Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ölü bölgeler dünya okyanuslarında ve geniş göllerdeki hipoksik (düşük oksijenli) alanlardır. " dip ve dibe yakın su altı deniz yaşamının desteklemek için gerekli oksijeni tüketen diğer faktörlerle birleştiğinde insan faaliyetlerinden kaynaklanan aşırı besin kirliliği neden olduğu alanlardır.(NOAA)." 1970'lerde okyanusbilimciler ölü bölgelerini artan miktarda fark etmeye başladı. Bu bölgeler sudaki yaşamın en konsantre olarak bulunduğu insanların yaşadığı kıyıların yakınında meydana gelir. (Doğal olarak çok az yaşamın olduğu okyanusların, derin orta kısımları, "ölü bölgeler" olarak kabul edilmez.)
Mart 2004'te, yeni kurulan BM Çevre Programı, ilk Küresel Çevre Görünüm Yıllığını (GEO Yıl Kitabı 2003) yayınladı, bu yıllıkta tükenmiş oksijen seviyesinden dolayı deniz yaşamını destekleyemeyen dünya okyanuslarındaki 146 ölü bölge belirlendi. Bunlardan bazıları bir kilometrekare (0.4 mi²) gibi (küçük) bazıları ise 70.000 kilometre kare (27,000 mi²) alanı kaplayan büyüklüklerdeydi. 2008 yılında yapılan bir çalışma, dünya çapında 405 ölü bölgeyi gösterdi.
Nedenleri
Suda ve denizdeki ölü bölgeler, ötrofikasyon olarak bilinen, su içinde bir kimyasal besin artışı (özellikle azot ve fosfor) nedeniyle olabilir. Bu kimyasal maddeler su kolonu boyunca yaşayan bitki benzeri tek hücreli organizmaların temel yapını oluşturup mevcudiyetleri ile büyümelerini de kısmen sınırlar. Ötrofikasyon bu fitoplanktonların belirli bir kısmının yoğunluğunu hızla arttırarak yosun patlaması denen fenomene yol açabilir.
Deneysel Göller Bölgesinde yaptığı araştırmalarla deterjanlardaki zararlı fosfatların yasaklanmasına sağlayan limnologist Dr. David Schindler yosun çoğalması ve ölü bölgeleri hakkında uyardı,
"1960'lar ve 1970'lerde balık öldürmenin hızlı artışıyla büyük göllerin yok olmaları uzağa gitmiş değildir; batı'ya insanların, sanayi ve tarımın burada var olan küçük tatlı suyun kalitesinden edildiği bir kurak dünyaya hareket etti.... Bu sadece kırsal bir sorun değildir. Yosun patlamaları nedeniyle ölü bölgelerin küresel genişlemesi hızla artıyor...(Schindler and Vallentyne 2008) "
Büyük yosun grupları Siyanobakteri, Yeşil Algler, dinoflagelatlar, Coccolithophores ve Diyatome Algae'dır. Azot ve fosfor miktarında artış genellikle Siyanobakteri'de patlamaya neden olur ve bu Ölü Bölgeleri sebep olur. Siyanobakteri, zooplankton ve balık için iyi yemek değildir ve dolayısıyla suda birikir, ölür ve sonra ayrışır. Diğer yosunlar tüketildiğinden ve Siyanobakteri ile aynı ölçüde birikmez. Ölü bölgeler doğal ve antropojenik faktörler nedeniyle de olabilir. Kimyasal gübrelerin kullanımı, ölü bölgelerin oluşmasında en önemli insan kaynaklı sebep olarak kabul edilir. Doğal nedenler ise kıyıların yükselmesi ve rüzgar, su dolaşımı şekillerindeki değişiklikler olarak sıralanır. Kanalizasyon kaçağı, kentsel arazi kullanımı ve gübrelerden de ötrofikasyona katkıda bulunabilir.
