Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mısırlı Osman Ağa Çeşmesi ya da kısaca Osman Ağa Çeşmesi,İstanbul'un Kadıköy ilçesinde yer alan bir çeşmedir. Üzerindeki kitâbesine göre Bâbüssaâde Ağası Mısırlı Osman Ağa tarafından 1621 ya da 1622'de yaptırılsa da bu kitâbenin bu çeşmeye ait olmayabileceği ihtimali de ortaya atılmıştır. Bir müddet sonra teknesi çukurda kalan ve işlevini de yitiren çeşme, 1980'lerde yapılan çalışmayla imar hattına taşındı ve kot farkı giderildi. Zaman içerisinde ön cephesine, dinlenme taşları ile onları birbirine bağlayan tekne ağzı taşı eklendi. 2020'de yapılan restorasyon çalışmasıyla birlikte tekrar faaliyete geçti.
 Çeşmenin ön ve yan cephesinden görünümü (Ekim 2020) | |
 | |
| Diğer ad(lar) | Osman Ağa Çeşmesi |
|---|---|
| Genel bilgiler | |
| Tür | Çeşme |
| Mimari tarz | Klasik Osmanlı mimarisi |
| Konum | Kadıköy, İstanbul, Türkiye |
| Koordinatlar | 40°59′28″K 29°01′36″D / 40.99111°K 29.02667°D |
| Tamamlanma | 1621 ya da 1622 |
| Yenileme | 2020 |
| Sahip | Vakıflar Genel Müdürlüğü |
| Teknik ayrıntılar | |
| Yapı sistemi | Kâgir |
| Malzeme | Küfeki taşı |
Dikdörtgen planlı bir duvar çeşmesi olup Klasik Osmanlı mimarisine uygun bir şekilde, küfeki taşından inşa edilmiş kâgir bir yapıdır. Silmelerin olduğu ön cephesinin her iki yanında birer pilaster yer alır. Ön cephesinin ortasındaki basık sivri kemerli bir nişin içerisinde, kaş kemer motifi ile yukarısında boş bir kartuşun olduğu ayna taşı vardır. Niş kemerinin yukarısında, dört dizelik inşa kitâbesi bulunur.
Tarihi
Kitâbesine göre çeşme, Bâbüssaâde Ağası Mısırlı Osman Ağa tarafından 1621 ya da 1622'de yaptırıldı. Kitâbenin son dizesi, ebced hesabıyla çeşmenin inşa tarihini verir. Ön cephede kullanılan malzemeden farklı bir malzemeyle üretilmesi, oturtulacağı bir alanın oluşturulmaması ve kırık kenarlarından yola çıkarak çeşmenin kitâbesinin özgün olmadığı ve bir çeşmenin yıkıldıktan sonra boşta kalan kitâbesinin, kitâbesiz bir çeşmede yaşatma geleneğine örnek olabileceği düşüncesi vardır. 1621 ya da 1622 yılında, Osmanağa Camii'nin avlu girişinin sağ tarafına Mısırlı Osman Ağa tarafından yaptırılan çeşmenin, cami avlusunda duran kitâbesindeki metin de aynıdır. Bundan yola çıkılarak, camideki çeşmenin kitâbesinin sökülüp Mısırlı Osman Ağa Çeşmesi'ne takıldığı, boş kalan yerine ise yeni bir kitabe asıldığı görüşü ortaya atılır.
1945'te, ayna taşının bozulduğu ve teknesinin çukurda kaldığı kaydedilmişti. 11 Ocak 1967 tarihli Bugün haberinde çeşmenin yan cephesinin, bir mefruşatçı dükkânı tarafından bir vitrin olarak kullanıldığı aktarılmaktaydı. 1980'lerde yapılan çalışmayla birlikte yol hizasından imar hattına taşınarak kot farkı giderilerek teknesi açığa çıktı. Kızılkayak'ın ifadesine göre, teknesinin her iki yanına mermerden dinlenme taşları ile onları birbirine bağlayan tekne ağzı taşının "bu çalışmalar sırasında eklenmiş olma ihtimali yüksektir".
Mülkiyeti, Vakıflar Genel Müdürlüğüne bağlı İstanbul 5 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğünde olan yapı,İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından 15-30 Eylül 2020 tarihleri arasında restore edildi. Yapılan çalışmalar kapsamında çeşmede derz ve sıva onarımı, kitâbe restorasyonu ve temizlik yapılırken su tesisatı yenilenerek çeşme tekrar işlevsel hâle getirildi.
