Savaş, Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı bir köydür.
Savaş | |
---|---|
Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
Savaş Savaş'ın Artvin'deki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Artvin |
İlçe | Şavşat |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 21,91 km² |
Rakım | 1372 m |
Nüfus (2020) | |
• Toplam | 198 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0466 |
İl plaka kodu | 08 |
Posta kodu | 08700 |
Tarihçe
Savaş köyünün eski adı Mogvta'dır. Mogvta (მოგვთა), Gürcü sülale adından gelir. Bu yer adı, burada Mogvta veya Mogvadze (მოგვაძე) sülalesinden ailelerin yaşadığını göstermektedir. Bu sülale adının türediği "mogvi" (მოგვი) kelimesi ise, Gürcü diline Zerdüştî din adamına verilen isimdir. Bu yer adı Türkçeye Mogta ve Mokda biçiminde girmiştir. Nitekim 1835 tarihli Osmanlıca nüfus defterinde Mogta (موكتە) şeklinde geçer. 1886 nüfus sayımında Rus idaresi köyün adını Gürcücesine benzer biçimde Mokvta (Моквта) şeklinde kaydetmiştir. Artvin vilayeti hakkında 1927 tarihli Osmanlıca kaynakta ise, Mokda (موقدا) olarak yazılmıştır.
Mogvta köyü, tarihsel Gürcistan'ın güneybatı kesimini oluşturan bölgelerden biri olan Şavşeti'de yer alır. Nitekim Osmanlılar Şavşeti bölgesini 16. yüzyılın ikinci yarısının hemen başında Gürüclerden ele geçirmiştir. Osmanlı idaresinin kurduğu Şavşat sancağının 1554 yılındaki yöneticisi de İosebiti adında bir Gürcü beyi (tavadi) idi.
Mogvta, 1835 Osmanlı nüfus defterinde "Mogta" adıyla Çıldır Eyaleti'ne bağlı Şavşat (Satlel) sancağının köylerinden biriydi. Osmanlı idaresinin askere alma ve vergi toplama amacıyla sadece erkek nüfusunu tespit ettiği Mogta köyünde 53 hanede 148 erkek yaşıyordu. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, Mogta'nın toplam nüfusunun yaklaşık 296 kişiden oluştuğu ortaya çıkar. Bu sırada Sataplia ve Şindoba birer mahalle olarak Mogta köyüne bağlıydı. Sataplia'da 6 hanede 15 erkek ve Şindoba'da 6 hanede 12 erkek kaydedilmiştir.
Mokvta köyü, uzun süre Osmanlı egemenliğinde kaldıktan sonra, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'ın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin 1886 nüfus tespitinde Mokvta (Моквта) adıyla kaydettiği yerleşim, Artvin sancağının Şavşet-İmerhevi kazasına bağlı Anklia nahiyesinin 11 köyünden biriydi. Mogvta'daki 49 hanede, 145'i erkek ve 152'si kadın olmak üzere, 297 kişi yaşıyordu. Mogvta köyü bu tarihte üç mahalleden oluşuyordu. "Nomara" mahallesinde 2 hane, "Romiet" mahallesinde 5 hane ve "Suni-ogulari" mahallesinde 3 hane bulunuyordu. Bu nüfusun tamamı "Türk" olarak kaydedilmiştir. Bununla birlikte köyde Romieti (რომიეთი), Abrameti (აბრამეთი), Lomara (ლომორა) gibi Gürcüce yer adları bugüne ulaşmıştır.
Mogvta köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonlarında Rusların bölgeden çekilmesinin ardından Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. 7 Mayıs 1920 tarihinde imzalanan Moskova Antlaşması'yla Sovyet Rusya, Artvin sancağını Gürcistan'ın bir parçası olarak tanıdı. Ancak Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti arasında 16 Mart 1921 tarihinde imzalanan Moskova Antlaşması'yla Mogvta köyünü de kapsayan Artvin bölgesi Türkiye'ye bırakıldı.