Amerika Birleşik Devletleri'nde dikkat çeken ölü bölgeler kuzey Meksika Körfez bölgesi dahil Mississippi Nehri'nin döküldüğü alanı çevreleyen ve Pasifik Kuzeybatı kıyı bölgeleriyle Virginia Sahili Elizabeth Nehrinde de içine alan çevredeki son birkaç yıl içinde yinelenen bölgeler olarak gösterilmektedir.
Buna ek olarak doğal oşinografik fenomen su sütunu parçalarında deoksijenasyona neden olabilir. Örneğin, fiyortlarda ve Karadeniz gibi kapalı su birikintileri, kendi girişlerinde sığ eşikleri sebebi uzun bir süre orada durgun kalan suya neden olurlar. Tropikal doğu Pasifik Okyanusu ve kuzey Hint Okyanusu (örn Pickard & Emery 1982, s 47) tüketilen oksijeni yenileyen asgari sirkülasyon olduğu düşünülen bölgelerinde düşük oksijen konsantrasyonlarını görülür. Bu alanlar aynı zamanda oksijen asgari bölgeleri (OAB) olarak bilinir. Birçok durumda, OAB'ler kalıcı ya da yarı kalıcı bir bölgelerdir.
Mississippi Nehri'ninağzına yakın çökeltikatmanları içinde organizmaların kalıntıları bulunması dört hipoksik olayın yapay gübre gelişi öncesinde gerçekleştiğini kanıtlar. Bu tortu tabakalarda, anoksi dayanıklı türler bulunan en yaygın kalıntılardır. Tortu kayıt ile gösterilen süreler Vicksburg, Mississippi de kaydedilen yüksek nehir akışının tarihlerine karşılık gelmektedir.
Devam eden iklim değişikliğinin tetiklediği okyanus dolaşımdaki değişiklikler de okyanusta oksijen azalmasının diğer nedenlerini ek sebepler veya diğer sebeplerin büyümesine sebep olur.
Etkileri
Kuzey Amerika'nın boyunca kaydedilen düşük oksijen seviyeleri balıklarda üreme organlarının küçülen boyutu, düşük yumurta sayıları ve yumurtlama olmaması içeren balık üreme problemlerine yol açmıştır.
Körfez Sahil boyunca üç koyda yapılan araştırma göstermiştir ki suda oksijen seviyesi günde üç veya daha fazla saat milyonda (ppm) 2 veya 1 düşüm olduğunda Killifish cinsi balıklarda daha küçüküreme organlarıoluşmaktadır. Erkek gonadlar oksijen düzeyleri normal koylarda (6 ppm 8) oksijen seviyesi düşük olan koylardaki benzer büyüklükteki erkeklere nazaran % 50 ile % 34 arası daha büyüktü. Dişiler normal oksijen seviyelerinde benzer büyüklükteki balıklara göre yarısı kadar boyutta yumurtalıklara sahip oldukları bulunmuştur. Hipoksik sularda yaşayan dişilerde yumurta sayısı, normal oksijen seviyelerinde yaşayan dişilerin yumurta sayısının sadece yedide biri kadardı. (Landry ve diğ., 2004)
Laboratuvar oluşturulan hipoksik koşullarda yetiştirilen balıklar son derece düşük cinsiyet hormonukonsantrasyonlarını ve hipoksi-inductile faktör (HIF) proteini ile tetiklenen iki genin faaliyetinde artış gösterdi. Hipoksik koşullar altında, HIF başka bir protein ile ARNT ile eşleşir. Daha sonra bu ikili hücrelerde DNA'ya bağlanır, kök hücrelerinde genleri aktif hale getirir.
