Ahmed Vâlâ Nûreddin, bilinen kısa adıyla Vâ-Nû (1901, Beyrut - 9 Mart 1967, İstanbul), Türk gazeteci ve yazardır.
Vâlâ Nûreddin | |
---|---|
Doğum | 1901 Beyrut |
Ölüm | 9 Mart 1967 İstanbul |
Diğer ad(lar)ı | Vâ-Nû |
Meslek | Gazeteci, yazar |
Fıkra yazarlığı, roman, hikâye yazarlığı ve çevirmenlik yapan Vâlâ Nûreddin, ilk Türk polisiye yazarları arasında yer alır.
Gençlik yıllarında ünlü şair Nâzım Hikmet'in yakın dostu olan yazar, Türk Kurtuluş Savaşı yıllarında onunla birlikte Millî Mücadele'ye katılmak için İstanbul'dan Anadolu'ya geçen; öğrenim görmek için birlikte Moskova'ya giden kişidir. Nazım Hikmet ile ilgili anıları ve yazışmaları eşi Müzehher Hanım tarafından 1986 yılında “Vâ-Nû’lara Mektuplar” adıyla yayımlanmıştır.
Yaşamı
1901’de Beyrut’ta dünyaya geldi (Nüfusa doğum yeri olarak İstanbul yazdırılmıştır). Babası, son Beyrut valisi Nûreddin Bey’dir. Babasının 1911 yılında kaybeden Vâlâ Nûreddin, o yıl girdiği Mekteb-i Sultânî'nin orta bölümünü tamamladı.Nâzım Hikmet ile ilk defa bu okulun hazırlık sınıfında tanıştı.
1916'da bazı arkadaşları ile Avusturya'ya gitti ve bir süre Viyana Ticaret Akademisi’nde bankacılık okudu. 1917'de İstanbul'a dönerek İtibarı-ı Millî Bankası'nda ve Maliye Bakanlığı'nda çalıştıysa da bu işi sevmedi; 1918-1920 yılları arasında şair yönüyle öne çıktı ve birkaç arkadaşı ile yayıncılık yaptı.
1 Ocak 1921'de Anadolu’daki Millî Mücadele için silah ve cephane kaçıran gizli bir örgütün yardımıyla şair arkadaşları Faruk Nafiz, Yusuf Ziya, Nazım Hikmet ile birlikte Sirkeci'den kalkan Yeni Dünya vapuruna gizlice binerek İnebolu'ya vardı.Ankara'ya geçebilmek için beş altı gün, izin ve yol parası beklediler. O sırada onlar gibi izin bekleyen Almanya’dan gelme sosyalist öğrenciler ile tanıştı. Birlikte gelen dört şairden yalnızca Nazım Hikmet ile Vala Nureddin'e izin çıktı.
Ankara’da Nazım Hikmet’le birlikte ona verilen ilk görev, İstanbul gençliğini millî mücadeleye çağıran bir şiir yazmak oldu. Üç gün içinde yazıp bitirdikleri bu uzun şiir Matbuat Müdürlüğü'nce, 1921 martında on bin adet bastırılıp dağıtıldı. Şiirin yankıları o kadar büyük oldu ki, Millet Meclisi üyeleri böyle güçlü bir çağrının doğurabileceği sorunların nasıl çözüleceğini tartışmak gereğini duydular. Matbuat müdürü Muhittin Bey (Birgen) şiiri yayımlayıp dağıttığı için olumsuz eleştiriler aldı. İstanbullu gençler Ankara'yı doldururlarsa onlara nerede, nasıl iş bulunacağı önemli bir sorundu. Meclis'te sorguya çekilmekten tedirgin olan Muhittin Bey, bir daha böyle bir duruma düşmemek için, Nazım Hikmet ile Vâlâ Nureddin'i Maarif Vekâleti'ne devretmeye karar verdi. Bu arada iki genç İsmail Fazıl Paşa aracılığı ile meclise çağrılıp Mustafa Kemal Paşa’ya takdim edildi.
Kısa süre sonra Fransızca öğretmeni olarak Nazım Hikmet’le birlikte Bolu'ya atandı. İki şair din adamlarının ve tutucu çevrenin baskısı ile karşılaştıkları Bolu’dan ayrılıp daha iyi bir öğrenim görmek için Moskova’ya gitmeye karar verdiler. 30 Eylül 1921’e Batum’ a vardılar. Birlikte Moskova’ya giderek Doğu Emekçileri Komünist Üniversitesi'ne (KUTV) yazıldılar. Vâlâ Nûreddin, 1925 yılında burada üniversite eğitimini tamamladı.