Mogvta, 1922 yılında Artvin livasında yapılan nüfus tespitinde "Mokta" adıyla Şavşat kazasının merkez nahiyesinin bir köyüydü. Nüfusu, 223'ü kadın ve 240'ı erkeke olmak üzere, 71 hanede yaşayan 463 kişiden oluşuyordu. Bu tespitte nüfusun tamamı "Türk" olarak yazılmıştır. Mogvta veya Mokta Türkçe olmadığı için köyün adı 1925’te Savaş olarak değiştirilmiştir. Savaş, 1940 genel nüfus sayımında Çoruh vilayetinin Şavşat kazasının Merya nahiyesinin köylerinden biriydi ve nüfusu 639 kişiden oluşuyordu. 1965 yılına gelindiğinde köyde yaşayan insan sayısı 1.073 kişiye ulaşmıştı ve bu nüfus içinde 492 kişi okuma yazma biliyordu.
Coğrafya
Savaş köyü, Artvin il merkezine 75 km, Şavşat ilçe merkezine 17 km uzaklıktadır.Çiftlik, Yamaçlı, Otluca, Çavdarlı, Çayağzı Üzümlü ile Ardanuç'a bağlı Kutlu Köyü ve Hisarlı köyleriyle komşudur.
Nüfus
Yıl | Toplam | Erkek | Kadın |
---|---|---|---|
2020 | 198 | 101 | 97 |
2019 | 205 | 107 | 98 |
2018 | 231 | 122 | 109 |
2017 | 174 | 92 | 84 |
2016 | 174 | 90 | 84 |
2015 | 182 | 93 | 69 |
2014 | 70 | 71 | 141 |
2013 | 107 | 105 | 212 |
2012 | 100 | 97 | 197 |
2011 | 99 | 102 | 201 |
2010 | 110 | 112 | 222 |
2009 | 103 | 108 | 211 |
2008 | 122 | 111 | 233 |
2007 | 120 | 105 | 225 |
1922 | 463 | 223 | 240 |
Kaynakça
- ^ a b . savsat.bel.tr. 19 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2023.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an ao ap aq "Artvin Şavşat Savaş Köyü Nüfusu". Nufusune.com. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ ""Tarihsel Belgeler (ისტორიული საბუთები) - Georgian Genealogy". 8 Haziran 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Haziran 2024.
- ^ "Sargis Kakabadze, Batı Gürcistan'da Kilise Belgeleri: II. Kitap (დასავლეთ საქართველოს საეკლესიო საბუთები:წიგნი II), Tiflis, 1921, s. 44". 8 Haziran 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Haziran 2024.
- ^ "მოგვი" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt. 2 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Ecem Kutlu, Şavşat Nüfus Defteri (1835) - Transkripsiyon ve Değerlendirme, Artvin, 2020, s. 18. 29 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Yüksek lisans tezi
- ^ a b "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Batum oblastı" - 1424". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Haziran 2023.
- ^ a b "Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, 1927, s. 160". 29 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ağustos 2019.
- ^ Şavşeti (შავშეთი), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikidze, Cemal Karalidze, Batum, 2011, s. 16. 19 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde . .
- ^ Ecem Kutlu, Şavşat Nüfus Defteri (1835) - Transkripsiyon ve Değerlendirme, Artvin, 2020, s. 39-44. 29 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Yüksek lisans tezi
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2016, s. 187. 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ ""Российско-грузинский договор 07.5.1920 г. (полный текст и карта) - один из многих нарушенных Кремлем" / "07.5.1920 tarihli Rus-Gürcü Anlaşması (tam metin ve harita) Kremlin Tarafından İhlal Edilen Birçok Anlaşmadan Biridir"". 11 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Haziran 2023.
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Haziran 2023.
- ^ "Nurşen Gök, "Artvin Livası'nın Anavatan'a Katılışı Sırasındaki Durumuna İlişkin Belgeler", Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 41, Mayıs 2008, s. 89-104" (PDF). 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 2 Haziran 2023.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 170.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 89.
- ^ . YerelNet.org.tr. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.