Normal oksijen koşulları altında, ARNT genlerini aktive etmek için östrojen ile birleştirir. Hipoksik hücreler tüp içine yerleştirildi ve östrojen ile etkileşime tepki vermedi. HIF, hipoksik koşullarda balıklarda üremeyi değiştiren bir mekanizma yol açan, östrojen ile etkileşime geçirmeyerek ARNT'yi kullanılamaz hale getirior. (Johanning, et al., 2004)
Balıkların bu potansiyel boğulmadan kaçması beklenebilir, ancak genellikle çabukça bilinçsiz hale geçip orada bulunmaya mahkûmdur. Istiridye, ıstakoz ve istiridye gibi yavaş hareket eden dip yaratıklar içinse kaçmak mümkün değildir. Tüm koloniyal/sömürge hayvanlar ölür. Bentikyaşam formları arasında meydana normal bir yeniden mineralizasyon ve geri dönüşüm kurulamamaktadır.
Mora ve diğ. 2013 oksijende gelecekteki değişiklikler çoğu deniz ekosistemlerini etkileyecek ve deniz mal ve hizmetler üzerindeki insan bağımlılığına sosyo-ekonomik etkileri olabileceğini göstermiştir.
Geri dönüşümü
Ölü bölgeler, oluşmasından dolayı yokolan birçok soyu tükenmekte olan organizma için umut olmasa da geri döndürülebilir. Karadeniz ölü bölgesi, daha önce dünyanın en genişi iken, Sovyetler Birliği'nin çöküşü ardından gübre kullanımının çok pahalı olmasıyla ve ve orta Avrupa merkezi planlı ekonomilerinin sona ermesiyle 1991 ile 2001 yılları arasında geniş oranda yok olmuştur. Bölgede balıkçılık yeniden ana ekonomik faaliyet olmuştur.
Karadeniz temizliği büyük oranda bilinçsizse de ve kullanımının kontrolü zor olan gübre kullanımdaki düşüş dolayı ile de olsa, the BM büyük endüstriyel emisyonlarını azaltarak diğer temizlikleri savundu. 1985'ten 2000'e dek, Ren nehri'ne kıyısı olan ülkelerdeki politika pis su ve endüstriyel nitrojen emisyonunu azaltma yönünde olunca Kuzey denizi'ndeki nitrojen seviyesi %37 oranında azalmıştır. Ayrıca Hudson Nehri'nde ve San Francisco Körfezi'nde başka temizlikler de gerçekleştirilmiştir.
Kimyasal alüminyum sülfat su içinde fosfatlar azaltmak için kullanılabilir.
Ayrıca bakınız
Notlar
- ^ Aquatic Dead Zones 8 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . NASA Earth Observatory.
- ^ "NOAA: Gulf of Mexico 'dead zone' predictions feature uncertainty". National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA). 21 Haziran 2012. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ağustos 2015.
- ^ a b David Perlman, Chronicle Science Editor (15 Ağustos 2008). "Scientists alarmed by ocean dead-zone growth". Sfgate.com. 25 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ağustos 2010.
- ^ Diaz, R. J.; Rosenberg, R. (15 Ağustos 2008). "Spreading Dead Zones and Consequences for Marine Ecosystems". Science. 321 (5891). ss. 926-9. doi:10.1126/science.1156401. (PMID) 18703733.
- ^ a b "Blooming horrible: Nutrient pollution is a growing problem all along the Mississippi". The Economist. 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Haziran 2012.
- ^ David W. Schindler; John R. Vallentyne (2008). The Algal Bowl: Overfertilization of the World's Freshwaters and Estuaries. Edmonton, Alberta: University of Alberta Press. 28 Haziran 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Haziran 2012.
- ^ "Whole Lake Experiment, Ford Lake, Prof Lehman"[]
- ^ "Corn boom could expand 'dead zone' in Gulf". 5 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ağustos 2015.
- ^ Mora, C. (2013). "Biotic and Human Vulnerability to Projected Changes in Ocean Biogeochemistry over the 21st Century". PLOS Biology. Cilt 11. ss. e1001682. doi:10.1371/journal.pbio.1001682.
- ^ a b Mee, Laurence (Kasım 2006). "Reviving Dead Zones". Scientific American.
- ^ 'Dead Zones' Multiplying In World's Oceans 6 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . by John Nielsen. 15 Aug 2008, Morning Edition, NPR.
- ^ (PDF). 1 Nisan 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2010.
Kaynakça
- Diaz, R.J.; Rosenberg, R. (2008). "Spreading dead zones and consequences for marine ecosystems". Science 321 (5891): 926–929. doi:10.1126/science.1156401. PMID 18703733.
- Osterman, L.E., et al. 2004. Reconstructing an 180-yr record of natural and anthropogenic induced hypoxia from the sediments of the Louisiana Continental Shelf. Geological Society of America meeting. Nov. 7-10. Denver. .
- Pickard, G.L. and Emery, W.J. 1982. Description Physical Oceanography: An Introduction. Pergamon Press, Oxford, 249 pp.
- Landry, C.A., S. Manning, and A.O. Cheek. 2004. Hypoxia suppresses reproduction in Gulf killifish, Fundulus grandis. e.hormone 2004 conference. Oct. 27-30. New Orleans.
- Johanning, K., et al. 2004. Assessment of molecular interaction between low oxygen and estrogen in fish cell culture. Fourth SETAC World Congress, 25th Annual Meeting in North America. Nov. 14-18. Portland, Ore. Abstract.
- Taylor, F.J.; Taylor, N.J.; Walsby, J.R. (1985). "A bloom of planktonic diatom Ceratulina pelagica off the coastal northeastern New Zealand in 1983, and its contribution to an associated mortality of fish and benthic fauna". Intertional Revue ges. Hydrobiol 70: 773–795. doi:10.1002/iroh.19850700602.
- Morrisey, D.J. (2000). "Predicting impacts and recovery of marine farm sites in Stewart Island New Zealand, from the Findlay-Watling model". Aquaculture 185: 257–271. doi:10.1016/s0044-8486(99)00360-9.
- Potera, C (2008). "Corn Ethanol Goal Revives Dead Zone Concerns". Environmental Health Perspectives 116 (6): A242–A243. doi:10.1289/ehp.116-a242.
Konuyla ilgili yayınlar
- David Stauth (Oregon State University), "Hypoxic "dead zone" growing off the Oregon Coast"29 Ocak 2013 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi Temmuz 31, 2006
- Suzie Greenhalgh and Amanda Sauer (WRI), "Awakening the 'Dead Zone': An investment for agriculture, water quality, and climate change"16 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 2003
- , the World Resources Institute 29 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . tarafından hazırlanmışbir online besin ticaret aracı, ötrofikasyon sorunlarını çözmek için tasarlandı. Ayrıca Pennsylvania besin ticaret programı için tasarlanmış şu web sitesine bakınız: .
- Reyes Tirado (Temmuz 2008) Dead Zones: How Agricultural Fertilizers are Killing our Rivers, Lakes and Oceans14 Mayıs 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Greenpeace publications. Ayrıca bakınız: "Dead Zones: How Agricultural Fertilizers are Killing our Rivers, Lakes and Oceans"8 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Greenpeace Canada. 2008-07-07. Retrieved 2010-08-03.