Yurda döndüğünde banka memurluğu ve öğretmenlik yaptı; 1926’da gazeteciliğe başladı. İlk yazıları Vakit Gazetesi’nde “Hatice Süreyya” takma adı ile yayımlandı. Uzun yıllar boyunca gazetelerde fıkra yazarlığı yapmanın yanı sıra hikâyeler, romanlar, radyo oyunları yazan sanatçı “Hatice Süreyya, “Ali Marmara”, "Kadri Feyyaz", "Veli Nuri" imzalarının yanı sıra en çok “Vâ-Nû” takma adını kullandı. Telif ve çeviri olarak kırk kadar kitap yayımladı.Ankara Radyosu’nda otuz kadar eseri temsil edildi.
1927-1933 ve 1939-1966 yılları arasında Akşam gazetesinde çalıştı. 1933-1936 arasında kurucuları arasında bulunduğu "Haber" Gazetesi için çalıştı. Ayrıca Köroğlu, Yeni Sabah, Cumhuriyet, Havadis Gazeteleri’nde de yazılar yayımladı. Ayrıca 1924 ile 1931 yılları arasında faaliyet gösteren Resimli Ay dergisinin yazar kadrosunda yer aldı.
1932 yılında Meziyet Çürüksu ile evlenen Vâlâ Nûreddin, 1939’da eşinin ölümünden sonra 1942’de Müzehher Hanım ile evlendi. Birçok kitaba “Nihal Karamağaralı” takma adını kullanan eşi ile birlikte imza attı.
1945 yılında Bursa Cezaevi'ndeki arkadaşı Nazım Hikmet ile yeniden temas kurdu ve 1951’de Nazım’ın Rusya’ya kaçışına kadar mektuplaşmayı sürdürdü. Nazım Hikmet'le ilgili anılarını "Bu Dünyadan Nâzım Geçti" (1965) adıyla yayımladı. 1962'de Mehmet Ali Aybar öncülüğünde kurulan Temel Hakları Yaşatma Derneği'nin kurucularından oldu.
9 Mart 1967’de İstanbul’da hayatını kaybetti. Edirnekapı Mezarlığı’na defnedildi.
Kaynakça
- ^ a b . 19 Ağustos 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2011.
- ^ a b . 18 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2011.
- ^ a b c d e "Memet Fuat, Nazım Hikmet: Yaşamı, Sanatsal Gelişimi, Tartışmaları, Hakkında Açılan Davalar, Onun İçin Yazılan Şiirler, Erişim tarihi:27.06.2011". 28 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Haziran 2011.
- ^ Yazarmezar.com sitesi, Vâlâ Nurettin sayfası, Erişim tarihi:27.06.2011[]
- ^ Canan Maral İşaşır. . (2006 tarihli ve 190862 nolu tez). 18 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2016.
- ^ . 30 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2011.
- ^ Mehmet Ali Aybar (2014). Kıvanç Koçak (Ed.). Türkiye İşçi Partisi Tarihi. İletişim Yayınları. s. 84-87.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ahmed Vala Nureddin bilinen kisa adiyla Va Nu 1901 Beyrut 9 Mart 1967 Istanbul Turk gazeteci ve yazardir Vala NureddinDogum1901 BeyrutOlum9 Mart 1967 IstanbulDiger ad lar iVa NuMeslekGazeteci yazar21 Haziran 1950 tarihli Aksam gazetesinde Vala Nureddin Fikra yazarligi roman hikaye yazarligi ve cevirmenlik yapan Vala Nureddin ilk Turk polisiye yazarlari arasinda yer alir Genclik yillarinda unlu sair Nazim Hikmet in yakin dostu olan yazar Turk Kurtulus Savasi yillarinda onunla birlikte Milli Mucadele ye katilmak icin Istanbul dan Anadolu ya gecen ogrenim gormek icin birlikte Moskova ya giden kisidir Nazim Hikmet ile ilgili anilari ve yazismalari esi Muzehher Hanim tarafindan 1986 yilinda Va Nu lara Mektuplar adiyla yayimlanmistir Yasami1901 de Beyrut ta dunyaya geldi Nufusa dogum yeri olarak Istanbul yazdirilmistir Babasi son Beyrut valisi Nureddin Bey dir Babasinin 1911 yilinda kaybeden Vala Nureddin o yil girdigi Mekteb i Sultani nin orta bolumunu tamamladi Nazim Hikmet ile ilk defa bu okulun hazirlik sinifinda tanisti 1916 da bazi arkadaslari ile Avusturya ya gitti ve bir sure Viyana Ticaret Akademisi nde bankacilik okudu 1917 de Istanbul a donerek Itibari i Milli Bankasi nda ve Maliye Bakanligi nda calistiysa da bu isi sevmedi 1918 1920 yillari arasinda sair yonuyle one cikti ve birkac arkadasi ile yayincilik yapti 1 Ocak 1921 de Anadolu daki Milli Mucadele icin silah ve cephane kaciran gizli bir orgutun yardimiyla sair arkadaslari Faruk Nafiz Yusuf Ziya Nazim Hikmet ile birlikte Sirkeci den kalkan Yeni Dunya vapuruna gizlice binerek Inebolu ya vardi Ankara ya gecebilmek icin bes alti gun izin ve yol parasi beklediler O sirada onlar gibi izin bekleyen Almanya dan gelme sosyalist ogrenciler ile tanisti Birlikte gelen dort sairden yalnizca Nazim Hikmet ile Vala Nureddin e izin cikti 21 Mayis 1953 tarihli Aksam gazetesinde Vala Nureddin Ankara da Nazim Hikmet le birlikte ona verilen ilk gorev Istanbul gencligini milli mucadeleye cagiran bir siir yazmak oldu Uc gun icinde yazip bitirdikleri bu uzun siir Matbuat Mudurlugu nce 1921 martinda on bin adet bastirilip dagitildi Siirin yankilari o kadar buyuk oldu ki Millet Meclisi uyeleri boyle guclu bir cagrinin dogurabilecegi sorunlarin nasil cozulecegini tartismak geregini duydular Matbuat muduru Muhittin Bey Birgen siiri yayimlayip dagittigi icin olumsuz elestiriler aldi Istanbullu gencler Ankara yi doldururlarsa onlara nerede nasil is bulunacagi onemli bir sorundu Meclis te sorguya cekilmekten tedirgin olan Muhittin Bey bir daha boyle bir duruma dusmemek icin Nazim Hikmet ile Vala Nureddin i Maarif Vekaleti ne devretmeye karar verdi Bu arada iki genc Ismail Fazil Pasa araciligi ile meclise cagrilip Mustafa Kemal Pasa ya takdim edildi Kisa sure sonra Fransizca ogretmeni olarak Nazim Hikmet le birlikte Bolu ya atandi Iki sair din adamlarinin ve tutucu cevrenin baskisi ile karsilastiklari Bolu dan ayrilip daha iyi bir ogrenim gormek icin Moskova ya gitmeye karar verdiler 30 Eylul 1921 e Batum a vardilar Birlikte Moskova ya giderek Dogu Emekcileri Komunist Universitesi ne KUTV yazildilar Vala Nureddin 1925 yilinda burada universite egitimini tamamladi Yurda dondugunde banka memurlugu ve ogretmenlik yapti 1926 da gazetecilige basladi Ilk yazilari Vakit Gazetesi nde Hatice Sureyya takma adi ile yayimlandi Uzun yillar boyunca gazetelerde fikra yazarligi yapmanin yani sira hikayeler romanlar radyo oyunlari yazan sanatci Hatice Sureyya Ali Marmara Kadri Feyyaz Veli Nuri imzalarinin yani sira en cok Va Nu takma adini kullandi Telif ve ceviri olarak kirk kadar kitap yayimladi Ankara Radyosu nda otuz kadar eseri temsil edildi 1927 1933 ve 1939 1966 yillari arasinda Aksam gazetesinde calisti 1933 1936 arasinda kuruculari arasinda bulundugu Haber Gazetesi icin calisti Ayrica Koroglu Yeni Sabah Cumhuriyet Havadis Gazeteleri nde de yazilar yayimladi Ayrica 1924 ile 1931 yillari arasinda faaliyet gosteren Resimli Ay dergisinin yazar kadrosunda yer aldi 1932 yilinda Meziyet Curuksu ile evlenen Vala Nureddin 1939 da esinin olumunden sonra 1942 de Muzehher Hanim ile evlendi Bircok kitaba Nihal Karamagarali takma adini kullanan esi ile birlikte imza atti 1945 yilinda Bursa Cezaevi ndeki arkadasi Nazim Hikmet ile yeniden temas kurdu ve 1951 de Nazim in Rusya ya kacisina kadar mektuplasmayi surdurdu Nazim Hikmet le ilgili anilarini Bu Dunyadan Nazim Gecti 1965 adiyla yayimladi 1962 de Mehmet Ali Aybar onculugunde kurulan Temel Haklari Yasatma Dernegi nin kurucularindan oldu 9 Mart 1967 de Istanbul da hayatini kaybetti Edirnekapi Mezarligi na defnedildi Kaynakca a b 19 Agustos 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Haziran 2011 a b c d e f 14 Subat 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Haziran 2011 a b 18 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Haziran 2011 a b c d e Memet Fuat Nazim Hikmet Yasami Sanatsal Gelisimi Tartismalari Hakkinda Acilan Davalar Onun Icin Yazilan Siirler Erisim tarihi 27 06 2011 28 Mayis 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Haziran 2011 Yazarmezar com sitesi Vala Nurettin sayfasi Erisim tarihi 27 06 2011 olu kirik baglanti Canan Maral Isasir 2006 tarihli ve 190862 nolu tez 18 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Aralik 2016 30 Agustos 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Haziran 2011 Mehmet Ali Aybar 2014 Kivanc Kocak Ed Turkiye Isci Partisi Tarihi Iletisim Yayinlari s 84 87