Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ebu Talib Rüstem (Farsça: ابو طالب رستم; 997–1029), genellikle Mecdüddevle (Farsça: مجد الدوله) lakabıile bilinir, 997'den 1029'a kadar Rey Büveyhî emirliğinin son emiriydi. Fahrüddevle'nin (h. 976-980, 984-997) en büyük oğluydu. Zayıf bir hükümdar olarak, saltanatının büyük bir bölümünde bir kuklaydı, annesi Seyyide Şirin ise emirliğin gerçek hükümdarıydı.
| Mecdüddevle Farsça: مجد الدوله | |
|---|---|
| Emir Şahanshah | |
 Mecdüddevle'nin sikkesi | |
| Rey Büveyhî emiri | |
| Hüküm süresi | 997-1029 |
| Önce gelen | Fahrüddevle |
| Sonra gelen | Mahmud Gaznevî (Gazneliler) |
| Doğum | 993 |
| Ölüm | 1029 sonrası Gazne |
| Çocuk(lar)ı | Abu Dulaf |
| Hanedan | Büveyhîler |
| Babası | Fahrüddevle |
| Annesi | Seyyide Şirin |
| Dini | Şiilik |
Mecdüddevle'nın hükümdarlığı, İran'ın merkezindeki Büveyhî mülklerinin kademeli olarak küçüldüğünü gördü; Gürgan ve Taberistan 997'de Ziyârîlere kaybedilirken, batıdaki birkaç kasaba Azerbaycan'ın Müsâfirîler tarafından ele geçirildi. 1016'da Deylem askeri subayı İbn Fulaz'ın isyanı gibi iç sorunlar da vardı. 1028'de Seyyide Şirin'in ölümünün ardından Mecdüddevle, Deylemi askerlerinin isyanıyla karşı karşıya kaldı ve bu nedenle Gazneli hükümdarı Mahmud'dan (h. 998-1030) yardım istedi. Mahmud 1029'da Rey'e geldi, Mecdüddevle'yi hükümdar olarak görevden aldı ve şehri yağmalayarak buradaki Büveyhî yönetimine son verdi.
Mecdüddevle'nin öldüğü Gazneliler başkenti Gazne'ye gönderildiği rivayet edilir.
Arka plan
Ebu Talib Rüstem, esas olarak şu anda İran'ın güney ve batı kısmı ile günümüz Irak'ının tamamı üzerinde hüküm süren Deylemli bir aile olan Büveyhî hanedanının bir üyesiydi. Büveyhî emirliği çoğunlukla Rey Cibal'de), Şiraz (Fars'ta) ve Bağdat (Irak'ta) merkezli üç bağımsız prensliğe bölündü. Ebu Talib Rüstem 993'te doğdu. Cibal, Taberistan ve Gürgan'ı yöneten Büveyhî emiri Fahrüddevle'nin (h. 976-980, 984-997) en büyük oğlu olarak doğdu. Annesi Taberistan'daki Bâvendî prensesi olan Seyyide Şirin'di. Ebu Talib Rüstem, yönetmeye uygun hale gelmek için kapsamlı bir şekilde eğitilecekti. Öğretmeni, Hemedan'dan önde gelen bir İranlı bilgin ve gramer uzmanı olan İbn Faris (ö. 1004) idi.
Saltanatı
Tahta yükselmesi
Fahrüddevle'nin 997'de mide hastalığından ölmesinin ardından, Cibal'deki emirliği Rey ve çevresinin başkentini alan Ebu Talib Rüstem ile Mezopotamya sınırlarına kadar Hemedan ve Kirmisin şehirlerini alan küçük oğlu Şems el-Devle arasında bölündü. Her ikisi de genç yaşları nedeniyle emirliğin naibi olan Seyyide Şirin tarafından eş yönetici olarak atandı. Ne olursa olsun, Şems el-Devle, Ebu Talib Rüstem'in astıydı. Kıdemli Büveyhî emiri Samsam al-Dawla (h. 983-998) Fars'ı yöneten (h. 983-998), Fahrüddevle'yi sadakatle onun hükümdarlığı sırasında kıdemli emir olarak kabul etmişti. Bu nedenle, Samsam al-Dawla artık karşılığında Mecdüddevle'den biat isteme hakkına sahipti.
Irak Büveyhî emiri Baha al-Dawla (h. 988-1012) ve Abbasi halifesi Rey'deki saraya daha çekici göründü. Taraflar arasındaki müzakerelere ilişkin ayrıntılar bilinmiyor. 998'de Bahaüd Devle'nin isteği üzerine halife Kadir (h. 991-1031) Ebu Talib Rüstem'e Mecdüddevle wa-Falak al-umma ikili unvanını verdi. İranolog Wilferd Madelung'a göre; "Bahaü'd-devle, bu hizmetinin karşılığında, halife Kadir'in tanınmasının yanı sıra, bir ittifak ve bir tür onun üstünlüğünün tanınmasını kazanmış olsa da, Mecdüddevle'nin madeni paralarında adı zikredilmemiştir. yıllar sonrasına kadar."
Samsam al-Dawla kısa süre sonra öldü ve 999'da Fars, artık kıdemli amir olan Baha al-Dawla'nın kontrolü altına girdi.
Erken saltanatı
Fahrüddevle'nın ölümünün ardından Ziyârî hükümdarı Kabûs (h. 977-981, 997-1012), Büveyhîler tarafından yenilmeden önce yönettiği Taberistan ve Gürgan'ı fethetti. Mecdüddevle'nin Kabûs'u geri püskürtmedeki başarısızlığının ardından Kabûs, Taberistan ve Gürgan'ı çok az rahatsızlıkla yönetti. Mecdüddevle ayrıca birkaç batı kasabasını (Zencan dahil) Azerbaycan'ın Müsâfirîlerine kaptırdı.Hasnavi reisi Badr ibn Hasanwayh (h. 979-1013) bir Büveyhî vasalı olarak Kirmisin çevresinde hüküm süren h. 979-1013 yerel işleri yönetmesi için Mecdüddevle'ye yardım etmek için Rey'e gitti, ancak yardımı reddedildi. Sonuç olarak Bedir, Rey'deki işlerden yavaş yavaş uzaklaşmaya devam etti. En azından 1003 gibi erken bir tarihte, Seyyide Şirin, İsfahan valiliğini ilk kuzeni Ala al-Dawla Muhammed'e verdi ve böylece KKâkûyî hanedanının başlangıcı oldu.
1005'te Mecdüddevle, kardeşleri ve vasalları üzerindeki üstünlüğünün sinyalini vermek için imparatorluk Pers şahinşah (Kralların kralı) unvanını aldı. Bununla birlikte, Bahaüd-Devle'nin hakim konumuna meydan okumaya kalkışmadı. 1009/10 ve sonrasında Mecdüddevle, Baha al-Dawla'yı madeni paralarında resmi olarak kıdemli emir olarak tanıdı. Hatta bazıları daha sonra Baha al-Dawla'yı şehanşah unvanıyla anmıştır. al-Dawla, Aralık 1012'de öldü ve yerine, babasının baskın konumu üzerinde bir iddia olarak şahinşah unvanını alan oğlu Ebu Shuja Fanna Khusraw (Sultan al-Dawla) geçti. Mecdüddevle, gerçekte kendisi kıdemli emir olduğu için Sultan al-Dawla'nın iddiasını kabul etmedi.
İçişleri
1008'de veziri Ebu Ali ibn Ali'nin yardımıyla Mecdüddevle, annesinin naipliğini düşürmeye çalıştı. Ancak Seyyide Şirin, Bedir ibn Hasanwayh'e kaçtı ve Şemsüddevle ile birlikte Rey'i kuşatma altına aldılar. Birkaç savaştan sonra şehir alındı ve Mecdüddevle ele geçirildi. Annesi tarafından Tabarak kalesine hapsedilirken, Rey'de Şems el-Devle iktidara geldi. Bir yıl sonra (1009'da), Seyyide Şirin, Şems el-Devle ile arasını açtı ve böylece Şems ed-Devle Hemedan'a dönerken, Rey'deki Mecdüddevle'yi serbest bıraktı ve eski durumuna getirdi. İktidar Seyyida Şirin'in elinde olmaya devam etti. 1014'te Mecdüddevle ve Seyyida Şirin, Şemsüddevle tarafından Rey'e yapılan bir saldırının ardından Damavand'a kaçmak zorunda kaldı. Bununla birlikte, Şemsüddevle birlikleri arasındaki bir isyan, ikincisini Hemedan'a dönmeye zorlarken, Majd el-Devle ve Seyyide Şirin, Rey'e döndü. Aynı yıl, seçkin İranlı bilge İbn-i Sina (ö. 1037) Rey'e gitti ve burada Mecdüddevle ve Seyyide Şirin'in hizmetine girdi. Orada melankoli hastası Mecdüddevle'yi tedavi etmek için sarayda doktor olarak görev yaptı. İbn Sina'nın daha sonra Seyyide Şirin'in Kazvin ve Hemedan'da "işletme müdürü" olarak görev yaptığı bildiriliyor, ancak bu görev süresiyle ilgili ayrıntılar belirsiz. İbn Sina daha sonra, muhtemelen rakibi Ebu'l-Kasım el-Kirmani'nin de Seyyida Şirin altında çalışması nedeniyle Şems el-Devle'ye katıldı.
1016'da Mecdüddevle ve Seyyida Shirin, Deylemi askeri subayı İbn Fuladh'ın Kazvin valisi olma talebini reddettiler. Sonuç olarak, ikincisi Rey'in dış mahallelerine saldırmaya başladı. Bavandid prensi Ebu Cafer Muhammed'in (1028'de öldü) yardımıyla Mecdüddevle, Ziyari hükümdarı Kabûs bin Menuçehr'e (h. 1012-1031) kaçan İbn Fuladh'ı Rey'den kovdu. Orada İbn Fuladh, sadakati karşılığında Menuçehr'in yardımını aldı. Menuçehr tarafından 2.000 askerle takviye edilen İbn Fuladh, Rey'i kuşattı ve böylece Mecdüddevle'yı onu İsfahan valisi olarak atamaya zorladı. Bu olayın ardından, İbn Fuladh'ın kayıtları ortadan kayboldu, bu da o zamanlar İsfahan'ın görevdeki valisi Ala al-Dawla Muhammed'i yerinden edemediğini gösteriyor.
Mecdüddevle'nin emirliğinin kırılganlığı, Ala al-Dawla Muhammed'in özerk bir şekilde yönetmesine ve emirliğini kuzey ve batı dağlarına doğru genişletmesine ve ardından Annaziler gibi özerk Kürt hanedanları tarafından kontrol edilmesine izin verdi. 1023'te Ala al-Dawla Muhammed, Hemedan'ı ele geçirerek Şemsüddevle'nın oğlu ve halefi Sema' al-Dawla'nın (h. 1021-1023). Mecdüddevle müdahale etme konusunda güçsüzdü. Ala al-Dawla Muhammed, fiilen bağımsız bir hükümdar ve Cibal'deki en güçlü figür olmasına rağmen, 1029'da yıkılana kadar hükümdarı olarak Mecdüddevle'nin adıyla yazılı paralar basmaya devam etti. Ala al-Dawla Muhammed tarafından 1019/20'de İsfahan'da basılan seçkin madeni para, Mecdüddevle'den şahinşah olarak bahseder.
Düşüşü
Seyyide Şirin 1028'de öldüğünde, Mecid-i Devle'nin siyasi inzivaya çekilmesinin sonuçları ortaya çıktı. Kısa süre sonra Deylemi askerleri tarafından bir isyanla karşı karşıya kaldı ve Gazneli hükümdarı Mahmud'dan (h. 998-1030) onlarla ilgilenirken. Mahmud, gücünü batıya doğru genişletmeye hevesliydi, ancak Seyyide Şirin'in kararlı varlığı nedeniyle Rey'e saldırmaktan kaçınmıştı. Mahmud, Mecdüddevle'nin yardım talebini bahane ederek Mart/Nisan 1029'da Rey'i fethetti. Mecdüddevle'yi hükümdar olarak görevden aldı ve şehri yağmalayarak orada Büveyhî yönetimine son verdi. Rey'deki büyük kütüphanenin büyük bir kısmı yakılırken, sakinlerinin çoğu kafir oldukları gerekçesiyle toplanıp taşlandı. Mahmud, saldırısını "kâfir Batıniyye ve fesatçı bidatçılerı" tasfiye etmenin bir yolu olarak haklı çıkardı.
İranolog Clifford Edmund Bosworth, Mecdüddevle'nin kararını "aptalca" olarak nitelendirir. Arap tarihçi Ali İbnü'l-Esîr (ö. 1233), Rey'in fethinden sonra Mahmud'un Mecdüddevle'yi çağırdığını ve ona sorduğunu bildirir; "Perslerin tarihi olan Şehnâme'yi ve Müslümanların tarihi olan Taberi'nin Tarihini okumadın mı? Mecdüddevle evet cevabını verince Mahmud cevap verdi; "Davranışların sahip birininki gibi değil." Mecdüddevle'nın öldüğü Gazneli başkenti Gazne'ye gönderildiği rivayet edilir. Mecdüddevle'nin oğullarından biri olan Fana-Khusrau, sonraki yıllarda Büveyhîerin gücünü yeniden sağlamaya çalışacaktı, ancak başarısız oldu. Mecdüddevle, Ebu Dulaf adlı başka bir oğul tarafından da hayatta kaldı.