- MSNBC report on dead zones27 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Mart 29, 2004
- Joel Achenbach, "A 'Dead Zone' in The Gulf of Mexico: Scientists Say Area That Cannot Support Some Marine Life Is Near Record Size"11 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Washington Post, Temmuz 31, 2008
- Joel Achenbach, "'Dead Zones' Appear In Waters Worldwide: New Study Estimates More Than 400"13 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Washington Post, Ağustos 15, 2008
Dış bağlantılar
- Louisiana Üniversitesi Marine Konsorsiyumu4 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- UN Geo Yıllığı 2003 raporu: ölü bölgeler ve nitrojene dair2 Ağustos 2005 tarihinde Library of Congress sitesinde arşivlendi
- NASA Ölü bölgelerde (Uydu resimleri)23 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Meksika Körfezi Ölü Bölgesi - multimedya8 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- , NOAA Joel Achenbach
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Olu bolgeler dunya okyanuslarinda ve genis gollerdeki hipoksik dusuk oksijenli alanlardir dip ve dibe yakin su alti deniz yasaminin desteklemek icin gerekli oksijeni tuketen diger faktorlerle birlestiginde insan faaliyetlerinden kaynaklanan asiri besin kirliligi neden oldugu alanlardir NOAA 1970 lerde okyanusbilimciler olu bolgelerini artan miktarda fark etmeye basladi Bu bolgeler sudaki yasamin en konsantre olarak bulundugu insanlarin yasadigi kiyilarin yakininda meydana gelir Dogal olarak cok az yasamin oldugu okyanuslarin derin orta kisimlari olu bolgeler olarak kabul edilmez Kirmizi daireler bircok olu bolgenin konumunu ve boyutunu gosterir Siyah noktalar bilinmeyen buyukluklerde olu bolgeleri gostermektedir Deniz olu bolge deniz canlilarinin varliklarini surduremeyecek kadar dusuk miktarda cozunmus oksijen bulunan derin sular sayilari ve boyutlari gecen yarim yuzyilda patlayarak artti NASA Dunya Gozlemevi Mart 2004 te yeni kurulan BM Cevre Programi ilk Kuresel Cevre Gorunum Yilligini GEO Yil Kitabi 2003 yayinladi bu yillikta tukenmis oksijen seviyesinden dolayi deniz yasamini destekleyemeyen dunya okyanuslarindaki 146 olu bolge belirlendi Bunlardan bazilari bir kilometrekare 0 4 mi gibi kucuk bazilari ise 70 000 kilometre kare 27 000 mi alani kaplayan buyukluklerdeydi 2008 yilinda yapilan bir calisma dunya capinda 405 olu bolgeyi gosterdi NedenleriOlu bolgeler genellikle La Jolla San Diego Kaliforniyakiyilarinda oldugu gibi yosun patlamalari esnasinda yosun curumesinden kaynaklanir Iklim ekolojik olu bolgelerin buyumesi ve sinirlanmasi uzerinde onemli bir etkiye sahiptir Bahar aylarinda yagis arttikca daha fazla besin acisindan zengin su Mississippi Nehri nin agzindan asagi akar Ayni zamanda bahar aylarinda gunes isigi arttikca olu bolgelerde yosun buyumesini onemli olcude artirir Sonbahar aylarinda tropikal firtinalar Meksika Korfezi girmek ve olu bolgeleri kirmaya baslar ve dongu ilkbaharda tekrarlanir Suda ve denizdeki olu bolgeler otrofikasyon olarak bilinen su icinde bir kimyasal besin artisi ozellikle azot ve fosfor nedeniyle olabilir Bu kimyasal maddeler su kolonu boyunca yasayan bitki benzeri tek hucreli organizmalarin temel yapini olusturup mevcudiyetleri ile buyumelerini de kismen sinirlar Otrofikasyon bu fitoplanktonlarin belirli bir kisminin yogunlugunu hizla arttirarak yosun patlamasi denen fenomene yol acabilir Deneysel Goller Bolgesinde yaptigi arastirmalarla deterjanlardaki zararli fosfatlarin yasaklanmasina saglayan limnologist Dr David Schindler yosun cogalmasi ve olu bolgeleri hakkinda uyardi 1960 lar ve 1970 lerde balik oldurmenin hizli artisiyla buyuk gollerin yok olmalari uzaga gitmis degildir bati