Girolamo Priuli (d. 1486, Venedik - ö. 4 Kasım 1567, Venedik), 1 Eylül 1559 – 4 Kasım 1567 döneminde Venedik Cumhuriyeti'ne "Doçe" unvanı ile devlet başkanlığı yapan 83'inci dükadır. Küçük kardesi olan Doçe Lorenzo Priuli'nin ölümünden sonra yapılan seçimle 1 Eylül 1559'da tahta çıktı. 8 yıl 2 ay 3 gün süren Venedik Cumhuriyeti "Doçe"'lik saltanatından sonra 4 Kasım 1567'da 80 yaşında Venedik'te öldü.
Girolamo Priuli | |
---|---|
Girolamo Priuli portresiRessam:Tintoretto | |
Venedik Cumhuriyeti Doçesi (83.) Doge di Venezia | |
Hüküm süresi | 1 Eylül 1559 – 4 Kasım 1567 8 yıl 2 ay 3 gün |
Önce gelen | Lorenzo Priuli |
Sonra gelen | Pietro Loredan |
Doğum | 1486 Venedik |
Ölüm | 4 Kasım 1567 (yaş: 80) Venedik |
Defin | San Salvador Kilisesi, Venedik |
Eş(ler)i | Elena Diedo |
Çocuk(lar)ı | 1 erkek çocuk |
Babası | Alvise Priuli |
Annesi | Chiara Lion |
Girolamo Prioli önceki Doçe olan küçük kardeşi Lorenzo'ya nisbetle daha az kültürlü ve sosyal bakımdan daha az sevilen bir kişi idi ve daha az belagat sahibi idi. Doçeliği başında halk tarafından pek az sevilmekte idi. Fakat zaman geçtikçe Doçelik görevine karşı gösterdiği yorulmak bilmez gayretlerin halk tarafından anlaşılması ile kendini Venedik halkına gittikçe sevdirmeye başladı. Doçelik dönemi genel olarak barış ve refah içinde geçti. Ancak Avrupa'da Orta Çağlar ve Rönesans dönemlerinde olağan olarak ortaya bazı doğa felaketleri yine ortaya çıktı ve ayrıca alışılagelmiş hastalık salgınlar zaman zaman Venedik halkının yine başına geldi. Doçelik döneminde olağan dışı hadiseler ortaya çıkmadığı için devletin geleneksel olan vergi ve diğer devlet gelirleri fazlalıkları Venedik şehrinin daha süslü görünüş verilmesi için imar işleri için ve Venedik devlet donanması ve ordusunun güçlendirilmesi için harcandı.
Hayatı
Doçe olmadan önce
Girolamo Priuli 1486da Venedik'te Alvise Priuli ve Chiara Lion'ın büyük oğlu olarak doğdu.
Ticaret kariyerini seçip gayet becerikli ve usta bir tüccar olduğunu gösterdi. Gençliğinde gayet kolaylıkla iyi para yapıp bir büyük bir servet biriktirmeyi başarmıştı. Venedik'in başta gelen bir tüccarı olduğu kabul edilmese de şehrin iş hayatında ön planda gelen tacir kişilerden biri olduğunu şehrin iş dünyası mensuplarına çabucak ve açıkça göstermiş idi.
Elena Diode ile evlilik yapmıştı ve bu evlilikten 1 erkek çocukları olmuştu.
Girolamo Priuli bir kariyer olarak devlet görevi almayı hayatının en önemli kararı olarak görmemekte ve bu türlü görev yapmaya hiç gıpta etmemekteydi. Yapabileceği yüksek devlet görevlerinin de yaşamı için hiç önemli saymamakta idi. Buna rağmen Venedik devlet idaresinde dükalıktan sonra ikinci önemli ve şerefli olduğu kabul edilen "San Marco Prokuratörlüğü (Başsavcılık)" kendine büyük bir şeref bahşedilir gibi verilmesi teklif edilince böyle büyük bir şerefi bile kabul edemeyeceğini bildirip bu devlet görevini üzerine almayı reddetmişti.