Kültür
10. yüzyılın sonundan 1029'a kadar Rey, muhtemelen kısmen diğer Büveyhî beyliklerinden bağımsızlığını sürdürmesi ve sadece ara sıra hanedan mücadelelerine dahil olması nedeniyle bir öğrenme merkezi olarak gelişti. Mecdüddevle'nin kendisi öğrenmeye oldukça bağlıydı. İran'ın batı bölgeleri, Arap edebiyatının hakimiyetinde olmasıyla dikkate değerdi; ancak, yaklaşık 10. yüzyılın ortalarından sonra, Horasan'ın doğu bölgesindeki Farsça edebi akımlar, Mecdüddevle'nin sarayı da dahil olmak üzere batı bölgelerinde popülerlik kazanmaya başladı.
Kaynakça
- Özel
- ^ a b c d e f g Nagel 1990.
- ^ Tor 2017.
- ^ a b c Spuler 2014.
- ^ a b c d e f g h i Bosworth 1975.
- ^ Herzig & Stewart 2011.
- ^ a b c Bosworth 1970.
- ^ a b c d e f Madelung 1969.
- ^ Bosworth 1996.
- ^ Kennedy 2004.
- ^ a b Bosworth 2010.
- ^ a b c Sajjadi, Asatryan & Melvin-Koushki.
- ^ Gutas 1987.
- ^ a b Adamson 2013.
- ^ Bosworth 1997.
- ^ Miles 1975.
- ^ Nashat & Beck 2003.
- ^ Askari 2016.
- ^ Peacock 2007.
- ^ Lazard 1975.
- Genel
- Askari, Nasrin (2016). The medieval reception of the Shāhnāma as a mirror for princes. Brill. ISBN .
- (2013). Interpreting Avicenna: Critical Essays Search in this book. Leiden: Brill. ISBN .
- Bosworth, C. E. (1975). "Iran under the Buyids". (Ed.). The Cambridge History of Iran, Volume 4: From the Arab Invasion to the Saljuqs (İngilizce). Cambridge: Cambridge University Press. ss. 250–304. ISBN .
- Bosworth, C. E. (1970). "Dailamīs in Central Iran: The Kākūyids of Jibāl and Yazd". Iran. Cilt 8. ss. 73–95. doi:10.2307/4299634. JSTOR 4299634. ()
- Bosworth, C. E. (1996). The New Islamic Dynasties: A Chronological and Genealogical Manual. New York City: Columbia University Press. ISBN .
- Bosworth, C. E. (1997). "Ebn Fūlād". Yarshater, Ehsan (Ed.). Encyclopædia Iranica, Volume VIII/1: Ebn ʿAyyāš–Economy V (İngilizce). Londra ve New York: Routledge & Kegan Paul. ss. 26–27. ISBN .
- Bosworth, C. E. (2010). "Kākuyids". Yarshater, Ehsan (Ed.). Encyclopædia Iranica, Volume XV/4: Kafir Kala–Ḵamsa of Jamāli (İngilizce). Londra ve New York: Routledge & Kegan Paul. ss. 359–362. ISBN .
- Gutas, Dimitri (1987). "Avicenna ii. Biography". Yarshater, Ehsan (Ed.). Encyclopædia Iranica, Volume III/1: Ātaš–Awāʾel al-Maqālāt (İngilizce). Londra ve New York: Routledge & Kegan Paul. ss. 67–70. ISBN .
- Herzig, Edmund; Stewart, Sarah (2011). Early Islamic Iran. I. B. Tauris. ISBN .
- Kennedy, Hugh (2016). The Prophet and the Age of the Caliphates: The Islamic Near East from the 6th to the 11th Century (İngilizce) (Second bas.). Oxford ve New York: Routledge. ISBN .
- Lazard, G. (1975). "The Rise of the New Persian Language". (Ed.). The Cambridge History of Iran, Volume 4: From the Arab Invasion to the Saljuqs (İngilizce). Cambridge: Cambridge University Press. ss. 595–633. ISBN .
- (1969). "The Assumption of the Title Shāhānshāh by the Būyids and "The Reign of the Daylam (Dawlat Al-Daylam)"". Journal of Near Eastern Studies. 28 (3). ss. 168–183. doi:10.1086/372014. JSTOR 543842. ()
- Nagel, Tilman (1990). "Buyids". Yarshater, Ehsan (Ed.). Encyclopædia Iranica, Volume IV/6: Burial II–Calendars II (İngilizce). Londra ve New York: Routledge & Kegan Paul. ss. 578–586. ISBN .
- Nashat, Guity; Beck, Lois (2003). Women in Iran from the Rise of Islam to 1800. University of Illinois Press. ISBN .
- Miles, G. C. (1975). "Numismatics". (Ed.). The Cambridge History of Iran, Volume 4: From the Arab Invasion to the Saljuqs (İngilizce). Cambridge: Cambridge University Press. ss. 364–378. ISBN .
- (2007). Mediaeval Islamic Historiography and Political Legitimacy: Bal'ami's Tarikhnamah. Routledge. ISBN .
- Sajjadi, Sadeq; Asatryan, Mushegh; Melvin-Koushki, Matthew. "Būyids". ; (Ed.). Encyclopaedia Islamica Online (İngilizce). Brill Online. ISSN 1875-9831. Geçersiz
|url-erişimi=subscription() - Spuler, Bertold (2014). Iran in the Early Islamic Period: Politics, Culture, Administration and Public Life between the Arab and the Seljuk Conquests, 633-1055. Brill. ISBN . 19 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Aralık 2022.
- Tor, D. G. (2017). The ʿAbbasid and Carolingian Empires: Comparative Studies in Civilizational Formation. Brill. ISBN .
Daha fazla okuma
- Curtis, Vesta Sarkhosh; Stewart, Sarah (2009). The Rise of Islam: The Idea of Iran Vol 4. I.B. Tauris. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ebu Talib Rustem Farsca ابو طالب رستم 997 1029 genellikle Mecduddevle Farsca مجد الدوله lakabiile bilinir 997 den 1029 a kadar Rey Buveyhi emirliginin son emiriydi Fahruddevle nin h 976 980 984 997 en buyuk ogluydu Zayif bir hukumdar olarak saltanatinin buyuk bir bolumunde bir kuklaydi annesi Seyyide Sirin ise emirligin gercek hukumdariydi Mecduddevle Farsca مجد الدولهEmir SahanshahMecduddevle nin sikkesiRey Buveyhi emiriHukum suresi997 1029Once gelenFahruddevleSonra gelenMahmud Gaznevi Gazneliler Dogum993Olum1029 sonrasi GazneCocuk lar iAbu DulafHanedanBuveyhilerBabasiFahruddevleAnnesiSeyyide SirinDiniSiilik Mecduddevle nin hukumdarligi Iran in merkezindeki Buveyhi mulklerinin kademeli olarak kuculdugunu gordu Gurgan ve Taberistan 997 de Ziyarilere kaybedilirken batidaki birkac kasaba Azerbaycan in Musafiriler tarafindan ele gecirildi 1016 da Deylem askeri subayi Ibn Fulaz in isyani gibi ic sorunlar da vardi 1028 de Seyyide Sirin in olumunun ardindan Mecduddevle Deylemi askerlerinin isyaniyla karsi karsiya kaldi ve bu nedenle Gazneli hukumdari Mahmud dan h 998 1030 yardim istedi Mahmud 1029 da Rey e geldi Mecduddevle yi hukumdar olarak gorevden aldi ve sehri yagmalayarak buradaki Buveyhi yonetimine son verdi Mecduddevle nin oldugu Gazneliler baskenti Gazne ye gonderildigi rivayet edilir Arka planEbu Talib Rustem esas olarak su anda Iran in guney ve bati kismi ile gunumuz Irak inin tamami uzerinde hukum suren Deylemli bir aile olan Buveyhi hanedaninin bir uyesiydi Buveyhi emirligi cogunlukla Rey Cibal de Siraz Fars ta ve Bagdat Irak ta merkezli uc bagimsiz prenslige bolundu Ebu Talib Rustem 993 te dogdu Cibal Taberistan ve Gurgan i yoneten Buveyhi emiri Fahruddevle nin h 976 980 984 997 en buyuk oglu olarak dogdu Annesi Taberistan daki Bavendi prensesi olan Seyyide Sirin di Ebu Talib Rustem yonetmeye uygun hale gelmek icin kapsamli bir sekilde egitilecekti Ogretmeni Hemedan dan onde gelen bir Iranli bilgin ve gramer uzmani olan Ibn Faris o 1004 idi SaltanatiTahta yukselmesi Fahruddevle nin 997 de mide hastaligindan olmesinin ardindan Cibal deki emirligi Rey ve cevresinin baskentini alan Ebu Talib Rustem ile Mezopotamya sinirlarina kadar Hemedan ve Kirmisin sehirlerini alan kucuk oglu Sems el Devle arasinda bolundu Her ikisi de genc yaslari nedeniyle emirligin naibi olan Seyyide Sirin tarafindan es yonetici olarak atandi Ne olursa olsun Sems el Devle Ebu Talib Rustem in astiydi Kidemli Buveyhi emiri Samsam al Dawla h 983 998 Fars i yoneten h 983 998 Fahruddevle yi sadakatle onun hukumdarligi sirasinda kidemli emir olarak kabul etmisti Bu nedenle Samsam al Dawla artik karsiliginda Mecduddevle den biat isteme hakkina sahipti Irak Buveyhi emiri Baha al Dawla h 988 1012 ve Abbasi halifesi Rey deki saraya daha cekici gorundu Taraflar arasindaki muzakerelere iliskin ayrintilar bilinmiyor 998 de Bahaud Devle nin istegi uzerine halife Kadir h 991 1031 Ebu Talib Rustem e Mecduddevle wa Falak al umma ikili unvanini verdi Iranolog Wilferd Madelung a gore Bahau d devle bu hizmetinin karsiliginda halife Kadir in taninmasinin yani sira bir ittifak ve bir tur onun ustunlugunun taninmasini kazanmis olsa da Mecduddevle nin madeni paralarinda adi zikredilmemistir yillar sonrasina kadar Samsam al Dawla kisa sure sonra oldu ve 999 da Fars artik kidemli amir olan Baha al Dawla nin kontrolu altina girdi Erken saltanati Fahruddevle nin olumunun ardindan Ziyari hukumdari Kabus h 977 981 997 1012 Buveyhiler tarafindan yenilmeden once yonettigi Taberistan ve Gurgan i fethetti Mecduddevle nin Kabus u geri puskurtmedeki basarisizliginin ardindan Kabus Taberistan ve Gurgan i cok az rahatsizlikla yonetti Mecduddevle ayrica birkac bati kasabasini Zencan dahil Azerbaycan in Musafirilerine kaptirdi Hasnavi reisi Badr ibn Hasanwayh h 979 1013 bir Buveyhi vasali olarak Kirmisin cevresinde hukum suren h 979 1013 yerel isleri yonetmesi icin Mecduddevle ye yardim etmek icin Rey e gitti ancak yardimi reddedildi Sonuc olarak Bedir Rey deki islerden yavas yavas uzaklasmaya devam etti En azindan 1003 gibi erken bir tarihte Seyyide Sirin Isfahan valiligini ilk kuzeni Ala al Dawla Muhammed e verdi ve boylece KKakuyi hanedaninin baslangici oldu 1005 te Mecduddevle kardesleri ve vasallari uzerindeki ustunlugunun sinyalini vermek icin imparatorluk Pers sahinsah Krallarin krali unvanini aldi Bununla birlikte Bahaud Devle nin hakim konumuna meydan okumaya kalkismadi 1009 10 ve sonrasinda Mecduddevle Baha al Dawla yi madeni paralarinda resmi olarak kidemli emir olarak tanidi Hatta bazilari daha sonra Baha al Dawla yi sehansah unvaniyla anmistir al Dawla Aralik 1012 de oldu ve yerine babasinin baskin konumu uzerinde bir iddia olarak sahinsah unvanini alan oglu Ebu Shuja Fanna Khusraw Sultan al Dawla gecti Mecduddevle gercekte kendisi kidemli emir oldugu icin Sultan al Dawla nin iddiasini kabul etmedi Icisleri Semsuddevle h 997 1021 Sikkesi Mecduddevle nin kucuk kardesi ve Hemedan ve Kirmisin hukumdari 1008 de veziri Ebu Ali ibn Ali nin yardimiyla Mecduddevle annesinin naipligini dusurmeye calisti Ancak Seyyide Sirin Bedir ibn Hasanwayh e kacti ve Semsuddevle ile birlikte Rey i kusatma altina aldilar Birkac savastan sonra sehir alindi ve Mecduddevle ele gecirildi Annesi tarafindan Tabarak kalesine hapsedilirken Rey de Sems el Devle iktidara geldi Bir yil sonra 1009 da Seyyide Sirin Sems el Devle ile arasini acti ve boylece Sems ed Devle Hemedan a donerken Rey deki Mecduddevle yi serbest birakti ve eski durumuna getirdi Iktidar Seyyida Sirin in elinde olmaya devam etti 1014 te Mecduddevle ve Seyyida Sirin Semsuddevle tarafindan Rey e yapilan bir saldirinin ardindan Damavand a kacmak zorunda kaldi Bununla birlikte Semsuddevle birlikleri arasindaki bir isyan ikincisini Hemedan a donmeye zorlarken Majd el Devle ve Seyyide Sirin Rey e dondu Ayni yil seckin Iranli bilge Ibn i Sina o 1037 Rey e gitti ve burada Mecduddevle ve Seyyide Sirin in hizmetine girdi Orada melankoli hastasi Mecduddevle yi tedavi etmek icin sarayda doktor olarak gorev yapti Ibn Sina nin daha sonra Seyyide Sirin in Kazvin ve Hemedan da isletme muduru olarak gorev yaptigi bildiriliyor ancak bu gorev suresiyle ilgili ayrintilar belirsiz Ibn Sina daha sonra muhtemelen rakibi Ebu l Kasim el Kirmani nin de Seyyida Sirin altinda calismasi nedeniyle Sems el Devle ye katildi 1016 da Mecduddevle ve Seyyida Shirin Deylemi askeri subayi Ibn Fuladh in Kazvin valisi olma talebini reddettiler Sonuc olarak ikincisi Rey in dis mahallelerine saldirmaya basladi Bavandid prensi Ebu Cafer Muhammed in 1028 de oldu yardimiyla Mecduddevle Ziyari hukumdari Kabus bin Menucehr e h 1012 1031 kacan Ibn Fuladh i Rey den kovdu Orada Ibn Fuladh sadakati karsiliginda Menucehr in yardimini aldi Menucehr tarafindan 2 000 askerle takviye edilen Ibn Fuladh Rey i kusatti ve boylece Mecduddevle yi onu Isfahan valisi olarak atamaya zorladi Bu olayin ardindan Ibn Fuladh in kayitlari ortadan kayboldu bu da o zamanlar Isfahan in gorevdeki valisi Ala al Dawla Muhammed i yerinden edemedigini gosteriyor Mecduddevle nin emirliginin kirilganligi Ala al Dawla Muhammed in ozerk bir sekilde yonetmesine ve emirligini kuzey ve bati daglarina dogru genisletmesine ve ardindan Annaziler gibi ozerk Kurt hanedanlari tarafindan kontrol edilmesine izin verdi 1023 te Ala al Dawla Muhammed Hemedan i ele gecirerek Semsuddevle nin oglu ve halefi Sema al Dawla nin h 1021 1023 Mecduddevle mudahale etme konusunda gucsuzdu Ala al Dawla Muhammed fiilen bagimsiz bir hukumdar ve Cibal deki en guclu figur olmasina ragmen 1029 da yikilana kadar hukumdari olarak Mecduddevle nin adiyla yazili paralar basmaya devam etti Ala al Dawla Muhammed tarafindan 1019 20 de Isfahan da basilan seckin madeni para Mecduddevle den sahinsah olarak bahseder Dususu Mecduddevle yi deviren Gazneli hukumdari Mahmud un madeni parasi h 998 1030 Seyyide Sirin 1028 de oldugunde Mecid i Devle nin siyasi inzivaya cekilmesinin sonuclari ortaya cikti Kisa sure sonra Deylemi askerleri tarafindan bir isyanla karsi karsiya kaldi ve Gazneli hukumdari Mahmud dan h 998 1030 onlarla ilgilenirken Mahmud gucunu batiya dogru genisletmeye hevesliydi ancak Seyyide Sirin in kararli varligi nedeniyle Rey e saldirmaktan kacinmisti Mahmud Mecduddevle nin yardim talebini bahane ederek Mart Nisan 1029 da Rey i fethetti Mecduddevle yi hukumdar olarak gorevden aldi ve sehri yagmalayarak orada Buveyhi yonetimine son verdi Rey deki buyuk kutuphanenin buyuk bir kismi yakilirken sakinlerinin cogu kafir olduklari gerekcesiyle toplanip taslandi Mahmud saldirisini kafir Batiniyye ve fesatci bidatcileri tasfiye etmenin bir yolu olarak hakli cikardi Iranolog Clifford Edmund Bosworth Mecduddevle nin kararini aptalca olarak nitelendirir Arap tarihci Ali Ibnu l Esir o 1233 Rey in fethinden sonra Mahmud un Mecduddevle yi cagirdigini ve ona sordugunu bildirir Perslerin tarihi olan Sehname yi ve Muslumanlarin tarihi olan Taberi nin Tarihini okumadin mi Mecduddevle evet cevabini verince Mahmud cevap verdi Davranislarin sahip birininki gibi degil Mecduddevle nin oldugu Gazneli baskenti Gazne ye gonderildigi rivayet edilir Mecduddevle nin ogullarindan biri olan Fana Khusrau sonraki yillarda Buveyhierin gucunu yeniden saglamaya calisacakti ancak basarisiz oldu Mecduddevle Ebu Dulaf adli baska bir ogul tarafindan da hayatta kaldi Kultur10 yuzyilin sonundan 1029 a kadar Rey muhtemelen kismen diger Buveyhi beyliklerinden bagimsizligini surdurmesi ve sadece ara sira hanedan mucadelelerine dahil olmasi nedeniyle bir ogrenme merkezi olarak gelisti Mecduddevle nin kendisi ogrenmeye oldukca bagliydi Iran in bati bolgeleri Arap edebiyatinin hakimiyetinde olmasiyla dikkate degerdi ancak yaklasik 10 yuzyilin ortalarindan sonra Horasan in dogu bolgesindeki Farsca edebi akimlar Mecduddevle nin sarayi da dahil olmak uzere bati bolgelerinde populerlik kazanmaya basladi KaynakcaOzel a b c d e f g Nagel 1990 Tor 2017 a b c Spuler 2014 a b c d e f g h i Bosworth 1975 Herzig amp Stewart 2011 a b c Bosworth 1970 a b c d e f Madelung 1969 Bosworth 1996 Kennedy 2004 a b Bosworth 2010 a b c Sajjadi Asatryan amp Melvin Koushki Gutas 1987 a b Adamson 2013 Bosworth 1997 Miles 1975 Nashat amp Beck 2003 Askari 2016 Peacock 2007 Lazard 1975 GenelAskari Nasrin 2016 The medieval reception of the Shahnama as a mirror for princes Brill ISBN 978 90 04 30790 2 2013 Interpreting Avicenna Critical Essays Search in this book Leiden Brill ISBN 978 0521190732 Bosworth C E 1975 Iran under the Buyids Ed The Cambridge History of Iran Volume 4 From the Arab Invasion to the Saljuqs Ingilizce Cambridge Cambridge University Press ss 250 304 ISBN 0 521 20093 8 Bosworth C E 1970 Dailamis in Central Iran The Kakuyids of Jibal and Yazd Iran Cilt 8 ss 73 95 doi 10 2307 4299634 JSTOR 4299634 kayit gerekli Bosworth C E 1996 The New Islamic Dynasties A Chronological and Genealogical Manual New York City Columbia University Press ISBN 0 231 10714 5 Bosworth C E 1997 Ebn Fulad Yarshater Ehsan Ed Encyclopaedia Iranica Volume VIII 1 Ebn ʿAyyas Economy V Ingilizce Londra ve New York Routledge amp Kegan Paul ss 26 27 ISBN 978 1 56859 050 9 Bosworth C E 2010 Kakuyids Yarshater Ehsan Ed Encyclopaedia Iranica Volume XV 4 Kafir Kala Ḵamsa of Jamali Ingilizce Londra ve New York Routledge amp Kegan Paul ss 359 362 ISBN 978 1 934283 26 4 Gutas Dimitri 1987 Avicenna ii Biography Yarshater Ehsan Ed Encyclopaedia Iranica Volume III 1 Atas Awaʾel al Maqalat Ingilizce Londra ve New York Routledge amp Kegan Paul ss 67 70 ISBN 978 0 71009 113 0 Herzig Edmund Stewart Sarah 2011 Early Islamic Iran I B Tauris ISBN 978 1780760612 Kennedy Hugh 2016 The Prophet and the Age of the Caliphates The Islamic Near East from the 6th to the 11th Century Ingilizce Second bas Oxford ve New York Routledge ISBN 978 1 138 78761 2 Lazard G 1975 The Rise of the New Persian Language Ed The Cambridge History of Iran Volume 4 From the Arab Invasion to the Saljuqs Ingilizce Cambridge Cambridge University Press ss 595 633 ISBN 0 521 20093 8 1969 The Assumption of the Title Shahanshah by the Buyids and The Reign of the Daylam Dawlat Al Daylam Journal of Near Eastern Studies 28 3 ss 168 183 doi 10 1086 372014 JSTOR 543842 kayit gerekli Nagel Tilman 1990 Buyids Yarshater Ehsan Ed Encyclopaedia Iranica Volume IV 6 Burial II Calendars II Ingilizce Londra ve New York Routledge amp Kegan Paul ss 578 586 ISBN 978 0 71009 129 1 Nashat Guity Beck Lois 2003 Women in Iran from the Rise of Islam to 1800 University of Illinois Press ISBN 978 0 252 07121 8 Miles G C 1975 Numismatics Ed The Cambridge History of Iran Volume 4 From the Arab Invasion to the Saljuqs Ingilizce Cambridge Cambridge University Press ss 364 378 ISBN 0 521 20093 8 2007 Mediaeval Islamic Historiography and Political Legitimacy Bal ami s Tarikhnamah Routledge ISBN 978 0415583114 Sajjadi Sadeq Asatryan Mushegh Melvin Koushki Matthew Buyids Ed Encyclopaedia Islamica Online Ingilizce Brill Online ISSN 1875 9831 Gecersiz url erisimi subscription yardim Spuler Bertold 2014 Iran in the Early Islamic Period Politics Culture Administration and Public Life between the Arab and the Seljuk Conquests 633 1055 Brill ISBN 978 90 04 28209 4 19 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Aralik 2022 Tor D G 2017 The ʿAbbasid and Carolingian Empires Comparative Studies in Civilizational Formation Brill ISBN 978 9004349896 Daha fazla okumaCurtis Vesta Sarkhosh Stewart Sarah 2009 The Rise of Islam The Idea of Iran Vol 4 I B Tauris ISBN 978 1845116910