ya insanlarin sanayi ve tarimin burada var olan kucuk tatli suyun kalitesinden edildigi bir kurak dunyaya hareket etti Bu sadece kirsal bir sorun degildir Yosun patlamalari nedeniyle olu bolgelerin kuresel genislemesi hizla artiyor Schindler and Vallentyne 2008 Buyuk yosun gruplari Siyanobakteri Yesil Algler dinoflagelatlar Coccolithophores ve Diyatome Algae dir Azot ve fosfor miktarinda artis genellikle Siyanobakteri de patlamaya neden olur ve bu Olu Bolgeleri sebep olur Siyanobakteri zooplankton ve balik icin iyi yemek degildir ve dolayisiyla suda birikir olur ve sonra ayrisir Diger yosunlar tuketildiginden ve Siyanobakteri ile ayni olcude birikmez Olu bolgeler dogal ve antropojenik faktorler nedeniyle de olabilir Kimyasal gubrelerin kullanimi olu bolgelerin olusmasinda en onemli insan kaynakli sebep olarak kabul edilir Dogal nedenler ise kiyilarin yukselmesi ve ruzgar su dolasimi sekillerindeki degisiklikler olarak siralanir Kanalizasyon kacagi kentsel arazi kullanimi ve gubrelerden de otrofikasyona katkida bulunabilir Amerika Birlesik Devletleri nde dikkat ceken olu bolgeler kuzey Meksika Korfez bolgesi dahil Mississippi Nehri nin dokuldugu alani cevreleyen ve Pasifik Kuzeybati kiyi bolgeleriyle Virginia Sahili Elizabeth Nehrinde de icine alan cevredeki son birkac yil icinde yinelenen bolgeler olarak gosterilmektedir Buna ek olarak dogal osinografik fenomen su sutunu parcalarinda deoksijenasyona neden olabilir Ornegin fiyortlarda ve Karadeniz gibi kapali su birikintileri kendi girislerinde sig esikleri sebebi uzun bir sure orada durgun kalan suya neden olurlar Tropikal dogu Pasifik Okyanusu ve kuzey Hint Okyanusu orn Pickard amp Emery 1982 s 47 tuketilen oksijeni yenileyen asgari sirkulasyon oldugu dusunulen bolgelerinde dusuk oksijen konsantrasyonlarini gorulur Bu alanlar ayni zamanda oksijen asgari bolgeleri OAB olarak bilinir Bircok durumda OAB ler kalici ya da yari kalici bir bolgelerdir Mississippi Nehri ninagzina yakin cokeltikatmanlari icinde organizmalarin kalintilari bulunmasi dort hipoksik olayin yapay gubre gelisi oncesinde gerceklestigini kanitlar Bu tortu tabakalarda anoksi dayanikli turler bulunan en yaygin kalintilardir Tortu kayit ile gosterilen sureler Vicksburg Mississippi de kaydedilen yuksek nehir akisinin tarihlerine karsilik gelmektedir Devam eden iklim degisikliginin tetikledigi okyanus dolasimdaki degisiklikler de okyanusta oksijen azalmasinin diger nedenlerini ek sebepler veya diger sebeplerin buyumesine sebep olur EtkileriOksijen tukenmesi sonucu olen ya da olmekte olan yengecler balik ve istiridye ile kapli bati Baltik deniz tabaninin Sualti video goruntusunden bir kare Kuzey Amerika nin boyunca kaydedilen dusuk oksijen seviyeleri baliklarda ureme organlarinin kuculen boyutu dusuk yumurta sayilari ve yumurtlama olmamasi iceren balik ureme problemlerine yol acmistir Korfez Sahil boyunca uc koyda yapilan arastirma gostermistir ki suda oksijen seviyesi gunde uc veya daha fazla saat milyonda ppm 2 veya 1 dusum oldugunda Killifish cinsi baliklarda daha kucukureme organlariolusmaktadir Erkek gonadlar oksijen duzeyleri normal koylarda 6 ppm 8 oksijen seviyesi dusuk olan koylardaki benzer buyuklukteki erkeklere nazaran 50 ile 34 arasi daha buyuktu Disiler normal oksijen seviyelerinde benzer buyuklukteki baliklara gore yarisi kadar boyutta yumurtaliklara sahip olduklari bulunmustur Hipoksik sularda yasayan disilerde yumurta sayisi normal oksijen seviyelerinde yasayan disilerin yumurta sayisinin sadece yedide biri kadardi Landry ve dig 2004 Laboratuvar olusturulan hipoksik kosullarda yetistirilen baliklar son derece dusuk cinsiyet hormonukonsantrasyonlarini ve hipoksi inductile faktor HIF proteini ile tetiklenen iki genin faaliyetinde artis gosterdi Hipoksik kosullar altinda HIF baska bir protein ile ARNT ile eslesir Daha sonra bu ikili hucrelerde DNA ya baglanir kok hucrelerinde genleri aktif hale getirir Normal oksijen kosullari altinda ARNT genlerini aktive etmek icin ostrojen ile birlestirir Hipoksik hucreler tup icine yerlestirildi ve ostrojen ile etkilesime tepki vermedi HIF hipoksik kosullarda baliklarda uremeyi degistiren bir mekanizma yol acan ostrojen ile etkilesime gecirmeyerek ARNT yi kullanilamaz hale getirior Johanning et al 2004 Baliklarin bu potansiyel bogulmadan kacmasi beklenebilir ancak genellikle cabukca bilincsiz hale gecip orada bulunmaya mahkumdur Istiridye istakoz ve istiridye gibi yavas hareket eden dip yaratiklar icinse kacmak mumkun degildir Tum koloniyal somurge hayvanlar olur Bentikyasam formlari arasinda meydana normal bir yeniden mineralizasyon ve geri donusum kurulamamaktadir Mora ve dig 2013 oksijende gelecekteki degisiklikler cogu deniz ekosistemlerini etkileyecek ve deniz mal ve hizmetler uzerindeki insan bagimliligina sosyo ekonomik etkileri olabilecegini gostermistir Geri donusumuOlu bolgeler olusmasindan dolayi yokolan bircok soyu tukenmekte olan organizma icin umut olmasa da geri dondurulebilir Karadeniz olu bolgesi daha once dunyanin en genisi iken Sovyetler Birligi nin cokusu ardindan gubre kullaniminin cok pahali olmasiyla ve ve orta Avrupa merkezi planli ekonomilerinin sona ermesiyle 1991 ile 2001 yillari arasinda genis oranda yok olmustur Bolgede balikcilik yeniden ana ekonomik faaliyet olmustur Karadeniz temizligi buyuk oranda bilincsizse de ve kullaniminin kontrolu zor olan gubre kullanimdaki dusus dolayi ile de olsa the BM buyuk endustriyel emisyonlarini azaltarak diger temizlikleri savundu 1985 ten 2000 e dek Ren nehri ne kiyisi olan ulkelerdeki politika pis su ve endustriyel nitrojen emisyonunu azaltma yonunde olunca Kuzey denizi ndeki nitrojen seviyesi 37 oraninda azalmistir Ayrica Hudson Nehri nde ve San Francisco Korfezi nde baska temizlikler de gerceklestirilmistir Kimyasal aluminyum sulfat su icinde fosfatlar azaltmak icin kullanilabilir Ayrica bakinizAbisal bolge Batiyal zon EpilimnionNotlar Aquatic Dead Zones 8 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde NASA Earth Observatory NOAA Gulf of Mexico dead zone predictions feature uncertainty National Oceanic and Atmospheric Administration NOAA 21 Haziran 2012 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Agustos 2015 a b David Perlman Chronicle Science Editor 15 Agustos 2008 Scientists alarmed by ocean dead zone growth Sfgate com 25 Agustos 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Agustos 2010 KB1 bakim Fazladan yazi yazar listesi link Diaz R J Rosenberg R 15 Agustos 2008 Spreading Dead Zones and Consequences for Marine Ecosystems Science 321 5891 ss 926 9 doi 10 1126 science 1156401 PMID 18703733 a b Blooming horrible Nutrient pollution is a growing problem all along the Mississippi The Economist 18 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Haziran 2012 David W Schindler John R Vallentyne 2008 The Algal Bowl Overfertilization of the World s Freshwaters and Estuaries Edmonton Alberta University of Alberta Press 28 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Haziran 2012 Whole Lake Experiment Ford Lake Prof Lehman olu kirik baglanti Corn boom could expand dead zone in Gulf 5 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Agustos 2015 Mora C 2013 Biotic and Human Vulnerability to Projected Changes in Ocean Biogeochemistry over the 21st Century PLOS Biology Cilt 11 ss e1001682 doi 10 1371 journal pbio 1001682 a b Mee Laurence Kasim 2006 Reviving Dead