Dış bağlantılar
- Savaş, Şavşat için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
- Köye ait internet sayfaları:
- savas.org.tr/10 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Savas Artvin ilinin Savsat ilcesine bagli bir koydur SavasKoyArtvin in Turkiye deki konumuSavasSavas in Artvin deki konumuUlkeTurkiyeIlArtvinIlceSavsatCografi bolgeKaradeniz BolgesiYuzolcumu Toplam21 91 km Rakim1372 mNufus 2020 Toplam198Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0466Il plaka kodu08Posta kodu08700TarihceSavas koyunun eski adi Mogvta dir Mogvta მოგვთა Gurcu sulale adindan gelir Bu yer adi burada Mogvta veya Mogvadze მოგვაძე sulalesinden ailelerin yasadigini gostermektedir Bu sulale adinin turedigi mogvi მოგვი kelimesi ise Gurcu diline Zerdusti din adamina verilen isimdir Bu yer adi Turkceye Mogta ve Mokda biciminde girmistir Nitekim 1835 tarihli Osmanlica nufus defterinde Mogta موكتە seklinde gecer 1886 nufus sayiminda Rus idaresi koyun adini Gurcucesine benzer bicimde Mokvta Mokvta seklinde kaydetmistir Artvin vilayeti hakkinda 1927 tarihli Osmanlica kaynakta ise Mokda موقدا olarak yazilmistir Mogvta koyu tarihsel Gurcistan in guneybati kesimini olusturan bolgelerden biri olan Savseti de yer alir Nitekim Osmanlilar Savseti bolgesini 16 yuzyilin ikinci yarisinin hemen basinda Guruclerden ele gecirmistir Osmanli idaresinin kurdugu Savsat sancaginin 1554 yilindaki yoneticisi de Iosebiti adinda bir Gurcu beyi tavadi idi Mogvta 1835 Osmanli nufus defterinde Mogta adiyla Cildir Eyaleti ne bagli Savsat Satlel sancaginin koylerinden biriydi Osmanli idaresinin askere alma ve vergi toplama amaciyla sadece erkek nufusunu tespit ettigi Mogta koyunde 53 hanede 148 erkek yasiyordu Erkek sayisi kadar kadin eklenince Mogta nin toplam nufusunun yaklasik 296 kisiden olustugu ortaya cikar Bu sirada Sataplia ve Sindoba birer mahalle olarak Mogta koyune bagliydi Sataplia da 6 hanede 15 erkek ve Sindoba da 6 hanede 12 erkek kaydedilmistir Mokvta koyu uzun sure Osmanli egemenliginde kaldiktan sonra 1877 1878 Osmanli Rus Savasi in ardindan imzalanan Berlin Antlasmasi uyarinca Osmanli Devleti tarafindan Rusya ya birakildi Rus idaresinin 1886 nufus tespitinde Mokvta Mokvta adiyla kaydettigi yerlesim Artvin sancaginin Savset Imerhevi kazasina bagli Anklia nahiyesinin 11 koyunden biriydi Mogvta daki 49 hanede 145 i erkek ve 152 si kadin olmak uzere 297 kisi yasiyordu Mogvta koyu bu tarihte uc mahalleden olusuyordu Nomara mahallesinde 2 hane Romiet mahallesinde 5 hane ve Suni ogulari mahallesinde 3 hane bulunuyordu Bu nufusun tamami Turk olarak kaydedilmistir Bununla birlikte koyde Romieti რომიეთი Abrameti აბრამეთი Lomara ლომორა gibi Gurcuce yer adlari bugune ulasmistir Mogvta koyu Birinci Dunya Savasi nin sonlarinda Ruslarin bolgeden cekilmesinin ardindan Gurcistan in sinirlari icinde kaldi 7 Mayis 1920 tarihinde imzalanan Moskova Antlasmasi yla Sovyet Rusya Artvin sancagini Gurcistan in bir parcasi olarak tanidi Ancak Kizil Ordu nun Gurcistan i isgali sirasinda Sovyet Rusya ile Ankara Hukumeti arasinda 16 Mart 1921 tarihinde imzalanan Moskova Antlasmasi yla Mogvta koyunu de kapsayan Artvin bolgesi Turkiye ye birakildi Mogvta 1922 yilinda Artvin livasinda yapilan nufus tespitinde Mokta adiyla Savsat kazasinin merkez nahiyesinin bir koyuydu Nufusu 223 u kadin ve 240 i erkeke olmak uzere 71 hanede yasayan 463 kisiden olusuyordu Bu tespitte nufusun tamami Turk olarak yazilmistir Mogvta veya Mokta Turkce olmadigi icin koyun adi 1925 te Savas olarak degistirilmistir Savas 1940 genel nufus sayiminda Coruh vilayetinin Savsat kazasinin Merya nahiyesinin koylerinden biriydi ve nufusu 639 kisiden olusuyordu 1965 yilina gelindiginde koyde yasayan insan sayisi 1 073 kisiye ulasmisti ve bu nufus icinde 492 kisi okuma yazma biliyordu CografyaSavas koyu Artvin il merkezine 75 km Savsat ilce merkezine 17 km uzakliktadir Ciftlik Yamacli Otluca Cavdarli Cayagzi Uzumlu ile Ardanuc a bagli Kutlu Koyu ve Hisarli koyleriyle komsudur NufusYil Toplam Erkek Kadin2020 198 101 972019 205 107 982018 231 122 1092017 174 92 842016 174 90 842015 182 93 692014 70 71 1412013 107 105 2122012 100 97 1972011 99 102 2012010 110 112 2222009 103 108 2112008 122 111 2332007 120 105 2251922 463 223 240Kaynakca a b savsat bel tr 19 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Subat 2023 a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an ao ap aq Artvin Savsat Savas Koyu Nufusu Nufusune com 31 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Subat 2022 Tarihsel Belgeler ისტორიული საბუთები Georgian Genealogy 8 Haziran 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Haziran 2024 Sargis Kakabadze Bati Gurcistan da Kilise Belgeleri II Kitap დასავლეთ საქართველოს საეკლესიო საბუთები წიგნი II Tiflis 1921 s 44 8 Haziran 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Haziran 2024 მოგვი A Comprehensive Georgian English Dictionary Londra 2006 2 cilt 2 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 0 9535878 3 5 Ecem Kutlu Savsat Nufus Defteri 1835 Transkripsiyon ve Degerlendirme Artvin 2020 s 18 29 Kasim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Yuksek lisans tezi a b Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Transkafkasya Bolgesinin Nufusuna Dair 1886 Yili Aile Listelerinden Edinilmis istatistik Verilerin Ozeti Tiflis 1893 Batum oblasti 1424 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Haziran 2023 a b Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumat i Umumiye 1927 s 160 29 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Agustos 2019 Savseti შავშეთი Mamia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Sota Mamuladze Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikidze Cemal Karalidze Batum 2011 s 16 19 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 407 11 6 Ecem Kutlu Savsat Nufus Defteri 1835 Transkripsiyon ve Degerlendirme Artvin 2020 s 39 44 29 Kasim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Yuksek lisans tezi 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2016 s 187 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9 Rossijsko gruzinskij dogovor 07 5 1920 g polnyj tekst i karta odin iz mnogih narushennyh Kremlem 07 5 1920 tarihli Rus Gurcu Anlasmasi tam metin ve harita Kremlin Tarafindan Ihlal Edilen Bircok Anlasmadan Biridir 11 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Haziran 2023 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1969 3 Cilt 2 cilt s 489 8 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Haziran 2023 Nursen Gok Artvin Livasi nin Anavatan a Katilisi Sirasindaki Durumuna Iliskin Belgeler Ankara Universitesi Turk Inkilap Tarihi Enstitusu Ataturk Yolu Dergisi Sayi 41 Mayis 2008 s 89 104 PDF 26 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 2 Haziran 2023 1940 Genel Nufus Sayimi Ankara 1946 s 170 1965 Genel Nufus Sayimi Ankara 1968 s 89 YerelNet org tr 19 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Haziran 2014 Dis baglantilarSavas Savsat icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft Koye ait internet sayfalari savas org tr 10 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde