum yapmamaktadır. Ana eseri Kitāb al-taḥṣīl, inançları konusunda belirsizdir. Kitabın giriş ve sonuç bölümleri Müslüman bir üslup ve mahiyette yapılırken, bunların kitabın orijinal halinin bir parçası mı yoksa katipler tarafından sonradan mı eklendiği bilinmemektedir. Bununla birlikte, onu ilahi öz ile ilişkilendiren Zerdüşt inancının aksine, Bahmanyar'ın yaratılmış düzenin içine yerleştirdiği ilahi birlik ve iyi-kötü mücadelesine ilişkin meselelerdeki düşünce tarzı nedeniyle İslam'a geçmesi hala olasıdır. Ayrıca, onun künyesi Ebu el-Hüseyin, Şii İslam'a geçişin olası bir işareti olabilir.
Kaynakça
- Özel
- Genel
- Daiber, H. (1988). "Bahmanyār, Kīā". Yarshater, Ehsan (Ed.). Encyclopædia Iranica, Volume III/5: Bahai Faith III–Baḵtīārī tribe II (İngilizce). Londra ve New York: Routledge & Kegan Paul. ss. 501–503. ISBN .
- Garakani, Gharaee; Brown, Keven (2013). "Bahmanyār b. al-Marzubān". ; (Ed.). Encyclopaedia Islamica Online (İngilizce). Brill Online. ISSN 1875-9831. Geçersiz
|url-erişimi=subscription
() - Gutas, D. (1987). "Avicenna". Yarshater, Ehsan (Ed.). Encyclopædia Iranica, Volume III/1: Ātaš–Awāʾel al-Maqālāt (İngilizce). Londra ve New York: Routledge & Kegan Paul. ss. 67–70. ISBN .
- Reisman, David C. (2009). "Bahmanyār b. al-Marzubān". Fleet, Kate; ; Matringe, Denis; Nawas, John; (Ed.). Encyclopaedia of Islam, THREE (İngilizce). Brill Online. ISSN 1873-9830. Geçersiz
|url-erişimi=subscription
() - (1964). The Development of Arabic Logic (İngilizce). University of Pittsburgh Press. ss. 1-262. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ebu l Hasan Behmenyar ibn al Marzuban daha cok Behmenyar olarak bilinir Farsca بهمنیار o 1066 esasen Ibn i Sina nin o 1037 en onde gelen ogrencilerinden biri olarak bilinen Iranli bir bilim adamidir Ebu l Hasan BehmenyarBahmanyar in Ismailiye Sarayi ndaki bustu Baku Azerbaycan Olum1066MeslekYazar matematikci filozof astronomDonem11 yuzyil Islam in Altin CagiEtkilendikleri Ibn i SinaArka planBahmanyar bildirildigine gore Iran in kuzeyindeki Azerbaycanli bir Zerdust aileden geliyordu Babasi 10 yuzyilin sonlarinda Mazenderan da hukum suren ve Marzban nama nin yazari olan Bavendiler prensi el Marzuban olabilir Bahmanyar in Arapca bilgisi mukemmel degildi HayatiBahmanyar in hayati hakkinda cok az sey biliniyor Buyuk olasilikla felsefe calismalarina kuzey Iran daki Buveyhi sehri Rey de Ebu el Kasim el Kirmani ile birlikte basladi Orada Ibn i Sina eserlerini okurken ikisi de idareye mudahil oldular Bahmanyar muhtemelen Bavendi prensesi Seyyide Sirin ile olan akraba baglari sayesinde Buveyhi sarayinin parcasi oldu Sirin in kocasi Fahruddevle h 984 997 ve oglu Mecduddevle nin h 997 1029 her ikisi de Rey in Buveyhi hukumdarlariydi Bahmanyar sonunda Ibn i Sina ile etkilesime girmeye basladi ve bu daha sonra esas olarak Bahmanyar tarafindan sorulan sorularin cevaplari olan al Mubaḥathat i Tartismalar yaratmasiyla sonuclanacakti Eser 1024 1037 yillari arasinda Ibn Sina nin Kakuyiler hukumdari Muhammed ibn Rustem Dushmanziyar in h 1008 1041 baskenti Isfahan da kaldigi sure boyunca derlendi Eserde Bahmanyar al Shaykh al faḍil aristokrat beyefendi olarak anilir Bahmanyar Ibn i Sina ile muhtemelen 1014 5 te Rey de Seyyide Sirin ve Mecduddevle icin calisirken karsilasti Bahmanyar in Ibn Sina nin mantigini fizigini ve metafizigini ozetleyen ana eseri Kitab al taḥṣil Toplam 1024 ile 1037 yillari arasinda yazilmis ve muhtemelen Buveyhi imparatoru Adududdevle nin h 949 983 haznedarinin oglu olan Zerdust amcasi Abu Mansur Bahram ibn Hurshid ibn Yazdyar a ithaf edilmistir Ebu l Hasan Bayhaqi o 1169 Bahmanyar in da mantik ve muzik uzerine bir kitap yazdigini ve diger eserlerin kendisine atfedildigini yazar InanclariBazi kaynaklar onun daha sonraki yasaminda Musluman oldugunu iddia etse de onun hakkinda en eski kaynaklar bu konuda yorum yapmamaktadir Ana eseri Kitab al taḥṣil inanclari konusunda belirsizdir Kitabin giris ve sonuc bolumleri Musluman bir uslup ve mahiyette yapilirken bunlarin kitabin orijinal halinin bir parcasi mi yoksa katipler tarafindan sonradan mi eklendigi bilinmemektedir Bununla birlikte onu ilahi oz ile iliskilendiren Zerdust inancinin aksine Bahmanyar in yaratilmis duzenin icine yerlestirdigi ilahi birlik ve iyi kotu mucadelesine iliskin meselelerdeki dusunce tarzi nedeniyle Islam a gecmesi hala olasidir Ayrica onun kunyesi Ebu el Huseyin Sii Islam a gecisin olasi bir isareti olabilir KaynakcaOzel a b c d e f g h i j k l m n Garakani amp Brown 2013 Rescher 1964 a b c Reisman 2009 a b c Daiber 1988 Gutas 1987 GenelDaiber H 1988 Bahmanyar Kia Yarshater Ehsan Ed Encyclopaedia Iranica Volume III 5 Bahai Faith III Baḵtiari tribe II Ingilizce Londra ve New York Routledge amp Kegan Paul ss 501 503 ISBN 978 0 71009 117 8 Garakani Gharaee Brown Keven 2013 Bahmanyar b al Marzuban Ed Encyclopaedia Islamica Online Ingilizce Brill Online ISSN 1875 9831 Gecersiz url erisimi subscription yardim Gutas D 1987 Avicenna Yarshater Ehsan Ed Encyclopaedia Iranica Volume III 1 Atas Awaʾel al Maqalat Ingilizce Londra ve New York Routledge amp Kegan Paul ss 67 70 ISBN 978 0 71009 113 0 Reisman David C 2009 Bahmanyar b al Marzuban Fleet Kate Matringe Denis Nawas John Ed Encyclopaedia of Islam THREE Ingilizce Brill Online ISSN 1873 9830 Gecersiz url erisimi subscription yardim 1964 The Development of Arabic Logic Ingilizce University of Pittsburgh Press ss 1 262 ISBN 9780822983873