Zones Scientific American Dead Zones Multiplying In World s Oceans 6 Eylul 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde by John Nielsen 15 Aug 2008 Morning Edition NPR PDF 1 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 3 Agustos 2010 KaynakcaDiaz R J Rosenberg R 2008 Spreading dead zones and consequences for marine ecosystems Science 321 5891 926 929 doi 10 1126 science 1156401 PMID 18703733 Osterman L E et al 2004 Reconstructing an 180 yr record of natural and anthropogenic induced hypoxia from the sediments of the Louisiana Continental Shelf Geological Society of America meeting Nov 7 10 Denver Pickard G L and Emery W J 1982 Description Physical Oceanography An Introduction Pergamon Press Oxford 249 pp Landry C A S Manning and A O Cheek 2004 Hypoxia suppresses reproduction in Gulf killifish Fundulus grandis e hormone 2004 conference Oct 27 30 New Orleans Johanning K et al 2004 Assessment of molecular interaction between low oxygen and estrogen in fish cell culture Fourth SETAC World Congress 25th Annual Meeting in North America Nov 14 18 Portland Ore Abstract Taylor F J Taylor N J Walsby J R 1985 A bloom of planktonic diatom Ceratulina pelagica off the coastal northeastern New Zealand in 1983 and its contribution to an associated mortality of fish and benthic fauna Intertional Revue ges Hydrobiol 70 773 795 doi 10 1002 iroh 19850700602 Morrisey D J 2000 Predicting impacts and recovery of marine farm sites in Stewart Island New Zealand from the Findlay Watling model Aquaculture 185 257 271 doi 10 1016 s0044 8486 99 00360 9 Potera C 2008 Corn Ethanol Goal Revives Dead Zone Concerns Environmental Health Perspectives 116 6 A242 A243 doi 10 1289 ehp 116 a242 Konuyla ilgili yayinlarDavid Stauth Oregon State University Hypoxic dead zone growing off the Oregon Coast 29 Ocak 2013 tarihinde Archive is sitesinde arsivlendi Temmuz 31 2006 Suzie Greenhalgh and Amanda Sauer WRI Awakening the Dead Zone An investment for agriculture water quality and climate change 16 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2003 the World Resources Institute 29 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde tarafindan hazirlanmisbir online besin ticaret araci otrofikasyon sorunlarini cozmek icin tasarlandi Ayrica Pennsylvania besin ticaret programi icin tasarlanmis su web sitesine bakiniz Reyes Tirado Temmuz 2008 Dead Zones How Agricultural Fertilizers are Killing our Rivers Lakes and Oceans14 Mayis 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Greenpeace publications Ayrica bakiniz Dead Zones How Agricultural Fertilizers are Killing our Rivers Lakes and Oceans 8 Eylul 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Greenpeace Canada 2008 07 07 Retrieved 2010 08 03 MSNBC report on dead zones27 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Mart 29 2004 Joel Achenbach A Dead Zone in The Gulf of Mexico Scientists Say Area That Cannot Support Some Marine Life Is Near Record Size 11 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Washington Post Temmuz 31 2008 Joel Achenbach Dead Zones Appear In Waters Worldwide New Study Estimates More Than 400 13 Mayis 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Washington Post Agustos 15 2008Dis baglantilarLouisiana Universitesi Marine Konsorsiyumu4 Agustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde UN Geo Yilligi 2003 raporu olu bolgeler ve nitrojene dair2 Agustos 2005 tarihinde Library of Congress sitesinde arsivlendi NASA Olu bolgelerde Uydu resimleri 23 Kasim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Meksika Korfezi Olu Bolgesi multimedya8 Eylul 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde NOAA Joel Achenbach