Doçelik dönemi
Küçük kardeşi Lorenzo Priuli doçe olarak 17 Ağustos 1559'da vefat etti. "Doçe Seçmenler Konseyi" toplanıp yeni doçeyi seçmeye hazırlandı. Bu ölüm ve yeni doçe seçimi gereği, Girolamo'ya bir sürpriz olarak geldi. Konseydeki oylamaların ilk kısmında, Girolamo'nun önemli devlet görevlerini reddettiği iyi bilindiği ve zaten doçe kardeşinin de pek başarılı bir doçe olmadığı bilindiği için, onun favori bir aday olarak seçilmesinin pek olası olmadığı ortaya çıktı. Fakat sonraki oylamalarda önceden daha uygun görülen adaylar elimine edildi ve aday olarak Girolamo taraftar kazanmaya başladı. Önceki Venedik doçesi olan küçük kardeşi Lorenzo Priuli doçe seçileceği zaman günün törelerine göre küçük kardeşi bu görevi üzerine almak için sembolik olarak ağabeyi Girolamo'nun iznini alması gerekmişti. Bu nedenle bu sefer Girolamo kendisinin sırası geldiğini düşünerek bu görevi reddetmekten kaçınması gerekti. Böylece "Doçe Seçmenler Konseyi" 1 Eylül 1559'da yapılan son oylamasında Girolamo Priuli doçe seçildi ve Venedik Cumhuriyeti doçelik tahtına oturdu.
Bu, iki öz kardeşin Venedik Cumhuryeti doçesi olarak birbirlerine halef-selef olmalarının ilk örneği olmuştu.
Girolamo'nun sekiz küsur yıl süren doçelik hükûmet dönemi sırasında kayda değer uluslararası olaylar hiç çıkmadı. Venedik barış ve refah içinde ticaret hayatına devam etti. Tek önemli uluslararası gelişme papanın Katolik Kilisesi'ni reform etmek için çağırdığı; 1545'te itibaren (1549-1551 ve 1552-1562 dönemlerinde verilen aralıklarla) devam eden ve Protestanlara karşı Katolik Karşı Reformasyon sürecini başlatan Trento Konsili'nin 1563'te sona ermesi oldu.
Venedik şehrinin bir sembolü haline gelmiş olan siyah renkli ve özel şekilli kayık olan gondollar Giralamo Priuli doçelik döneminde şehir kanallarında taşıma için kullanılmaya başlandı.
Venedik'te barış ve refah içinde geçen bu 8 yılda şehir, mimar Jacopo Sansovino tasarımı ile yapılan birçok yeni yapılar ile sanki yeniden süslendi.
Girolamo Priuli 4 Kasım 1567'de 80 yaşında iken geçirdiği bir inme sonucu hayatını kaybetti.
Mezarı Venedik içinde 1578 ile 1582'de mimar Cesare Franco'nun tasarlamasına göre yaptırılan görkemli bir anıt-mezarda bulunmaktadır. Bu anıt-mezar kendinden daha önce doçe olmuş olan küçük kardeşi Lorenzo Priuli'nin de mezarını ihtiva etmektedir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Bu madde kısmen İtalyanca Wikipedia "Girolamo Priuli" maddesi kaynaklıdır [1] 27 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İtalyanca)
Dış kaynaklar
Wikimedia Commons'ta Girolamo Priuli ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Norwich, John Julius (1999) A History of Venice. New York: Vintage Books, (İngilizce)
- da Mosto, Andrea (1983), Dogi di Venezia nella vita pubblica e privata. Floransa:A. Martello (İtalyanca)
- Dumler, Helmut (2001), Venedig und die Dogen. Düsseldorf:Artemis & Winkler (Almanca)
Resmî unvanlar | ||
---|---|---|
Önce gelen: Lorenzo Priuli | Venedik Doçesi 1559 – 1567 | Sonra gelen: Pietro Loredan |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Girolamo Priuli d 1486 Venedik o 4 Kasim 1567 Venedik 1 Eylul 1559 4 Kasim 1567 doneminde Venedik Cumhuriyeti ne Doce unvani ile devlet baskanligi yapan 83 inci dukadir Kucuk kardesi olan Doce Lorenzo Priuli nin olumunden sonra yapilan secimle 1 Eylul 1559 da tahta cikti 8 yil 2 ay 3 gun suren Venedik Cumhuriyeti Doce lik saltanatindan sonra 4 Kasim 1567 da 80 yasinda Venedik te oldu Girolamo PriuliGirolamo Priuli portresiRessam TintorettoVenedik Cumhuriyeti Docesi 83 Doge di VeneziaHukum suresi1 Eylul 1559 4 Kasim 1567 8 yil 2 ay 3 gunOnce gelenLorenzo PriuliSonra gelenPietro LoredanDogum1486 VenedikOlum4 Kasim 1567 yas 80 VenedikDefinSan Salvador Kilisesi VenedikEs ler iElena DiedoCocuk lar i1 erkek cocukBabasiAlvise PriuliAnnesiChiara LionPriuli Sulalesi armasi Girolamo Prioli onceki Doce olan kucuk kardesi Lorenzo ya nisbetle daha az kulturlu ve sosyal bakimdan daha az sevilen bir kisi idi ve daha az belagat sahibi idi Doceligi basinda halk tarafindan pek az sevilmekte idi Fakat zaman gectikce Docelik gorevine karsi gosterdigi yorulmak bilmez gayretlerin halk tarafindan anlasilmasi ile kendini Venedik halkina gittikce sevdirmeye basladi Docelik donemi genel olarak baris ve refah icinde gecti Ancak Avrupa da Orta Caglar ve Ronesans donemlerinde olagan olarak ortaya bazi doga felaketleri yine ortaya cikti ve ayrica alisilagelmis hastalik salginlar zaman zaman Venedik halkinin yine basina geldi Docelik doneminde olagan disi hadiseler ortaya cikmadigi icin devletin geleneksel olan vergi ve diger devlet gelirleri fazlaliklari Venedik sehrinin daha suslu gorunus verilmesi icin imar isleri icin ve Venedik devlet donanmasi ve ordusunun guclendirilmesi icin harcandi HayatiDoce olmadan once Girolamo Priuli 1486da Venedik te Alvise Priuli ve Chiara Lion in buyuk oglu olarak dogdu Ticaret kariyerini secip gayet becerikli ve usta bir tuccar oldugunu gosterdi Gencliginde gayet kolaylikla iyi para yapip bir buyuk bir servet biriktirmeyi basarmisti Venedik in basta gelen bir tuccari oldugu kabul edilmese de sehrin is hayatinda on planda gelen tacir kisilerden biri oldugunu sehrin is dunyasi mensuplarina cabucak ve acikca gostermis idi Elena Diode ile evlilik yapmisti ve bu evlilikten 1 erkek cocuklari olmustu Girolamo Priuli bir kariyer olarak devlet gorevi almayi hayatinin en onemli karari olarak gormemekte ve bu turlu gorev yapmaya hic gipta etmemekteydi Yapabilecegi yuksek devlet gorevlerinin de yasami icin hic onemli saymamakta idi Buna ragmen Venedik devlet idaresinde dukaliktan sonra ikinci onemli ve serefli oldugu kabul edilen San Marco Prokuratorlugu Bassavcilik kendine buyuk bir seref bahsedilir gibi verilmesi teklif edilince boyle buyuk bir serefi bile kabul edemeyecegini bildirip bu devlet gorevini uzerine almayi reddetmisti Docelik donemi San Salvador Kilisesi nde her ikisi de Doce olan Girolamo Friuli ve kucuk kardesi Lorenzo Priuli icin anit mezar Kucuk kardesi Lorenzo Priuli doce olarak 17 Agustos 1559 da vefat etti Doce Secmenler Konseyi toplanip yeni doceyi secmeye hazirlandi Bu olum ve yeni doce secimi geregi Girolamo ya bir surpriz olarak geldi Konseydeki oylamalarin ilk kisminda Girolamo nun onemli devlet gorevlerini reddettigi iyi bilindigi ve zaten doce kardesinin de pek basarili bir doce olmadigi bilindigi icin onun favori bir aday olarak secilmesinin pek olasi olmadigi ortaya cikti Fakat sonraki oylamalarda onceden daha uygun gorulen adaylar elimine edildi ve aday olarak Girolamo taraftar kazanmaya basladi Onceki Venedik docesi olan kucuk kardesi Lorenzo Priuli doce secilecegi zaman gunun torelerine gore kucuk kardesi bu gorevi uzerine almak icin sembolik olarak agabeyi Girolamo nun iznini almasi gerekmisti Bu nedenle bu sefer Girolamo kendisinin sirasi geldigini dusunerek bu gorevi reddetmekten kacinmasi gerekti Boylece Doce Secmenler Konseyi 1 Eylul 1559 da yapilan son oylamasinda Girolamo Priuli doce secildi ve Venedik Cumhuriyeti docelik tahtina oturdu Bu iki oz kardesin Venedik Cumhuryeti docesi olarak birbirlerine halef selef olmalarinin ilk ornegi olmustu Girolamo nun sekiz kusur yil suren docelik hukumet donemi sirasinda kayda deger uluslararasi olaylar hic cikmadi Venedik baris ve refah icinde ticaret hayatina devam etti Tek onemli uluslararasi gelisme papanin Katolik Kilisesi ni reform etmek icin cagirdigi 1545 te itibaren 1549 1551 ve 1552 1562 donemlerinde verilen araliklarla devam eden ve Protestanlara karsi Katolik Karsi Reformasyon surecini baslatan Trento Konsili nin 1563 te sona ermesi oldu Venedik sehrinin bir sembolu haline gelmis olan siyah renkli ve ozel sekilli kayik olan gondollar Giralamo Priuli docelik doneminde sehir kanallarinda tasima icin kullanilmaya baslandi Venedik te baris ve refah icinde gecen bu 8 yilda sehir mimar Jacopo Sansovino tasarimi ile yapilan bircok yeni yapilar ile sanki yeniden suslendi Girolamo Priuli 4 Kasim 1567 de 80 yasinda iken gecirdigi bir inme sonucu hayatini kaybetti Mezari Venedik icinde 1578 ile 1582 de mimar Cesare Franco nun tasarlamasina gore yaptirilan gorkemli bir anit mezarda bulunmaktadir Bu anit mezar kendinden daha once doce olmus olan kucuk kardesi Lorenzo Priuli nin de mezarini ihtiva etmektedir Ayrica bakinizVenedik Cumhuriyeti Venedik doceleri listesiKaynakcaBu madde kismen Italyanca Wikipedia Girolamo Priuli maddesi kaynaklidir 1 27 Kasim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Italyanca Dis kaynaklarWikimedia Commons ta Girolamo Priuli ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Norwich John Julius 1999 A History of Venice New York Vintage Books ISBN 0 679 72197 5 Ingilizce da Mosto Andrea 1983 Dogi di Venezia nella vita pubblica e privata Floransa A Martello Italyanca Dumler Helmut 2001 Venedig und die Dogen Dusseldorf Artemis amp Winkler ISBN 978 3538071162 Almanca Resmi unvanlarOnce gelen Lorenzo Priuli Venedik Docesi 1559 1567 Sonra gelen Pietro Loredan