Mülteci hukuku, devletlerin mültecilere karşı sahip olduğu hak ve görevlerle ilgilenen uluslararası hukukun dalıdır. Mülteci hukuku ile uluslararası insan hakları hukuku veya insancıl hukuk arasındaki ilişki konusunda uluslararası hukuk uzmanları arasında görüş ayrılıkları vardır.
Tartışma, uluslararası hukukun parçalanması üzerine daha geniş bir tartışmanın bir parçasını oluşturmaktadır. Bazı hukukçular, her bir hukuk dalını diğer hukuk dallarından farklı olarak kendi kendine yeten bir rejim olarak düşünürken, diğerleri bu üç hukuk dalının da her zaman tüm insanların haklarını korumaya çalışan daha büyük bir normatif sistem oluşturduğunu düşünmektedir. İkinci anlayışın savunucuları, bu bütünsel rejimi, yalnızca silahlı çatışma ve askeri işgal gibi belirli durumlara veya mülteciler (mülteci hukuku), çocuklar (Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi) ve savaş esirleri (Harp Zamanında Sivillerin Korunmasına İlişkin 1949 Cenevre Sözleşmesi) gibi belirli insan gruplarına uygulanabilir normlar içerdiğini düşünmektedirler.
Mülteci tanımı
Kimin mülteci olarak kabul edildiğine ilişkin çeşitli tanımlar bulunmaktadır. Ancak mülteci, en genel tanımıyla, 1967 Protokolü ile değiştirilen 1951 Mülteci Sözleşmesi'nin 1. Maddesi, mülteciyi şu şekilde tanımlamaktadır:
Irkı, dini, tabiiyeti, belli bir toplumsal gruba mensubiyeti veya siyasi düşünceleri yüzünden, zulme uğrayacağından haklı sebeplerle korktuğu için vatandaşı olduğu ülkenin dışında bulunan ve bu ülkenin korumasından yararlanamayan, ya da söz konusu korku nedeniyle, yararlanmak istemeyen kişi.
1951 Sözleşmesi'nin ilk hali, yalnızca 1951 tarihinden önce Avrupa'da meydana gelen olayları kapsamakla birlikte bu husus 1967 yılında hazırlanan protokolle zamansal ve coğrafi sınırlamaların tümü kaldırılmıştır. Bununla birlikte, daha önce 1951 Sözleşmesini onaylamış olan ve coğrafi olarak kısıtlanmış tanımı kullanmayı seçen devletlere bu kısıtlamayı koruma seçeneği sunulmuştur.
1951 Sözleşmesi'nde getirilen bu tanım uluslararası anlamda genel kabul görüyor olsa da bunun haricinde farklı yasal mevzuatlarda mülteci tanımının daha farklı ele alındığı da görülebilmektedir.
Örneğin Afrika Birliği Örgütü (OAU) tarafından hazırlanan 1969 tarihli Mülteci Sorunlarının Özel Yönlerini Düzenleyen Sözleşme, 1951 Sözleşmesi'nin ilk maddesinde yer alan "mülteci" tanımını aynen kabul etmekle birlikte 1. maddenin 2. fıkrasıyla "kendi menşe ülkesinin ya da vatandaşı olduğu ülkenin bir bölümünde ya da tümünde, dış saldırı, işgal, yabancı egemenliği ya da kamu düzenini ciddi biçimde bozan olaylar nedeniyle, menşe ülkesi ya da vatandaşı olduğu ülke dışında, bir başka yerde sığınma aramak için daimi ikamet ettiği yeri terk etmeye zorlanan herkes"i de mülteci olarak kabul edeceğini belirtmiş bulunmaktadır.
1984'te bir grup Latin Amerika hükümeti Cartagena Deklarasyonu'nu kabul etmiştir. Bu Deklarasyon, Afrika Birliği Örgütü tarafından hazırlanan 1969 tarihli Mülteci Sorunlarının Özel Yönlerini Düzenleyen Sözleşme gibi, mülteci tanımının genişletilmesi gerektiğini ifade ederek mülteci kavramının "yaygın şiddet, dış saldırı, iç çatışmalar, yaygın insan hakkı ihlalleri, ya da kamu düzenini ciddi olarak bozan diğer durumlardan dolayı hayatları, güvenlikleri, ya da özgürlükleri tehdit altında olduğu için ülkelerinden kaçan kişiler" için de kullanılacağını ifade etmektedir.
Bununla birlikte son zamanlarda iklim değişikliği, ekolojik felaketler, doğal afetler gibi olaylar sebebiyle insanların göç etmesinin mültecilik kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceği meselesi de tartışılmaktadır. Bu kapsamda ekolojik mültecilik, gibi kavramlar da gündeme gelmektedir.
Kaynakça
- ^ Koskenniemi (September 2002). "Fragmentation of International Law? Postmodern Anxieties". Leiden Journal of International Law. 15 (3): 553-579. doi:10.1017/S0922156502000262.
- ^ Yun (2014). "Breaking Imaginary Barriers: Obligations of Armed Non-State Actors Under General Human Rights Law – The Case of the Optional Protocol to the Convention on the Rights of the Child". Journal of International Humanitarian Legal Studies. 5 (1–2): 213-257. doi:10.1163/18781527-00501008.
- ^ "Mültecilerin Hukuki Statüsüne Dair Sözleşme" (PDF). Birleşmiş Milletler Mülteci Yüksek Komiserliği. 28 Temmuz 1951. 3 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 1 Temmuz 2022.
- ^ . madde14.org. 27 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2022.
- ^ "Cartagena Mülteciler Bildirisi - madde14". madde14.org. 1 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Temmuz 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Multeci hukuku devletlerin multecilere karsi sahip oldugu hak ve gorevlerle ilgilenen uluslararasi hukukun dalidir Multeci hukuku ile uluslararasi insan haklari hukuku veya insancil hukuk arasindaki iliski konusunda uluslararasi hukuk uzmanlari arasinda gorus ayriliklari vardir Tartisma uluslararasi hukukun parcalanmasi uzerine daha genis bir tartismanin bir parcasini olusturmaktadir Bazi hukukcular her bir hukuk dalini diger hukuk dallarindan farkli olarak kendi kendine yeten bir rejim olarak dusunurken digerleri bu uc hukuk dalinin da her zaman tum insanlarin haklarini korumaya calisan daha buyuk bir normatif sistem olusturdugunu dusunmektedir Ikinci anlayisin savunuculari bu butunsel rejimi yalnizca silahli catisma ve askeri isgal gibi belirli durumlara veya multeciler multeci hukuku cocuklar Birlesmis Milletler Cocuk Haklari Sozlesmesi ve savas esirleri Harp Zamaninda Sivillerin Korunmasina Iliskin 1949 Cenevre Sozlesmesi gibi belirli insan gruplarina uygulanabilir normlar icerdigini dusunmektedirler Multeci tanimiKimin multeci olarak kabul edildigine iliskin cesitli tanimlar bulunmaktadir Ancak multeci en genel tanimiyla 1967 Protokolu ile degistirilen 1951 Multeci Sozlesmesi nin 1 Maddesi multeciyi su sekilde tanimlamaktadir Irki dini tabiiyeti belli bir toplumsal gruba mensubiyeti veya siyasi dusunceleri yuzunden zulme ugrayacagindan hakli sebeplerle korktugu icin vatandasi oldugu ulkenin disinda bulunan ve bu ulkenin korumasindan yararlanamayan ya da soz konusu korku nedeniyle yararlanmak istemeyen kisi 1951 Sozlesmesi nin ilk hali yalnizca 1951 tarihinden once Avrupa da meydana gelen olaylari kapsamakla birlikte bu husus 1967 yilinda hazirlanan protokolle zamansal ve cografi sinirlamalarin tumu kaldirilmistir Bununla birlikte daha once 1951 Sozlesmesini onaylamis olan ve cografi olarak kisitlanmis tanimi kullanmayi secen devletlere bu kisitlamayi koruma secenegi sunulmustur 1951 Sozlesmesi nde getirilen bu tanim uluslararasi anlamda genel kabul goruyor olsa da bunun haricinde farkli yasal mevzuatlarda multeci taniminin daha farkli ele alindigi da gorulebilmektedir Ornegin Afrika Birligi Orgutu OAU tarafindan hazirlanan 1969 tarihli Multeci Sorunlarinin Ozel Yonlerini Duzenleyen Sozlesme 1951 Sozlesmesi nin ilk maddesinde yer alan multeci tanimini aynen kabul etmekle birlikte 1 maddenin 2 fikrasiyla kendi mense ulkesinin ya da vatandasi oldugu ulkenin bir bolumunde ya da tumunde dis saldiri isgal yabanci egemenligi ya da kamu duzenini ciddi bicimde bozan olaylar nedeniyle mense ulkesi ya da vatandasi oldugu ulke disinda bir baska yerde siginma aramak icin daimi ikamet ettigi yeri terk etmeye zorlanan herkes i de multeci olarak kabul edecegini belirtmis bulunmaktadir 1984 te bir grup Latin Amerika hukumeti Cartagena Deklarasyonu nu kabul etmistir Bu Deklarasyon Afrika Birligi Orgutu tarafindan hazirlanan 1969 tarihli Multeci Sorunlarinin Ozel Yonlerini Duzenleyen Sozlesme gibi multeci taniminin genisletilmesi gerektigini ifade ederek multeci kavraminin yaygin siddet dis saldiri ic catismalar yaygin insan hakki ihlalleri ya da kamu duzenini ciddi olarak bozan diger durumlardan dolayi hayatlari guvenlikleri ya da ozgurlukleri tehdit altinda oldugu icin ulkelerinden kacan kisiler icin de kullanilacagini ifade etmektedir Bununla birlikte son zamanlarda iklim degisikligi ekolojik felaketler dogal afetler gibi olaylar sebebiyle insanlarin goc etmesinin multecilik kapsaminda degerlendirilip degerlendirilemeyecegi meselesi de tartisilmaktadir Bu kapsamda ekolojik multecilik gibi kavramlar da gundeme gelmektedir Kaynakca Koskenniemi September 2002 Fragmentation of International Law Postmodern Anxieties Leiden Journal of International Law 15 3 553 579 doi 10 1017 S0922156502000262 Yun 2014 Breaking Imaginary Barriers Obligations of Armed Non State Actors Under General Human Rights Law The Case of the Optional Protocol to the Convention on the Rights of the Child Journal of International Humanitarian Legal Studies 5 1 2 213 257 doi 10 1163 18781527 00501008 Multecilerin Hukuki Statusune Dair Sozlesme PDF Birlesmis Milletler Multeci Yuksek Komiserligi 28 Temmuz 1951 3 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 1 Temmuz 2022 madde14 org 27 Mart 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Temmuz 2022 Cartagena Multeciler Bildirisi madde14 madde14 org 1 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Temmuz 2022