Konumu ve mimarisi
İstanbul'un Kadıköy ilçesinin Osmanağa Mahallesi'nde, Söğütlüçeşme Caddesi üzerinde ve Osmanağa Camii'nin karşısında bulunan, 17,90 m2lik tapu alanına sahip dikdörtgen planlı bir duvar çeşmesidir. Arka ve sol yan cephesi başka yapılarla birleşmiş hâldedir.Klasik Osmanlı mimarisi tarzında, kesme küfeki taşından inşa edilen kâgir bir yapıdır. Dikdörtgen şeklindeki ön cephesi, yatay ve dikey silmelerden meydana gelen dikdörtgen bir çerçeveyle bezenmiştir. Teknesinin her iki yanında, sonradan eklenen, Afyon mermerinden yapılmış dinlenme taşları ile onları birbirine bağlayan tekne ağzı taşı yer alır. Yapının üstü çatısızdır. Ön yüzünün pahlanmış iki kenarında, silindirik birer pilaster bulunur.Kaş kemer motifi ile yukarısındaki boş bir kartuşun yer aldığı mermerden yapılmış ayna taşı, ön cephenin ortasında konumlanan basık sivri kemerli bir nişin içindedir. Ayna taşında bir musluk, altında ise dikdörtgen biçimli bir tekne vardır.
Sivri kemerin üçgen boşlukları ile kilit taşının yukarısında, dört dizeden oluşan ve yazı şeritleri kartuşlardan yapılmış çerçevenin içerisinde çeşme kitâbesi yer alır. Alttaki iki kartuşun arasındaki boşluğa çeşmenin inşa tarihi işlenmiştir. Kitâbe metni şu şekildedir:
مصرلى عثمان اغا خيره ماُل |
Mısırlı 'Osmân Aga hayra ma'îl |
Hayır işlemeyi seven Mısırlı Osman Ağa |
-
![image]()
2020'deki restorasyonu öncesinde çeşme (Eylül 2020) -
![image]()
Çeşmenin ön cephesi (Mart 2021) -
![image]()
Çeşmenin kitâbesi (Mart 2021)
Ayrıca bakınız
Notlar
- ^ Kitâbesindeki 1030 yılı, miladi takvimde 1621 ya da 1622'ye denk gelir.
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h Barışta, H. Örcün (1994). "Osman Ağa Çeşmesi". Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi. 6. İstanbul: Türkiye Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı-Tarih Vakfı. ss. 159-160. ISBN .
- ^ a b c d e f Tanışık, İbrahim Hilmi (1945). İstanbul Çeşmeleri. 2. İstanbul: Maarif Matbaası. ss. 264, 266.
- ^ a b c d Ertuğ, Necdet, (Ed.) (2006). "330 Mısırlı Osman Ağa Çeşmesi". İstanbul Tarihî Çeşmeler Külliyatı. 2. İstanbul: İSKİ Genel Müdürlüğü. s. 256. ISBN .
- ^ a b c d Kızılkayak, Görkem, (Ed.) (Aralık 2011). Kadıköy Çeşmeleri. Kadıköy Belediyesi. ss. 111-112.
- ^ Atılgan, Arif (29 Haziran 2017). . Mimdp.org. 16 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Ata yadigârı sahipsiz kalıyor". Bugün. İstanbul. 11 Ocak 1967.
- ^ "Kültürel yapılar". İstanbul 5 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü. 5 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Mart 2021.
- ^ a b Çağlar, Sinan. "Osman Ağa (Mısırlı) Çeşmesi - Kadıköy (çeşmeyle ilgili bilgilendirme restorasyon raporu)". İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür Varlıkları Daire Başkanlığı (E-posta).
- ^ a b Demirtaş, Erhan (23 Eylül 2020). . Gazete Kadıköy. 5 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Osman Ağa (Mısırlı) Çeşmesi (H.1030-M.1621)". Su Vakfı. 11 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Mart 2021.
- ^ "TKGM Parsel Sorgulama Uygulaması - Öznitelik bilgisi". Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü. 19 Ocak 2015 tarihinde kaynağından .
- ^ . Osmanlı Kitabeleri Projesi. 11 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
| Wikimedia Commons'ta Mısırlı Osman Ağa Çeşmesi (Kadıköy) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Misirli Osman Aga Cesmesi ya da kisaca Osman Aga Cesmesi Istanbul un Kadikoy ilcesinde yer alan bir cesmedir Uzerindeki kitabesine gore Babussaade Agasi Misirli Osman Aga tarafindan 1621 ya da 1622 de yaptirilsa da bu kitabenin bu cesmeye ait olmayabilecegi ihtimali de ortaya atilmistir Bir muddet sonra teknesi cukurda kalan ve islevini de yitiren cesme 1980 lerde yapilan calismayla imar hattina tasindi ve kot farki giderildi Zaman icerisinde on cephesine dinlenme taslari ile onlari birbirine baglayan tekne agzi tasi eklendi 2020 de yapilan restorasyon calismasiyla birlikte tekrar faaliyete gecti Misirli Osman Aga CesmesiCesmenin on ve yan cephesinden gorunumu Ekim 2020 Diger ad lar Osman Aga CesmesiGenel bilgilerTurCesmeMimari tarzKlasik Osmanli mimarisiKonumKadikoy Istanbul TurkiyeKoordinatlar40 59 28 K 29 01 36 D 40 99111 K 29 02667 D 40 99111 29 02667Tamamlanma1621 ya da 1622Yenileme2020SahipVakiflar Genel MudurluguTeknik ayrintilarYapi sistemiKagirMalzemeKufeki tasi Dikdortgen planli bir duvar cesmesi olup Klasik Osmanli mimarisine uygun bir sekilde kufeki tasindan insa edilmis kagir bir yapidir Silmelerin oldugu on cephesinin her iki yaninda birer pilaster yer alir On cephesinin ortasindaki basik sivri kemerli bir nisin icerisinde kas kemer motifi ile yukarisinda bos bir kartusun oldugu ayna tasi vardir Nis kemerinin yukarisinda dort dizelik insa kitabesi bulunur TarihiKitabesine gore cesme Babussaade Agasi Misirli Osman Aga tarafindan 1621 ya da 1622 de yaptirildi Kitabenin son dizesi ebced hesabiyla cesmenin insa tarihini verir On cephede kullanilan malzemeden farkli bir malzemeyle uretilmesi oturtulacagi bir alanin olusturulmamasi ve kirik kenarlarindan yola cikarak cesmenin kitabesinin ozgun olmadigi ve bir cesmenin yikildiktan sonra bosta kalan kitabesinin kitabesiz bir cesmede yasatma gelenegine ornek olabilecegi dusuncesi vardir 1621 ya da 1622 yilinda Osmanaga Camii nin avlu girisinin sag tarafina Misirli Osman Aga tarafindan yaptirilan cesmenin cami avlusunda duran kitabesindeki metin de aynidir Bundan yola cikilarak camideki cesmenin kitabesinin sokulup Misirli Osman Aga Cesmesi ne takildigi bos kalan yerine ise yeni bir kitabe asildigi gorusu ortaya atilir 1945 te ayna tasinin bozuldugu ve teknesinin cukurda kaldigi kaydedilmisti 11 Ocak 1967 tarihli Bugun haberinde cesmenin yan cephesinin bir mefrusatci dukkani tarafindan bir vitrin olarak kullanildigi aktarilmaktaydi 1980 lerde yapilan calismayla birlikte yol hizasindan imar hattina tasinarak kot farki giderilerek teknesi aciga cikti Kizilkayak in ifadesine gore teknesinin her iki yanina mermerden dinlenme taslari ile onlari birbirine baglayan tekne agzi tasinin bu calismalar sirasinda eklenmis olma ihtimali yuksektir Mulkiyeti Vakiflar Genel Mudurlugune bagli Istanbul 5 Numarali Kultur Varliklarini Koruma Bolge Kurulu Mudurlugunde olan yapi Istanbul Buyuksehir Belediyesi tarafindan 15 30 Eylul 2020 tarihleri arasinda restore edildi Yapilan calismalar kapsaminda cesmede derz ve siva onarimi kitabe restorasyonu ve temizlik yapilirken su tesisati yenilenerek cesme tekrar islevsel hale getirildi Konumu ve mimarisiIstanbul un Kadikoy ilcesinin Osmanaga Mahallesi nde Sogutlucesme Caddesi uzerinde ve Osmanaga Camii nin karsisinda bulunan 17 90 m2lik tapu alanina sahip dikdortgen planli bir duvar cesmesidir Arka ve sol yan cephesi baska yapilarla birlesmis haldedir Klasik Osmanli mimarisi tarzinda kesme kufeki tasindan insa edilen kagir bir yapidir Dikdortgen seklindeki on cephesi yatay ve dikey silmelerden meydana gelen dikdortgen bir cerceveyle bezenmistir Teknesinin her iki yaninda sonradan eklenen Afyon mermerinden yapilmis dinlenme taslari ile onlari birbirine baglayan tekne agzi tasi yer alir Yapinin ustu catisizdir On yuzunun pahlanmis iki kenarinda silindirik birer pilaster bulunur Kas kemer motifi ile yukarisindaki bos bir kartusun yer aldigi mermerden yapilmis ayna tasi on cephenin ortasinda konumlanan basik sivri kemerli bir nisin icindedir Ayna tasinda bir musluk altinda ise dikdortgen bicimli bir tekne vardir Sivri kemerin ucgen bosluklari ile kilit tasinin yukarisinda dort dizeden olusan ve yazi seritleri kartuslardan yapilmis cercevenin icerisinde cesme kitabesi yer alir Alttaki iki kartusun arasindaki bosluga cesmenin insa tarihi islenmistir Kitabe metni su sekildedir Metin مصرلى عثمان اغا خيره ما ل چو يابدى حق ايچون بو چشمه سارى کچوب نوش ايلين هر تشنه جانه جناندن آب كوثر بارى ١٠٣٠ سنه Ceviri yazisi Misirli Osman Aga hayra ma il Cu yapdi hakk icun bu cesmesari Gecub nus eyleyen her tesne cana Cinandan ab i Kevser vire bari sene 1030 Gunumuz Turkcesi Hayir islemeyi seven Misirli Osman Aga Suyu bol bu cesmeyi Allah yolunda yaptirdi Susamis her bir cana cennetlerden akacak bir Kevser suyu versin diye sene 10302020 deki restorasyonu oncesinde cesme Eylul 2020 Cesmenin on cephesi Mart 2021 Cesmenin kitabesi Mart 2021 Ayrica bakinizKadikoy deki cesmeler listesiNotlar Kitabesindeki 1030 yili miladi takvimde 1621 ya da 1622 ye denk gelir Kaynakca a b c d e f g h Barista H Orcun 1994 Osman Aga Cesmesi Dunden Bugune Istanbul Ansiklopedisi 6 Istanbul Turkiye Cumhuriyeti Kultur Bakanligi Tarih Vakfi ss 159 160 ISBN 975 7306 06 1 a b c d e f Tanisik Ibrahim Hilmi 1945 Istanbul Cesmeleri 2 Istanbul Maarif Matbaasi ss 264 266 a b c d Ertug Necdet Ed 2006 330 Misirli Osman Aga Cesmesi Istanbul Tarihi Cesmeler Kulliyati 2 Istanbul ISKI Genel Mudurlugu s 256 ISBN 9789944100335 a b c d Kizilkayak Gorkem Ed Aralik 2011 Kadikoy Cesmeleri Kadikoy Belediyesi ss 111 112 Atilgan Arif 29 Haziran 2017 Mimdp org 16 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Ata yadigari sahipsiz kaliyor Bugun Istanbul 11 Ocak 1967 Kulturel yapilar Istanbul 5 Numarali Kultur Varliklarini Koruma Bolge Kurulu Mudurlugu 5 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Mart 2021 a b Caglar Sinan Osman Aga Misirli Cesmesi Kadikoy cesmeyle ilgili bilgilendirme restorasyon raporu Istanbul Buyuksehir Belediyesi Kultur Varliklari Daire Baskanligi E posta a b Demirtas Erhan 23 Eylul 2020 Gazete Kadikoy 5 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Osman Aga Misirli Cesmesi H 1030 M 1621 Su Vakfi 11 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Mart 2021 TKGM Parsel Sorgulama Uygulamasi Oznitelik bilgisi Tapu ve Kadastro Genel Mudurlugu 19 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan Osmanli Kitabeleri Projesi 11 Mart 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Wikimedia Commons ta Misirli Osman Aga Cesmesi Kadikoy ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir