Doğu çınarı (Platanus orientalis), çınargiller (Platanaceae) familyasından 25–30 m boy, 5–6 m çap yapabilen bir çınar türüdür.
Doğu çınarı | |||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Korunma durumu | |||||||||||||||||
Hassas (IUCN 3.1) | |||||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
İkili adlandırma | |||||||||||||||||
Platanus orientalis L., Sp. Pl.: 999 (1753). | |||||||||||||||||
Doğal yayılma aralığı |
Habitat
Doğal yayılımı Balkanlar, Anadolu, İran, Uzak Doğu ve Avrasya'dır. Bazı hesaplar, doğal menzilini batıda İberya'ya ve doğuda Himalayalar'a kadar genişletir. Eskiden beri insanlar tarafından dikildiği için çok geniş alana yayılmıştır.
Genel özellikleri
Nehir kenarlarında doğal olarak bulunur. Ağaç, ılık yazlardan büyük ölçüde faydalanmasına rağmen, çoğu ılıman enlemde yetiştirilebilir. Yatay yönlenme eğiliminde olan geniş, kalın yaprakları olan çok büyük ve geniş bir ağaç olarak, özellikle sıcak mevsimde sağladığı gölge ve serinlik için değerlidir. Güneşli yerlerde iyi büyür. Besince zengin toprakta iyi yetişir fakat kuraklığa da dayanıklıdır. Olgunlaşana kadar genç fidanlar sulanmalıdır. Kentlerde hava kirliliğine karşı dayanıklıdır.
Morfoloji
Ağaç yaşlandıkça dallar daha fazla sarkar ve böylece yuvarlak bir taç oluşturur. Kabuk sarıdır ve yeşil (bazen gri) kabuk küçük parçalar halinde dökülerek ağaca benekli bir görünüm verir. P. x acerifolia ile belirgin bir fark, çok budaklı gövdede ve yaprakların şeklinde görülebilir. Elsi yaprakları daha derinden oyulmuş ve genellikle 5-7 keskin testere dişli loblara sahiptir, merkezi lob geniş olduğundan daha uzundur. Küresel çiçekler çıkıntılı tüylerle kaplıdır. Meyve başlangıçta yeşildir ancak rengi kahverengiye döner ve yaklaşık 2,5 cm çapındadır. Meyveler 3 ila 6'lı gruplar halinde asılır ve kışın sonlarına kadar ağaçta kalır. Fidanlar dona karşı hassastır. Mayıs'ta çiçek açar ve tohumlar Ekim'den Şubat'a kadar olgunlaşır.
Türkiye'deki dağılımı
Türkiye'de Adana, Ankara, Amasya, Antalya, Balıkesir, Bingöl, Bitlis, Bursa, Diyarbakır, Edirne, Eskişehir, Hakkâri, İçel, İstanbul, Kütahya, Kahramanmaraş, Muğla, Ordu, Sinop, Tokat, Trabzon ve Tunceli illerinde bulunur.
Kaynakça
- ^ . www.ogm.gov.tr. 17 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2023.
- ^ . floranatolica.com. 21 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2023.
- ^ . 28 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2023.
- ^ . www.euforgen.org (İngilizce). 1 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2023.
- ^ . www.vdberk.com.tr. 23 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2021.
- ^ . pfaf.org. 23 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2023.
- ^ Davis, P.H. (ed.) (1982). Flora of Turkey and the East Aegean Islands 7: 1-947. Edinburgh University Press, Edinburgh.
Dış bağlantılar
- Vikitür'de Platanus orientalis ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
- Wikimedia Commons'ta Platanus orientalis ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dogu cinari Platanus orientalis cinargiller Platanaceae familyasindan 25 30 m boy 5 6 m cap yapabilen bir cinar turudur Dogu cinariKorunma durumuHassas IUCN 3 1 Biyolojik siniflandirmaAlem PlantaeSube TracheophytaSinif MagnoliopsidaKlad EudicotsTakim ProtealesFamilya PlatanaceaeCins PlatanusTur P orientalisIkili adlandirmaPlatanus orientalisL Sp Pl 999 1753 Dogal yayilma araligisonbaharda cinar yapraklariHabitatDogal yayilimi Balkanlar Anadolu Iran Uzak Dogu ve Avrasya dir Bazi hesaplar dogal menzilini batida Iberya ya ve doguda Himalayalar a kadar genisletir Eskiden beri insanlar tarafindan dikildigi icin cok genis alana yayilmistir Genel ozellikleriNehir kenarlarinda dogal olarak bulunur Agac ilik yazlardan buyuk olcude faydalanmasina ragmen cogu iliman enlemde yetistirilebilir Yatay yonlenme egiliminde olan genis kalin yapraklari olan cok buyuk ve genis bir agac olarak ozellikle sicak mevsimde sagladigi golge ve serinlik icin degerlidir Gunesli yerlerde iyi buyur Besince zengin toprakta iyi yetisir fakat kurakliga da dayaniklidir Olgunlasana kadar genc fidanlar sulanmalidir Kentlerde hava kirliligine karsi dayaniklidir MorfolojiAgac yaslandikca dallar daha fazla sarkar ve boylece yuvarlak bir tac olusturur Kabuk saridir ve yesil bazen gri kabuk kucuk parcalar halinde dokulerek agaca benekli bir gorunum verir P x acerifolia ile belirgin bir fark cok budakli govdede ve yapraklarin seklinde gorulebilir Elsi yapraklari daha derinden oyulmus ve genellikle 5 7 keskin testere disli loblara sahiptir merkezi lob genis oldugundan daha uzundur Kuresel cicekler cikintili tuylerle kaplidir Meyve baslangicta yesildir ancak rengi kahverengiye doner ve yaklasik 2 5 cm capindadir Meyveler 3 ila 6 li gruplar halinde asilir ve kisin sonlarina kadar agacta kalir Fidanlar dona karsi hassastir Mayis ta cicek acar ve tohumlar Ekim den Subat a kadar olgunlasir Turkiye deki dagilimiTurkiye de Adana Ankara Amasya Antalya Balikesir Bingol Bitlis Bursa Diyarbakir Edirne Eskisehir Hakkari Icel Istanbul Kutahya Kahramanmaras Mugla Ordu Sinop Tokat Trabzon ve Tunceli illerinde bulunur Kaynakca www ogm gov tr 17 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Mayis 2023 floranatolica com 21 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Mayis 2023 28 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Mayis 2023 www euforgen org Ingilizce 1 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Mayis 2023 www vdberk com tr 23 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Ekim 2021 pfaf org 23 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Mayis 2023 Davis P H ed 1982 Flora of Turkey and the East Aegean Islands 7 1 947 Edinburgh University Press Edinburgh Dis baglantilarVikitur de Platanus orientalis ile ilgili ayrintili taksonomik bilgiler bulunur Wikimedia Commons ta Platanus orientalis ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur