Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kireçli, Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı bir köydür.
| Kireçli | |
|---|---|
 | |
 Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
  Kireçli Kireçli'nin Artvin'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Artvin |
| İlçe | Şavşat |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 1564 m |
| Nüfus (2021) | |
| • Toplam | 336 |
| Zaman dilimi | (TSİ) |
| İl alan kodu | 0466 |
| İl plaka kodu | 08 |
| Posta kodu | 08700 |
Tarihçe
Kireçli köyünün eski adı Kvatetrisi’dir. Gürcüce bir yer adı olan Kvatetrisi (ქვათეთრისი), taş anlamındaki "kva" (ქვა) ile beyaz anlamındaki "tetri" (თეთრი) kelimelerinden oluşur ve "ak taş" anlamına gelir. Bu yer adı Türkçeye benzer şekilde girmiştir. Nitekim 1835 tarihli Osmanlı nüfus defterinde Kvatetris (كواتتریس) olarak geçer. Artvin vilayeti hakkında 1927 tarihli Osmanlıca kaynakta ise köyün adı Kvatetris veya Kotetris (كوتەتریس) şeklinde yazılmıştır.
Kvatetrisi köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ın güneybatı kesimini oluşturan bölgelerden biri olan Şavşeti'de yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi, 16. yüzyılın ikinci yarısının hemen başında Gürcülerden ele geçirmiştir. Şavşeti bölgesinde Osmanlı idaresi tarafından kurulan Şavşat sancağının 1554 tarihindeki sancak beyi de önceden Gürcü tavadi olan İosebiti idi.Kvatetrisi Kalesi ile ortadan kalkmış olan Kvatetrisi Kilisesi de bu dönemden kalmıştır.
Kvatetrisi köyü, 1835 tarihli Osmanlı Müslim nüfus defterine göre Çıldır Eyaleti'ne bağlı Şavşat sancağının köylerden biriydi. Osmanlı idaresinin askere alma ve vergi belirleme amacıyla sadece erkek nüfusunu tespit ettiği bu tarihte köyde 29 hanede 98 erkek yaşıyordu. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, köyün nüfusunun yaklaşık 196 kişiden oluştuğu söylenebilir.
Kvatetrisi köyü, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin 1886 nüfus sayımında Kvatetris (Кватетрис) olarak kaydettiği köy, Artvin sancağının Şavşet-İmerhevi kazasına bağlı Okrobageti nahiyesinin 5 köyünden biriydi. Nüfusu, 172'si erkek ve 141'i kadın olmak üzere, 50 hanede yaşayan 319 kişiden oluşuyordu. Bu tarihte Kvatetrisi köyüne bağlı olan "Cami-meglesi"nde (Cami mahallesi) 14 hane, "Koşliet" (Koşlieti) mahallesinde 5 hane, “Mazman-ogli” (Mazmanidze) mahallesinde 12 hane ve “Saki-ogli” (Sakidze) mahallesinde 10 hane bulunuyordu. Bu nüfusun tamamı Türk olarak kaydedilmiştir. Bununla birlikte Kvatetrisi adının yanı sıra, köyde Ortvali (ორთვალი), Ağmadağma (აღმადაღმა), Çamikara (ჩამიყარა), Koçliti (კოჩლითი), Muhovla (მუხოვლა), Vakebuhi (ვაკებუხი) ve Zurabuli (ზურაბული) gibi günümüze ulaşan mevki adları da Gürcücedir.
Kvatetrisi köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonlarında Rusların bölgeden çekilmesinin ardından Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. 7 Mayıs 1920 tarihinde imzalanan Moskova Antlaşması'yla Sovyet Rusya, Artvin sancağını Gürcistan'ın bir parçası olarak tanıdı. Ancak Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti arasında 16 Mart 1921 tarihinde imzalanan Moskova Antlaşması'yla Kvatetrisi köyünü de kapsayan Artvin bölgesi Türkiye'ye bırakıldı.
Kvatetrisi, 1922 yılında Artvin livasında yapılan nüfus tespiti sırasında Şavşat kazasının merkez nahiyesinin köylerinden biriydi. Nüfusu, 276'sı kadın ve 320'si erkek olmak üzere 102 hanede yaşayan 596 kişiden oluşuyordu. Köyün nüfusu bu sırada da "Türk" olarak kaydedilmiştir. Kvatetrisi veya Kötetris Türkçe olmadığı için köyün adı 1925 yılında Kireçli olarak değiştirilmiştir. Kireçli, 1940 genel nüfus sayımında Çoruh vilayetinin Şavşat kazasına bağlı Merya nahiyesinin köylerinden biriydi ve nüfusu 943 kişiden oluşuyordu. 1965 yılına gelindiğinde köyün nüfusu 1.422 kişiyi bulmuştu ve bu nüfus içinde 557 kişi okuma yazma biliyordu.
Kvatetrisi Kalesi, köyün Cami mahallesinin batısında yer alır. Ayakta duran silindirik kulenin kuzeybatı ve batı tarafında kalenin duvarlarından bazı bölümler kalmıştır. Eskikale köyündeki Tzepta Kalesi'ni gören Kvatetrisi Kalesi, Şavşeti-Klarceti savunma sisteminin bir parçasıydı.
Coğrafya
Köy; Artvin il merkezine 79 km, Şavşat ilçe merkezine 14 km uzaklıktadır.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2021 | 333 |
| 2020 | 336 |
| 2019 | 340 |
| 2018 | 338 |
| 2017 | 308 |
| 2016 | 329 |
| 2015 | 341 |
| 2014 | 206 |
| 2013 | 321 |
| 2012 | 332 |
| 2011 | 356 |
| 2010 | 353 |
| 2009 | 372 |
| 2008 | 378 |
| 2007 | 382 |
| 2000 | 628 |
| 1990 | 960 |
| 1985 | 1.201 |
Kaynakça
- ^ . Fallingrain.com. 9 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p . Nufusune.com. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ "ქვა" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 14 Eylül 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "თეთრი" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 22 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Ecem Kutlu, Şavşat Nüfus Defteri (1835) - Transkripsiyon ve Değerlendirme, Artvin, 2020, s. 164. 29 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Yüksek lisans tezi
- ^ a b "Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, 1927, s. 159". 6 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Mayıs 2023.
- ^ Şavşeti (შავშეთი), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikidze, Cemal Karalidze, Batum, 2011, s. 16. .
- ^ a b 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 51. 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Ecem Kutlu, Şavşat Nüfus Defteri (1835) - Transkripsiyon ve Değerlendirme, Artvin, 2020, s. 18, 52-55. 29 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Yüksek lisans tezi
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Batum oblastı" - 1456". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Mayıs 2023.
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 191. 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ ""Российско-грузинский договор 07.5.1920 г. (полный текст и карта) - один из многих нарушенных Кремлем" / "07.5.1920 tarihli Rus-Gürcü Anlaşması (tam metin ve harita) Kremlin Tarafından İhlal Edilen Birçok Anlaşmadan Biridir"". 11 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Mayıs 2023.
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Mayıs 2023.
- ^ "Nurşen Gök, "Artvin Livası'nın Anavatan'a Katılışı Sırasındaki Durumuna İlişkin Belgeler", Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 41, Mayıs 2008, s. 89-104" (PDF). 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 16 Temmuz 2021.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 169.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 89.
- ^ a b c d . YerelNet.org.tr. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.
Dış bağlantılar
- Kireçli, Şavşat için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kirecli Artvin ilinin Savsat ilcesine bagli bir koydur KirecliKoyArtvin in Turkiye deki konumuKirecliKirecli nin Artvin deki konumuUlkeTurkiyeIlArtvinIlceSavsatCografi bolgeKaradeniz BolgesiRakim1564 mNufus 2021 Toplam336Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0466Il plaka kodu08Posta kodu08700TarihceKirecli koyunun eski adi Kvatetrisi dir Gurcuce bir yer adi olan Kvatetrisi ქვათეთრისი tas anlamindaki kva ქვა ile beyaz anlamindaki tetri თეთრი kelimelerinden olusur ve ak tas anlamina gelir Bu yer adi Turkceye benzer sekilde girmistir Nitekim 1835 tarihli Osmanli nufus defterinde Kvatetris كواتتریس olarak gecer Artvin vilayeti hakkinda 1927 tarihli Osmanlica kaynakta ise koyun adi Kvatetris veya Kotetris كوتەتریس seklinde yazilmistir Kvatetrisi koyu Orta Cag da Gurcistan in guneybati kesimini olusturan bolgelerden biri olan Savseti de yer alir Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi 16 yuzyilin ikinci yarisinin hemen basinda Gurculerden ele gecirmistir Savseti bolgesinde Osmanli idaresi tarafindan kurulan Savsat sancaginin 1554 tarihindeki sancak beyi de onceden Gurcu tavadi olan Iosebiti idi Kvatetrisi Kalesi ile ortadan kalkmis olan Kvatetrisi Kilisesi de bu donemden kalmistir Kvatetrisi koyu 1835 tarihli Osmanli Muslim nufus defterine gore Cildir Eyaleti ne bagli Savsat sancaginin koylerden biriydi Osmanli idaresinin askere alma ve vergi belirleme amaciyla sadece erkek nufusunu tespit ettigi bu tarihte koyde 29 hanede 98 erkek yasiyordu Erkek sayisi kadar kadin eklenince koyun nufusunun yaklasik 196 kisiden olustugu soylenebilir Kvatetrisi koyu 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nin ardindan imzalanan Berlin Antlasmasi uyarinca Osmanli Devleti tarafindan Rusya ya birakildi Rus idaresinin 1886 nufus sayiminda Kvatetris Kvatetris olarak kaydettigi koy Artvin sancaginin Savset Imerhevi kazasina bagli Okrobageti nahiyesinin 5 koyunden biriydi Nufusu 172 si erkek ve 141 i kadin olmak uzere 50 hanede yasayan 319 kisiden olusuyordu Bu tarihte Kvatetrisi koyune bagli olan Cami meglesi nde Cami mahallesi 14 hane Kosliet Koslieti mahallesinde 5 hane Mazman ogli Mazmanidze mahallesinde 12 hane ve Saki ogli Sakidze mahallesinde 10 hane bulunuyordu Bu nufusun tamami Turk olarak kaydedilmistir Bununla birlikte Kvatetrisi adinin yani sira koyde Ortvali ორთვალი Agmadagma აღმადაღმა Camikara ჩამიყარა Kocliti კოჩლითი Muhovla მუხოვლა Vakebuhi ვაკებუხი ve Zurabuli ზურაბული gibi gunumuze ulasan mevki adlari da Gurcucedir Kvatetrisi koyu Birinci Dunya Savasi nin sonlarinda Ruslarin bolgeden cekilmesinin ardindan Gurcistan in sinirlari icinde kaldi 7 Mayis 1920 tarihinde imzalanan Moskova Antlasmasi yla Sovyet Rusya Artvin sancagini Gurcistan in bir parcasi olarak tanidi Ancak Kizil Ordu nun Gurcistan i isgali sirasinda Sovyet Rusya ile Ankara Hukumeti arasinda 16 Mart 1921 tarihinde imzalanan Moskova Antlasmasi yla Kvatetrisi koyunu de kapsayan Artvin bolgesi Turkiye ye birakildi Kvatetrisi 1922 yilinda Artvin livasinda yapilan nufus tespiti sirasinda Savsat kazasinin merkez nahiyesinin koylerinden biriydi Nufusu 276 si kadin ve 320 si erkek olmak uzere 102 hanede yasayan 596 kisiden olusuyordu Koyun nufusu bu sirada da Turk olarak kaydedilmistir Kvatetrisi veya Kotetris Turkce olmadigi icin koyun adi 1925 yilinda Kirecli olarak degistirilmistir Kirecli 1940 genel nufus sayiminda Coruh vilayetinin Savsat kazasina bagli Merya nahiyesinin koylerinden biriydi ve nufusu 943 kisiden olusuyordu 1965 yilina gelindiginde koyun nufusu 1 422 kisiyi bulmustu ve bu nufus icinde 557 kisi okuma yazma biliyordu Kvatetrisi Kalesi koyun Cami mahallesinin batisinda yer alir Ayakta duran silindirik kulenin kuzeybati ve bati tarafinda kalenin duvarlarindan bazi bolumler kalmistir Eskikale koyundeki Tzepta Kalesi ni goren Kvatetrisi Kalesi Savseti Klarceti savunma sisteminin bir parcasiydi CografyaKoy Artvin il merkezine 79 km Savsat ilce merkezine 14 km uzakliktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2021 3332020 3362019 3402018 3382017 3082016 3292015 3412014 2062013 3212012 3322011 3562010 3532009 3722008 3782007 3822000 6281990 9601985 1 201Kaynakca Fallingrain com 9 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Subat 2022 a b c d e f g h i j k l m n o p Nufusune com 31 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Subat 2022 ქვა A Comprehensive Georgian English Dictionary Londra 2006 2 cilt 14 Eylul 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 0 9535878 3 5 თეთრი A Comprehensive Georgian English Dictionary Londra 2006 2 cilt 22 Subat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 0 9535878 3 5 Ecem Kutlu Savsat Nufus Defteri 1835 Transkripsiyon ve Degerlendirme Artvin 2020 s 164 29 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Yuksek lisans tezi a b Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumat i Umumiye 1927 s 159 6 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Mayis 2023 Savseti შავშეთი Mamia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Sota Mamuladze Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikidze Cemal Karalidze Batum 2011 s 16 ISBN 978 9941 407 11 6 a b 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce Tiflis 2016 s 51 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9 Ecem Kutlu Savsat Nufus Defteri 1835 Transkripsiyon ve Degerlendirme Artvin 2020 s 18 52 55 29 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Yuksek lisans tezi Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Transkafkasya Bolgesinin Nufusuna Dair 1886 Yili Aile Listelerinden Edinilmis istatistik Verilerin Ozeti Tiflis 1893 Batum oblasti 1456 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Mayis 2023 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce Tiflis 2016 s 191 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9 Rossijsko gruzinskij dogovor 07 5 1920 g polnyj tekst i karta odin iz mnogih narushennyh Kremlem 07 5 1920 tarihli Rus Gurcu Anlasmasi tam metin ve harita Kremlin Tarafindan Ihlal Edilen Bircok Anlasmadan Biridir 11 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Mayis 2023 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1969 3 Cilt 2 cilt s 489 8 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Mayis 2023 Nursen Gok Artvin Livasi nin Anavatan a Katilisi Sirasindaki Durumuna Iliskin Belgeler Ankara Universitesi Turk Inkilap Tarihi Enstitusu Ataturk Yolu Dergisi Sayi 41 Mayis 2008 s 89 104 PDF 26 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 16 Temmuz 2021 1940 Genel Nufus Sayimi Ankara 1946 s 169 1965 Genel Nufus Sayimi Ankara 1968 s 89 a b c d YerelNet org tr 19 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Haziran 2014 Dis baglantilarKirecli Savsat icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft