Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Cahit Arf (24 Ekim 1910, Selânik - 26 Aralık 1997, İstanbul), Türk matematikçi ve bilim insanı, eski TÜBİTAK Bilim Kolu başkanıdır. 1948'de İnönü Ödülü'nü, 1974'te TÜBİTAK Bilim Ödülü'nü kazanmıştır. 1980 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi ve Karadeniz Teknik Üniversitesi Onur Doktorası, 1981'de de ODTÜ Onur Doktorası'nı almıştır. 1990 yılında Cahit Arf'ın onuruna Sayılar Teorisi üzerine uluslararası bir sempozyum düzenlenmiştir. İleri düzeyde araştırmalar yaptığı Halkalar ve Geometri üzerine ilk konferanslar da 1984'te İstanbul'da yapılmıştır. 2009 yılından itibaren 10 Türk lirası üzerinde Arf'ın sureti yer almaktadır.
Cahit Arf | |
|---|---|
 Cahit Arf | |
| Doğum | 24 Ekim 1910 Selânik, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 26 Aralık 1997 (87 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Ölüm sebebi | Kanser |
| Defin yeri | Zincirlikuyu Mezarlığı, İstanbul |
| Milliyet | Türk |
| Eğitim | |
| Tanınma nedeni |
|
| Çocuk(lar) | Ahmet Arf |
| Ödüller | TÜBİTAK Bilim Ödülü (1974) Karadeniz Teknik Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi, ODTÜ |
| Kariyeri | |
| Dalı | Matematik, Topoloji |
| Çalıştığı kurumlar | |
| Doktora danışmanı | Helmut Hasse |
Hayatı
Cahit Arf 1910 yılında, Selanikte doğmuştur. İlkokulu o yıllarda Sultani adı verilen liselerin ilk kısmında okumuş, daha beşinci sınıftayken tanıştığı genç bir öğretmen onun matematikle ilgilenmesini sağlamıştır. Lisenin orta kısmına geldiğinde artık okul arkadaşlarının çözemediği matematik sorularını çözen Cahit Arf’ın bu yeteneği ailesi ve hocalarının ilgisini çekmiş ve Paris’teki 'nde okumak üzere ailesi tarafından Fransa’ya gönderilmiştir. Üç yıllık lise tahsilini iki yılda bitirip Türkiye’ye geri dönen Cahit Arf o sıralarda Türk hükûmeti tarafından yükseköğrenim görmek üzere sınavla Avrupa’ya gönderilecek aday öğrenciler arasına alınmıştır.
Yüksek öğrenimi
Yükseköğrenimini Fransa'da Ecole Normale Superieure'de 1932'de tamamlamıştır. Bir süre Galatasaray Lisesi'nde matematik öğretmenliği yaptıktan sonra İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi'nde doçent adayı olarak çalışmıştır. Doktorasını yapmak için Almanya'ya gitmiştir. 1938 yılında Göttingen Üniversitesi'nde doktorasını bitirmiştir.
Kariyeri
Cahit Arf Türkiye'ye döndüğünde İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi'nde profesör ve ordinaryüs profesörlüğe yükseldi ve 1962 yılına kadar çalıştı. Daha sonra Robert Koleji'nde matematik dersleri vermeye başladı. 1964 yılında Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) ilk bilim kurulu başkanı oldu.
Daha sonra gittiği Amerika Birleşik Devletleri'nde araştırma ve incelemelerde bulundu; Kaliforniya Üniversitesi'nde konuk öğretim üyesi olarak görev yaptı. Türkiye'de yaşamak istemesi üzerine kendi isteğiyle 1967 yılında Türkiye'ye döndü. Döndükten kısa bir süre sonra Kanada ve Amerika'daki üniversitelerden konuk öğretim üyesi olarak teklifler aldı. Ancak kendisi bu tekliflere cevap veremeden Ortadoğu Teknik Üniversitesi'nden gelen telefon bu üniversiteye atandığını ve uçak biletinin yolda olduğunu söylüyordu ve artık Ortadoğu Teknik Üniversitesi'nde göreve başlamıştı. 1980 yılında emekli oldu. Emekliye ayrıldıktan sonra TÜBİTAK'ın kurulmasında çok emeği geçti ve TÜBİTAK'a bağlı Gebze Araştırma Merkezi'nde görev aldı. 1983-1989 yılları arasında Türk Matematik Derneğinin başkanlığını yaptı.
Arf, 'nı (1943) ve TÜBİTAK Bilim Ödülü'nü kazandı (1974). Bu ödülü alırken yaptığı konuşmada 'Bilim insanının amacı anlamaktır' hemen ardından 'ama büyük harflerle anlamaktır' sözüyle kendine göre bilim insanını açıklamıştır. Onuruna yapılan cebir ve sayılar teorisi üzerine uluslararası bir sempozyum, 1990'da 3-7 Eylül tarihleri arasında Silivri'de gerçekleştirilmiştir. Halkalar ve geometri üzerine ilk konferanslar da 1984'te İstanbul'da yapılmıştır. Arf, matematikte geometri kavramı üzerine bir makale sunmuştur. Cahit Arf, 26 Aralık 1997 tarihinde ağır bir kalp hastalığı nedeni ile ölmüştür.
Çalışmaları
Cahit Arf, cebir konusundaki çalışmalarıyla dünyaca ün kazanmıştır. problemlerinin cetvel ve pergel yardımıyla çözülebilirliği konusunda yaptığı çalışmalar, cisimlerin kuadratik formlarının sınıflandırılmasında ortaya çıkan değişmezlere ilişkin Arf değişmezi ve Arf halkaları gibi literatürde adıyla anılan çalışmaların yanı sıra "" adı ile anılan teoremi matematik bilimine kazandırmıştır. ''Arf Sabiti'' ve ''Arf Kapanışları'' gibi terimleri buldu.
Matematik hakkındaki görüşleri
- Cahit Arf, matematiği bir meslek dalı olarak değil, bir yaşam tarzı olarak görmüştür. Öğrencilerine sürekli: "Matematiği ezberlemeyin, kendiniz yapın ve anlayın." demiştir.
- "Matematik esas olarak sabır olayıdır. Belleyerek (ezberleyerek) değil, keşfederek anlamak gerekir." demiştir.
- "Matematik de resim, müzik ve heykel gibi bir sanattır" diyerek matematiğin sanatsal yönünü vurgulamıştır.
- "Matematik endüktif (tümevarımsal) bir bilimdir ve bu endüktif bilim sonsuz kümeler için geçerli. Bu sonsuzlukları endüktif bir şekilde kavrıyoruz ve kavradığımız zaman da o sonsuzluğu hissediyoruz. Sınırsızlığı... Ve bu bize mutluluk veriyor çünkü ölümü unutuyoruz... Herkes ölümsüz olduğunu hissettiği alanda çalışmak ister. Ben de matematikte kendimi ölümsüz hissettim."
Hakkında düzenlenen konferanslar
Orta Doğu Teknik Üniversitesi Matematik Bölümü'nde her sene Arf adına ve anısına özel bir konferans düzenlenmektedir.
- ODTÜ'de düzenlenen Arf konferanslarının konuşmacıları ve bağlı olduğu kurumlar
- 2009: - Bonn Üniversitesi Matematik Enstitüsü
- 2007: - Leiden Üniversitesi Matematik Enstitüsü
- 2006: Jean-Pierre Serre - Collège de France
- 2005: - Princeton Üniversitesi ve
- 2004: Robert Langlands -
- 2003: David Mumford - Brown Üniversitesi Uygulamalı Matematik Bölümü
- 2002: - Utrecht Üniversitesi/Collège de France
- 2001: - Essen Üniversitesi Deneysel Matematik Enstitüsü
Kaynakça
- ^ (PDF). www.tcmb.gov.tr. 3 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ "Central Bank of the Republic of Turkey". 3 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.. Banknote Museum: . 10 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2009.
- ^ "Ord. Prof. Dr. Cahit Arf" (PDF). 12 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 24 Aralık 2016.
- ^ Cahit Arf'ın çalışmalarının literatüre katkısı konusundaki bir bibliyometrik çalışma için bkz. Yaşar Tonta & A. Esra Özkan Çelik. (PDF). 15 Şubat 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi..
- ^ . Milliyet. 2 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2022.
- ^ a b Cahit Arf'ın Çalışmalarının Kısa Bir Tanıtımı. 6 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 4 Ocak 2006. 13 Ekim 2010 tarihinde erişilmiştir.
- ^ "Cahit Arf Kimdir?". 24 Aralık 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Aralık 2016.
- ^ . 27 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Cahit Arf hakkında daha fazla bilgi edinin | |
 | Vikisöz'de alıntılar |
Dış bağlantılar
- . 28 Ekim 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Cahit Arf ile çeşitli degilerde yapılan söyleşiler ve hakkında yazılanlar
- . 27 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.
TÜBITAK Bilim ve Teknik Dergisi Cahit Arf Özel Sayısı
- O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., "Cahit Arf", MacTutor Matematik Tarihi arşivi ("MacTutor History of Mathematics"teki biyografisi)
- Mathematics Genealogy Project'te Cahit Arf (Cahit Arf'in "Matematikçiler Ağacı"ndaki Yeri)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cahit Arf 24 Ekim 1910 Selanik 26 Aralik 1997 Istanbul Turk matematikci ve bilim insani eski TUBITAK Bilim Kolu baskanidir 1948 de Inonu Odulu nu 1974 te TUBITAK Bilim Odulu nu kazanmistir 1980 yilinda Istanbul Teknik Universitesi ve Karadeniz Teknik Universitesi Onur Doktorasi 1981 de de ODTU Onur Doktorasi ni almistir 1990 yilinda Cahit Arf in onuruna Sayilar Teorisi uzerine uluslararasi bir sempozyum duzenlenmistir Ileri duzeyde arastirmalar yaptigi Halkalar ve Geometri uzerine ilk konferanslar da 1984 te Istanbul da yapilmistir 2009 yilindan itibaren 10 Turk lirasi uzerinde Arf in sureti yer almaktadir Cahit ArfCahit ArfDogum24 Ekim 1910 1910 10 24 Selanik Osmanli ImparatorluguOlum26 Aralik 1997 87 yasinda Istanbul TurkiyeOlum sebebiKanserDefin yeriZincirlikuyu Mezarligi IstanbulMilliyetTurkEgitimEcole Normale SuperieureGottingen UniversitesiTaninma nedeniArf degismeziArf halkalariArf sabitiArf kapanislariCocuk lar Ahmet ArfOdullerTUBITAK Bilim Odulu 1974 Karadeniz Teknik Universitesi Istanbul Teknik Universitesi ODTUKariyeriDaliMatematik TopolojiCalistigi kurumlarGalatasaray LisesiIstanbul UniversitesiBogazici Universitesi Robert Koleji Kaliforniya Universitesi Berkeley Orta Dogu Teknik UniversitesiTurkiye Bilimsel ve Teknik Arastirma KurumuDoktora danismaniHelmut HasseHayatiCahit Arf 1910 yilinda Selanikte dogmustur Ilkokulu o yillarda Sultani adi verilen liselerin ilk kisminda okumus daha besinci siniftayken tanistigi genc bir ogretmen onun matematikle ilgilenmesini saglamistir Lisenin orta kismina geldiginde artik okul arkadaslarinin cozemedigi matematik sorularini cozen Cahit Arf in bu yetenegi ailesi ve hocalarinin ilgisini cekmis ve Paris teki nde okumak uzere ailesi tarafindan Fransa ya gonderilmistir Uc yillik lise tahsilini iki yilda bitirip Turkiye ye geri donen Cahit Arf o siralarda Turk hukumeti tarafindan yuksekogrenim gormek uzere sinavla Avrupa ya gonderilecek aday ogrenciler arasina alinmistir Yuksek ogrenimi Yuksekogrenimini Fransa da Ecole Normale Superieure de 1932 de tamamlamistir Bir sure Galatasaray Lisesi nde matematik ogretmenligi yaptiktan sonra Istanbul Universitesi Fen Fakultesi nde docent adayi olarak calismistir Doktorasini yapmak icin Almanya ya gitmistir 1938 yilinda Gottingen Universitesi nde doktorasini bitirmistir Kariyeri Cahit Arf Turkiye Cumhuriyet Merkez Bankasi nin 10 liralik banknotunda portresi yer almaktadir Gercekten evrenin sirrini ariyorsaniz benim yaptigim gibi sayilara gelin Cahit Arf Turkiye ye dondugunde Istanbul Universitesi Fen Fakultesi nde profesor ve ordinaryus profesorluge yukseldi ve 1962 yilina kadar calisti Daha sonra Robert Koleji nde matematik dersleri vermeye basladi 1964 yilinda Turkiye Bilimsel ve Teknik Arastirma Kurumu TUBITAK ilk bilim kurulu baskani oldu Daha sonra gittigi Amerika Birlesik Devletleri nde arastirma ve incelemelerde bulundu Kaliforniya Universitesi nde konuk ogretim uyesi olarak gorev yapti Turkiye de yasamak istemesi uzerine kendi istegiyle 1967 yilinda Turkiye ye dondu Dondukten kisa bir sure sonra Kanada ve Amerika daki universitelerden konuk ogretim uyesi olarak teklifler aldi Ancak kendisi bu tekliflere cevap veremeden Ortadogu Teknik Universitesi nden gelen telefon bu universiteye atandigini ve ucak biletinin yolda oldugunu soyluyordu ve artik Ortadogu Teknik Universitesi nde goreve baslamisti 1980 yilinda emekli oldu Emekliye ayrildiktan sonra TUBITAK in kurulmasinda cok emegi gecti ve TUBITAK a bagli Gebze Arastirma Merkezi nde gorev aldi 1983 1989 yillari arasinda Turk Matematik Derneginin baskanligini yapti Arf ni 1943 ve TUBITAK Bilim Odulu nu kazandi 1974 Bu odulu alirken yaptigi konusmada Bilim insaninin amaci anlamaktir hemen ardindan ama buyuk harflerle anlamaktir sozuyle kendine gore bilim insanini aciklamistir Onuruna yapilan cebir ve sayilar teorisi uzerine uluslararasi bir sempozyum 1990 da 3 7 Eylul tarihleri arasinda Silivri de gerceklestirilmistir Halkalar ve geometri uzerine ilk konferanslar da 1984 te Istanbul da yapilmistir Arf matematikte geometri kavrami uzerine bir makale sunmustur Cahit Arf 26 Aralik 1997 tarihinde agir bir kalp hastaligi nedeni ile olmustur Cahit Arf in Zincirlikuyu Mezarligi ndaki kabri IstanbulCalismalariCahit Arf cebir konusundaki calismalariyla dunyaca un kazanmistir problemlerinin cetvel ve pergel yardimiyla cozulebilirligi konusunda yaptigi calismalar cisimlerin kuadratik formlarinin siniflandirilmasinda ortaya cikan degismezlere iliskin Arf degismezi ve Arf halkalari gibi literaturde adiyla anilan calismalarin yani sira adi ile anilan teoremi matematik bilimine kazandirmistir Arf Sabiti ve Arf Kapanislari gibi terimleri buldu Arf q i 1nq a q b ϵZ2a b i 1 2 3 n displaystyle Arf q sum i 1 n q a q b epsilon Z 2 a b i 1 2 3 n Matematik hakkindaki gorusleriCahit Arf matematigi bir meslek dali olarak degil bir yasam tarzi olarak gormustur Ogrencilerine surekli Matematigi ezberlemeyin kendiniz yapin ve anlayin demistir Matematik esas olarak sabir olayidir Belleyerek ezberleyerek degil kesfederek anlamak gerekir demistir Matematik de resim muzik ve heykel gibi bir sanattir diyerek matematigin sanatsal yonunu vurgulamistir Matematik enduktif tumevarimsal bir bilimdir ve bu enduktif bilim sonsuz kumeler icin gecerli Bu sonsuzluklari enduktif bir sekilde kavriyoruz ve kavradigimiz zaman da o sonsuzlugu hissediyoruz Sinirsizligi Ve bu bize mutluluk veriyor cunku olumu unutuyoruz Herkes olumsuz oldugunu hissettigi alanda calismak ister Ben de matematikte kendimi olumsuz hissettim Hakkinda duzenlenen konferanslarOrta Dogu Teknik Universitesi Matematik Bolumu nde her sene Arf adina ve anisina ozel bir konferans duzenlenmektedir ODTU de duzenlenen Arf konferanslarinin konusmacilari ve bagli oldugu kurumlar2009 Bonn Universitesi Matematik Enstitusu 2007 Leiden Universitesi Matematik Enstitusu 2006 Jean Pierre Serre College de France 2005 Princeton Universitesi ve 2004 Robert Langlands 2003 David Mumford Brown Universitesi Uygulamali Matematik Bolumu 2002 Utrecht Universitesi College de France 2001 Essen Universitesi Deneysel Matematik EnstitusuKaynakca PDF www tcmb gov tr 3 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Central Bank of the Republic of Turkey 3 Haziran 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Banknote Museum 10 Mayis 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Nisan 2009 Ord Prof Dr Cahit Arf PDF 12 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 24 Aralik 2016 Cahit Arf in calismalarinin literature katkisi konusundaki bir bibliyometrik calisma icin bkz Yasar Tonta amp A Esra Ozkan Celik PDF 15 Subat 2017 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Milliyet 2 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Ocak 2022 a b Cahit Arf in Calismalarinin Kisa Bir Tanitimi 6 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde 4 Ocak 2006 13 Ekim 2010 tarihinde erisilmistir Cahit Arf Kimdir 24 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Aralik 2016 27 Mart 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Vikipedi nin kardes projelerinden Cahit Arf hakkinda daha fazla bilgi edininVikisoz de alintilarDis baglantilar 28 Ekim 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi Cahit Arf ile cesitli degilerde yapilan soylesiler ve hakkinda yazilanlar 27 Subat 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi TUBITAK Bilim ve Teknik Dergisi Cahit Arf Ozel Sayisi O Connor John J Robertson Edmund F Cahit Arf MacTutor Matematik Tarihi arsivi MacTutor History of Mathematics teki biyografisi Mathematics Genealogy Project te Cahit Arf Cahit Arf in Matematikciler Agaci ndaki Yeri