Kırmızı cüce sistemlerinin teorik olarak yaşanabilirliği çok sayıda faktör tarafından belirlenmektedir. Modern kanıtlar, düşük yıldız akısı, yüksek gelgit kilitlenmesi olasılığı ve dolayısıyla muhtemelen manyetosfer ve atmosfer eksikliği, küçük yıldız çevresi yaşanabilir bölgeleri ve kırmızı cüce yıldızların gezegenlerinin yaşadığı yüksek yıldız değişimi nedeniyle kırmızı cüce sistemlerindeki gezegenlerin yaşanabilir olma ihtimalinin düşük olduğunu göstermektedir. Bununla birlikte, kırmızı cücelerin her yerde bulunmaları ve uzun ömürlü olmaları, küçük bir yaşanabilirlik olasılığını gerçekleştirmek için yeterli fırsat sağlayabilir.
Bu sistemlerde gelişen yaşamın önündeki en büyük engel, gezegenlerin ev sahibi kırmızı cücelere olan yakınlığının neden olduğu yoğun gelgit ısınmasıdır. Yaşanabilir bölge gezegenlerinin bir tarafının sürekli olarak yıldıza bakması ve diğer tarafının sürekli olarak başka yöne dönmesi ve gezegen eksenel eğimlerinin olmaması nedeniyle oluşan aşırı sıcaklık farklılıkları gibi diğer gelgit etkileri, kırmızı cücelerin çevresinde yaşam olasılığını azaltır. Yine de, gezegensel bir atmosfer ısıyı yeniden dağıtarak sıcaklıkları daha üniform hale getirebilir. Aşırı yıldız değişimi, Güneş'e göre kızılötesine kaydırılan spektral enerji dağılımları (gezegensel bir manyetik alan bu parlamalardan koruyabilse de) ve yaşanabilir küçük yıldız ötesi gibi gelgit dışı faktörler kırmızı cüce sistemlerinde yaşam olasılığını daha da azaltır. düşük ışık çıkışı nedeniyle bölgeler.
Bununla birlikte, kırmızı cüce gezegenlerde yaşam olasılığını artırabilecek birkaç faktör var. Gelgitle kilitlenmiş bir gezegenin yıldızlara bakan tarafında yoğun bulut oluşumu, genel termal akışı azaltabilir ve gezegenin iki tarafı arasındaki denge sıcaklık farklarını büyük ölçüde azaltabilir. Ek olarak, kırmızı cücelerin çok sayıda olması, bazılarının yörüngesinde dönen yaşanabilir gezegenlerin olma olasılığını istatistiksel olarak artırıyor. Kırmızı cüceler Samanyolu'ndaki yıldızların yaklaşık %85'ini ve sarmal ve eliptik gökadalardaki yıldızların büyük çoğunluğunu oluşturur. Samanyolu'ndaki kırmızı cüce yıldızların yaşanabilir bölgelerinde on milyarlarca süper Dünya gezegeni olması bekleniyor.
Kırmızı cüce özellikleri
Kırmızı cüceler en küçük, en soğuk ve en yaygın yıldız türüdür. Bolluklarına dair tahminler spiral galaksilerdeki yıldızların %70'inden eliptik galaksilerdeki tüm yıldızların %90'ından fazlasına kadar değişmektedir; sıklıkla verilen medyan rakam Samanyolu'ndaki yıldızların %72-76'sıdır (1990'lardan beri radyo teleskopik gözlemlerden çubuklu bir spiral olduğu bilinmektedir). Kırmızı cüceler genellikle M spektral tipi olarak tanımlanır, ancak bazı tanımlar daha geniştir (K-tipi yıldızların bazıları veya tümü dahil). Düşük enerji çıktıları göz önüne alındığında, kırmızı cüceler Dünya'dan neredeyse hiçbir zaman çıplak gözle görülemezler: Güneş'e en yakın kırmızı cüce olan Proxima Centauri, görsel büyüklüğün yakınından bile geçemez. Dünya'nın gece gökyüzündeki en parlak kırmızı cüce olan Lacaille 8760 (+6,7), yalnızca ideal izleme koşullarında çıplak gözle görülebilir.
Araştırma
Parlaklık ve spektral kompozisyon
Gök bilimciler, kırmızı cücelerin yaşam için potansiyel meskenler olduğu konusunda yıllardır kötümserdi. Kırmızı cücelerin düşük kütleleri (kabaca 0,08 ila 0,60 güneş kütlesi (M ☉ )) arasında, nükleer füzyon reaksiyonlarının son derece yavaş ilerlemesine neden olarak onlara Güneş'in %10'undan sadece %0,0125'e kadar değişen düşük parlaklıklar verir. SSonuç olarak, kırmızı bir cücenin yörüngesindeki herhangi bir gezegenin Dünya benzeri bir yüzey sıcaklığını koruyabilmesi için düşük bir yarı büyük eksene ihtiyacı olacaktır; Lacaille 8760 gibi nispeten parlak bir kırmızı cüce için 0,268 astronomik birim (AU) ile Proxima Centauri gibi daha küçük bir yıldız için 0,032 AU. Böyle bir dünyanın sadece 3 ila 150 Dünya günü süren bir yılı olacaktır. Düşük parlaklığın çoğu, elektromanyetik spektrumun daha düşük enerjili kızılötesi ve kırmızı kısmının altına düştüğü için fotosentez daha zor olacaktır ve bu nedenle uyarma potansiyellerine ulaşmak için ek fotonlar gerektirecektir. Potansiyel bitkiler muhtemelen çok daha geniş bir spektruma uyum sağlayacaktır (ve bu nedenle görünür ışıkta siyah görünür).
Ek olarak, su kırmızı ve kızılötesi ışığı güçlü bir şekilde emdiği için, kırmızı cüce gezegenlerde su yaşamı için daha az enerji mevcut olacaktır. Bununla birlikte, su buzu tarafından tercihli absorpsiyonun benzer bir etkisi, Güneş benzeri bir yıldızdan gelen eşdeğer miktarda radyasyona göre sıcaklığını artıracak ve böylece kırmızı cücelerin yaşanabilir bölgesini dışa doğru genişletecektir.
Yaşanabilirliği engelleyebilecek bir başka gerçek de kırmızı cüce yıldızların evrimidir; bu tür yıldızların genişletilmiş bir ana dizi öncesi fazı olduğundan, nihai yaşanabilir bölgeleri yaklaşık 1 milyar yıl boyunca suyun sıvı değil gaz halinde olduğu bir bölge olacaktır. Bu nedenle, gerçek yaşanabilir bölgelerdeki karasal gezegenler, oluşumlarında bol miktarda yüzey suyu sağlanmış olsaydı, birkaç yüz milyon yıl boyunca kaçak bir sera etkisine maruz kalırlardı. Böylesine erken bir kaçak sera evresi sırasında, su buharının fotolizi, hidrojenin uzaya kaçmasına ve birkaç Dünya okyanusunun su kaybına izin vererek kalın bir abiyotik oksijen atmosferi bırakacaktır.
Gelgit etkileri
Kırmızı cüce yıldızların etrafındaki gezegenlerin yüzeylerinde sıvı halde su bulunması için muhafaza etmeleri gereken yakın yörünge mesafelerinde, ev sahibi yıldıza gelgit kilitlenmesi muhtemeldir. Gelgit kilitlenmesi, gezegenin yıldız etrafında her dönüşünde bir kez kendi ekseni etrafında dönmesine neden olur. Sonuç olarak, gezegenin bir tarafı ebediyen yıldıza bakarken, diğer tarafı sürekli olarak uzağa bakacak ve büyük aşırı sıcaklıklar yaratacaktır.
Uzun yıllar boyunca bu tür gezegenlerde yaşamın, yıldızın her zaman ufukta veya ufka yakın göründüğü, terminatör olarak bilinen halka benzeri bir bölgeyle sınırlı olacağına inanılmıştır. [Ayrıca, gezegenin kenarları arasında etkili ısı transferinin, fotosenteze izin vermeyecek kadar kalın bir atmosferin atmosferik dolaşımını gerektirdiğine inanılıyordu. Diferansiyel ısınma nedeniyle, gelgitle kilitlenmiş bir gezegenin doğrudan yerel yıldıza bakan noktada, güneş altı noktasında şiddetli rüzgarlar ve kalıcı sağanak yağmurlar yaşayacağı iddia edildi. Bir yazarın görüşüne göre bu, karmaşık yaşamı olanaksız kılıyor. Bitki yaşamı, örneğin toprağa güvenli bir şekilde demirleyerek ve kırılmayan uzun esnek yaprakları filizlendirerek, sürekli fırtınaya uyum sağlamak zorunda kalacaktır. Çağrılar veya kokularla sinyal vermek, gezegen çapındaki fırtınanın uğultusu arasında zor olacağından, hayvanlar kızılötesi görüşe güveneceklerdi. Bununla birlikte, su altı yaşamı şiddetli rüzgarlardan ve alevlerden korunacak ve geniş siyah fotosentetik plankton ve alg patlamaları deniz yaşamını destekleyebilir.
NASA'nın Kaliforniya'daki Ames Araştırma Merkezi'nden Robert Haberle ve Manoj Joshi tarafından 1997 yılında yapılan çalışmalar, yaşam için daha önceki kasvetli tablonun aksine, bir gezegenin atmosferinin (sera gazları CO2 ve H2O içerdiği varsayıldığında), yıldızın ısısının gece tarafına etkili bir şekilde taşınması için sadece 100 milibar veya Dünya atmosferinin %10'u kadar olması gerektiğini göstermiştir ki bu rakam fotosentezin sınırları içindedir. İki yıl sonra Greenwich Community College'dan Martin Heath tarafından yapılan araştırma, okyanus havzalarının gece tarafındaki buz örtüsünün altında serbest akışa izin verecek kadar derin olması halinde deniz suyunun da donmadan etkili bir şekilde dolaşabileceğini göstermiştir. Buna ek olarak, 2010 yılında yapılan bir çalışma, yıldızlarına gelgitle kilitlenmiş Dünya benzeri su dünyalarının gece tarafında hala 240 K (-33 °C) üzerinde sıcaklıklara sahip olacağı sonucuna varmıştır. 2013 yılında inşa edilen iklim modelleri, gelgitle kilitlenmiş gezegenlerdeki bulut oluşumunun, gündüz ve gece tarafı arasındaki sıcaklık farkını en aza indireceğini ve kırmızı cüce gezegenler için yaşanabilirlik olasılıklarını büyük ölçüde iyileştireceğini gösteriyor. Fotosentetik olarak aktif radyasyon miktarının değerlendirilmesi de dahil olmak üzere daha fazla araştırma, kırmızı cüce sistemlerindeki gelgit kilitli gezegenlerin en azından daha yüksek bitkiler için yaşanabilir olabileceğini öne sürdü.
Kalıcı bir gündüz tarafının ve gece tarafının varlığı, kırmızı cücelerin etrafındaki yaşam için tek potansiyel engel değildir. Güneş kütlesinin %30'undan daha az olan kırmızı cücelerin yaşanabilir bölgesindeki gezegenlerin yaşadığı gelgit ısınması, onların "pişmesine" ve "gelgit Venüsleri" haline gelmesine neden olabilir. M cücelerinin yörüngesinde dönen 150'den fazla gezegenin eksantrikliği ölçüldü ve bu ötegezegenlerin üçte ikisinin aşırı gelgit kuvvetlerine maruz kaldığı ve gelgit ısınmasının ürettiği yoğun ısı nedeniyle onları yaşanmaz hale getirdiği bulundu.
Kırmızı cücelerin yaşanabilirliğinin önündeki diğer engellerle birleştiğinde, bu, diğer yıldız türlerine kıyasla bildiğimiz gibi birçok kırmızı cücenin yaşama ev sahipliği yapma olasılığını çok düşük hale getirebilir. Birçok kırmızı cücenin çevresinde yaşanabilir gezegenler için bile yeterli su olmayabilir; Bu gezegenlerde, özellikle Dünya büyüklüğündekilerde bulunan çok az su, gezegenin soğuk gece tarafında bulunabilir. Gelgit Venüsleri üzerine daha önceki çalışmaların tahminlerinin aksine, bu "tutulmuş su", kontrolden çıkmış sera etkilerini savuşturmaya ve kırmızı cüce sistemlerinin yaşanabilirliğini geliştirmeye yardımcı olabilir.
Yaşanabilir bir bölge içindeki gaz devlerinin uyduları bu sorunun üstesinden gelebilir, çünkü yıldızlarına değil ana gezegenlerine gelgitsel olarak kilitlenecek ve böylece bir gece-gündüz döngüsü yaşayacaklardır. Aynı ilke çift gezegenler için de geçerli olup, bunlar da muhtemelen birbirlerine gelgitsel olarak kilitlenmiş olacaklardır.
Ancak gelgit kilitlenmesinin ne kadar hızlı gerçekleştiğinin bir gezegenin okyanuslarına ve hatta atmosferine bağlı olabileceğini ve gelgit kilitlenmesinin birçok Gyrs sonra bile gerçekleşemeyeceği anlamına gelebileceğini unutmayın. Ayrıca, gelgit kilitlenmesi gelgit sönümlemesinin tek olası son durumu değildir. Örneğin Merkür'ün gelgit kilitlenmesi için yeterli zamanı olmuştur, ancak 3:2 spin yörünge rezonansındadır.
Değişkenlik
Kırmızı cüceler daha kararlı ve büyük kuzenlerine kıyasla çok daha değişken ve şiddetlidir. Genellikle yaydıkları ışığı aylarca %40'a kadar azaltabilen yıldız lekeleriyle kaplıdırlar. Dünya'da yaşam, kışın benzer şekilde azalan sıcaklıklarına birçok şekilde adapte olmuştur. Yaşam, kış uykusuna yatarak ve/veya sıcaklığın daha sabit olabileceği derin sulara dalarak hayatta kalabilir. Aşırı soğuk dönemlerde okyanusların donma ihtimali vardır. Eğer öyleyse, karartma dönemi sona erdiğinde, gezegenin albedosu karartma öncesine göre daha yüksek olacaktır. Bu da kırmızı cüceden daha fazla ışığın yansıyacağı anlamına gelir ki bu da sıcaklıkların toparlanmasını engeller ya da muhtemelen gezegen sıcaklıklarını daha da düşürür.
Diğer zamanlarda kırmızı cüceler, parlaklıklarını birkaç dakika içinde ikiye katlayabilen devasa parlamalar yayarlar. Aslında, giderek daha fazla kırmızı cüce değişkenlik açısından incelendikçe, daha fazlası bir dereceye kadar parlama yıldızları olarak sınıflandırıldı. Parlaklıktaki bu tür değişiklikler yaşam için çok zararlı olabilir. İşaret fişekleri ayrıca, gezegenin atmosferinin büyük bir bölümünü yok edebilecek yüklü parçacık selleri de üretebilir.Nadir Dünya hipotezine katılan bilim adamları, kırmızı cücelerin güçlü parlama sırasında yaşamı destekleyebileceğinden şüphe duyuyorlar. Gelgit kilitlenmesi muhtemelen nispeten düşük bir gezegen manyetik momentiyle sonuçlanacaktır. Koronal kütle atımları (CME'ler) yayan aktif kırmızı cüceler, gezegen atmosferiyle temas edene kadar manyetosferi geri çekerdi. Sonuç olarak, atmosfer güçlü bir erozyona uğrayacak ve muhtemelen gezegeni yaşanmaz hale getirecektir. Kırmızı cücelerin dönme veya parlama aktivitelerinden beklendiği gibi çok daha düşük bir CME oranına sahip oldukları ve büyük CME'lerin nadiren meydana geldiği bulundu. Bu, atmosferik erozyonun CME'lerden ziyade esas olarak radyasyondan kaynaklandığını göstermektedir.
Aksi takdirde, gezegenin bir manyetik alanı olsaydı, parçacıkları atmosferden saptıracağı öne sürülür (gelgitle kilitlenmiş bir M-cüce gezegenin yavaş dönüşü bile - yıldızının yörüngesinde her dönüşünde bir kez döner - yeterli olacaktır) gezegenin iç kısmının bir kısmı erimiş halde kaldığı sürece bir manyetik alan oluşturmak için). Bu manyetik alan, gözlemlenen büyüklükteki (karasal 0.5G ile karşılaştırıldığında 10–1000G) ve oluşması muhtemel olmayan parlamalara karşı koruma sağlamak için Dünya'nınkine kıyasla çok daha güçlü olmalıdır. Ancak gerçek matematiksel modeller, ulaşılabilecek en yüksek dinamo kaynaklı manyetik alan güçleri altında bile, Dünya'nınkine benzer kütlelere sahip dış gezegenlerin atmosferlerinin önemli bir bölümünü CME patlamaları ve XUV emisyonları (G ve K yıldızlarını da etkileyen, 0,8 AU'dan daha yakın olan Dünya benzeri gezegenler bile atmosferlerini kaybetmeye eğilimlidir). Atmosferik erozyon, su okyanuslarının tükenmesini bile tetikleyebilir. İlkel Dünya'daki veya Satürn'ün uydusu Titan'daki gibi kalın bir hidrokarbon pusuyla örtülmüş gezegenler, yüzen hidrokarbon damlacıkları ultraviyole radyasyonu emmede özellikle etkili olduğundan, patlamalardan hâlâ kurtulabilir.
Gerçek ölçümler, kırmızı bir cücenin yörüngesinde dönen iki dış gezegende ilgili atmosferlerin varlığını reddetmektedir: TRAPPIST-1 b ve TRAPPIST-1 c çıplak kayalardır veya çok daha ince atmosferlere sahiptir.
Yaşamın başlangıçta kendini radyasyondan koruyabilmesinin bir başka yolu da, gezegenin sıvı okyanusları sürdürecek kadar bir atmosferi muhafaza edebileceği varsayımıyla, yıldız ilk parlama aşamasından geçene kadar su altında kalmak olabilir. "Aurelia" adlı televizyon programını hazırlayan bilim insanları, bir kırmızı cüce patlamasına rağmen yaşamın karada devam edebileceğine inanıyorlardı. Yaşam karaya ulaştığında, sessiz bir kırmızı cüce tarafından üretilen düşük UV miktarı, yaşamın ozon tabakası olmadan gelişebileceği ve dolayısıyla asla oksijen üretmeye ihtiyaç duymayacağı anlamına gelir.
Bir kırmızı cücenin yaşam döngüsünün şiddetli parlama döneminin, varlığının sadece kabaca ilk 1,2 milyar yılı sürdüğü tahmin edilmektedir. Bir gezegen gelgit kilitlenmesinden kaçınmak için kırmızı cüceden uzakta oluşursa ve bu çalkantılı başlangıç döneminden sonra yıldızın yaşanabilir bölgesine göç ederse, yaşamın gelişmesi için bir şansa sahip olması mümkündür.
En büyük patlamaların yıldız kutuplarına yakın yüksek enlemlerde meydana geldiği bulunmuştur, bu nedenle dış gezegenlerin yörüngeleri yıldız dönüşüyle aynı hizadaysa, patlamalardan daha önce düşünülenden daha az etkilenirler
Bolluk
Kırmızı cücelerin yaşam için diğer yıldızlara göre sahip oldukları en büyük avantaj, uzun ömürlü olmalarıdır. 4.5 sürdü milyar yıl önce insan Dünya'da ortaya çıktı ve yaşam için uygun koşullar 1,5 milyar yıl daha sürecek. Kızıl cüceler trilyonlarca yıldır varlar, çünkü nükleer reaksiyonları daha büyük yıldızlarınkinden çok daha yavaş, bu da yaşamın potansiyel olarak gelişmesi ve hayatta kalması için çok daha uzun süreye sahip olacağı anlamına geliyor. Ve kırmızı cücelerin her yerde bulunması göz önüne alındığında, bireysel yaşanabilir bölgeler daha nadir veya daha dar olsa bile, tüm kırmızı cücelerin etrafındaki toplam yaşanabilir bölge, muhtemelen Güneş benzeri yıldızların etrafındaki toplam miktara eşittir. Yıldızının potansiyel olarak yaşanabilir bölgesinde bulunan Dünya'nın 3 ila 4 katı kütleye sahip ilk süper Dünya Gliese 581g'dir ve yıldızı Gliese 581 gerçekten de bir kırmızı cücedir. Gelgit kilitli olmasına rağmen, sonlandırıcısında sıvı suyun var olabileceği düşünülmektedir. Gezegenin yaklaşık 7 yıldır var olduğu düşünülüyor. milyar yıl ve bir atmosferi destekleyecek kadar büyük bir kütleye sahiptir.
Bir başka olasılık da uzak gelecekte, bilgisayar simülasyonlarına göre bir kırmızı cücenin hidrojen kaynağını tüketirken mavi cüceye dönüşmesi olabilir. Bu tür bir yıldız önceki kırmızı cüceden daha parlak olduğundan, önceki aşamada donmuş olan yörüngesindeki gezegenler, bu evrimsel aşamanın sürdüğü birkaç milyar yıl boyunca (örneğin 0,16 M☉'lik bir yıldız için 5 milyar yıl) çözülebilir ve yaşamın ortaya çıkıp evrimleşmesine fırsat verebilir.
Su tutması
Gezegenler, suyun FUV fotolizine ve XUV kaynaklı hidrojen kaçışına rağmen, 0,08 – 0,11 M ⊙ aralığında bir tatlı nokta ile ultra soğuk cücelerin yaşanabilir bölgesinde önemli miktarda su tutabilir.
M-cücelerin yörüngesindeki su dünyaları, ötegezegenlerin yakın yaşanabilir bölgelerde deneyimlediği daha yoğun parçacık ve radyasyon ortamları nedeniyle okyanuslarını Gyr zaman ölçeğinde tüketebilir. Atmosfer, Gyr'den daha kısa bir zaman ölçeğinde tükenirse, bu, gezegendeki yaşamın kökeni (abiyogenez ) için sorunlu olabilir.
Metan yaşanabilir bölge
Metan temelli yaşam mümkün olsaydı (Titan'daki varsayımsal yaşama benzer şekilde), metanın sıvı olduğu bölgeye karşılık gelen yıldızdan daha uzakta ikinci bir yaşanabilir bölge olacaktır. Titan'ın atmosferi kırmızı ve kızılötesi ışığa karşı şeffaftır, bu nedenle kırmızı cücelerden gelen ışığın daha fazlasının Titan benzeri bir gezegenin yüzeyine ulaşması beklenir.
Aşırı soğuk cücelerin etrafındaki Dünya büyüklüğündeki dünyaların sıklığı
Spitzer'in arşiv verileri üzerine yapılan bir çalışma, Dünya büyüklüğündeki dünyaların ultra soğuk cüce yıldızların etrafında ne sıklıkta olduğuna dair ilk fikri ve tahmini veriyor: %30-45. Bir bilgisayar simülasyonu, TRAPPIST-1'e benzer kütleye (yaklaşık 0,084 M ⊙ ) sahip yıldızların etrafında oluşan gezegenlerin büyük olasılıkla Dünya'nınkine benzer boyutlara sahip olduğunu ortaya koyuyor.
Kurguda
Kızıl Cüce yıldız sistemlerinde var olan aşağıdaki kurgusal "uzaylılar" örnekleri mevcuttur:
- Ark : Stephen Baxter'ın Ark adlı eserinde, Dünya gezegeni okyanuslar tarafından tamamen sular altında bırakıldıktan sonra küçük bir grup insan yıldızlararası bir yolculuğa çıkar ve sonunda Dünya III adlı bir gezegene ulaşır. Gezegen soğuk, gelgit kilitli ve bitki yaşamı siyahtır (kırmızı cüceden gelen ışığı daha iyi absorbe edebilmek için).
- Draco Tavern : Larry Niven'ın Draco Tavernası öykülerinde, son derece gelişmiş Chirpsithra uzaylıları bir kırmızı cücenin etrafındaki gelgit kilitli bir oksijen dünyasında evrimleşmiştir. Ancak, yaklaşık 1 karasal kütleli, biraz daha soğuk olduğu ve kırmızı cüce güneş ışığını kullandığı dışında hiçbir ayrıntı verilmemiştir.
- Nemesis : Isaac Asimov, kırmızı cüce Nemesis'in gelgit etkisi sorunlarını, yaşanabilir "gezegeni" yıldıza gelgitsel olarak kilitlenmiş bir gaz devinin uydusu yaparak önler.
- Star Maker : Olaf Stapledon'ın 1937 tarihli bilim kurgu romanı Star Maker'da, Samanyolu'nda tanımladığı çok sayıda uzaylı uygarlıktan biri, kırmızı cüce bir sistemin gelgitle kilitlenmiş bir gezegeninin sonlandırıcı bölgesinde yer almaktadır. Bu gezegende, kolları, bacakları ve kafası olan havuçlara benzeyen, zamanın bir kısmında toprağa yerleşip fotosentez yoluyla güneş ışığını emerek "uyuyan", zamanın bir kısmında ise uyanık olan ve modern bir sanayi uygarlığının tüm karmaşık faaliyetlerine katılan, hareket eden varlıklar olarak topraktan çıkan akıllı bitkiler yaşamaktadır. Stapledon ayrıca yaşamın bu gezegende nasıl evrimleştiğini de anlatmaktadır.
- Süpermen: Süpermen'in evi Kripton, bazı hikâyelerde kırmızı cüce olarak tanımlansa da daha çok kırmızı dev olarak anılan Rao adlı kırmızı bir yıldızın yörüngesindeydi.
- Ready Jet Go! : Ready Jet Go! adlı çocuk programında Havuç, Kereviz ve Jet, kurgusal kırmızı cüce Bortron'un bir gezegeni olan Bortron 7'den gelen ve Bortronlular olarak bilinen bir uzaylı ailesidir. "İlkel" bir radyo sinyali aldıklarında Dünya'yı ve Güneş'i keşfettiler (Bölüm: "How We Found Your Sun"). Ayrıca Ready Jet Go! filmindeki bir şarkıda Bortron güneş sistemindeki gezegenlerin bir tanımını yaptılar: Bortron 7'ye Dönüş.
- Aurelia Dünya Dışı (Alien Worlds olarak da bilinir) adlı spekülatif belgeselde görülen bu gezegen, bilim insanlarının kırmızı cüce bir yıldızın yörüngesindeki bir gezegende uzaylı yaşamının nasıl olabileceğine dair teorilerini detaylandırıyor.
Ayrıca bakınız
- Acaryochloris marina
- Astrobiyoloji
- Yaşanabilir bölge
- Glise 581g
- K tipi ana dizi yıldız sistemlerinin yaşanabilirliği
- Nötron yıldız sistemlerinin yaşanabilirliği
- Sarı cüce sistemlerinin yaşanabilirliği
- Kepler-186f
- Gezegensel yaşanabilirlik
- SETI
- How Life could Evolve in a Red Dwarf Star System
Kaynakça
- ^ a b Barnes (March 2013). "Tidal Venuses: Triggering a Climate Catastrophe via Tidal Heating". Astrobiology. 13 (3): 225-250. arXiv:1203.5104 $2. doi:10.1089/ast.2012.0851. (PMC) 3612283 $2. (PMID) 23537135.
- ^ a b c d Mason, Jason (23 Aralık 2015). ""Tidal Venuses" May Have Been Wrung Out To Dry". Universetoday.com. 26 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ağustos 2023.
- ^ a b Wilkins, Alasdair (16 Ocak 2012). "Life might not be possible around red dwarf stars". Io9.com. 3 Ekim 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Ocak 2013.
- ^ a b Yang (2013). "Stabilizing Cloud Feedback Dramatically Expands the Habitable Zone of Tidally Locked Planets". The Astrophysical Journal. 771 (2): L45. arXiv:1307.0515 $2. doi:10.1088/2041-8205/771/2/L45.
- ^ Than, Ker (30 Ocak 2006). "Astronomers Had it Wrong: Most Stars are Single". Space.com. TechMediaNetwork. 24 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Temmuz 2013.
- ^ Staff (2 Ocak 2013). "100 Billion Alien Planets Fill Our Milky Way Galaxy: Study". . 4 Ocak 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2013.
- ^ Gilster, Paul (29 Mart 2012). "ESO: Habitable Red Dwarf Planets Abundant". Centauri-dreams.org. 18 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Ocak 2013.
- ^ The term dwarf applies to all stars in the , including the Sun.
- ^ van Dokkum (1 Aralık 2010). "A substantial population of low-mass stars in luminous elliptical galaxies". Nature. 468 (7326): 940-942. arXiv:1009.5992 $2. doi:10.1038/nature09578. (PMID) 21124316.
- ^ Yale University (1 Aralık 2010). "Discovery Triples Number of Stars in Universe". ScienceDaily. 4 Ocak 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Aralık 2010.
- ^ Dole, Stephen H. Habitable Planets for Man 1965 report, published in book form--A figure of 73% is given for the percentage of red dwarfs in the Milky Way.
- ^ Chabrier, G. (1996). "Mass-Luminosity Relationship and Lithium Depletion for Very Low Mass Stars". Astrophysical Journal Letters. 459 (2): L91-L94. doi:10.1086/309951. 24 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından .
- ^ . NASA Specialized Center of Research and Training in Exobiology. University of Southern California, San Diego. 21 Kasım 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2007.
- ^ Ségransan (2003). "First radius measurements of very low mass stars with the VLTI". Astronomy and Astrophysics. 397 (3): L5-L8. arXiv:astro-ph/0211647 $2. doi:10.1051/0004-6361:20021714.
- ^ "Earth Fact Sheet". NASA. 1 Eylül 2004. 8 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ağustos 2010.
- ^ a b c Kiang, Nancy Y. (April 2008). "The color of plants on other worlds". Scientific American. 298 (4): 48-55. doi:10.1038/scientificamerican0408-48. (PMID) 18380141. 31 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ağustos 2023.
- ^ "3.3.2.1 Optical properties of pure water and pure sea water". Subvolume A. Landolt-Börnstein - Group V Geophysics. 3a. 1986. ss. 395-398. doi:10.1007/10201933_90. ISBN .
- ^ Joshi (2012). "Suppression of the water ice and snow albedo feedback on planets orbiting red dwarf stars and the subsequent widening of the habitable zone". Astrobiology. 12 (1): 3-8. arXiv:1110.4525 $2. doi:10.1089/ast.2011.0668. (PMID) 22181553.
- ^ Luger (2014). "Extreme Water Loss and Abiotic O2 Buildup on Planets Throughout the Habitable Zones of M Dwarfs". Astrobiology. 15 (2): 119-143. arXiv:1411.7412 $2. doi:10.1089/ast.2014.1231. (PMC) 4323125 $2. (PMID) 25629240.
- ^ Joshi, M. (2003). "Climate model studies of synchronously rotating planets". Astrobiology. 3 (2): 415-427. doi:10.1089/153110703769016488. (PMID) 14577888.
- ^ . Astroprof’s Page. 16 Haziran 2007. 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Dartnell, Lewis (Nisan 2010). . Focus: 45. 31 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2010.
- ^ Joshi, M. M.; Haberle, R. M.; Reynolds, R. T. (October 1997). (PDF). Icarus. 129 (2): 450-465. doi:10.1006/icar.1997.5793. 15 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2007.
- ^ Merlis (2010). "Atmospheric dynamics of Earth-like tidally locked aquaplanets". Journal of Advances in Modeling Earth Systems. 2 (4): n/a. arXiv:1001.5117 $2. doi:10.3894/JAMES.2010.2.13.
- ^ Heath (1999). "Habitability of Planets Around Red Dwarf Stars" (PDF). Origins of Life and Evolution of the Biosphere. 29 (4): 405-424. doi:10.1023/A:1006596718708. (PMID) 10472629. 8 Ekim 2010 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 11 Ağustos 2007.
- ^ Sagear (2023). "The Orbital Eccentricity Distribution of Planets Orbiting M dwarfs". PNAS. XXX (XX): 1-23. arXiv:2305.17157 $2. doi:10.1073/pnas.2217398120. (PMID) 37252955.
- ^ Lissauer (2007). "Planets formed in habitable zones of M dwarf stars probably are deficient in volatiles". The Astrophysical Journal. 660 (2): 149-152. arXiv:astro-ph/0703576 $2. doi:10.1086/518121.
- ^ Menou (16 Ağustos 2013). "Water-Trapped Worlds". The Astrophysical Journal. 774 (1): 51. arXiv:1304.6472 $2. doi:10.1088/0004-637X/774/1/51.
- ^ Kasting (1993). "Habitable Zones around Main Sequence Stars" (PDF). Icarus. 101 (1): 108-128. doi:10.1006/icar.1993.1010. (PMID) 11536936. 26 Nisan 2023 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 20 Ağustos 2023.
- ^ Croswell, Ken (27 Ocak 2001). "Red, willing and able". New Scientist. 30 Nisan 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ağustos 2007.
- ^ Guinan, Edward F.; Engle, S. G.: "Future Interstellar Travel Destinations: Assessing the Suitability of Nearby Red Dwarf Stars as Hosts to Habitable Life-bearing Planets"; American Astronomical Society, AAS Meeting #221, #333.02 Publication Date:01/2013 Bibcode: 2013AAS...22133302G
- ^ Khodachenko, Maxim L.; ve diğerleri. (2007). "Coronal Mass Ejection (CME) Activity of Low Mass M Stars as An Important Factor for The Habitability of Terrestrial Exoplanets. I. CME Impact on Expected Magnetospheres of Earth-Like Exoplanets in Close-In Habitable Zones". Astrobiology. 7 (1): 167-184. doi:10.1089/ast.2006.0127. (PMID) 17407406.
- ^ Kay, C.; ve diğerleri. (2016). "Probability of Cme Impact on Exoplanets Orbiting M Dwarfs and Solar-Like Stars". The Astrophysical Journal. 826 (2): 195. arXiv:1605.02683 $2. doi:10.3847/0004-637X/826/2/195.
- ^ Garcia-Sage, K.; ve diğerleri. (2017). "On the Magnetic Protection of the Atmosphere of Proxima Centauri b". The Astrophysical Journal Letters. 844 (1): L13. doi:10.3847/2041-8213/aa7eca. 24 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Ağustos 2023.
- ^ K., Vida (2019). "The quest for stellar coronal mass ejections in late-type stars. I. Investigating Balmer-line asymmetries of single stars in Virtual Observatory data". Astronomy & Astrophysics. 623 (14): A49. arXiv:1901.04229 $2. doi:10.1051/0004-6361/201834264.
- ^ Alpert, Mark (1 Kasım 2005). "Red Star Rising: Small, cool stars may be hot spots for life". Scientific American. 293 (5): 28. doi:10.1038/scientificamerican1105-28. (PMID) 16318021. 12 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Ocak 2013.
- ^ K., Vida (2017). "Frequent flaring in the TRAPPIST-1 system - unsuited for life?". The Astrophysical Journal. 841 (2): 124. arXiv:1703.10130 $2. doi:10.3847/1538-4357/aa6f05.
- ^ Zuluaga, J. I.; Cuartas, P. A.; Hoyos, J. H. "Evolution of magnetic protection in potentially habitable terrestrial planets". arXiv:1204.0275 $2. 14 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Ağustos 2023.
- ^ See, V.; Jardine, M.; Vidotto, A. A.; Petit, P.; Marsden, S. C.; Jeffers, S. V.; do Nascimento, J. D. (30 Ekim 2014). "The effects of stellar winds on the magnetospheres and potential habitability of exoplanets". Astronomy & Astrophysics. 570: A99. arXiv:1409.1237 $2. doi:10.1051/0004-6361/201424323.
- ^ Dong, Chuanfei; Lingam, Manasvi; Ma, Yingjuan; Cohen, Ofer (10 Mart 2017). "Is Proxima Centauri b Habitable? A Study of Atmospheric Loss". The Astrophysical Journal Letters. 837:L26 (2): L26. arXiv:1702.04089 $2. doi:10.3847/2041-8213/aa6438.
- ^ a b Dong, Chuanfei; ve diğerleri. (2017). "The dehydration of water worlds via atmospheric losses". The Astrophysical Journal Letters. 847 (L4): L4. arXiv:1709.01219 $2. doi:10.3847/2041-8213/aa8a60.
- ^ Tilley, Matt A; ve diğerleri. (22 Kasım 2017). "Modeling Repeated M-dwarf Flaring at an Earth-like Planet in the Habitable Zone: I. Atmospheric Effects for an Unmagnetized Planet". Astrobiology. 19 (1): 64-86. arXiv:1711.08484 $2. doi:10.1089/ast.2017.1794. (PMC) 6340793 $2. (PMID) 30070900.
- ^ Zleba (19 Haziran 2023). "No thick carbon dioxide atmosphere on the rocky exoplanet TRAPPIST-1 c". Nature. arXiv:2306.10150 $2. doi:10.1038/s41586-023-06232-z. (PMID) 37337068.
- ^ . Universe Today. 2007. 12 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2018.
- ^ Ilin, Ekaterina (5 Ağustos 2021). "Giant white-light flares on fully convective stars occur at high latitudes". . 507 (2): 1723-1745. arXiv:2108.01917 $2. doi:10.1093/mnras/stab2159.
- ^ . Astrobiology Magazine. 29 Ağustos 2005. 28 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2007.
- ^ Vogt (2010). "The Lick-Carnegie Exoplanet Survey: A 3.1-M🜨 Planet in the Habitable Zone of the Nearby M3V Star Gliese 581". The Astrophysical Journal. 723 (1): 954-965. arXiv:1009.5733 $2. doi:10.1088/0004-637x/723/1/954.
- ^ Adams, Fred C.; Laughlin, Gregory; Graves, Genevieve J. M. "Red Dwarfs and the End of the Main Sequence". Gravitational Collapse: From Massive Stars to Planets. Revista Mexicana de Astronomía y Astrofísica. ss. 46-49. Bibcode:2004RMxAC..22...46A.
- ^ Bolmont (21 Ocak 2017). "Water loss from terrestrial planets orbiting ultracool dwarfs: implications for the planets of TRAPPIST-1". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 464 (3): 3728-3741. arXiv:1605.00616 $2. doi:10.1093/mnras/stw2578.
- ^ Cooper, Keith (10 Kasım 2011). . Astrobiology Magazine. 9 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2019.
- ^ He, Matthias Y.; Triaud, Amaury H. M. J.; Gillon, Michaël (2017). "First limits on the occurrence rate of short-period planets orbiting brown dwarfs". . 464 (3): 2687-2697. arXiv:1609.05053 $2. doi:10.1093/mnras/stw2391.
- ^ Alibert, Yann; Benz, Willy (26 Ocak 2017). "Formation and composition of planets around very low mass stars". . 598: L5. arXiv:1610.03460 $2. doi:10.1051/0004-6361/201629671.
- ^ Stapledon, Olaf 1937 Chapter 7 "More Worlds" Part 3 "Plant Men and Others"
İleri okumalar
- Under a crimson sun : prospects for life in a red dwarf system. New York, NY: Imprint: Springer. 2013. ISBN .
Dış bağlantılar
- "Red Dwarf Stars Probably Not Friendly for Earth 2.0". Seeker. 26 Mayıs 2015. 28 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ağustos 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kirmizi cuce sistemlerinin teorik olarak yasanabilirligi cok sayida faktor tarafindan belirlenmektedir Modern kanitlar dusuk yildiz akisi yuksek gelgit kilitlenmesi olasiligi ve dolayisiyla muhtemelen manyetosfer ve atmosfer eksikligi kucuk yildiz cevresi yasanabilir bolgeleri ve kirmizi cuce yildizlarin gezegenlerinin yasadigi yuksek yildiz degisimi nedeniyle kirmizi cuce sistemlerindeki gezegenlerin yasanabilir olma ihtimalinin dusuk oldugunu gostermektedir Bununla birlikte kirmizi cucelerin her yerde bulunmalari ve uzun omurlu olmalari kucuk bir yasanabilirlik olasiligini gerceklestirmek icin yeterli firsat saglayabilir Bir sanatcinin uc gezegenle cevrili genc bir kirmizi cuce tasviri Bu sistemlerde gelisen yasamin onundeki en buyuk engel gezegenlerin ev sahibi kirmizi cucelere olan yakinliginin neden oldugu yogun gelgit isinmasidir Yasanabilir bolge gezegenlerinin bir tarafinin surekli olarak yildiza bakmasi ve diger tarafinin surekli olarak baska yone donmesi ve gezegen eksenel egimlerinin olmamasi nedeniyle olusan asiri sicaklik farkliliklari gibi diger gelgit etkileri kirmizi cucelerin cevresinde yasam olasiligini azaltir Yine de gezegensel bir atmosfer isiyi yeniden dagitarak sicakliklari daha uniform hale getirebilir Asiri yildiz degisimi Gunes e gore kizilotesine kaydirilan spektral enerji dagilimlari gezegensel bir manyetik alan bu parlamalardan koruyabilse de ve yasanabilir kucuk yildiz otesi gibi gelgit disi faktorler kirmizi cuce sistemlerinde yasam olasiligini daha da azaltir dusuk isik cikisi nedeniyle bolgeler Bununla birlikte kirmizi cuce gezegenlerde yasam olasiligini artirabilecek birkac faktor var Gelgitle kilitlenmis bir gezegenin yildizlara bakan tarafinda yogun bulut olusumu genel termal akisi azaltabilir ve gezegenin iki tarafi arasindaki denge sicaklik farklarini buyuk olcude azaltabilir Ek olarak kirmizi cucelerin cok sayida olmasi bazilarinin yorungesinde donen yasanabilir gezegenlerin olma olasiligini istatistiksel olarak artiriyor Kirmizi cuceler Samanyolu ndaki yildizlarin yaklasik 85 ini ve sarmal ve eliptik gokadalardaki yildizlarin buyuk cogunlugunu olusturur Samanyolu ndaki kirmizi cuce yildizlarin yasanabilir bolgelerinde on milyarlarca super Dunya gezegeni olmasi bekleniyor Kirmizi cuce ozellikleriKirmizi cuceler en kucuk en soguk ve en yaygin yildiz turudur Bolluklarina dair tahminler spiral galaksilerdeki yildizlarin 70 inden eliptik galaksilerdeki tum yildizlarin 90 indan fazlasina kadar degismektedir siklikla verilen medyan rakam Samanyolu ndaki yildizlarin 72 76 sidir 1990 lardan beri radyo teleskopik gozlemlerden cubuklu bir spiral oldugu bilinmektedir Kirmizi cuceler genellikle M spektral tipi olarak tanimlanir ancak bazi tanimlar daha genistir K tipi yildizlarin bazilari veya tumu dahil Dusuk enerji ciktilari goz onune alindiginda kirmizi cuceler Dunya dan neredeyse hicbir zaman ciplak gozle gorulemezler Gunes e en yakin kirmizi cuce olan Proxima Centauri gorsel buyuklugun yakinindan bile gecemez Dunya nin gece gokyuzundeki en parlak kirmizi cuce olan Lacaille 8760 6 7 yalnizca ideal izleme kosullarinda ciplak gozle gorulebilir ArastirmaParlaklik ve spektral kompozisyon Goreceli yildiz boyutlari ve fotosferik sicakliklar Burada gosterilen Gliese 229A gibi bir kirmizi cucenin etrafindaki herhangi bir gezegen Dunya benzeri sicakliklara ulasmak icin muhtemelen gelgit kilidine neden olacak sekilde yakinlasmak zorunda kalacaktir Aurelia ya bakin Kredi MPIA V Joergens Gok bilimciler kirmizi cucelerin yasam icin potansiyel meskenler oldugu konusunda yillardir kotumserdi Kirmizi cucelerin dusuk kutleleri kabaca 0 08 ila 0 60 gunes kutlesi M arasinda nukleer fuzyon reaksiyonlarinin son derece yavas ilerlemesine neden olarak onlara Gunes in 10 undan sadece 0 0125 e kadar degisen dusuk parlakliklar verir SSonuc olarak kirmizi bir cucenin yorungesindeki herhangi bir gezegenin Dunya benzeri bir yuzey sicakligini koruyabilmesi icin dusuk bir yari buyuk eksene ihtiyaci olacaktir Lacaille 8760 gibi nispeten parlak bir kirmizi cuce icin 0 268 astronomik birim AU ile Proxima Centauri gibi daha kucuk bir yildiz icin 0 032 AU Boyle bir dunyanin sadece 3 ila 150 Dunya gunu suren bir yili olacaktir Dusuk parlakligin cogu elektromanyetik spektrumun daha dusuk enerjili kizilotesi ve kirmizi kisminin altina dustugu icin fotosentez daha zor olacaktir ve bu nedenle uyarma potansiyellerine ulasmak icin ek fotonlar gerektirecektir Potansiyel bitkiler muhtemelen cok daha genis bir spektruma uyum saglayacaktir ve bu nedenle gorunur isikta siyah gorunur Ek olarak su kirmizi ve kizilotesi isigi guclu bir sekilde emdigi icin kirmizi cuce gezegenlerde su yasami icin daha az enerji mevcut olacaktir Bununla birlikte su buzu tarafindan tercihli absorpsiyonun benzer bir etkisi Gunes benzeri bir yildizdan gelen esdeger miktarda radyasyona gore sicakligini artiracak ve boylece kirmizi cucelerin yasanabilir bolgesini disa dogru genisletecektir Yasanabilirligi engelleyebilecek bir baska gercek de kirmizi cuce yildizlarin evrimidir bu tur yildizlarin genisletilmis bir ana dizi oncesi fazi oldugundan nihai yasanabilir bolgeleri yaklasik 1 milyar yil boyunca suyun sivi degil gaz halinde oldugu bir bolge olacaktir Bu nedenle gercek yasanabilir bolgelerdeki karasal gezegenler olusumlarinda bol miktarda yuzey suyu saglanmis olsaydi birkac yuz milyon yil boyunca kacak bir sera etkisine maruz kalirlardi Boylesine erken bir kacak sera evresi sirasinda su buharinin fotolizi hidrojenin uzaya kacmasina ve birkac Dunya okyanusunun su kaybina izin vererek kalin bir abiyotik oksijen atmosferi birakacaktir Gelgit etkileri Kirmizi cuce yildizlarin etrafindaki gezegenlerin yuzeylerinde sivi halde su bulunmasi icin muhafaza etmeleri gereken yakin yorunge mesafelerinde ev sahibi yildiza gelgit kilitlenmesi muhtemeldir Gelgit kilitlenmesi gezegenin yildiz etrafinda her donusunde bir kez kendi ekseni etrafinda donmesine neden olur Sonuc olarak gezegenin bir tarafi ebediyen yildiza bakarken diger tarafi surekli olarak uzaga bakacak ve buyuk asiri sicakliklar yaratacaktir Uzun yillar boyunca bu tur gezegenlerde yasamin yildizin her zaman ufukta veya ufka yakin gorundugu terminator olarak bilinen halka benzeri bir bolgeyle sinirli olacagina inanilmistir Ayrica gezegenin kenarlari arasinda etkili isi transferinin fotosenteze izin vermeyecek kadar kalin bir atmosferin atmosferik dolasimini gerektirdigine inaniliyordu Diferansiyel isinma nedeniyle gelgitle kilitlenmis bir gezegenin dogrudan yerel yildiza bakan noktada gunes alti noktasinda siddetli ruzgarlar ve kalici saganak yagmurlar yasayacagi iddia edildi Bir yazarin gorusune gore bu karmasik yasami olanaksiz kiliyor Bitki yasami ornegin topraga guvenli bir sekilde demirleyerek ve kirilmayan uzun esnek yapraklari filizlendirerek surekli firtinaya uyum saglamak zorunda kalacaktir Cagrilar veya kokularla sinyal vermek gezegen capindaki firtinanin ugultusu arasinda zor olacagindan hayvanlar kizilotesi goruse guveneceklerdi Bununla birlikte su alti yasami siddetli ruzgarlardan ve alevlerden korunacak ve genis siyah fotosentetik plankton ve alg patlamalari deniz yasamini destekleyebilir NASA nin Kaliforniya daki Ames Arastirma Merkezi nden Robert Haberle ve Manoj Joshi tarafindan 1997 yilinda yapilan calismalar yasam icin daha onceki kasvetli tablonun aksine bir gezegenin atmosferinin sera gazlari CO2 ve H2O icerdigi varsayildiginda yildizin isisinin gece tarafina etkili bir sekilde tasinmasi icin sadece 100 milibar veya Dunya atmosferinin 10 u kadar olmasi gerektigini gostermistir ki bu rakam fotosentezin sinirlari icindedir Iki yil sonra Greenwich Community College dan Martin Heath tarafindan yapilan arastirma okyanus havzalarinin gece tarafindaki buz ortusunun altinda serbest akisa izin verecek kadar derin olmasi halinde deniz suyunun da donmadan etkili bir sekilde dolasabilecegini gostermistir Buna ek olarak 2010 yilinda yapilan bir calisma yildizlarina gelgitle kilitlenmis Dunya benzeri su dunyalarinin gece tarafinda hala 240 K 33 C uzerinde sicakliklara sahip olacagi sonucuna varmistir 2013 yilinda insa edilen iklim modelleri gelgitle kilitlenmis gezegenlerdeki bulut olusumunun gunduz ve gece tarafi arasindaki sicaklik farkini en aza indirecegini ve kirmizi cuce gezegenler icin yasanabilirlik olasiliklarini buyuk olcude iyilestirecegini gosteriyor Fotosentetik olarak aktif radyasyon miktarinin degerlendirilmesi de dahil olmak uzere daha fazla arastirma kirmizi cuce sistemlerindeki gelgit kilitli gezegenlerin en azindan daha yuksek bitkiler icin yasanabilir olabilecegini one surdu Kalici bir gunduz tarafinin ve gece tarafinin varligi kirmizi cucelerin etrafindaki yasam icin tek potansiyel engel degildir Gunes kutlesinin 30 undan daha az olan kirmizi cucelerin yasanabilir bolgesindeki gezegenlerin yasadigi gelgit isinmasi onlarin pismesine ve gelgit Venusleri haline gelmesine neden olabilir M cucelerinin yorungesinde donen 150 den fazla gezegenin eksantrikligi olculdu ve bu otegezegenlerin ucte ikisinin asiri gelgit kuvvetlerine maruz kaldigi ve gelgit isinmasinin urettigi yogun isi nedeniyle onlari yasanmaz hale getirdigi bulundu Kirmizi cucelerin yasanabilirliginin onundeki diger engellerle birlestiginde bu diger yildiz turlerine kiyasla bildigimiz gibi bircok kirmizi cucenin yasama ev sahipligi yapma olasiligini cok dusuk hale getirebilir Bircok kirmizi cucenin cevresinde yasanabilir gezegenler icin bile yeterli su olmayabilir Bu gezegenlerde ozellikle Dunya buyuklugundekilerde bulunan cok az su gezegenin soguk gece tarafinda bulunabilir Gelgit Venusleri uzerine daha onceki calismalarin tahminlerinin aksine bu tutulmus su kontrolden cikmis sera etkilerini savusturmaya ve kirmizi cuce sistemlerinin yasanabilirligini gelistirmeye yardimci olabilir Yasanabilir bir bolge icindeki gaz devlerinin uydulari bu sorunun ustesinden gelebilir cunku yildizlarina degil ana gezegenlerine gelgitsel olarak kilitlenecek ve boylece bir gece gunduz dongusu yasayacaklardir Ayni ilke cift gezegenler icin de gecerli olup bunlar da muhtemelen birbirlerine gelgitsel olarak kilitlenmis olacaklardir Ancak gelgit kilitlenmesinin ne kadar hizli gerceklestiginin bir gezegenin okyanuslarina ve hatta atmosferine bagli olabilecegini ve gelgit kilitlenmesinin bircok Gyrs sonra bile gerceklesemeyecegi anlamina gelebilecegini unutmayin Ayrica gelgit kilitlenmesi gelgit sonumlemesinin tek olasi son durumu degildir Ornegin Merkur un gelgit kilitlenmesi icin yeterli zamani olmustur ancak 3 2 spin yorunge rezonansindadir Degiskenlik Kirmizi cuceler daha kararli ve buyuk kuzenlerine kiyasla cok daha degisken ve siddetlidir Genellikle yaydiklari isigi aylarca 40 a kadar azaltabilen yildiz lekeleriyle kaplidirlar Dunya da yasam kisin benzer sekilde azalan sicakliklarina bircok sekilde adapte olmustur Yasam kis uykusuna yatarak ve veya sicakligin daha sabit olabilecegi derin sulara dalarak hayatta kalabilir Asiri soguk donemlerde okyanuslarin donma ihtimali vardir Eger oyleyse karartma donemi sona erdiginde gezegenin albedosu karartma oncesine gore daha yuksek olacaktir Bu da kirmizi cuceden daha fazla isigin yansiyacagi anlamina gelir ki bu da sicakliklarin toparlanmasini engeller ya da muhtemelen gezegen sicakliklarini daha da dusurur Diger zamanlarda kirmizi cuceler parlakliklarini birkac dakika icinde ikiye katlayabilen devasa parlamalar yayarlar Aslinda giderek daha fazla kirmizi cuce degiskenlik acisindan incelendikce daha fazlasi bir dereceye kadar parlama yildizlari olarak siniflandirildi Parlakliktaki bu tur degisiklikler yasam icin cok zararli olabilir Isaret fisekleri ayrica gezegenin atmosferinin buyuk bir bolumunu yok edebilecek yuklu parcacik selleri de uretebilir Nadir Dunya hipotezine katilan bilim adamlari kirmizi cucelerin guclu parlama sirasinda yasami destekleyebileceginden suphe duyuyorlar Gelgit kilitlenmesi muhtemelen nispeten dusuk bir gezegen manyetik momentiyle sonuclanacaktir Koronal kutle atimlari CME ler yayan aktif kirmizi cuceler gezegen atmosferiyle temas edene kadar manyetosferi geri cekerdi Sonuc olarak atmosfer guclu bir erozyona ugrayacak ve muhtemelen gezegeni yasanmaz hale getirecektir Kirmizi cucelerin donme veya parlama aktivitelerinden beklendigi gibi cok daha dusuk bir CME oranina sahip olduklari ve buyuk CME lerin nadiren meydana geldigi bulundu Bu atmosferik erozyonun CME lerden ziyade esas olarak radyasyondan kaynaklandigini gostermektedir Aksi takdirde gezegenin bir manyetik alani olsaydi parcaciklari atmosferden saptiracagi one surulur gelgitle kilitlenmis bir M cuce gezegenin yavas donusu bile yildizinin yorungesinde her donusunde bir kez doner yeterli olacaktir gezegenin ic kisminin bir kismi erimis halde kaldigi surece bir manyetik alan olusturmak icin Bu manyetik alan gozlemlenen buyuklukteki karasal 0 5G ile karsilastirildiginda 10 1000G ve olusmasi muhtemel olmayan parlamalara karsi koruma saglamak icin Dunya ninkine kiyasla cok daha guclu olmalidir Ancak gercek matematiksel modeller ulasilabilecek en yuksek dinamo kaynakli manyetik alan gucleri altinda bile Dunya ninkine benzer kutlelere sahip dis gezegenlerin atmosferlerinin onemli bir bolumunu CME patlamalari ve XUV emisyonlari G ve K yildizlarini da etkileyen 0 8 AU dan daha yakin olan Dunya benzeri gezegenler bile atmosferlerini kaybetmeye egilimlidir Atmosferik erozyon su okyanuslarinin tukenmesini bile tetikleyebilir Ilkel Dunya daki veya Saturn un uydusu Titan daki gibi kalin bir hidrokarbon pusuyla ortulmus gezegenler yuzen hidrokarbon damlaciklari ultraviyole radyasyonu emmede ozellikle etkili oldugundan patlamalardan hala kurtulabilir Gercek olcumler kirmizi bir cucenin yorungesinde donen iki dis gezegende ilgili atmosferlerin varligini reddetmektedir TRAPPIST 1 b ve TRAPPIST 1 c ciplak kayalardir veya cok daha ince atmosferlere sahiptir Yasamin baslangicta kendini radyasyondan koruyabilmesinin bir baska yolu da gezegenin sivi okyanuslari surdurecek kadar bir atmosferi muhafaza edebilecegi varsayimiyla yildiz ilk parlama asamasindan gecene kadar su altinda kalmak olabilir Aurelia adli televizyon programini hazirlayan bilim insanlari bir kirmizi cuce patlamasina ragmen yasamin karada devam edebilecegine inaniyorlardi Yasam karaya ulastiginda sessiz bir kirmizi cuce tarafindan uretilen dusuk UV miktari yasamin ozon tabakasi olmadan gelisebilecegi ve dolayisiyla asla oksijen uretmeye ihtiyac duymayacagi anlamina gelir Bir kirmizi cucenin yasam dongusunun siddetli parlama doneminin varliginin sadece kabaca ilk 1 2 milyar yili surdugu tahmin edilmektedir Bir gezegen gelgit kilitlenmesinden kacinmak icin kirmizi cuceden uzakta olusursa ve bu calkantili baslangic doneminden sonra yildizin yasanabilir bolgesine goc ederse yasamin gelismesi icin bir sansa sahip olmasi mumkundur En buyuk patlamalarin yildiz kutuplarina yakin yuksek enlemlerde meydana geldigi bulunmustur bu nedenle dis gezegenlerin yorungeleri yildiz donusuyle ayni hizadaysa patlamalardan daha once dusunulenden daha az etkilenirler Bolluk Kirmizi cucelerin yasam icin diger yildizlara gore sahip olduklari en buyuk avantaj uzun omurlu olmalaridir 4 5 surdu milyar yil once insan Dunya da ortaya cikti ve yasam icin uygun kosullar 1 5 milyar yil daha surecek Kizil cuceler trilyonlarca yildir varlar cunku nukleer reaksiyonlari daha buyuk yildizlarinkinden cok daha yavas bu da yasamin potansiyel olarak gelismesi ve hayatta kalmasi icin cok daha uzun sureye sahip olacagi anlamina geliyor Ve kirmizi cucelerin her yerde bulunmasi goz onune alindiginda bireysel yasanabilir bolgeler daha nadir veya daha dar olsa bile tum kirmizi cucelerin etrafindaki toplam yasanabilir bolge muhtemelen Gunes benzeri yildizlarin etrafindaki toplam miktara esittir Yildizinin potansiyel olarak yasanabilir bolgesinde bulunan Dunya nin 3 ila 4 kati kutleye sahip ilk super Dunya Gliese 581g dir ve yildizi Gliese 581 gercekten de bir kirmizi cucedir Gelgit kilitli olmasina ragmen sonlandiricisinda sivi suyun var olabilecegi dusunulmektedir Gezegenin yaklasik 7 yildir var oldugu dusunuluyor milyar yil ve bir atmosferi destekleyecek kadar buyuk bir kutleye sahiptir Bir baska olasilik da uzak gelecekte bilgisayar simulasyonlarina gore bir kirmizi cucenin hidrojen kaynagini tuketirken mavi cuceye donusmesi olabilir Bu tur bir yildiz onceki kirmizi cuceden daha parlak oldugundan onceki asamada donmus olan yorungesindeki gezegenler bu evrimsel asamanin surdugu birkac milyar yil boyunca ornegin 0 16 M lik bir yildiz icin 5 milyar yil cozulebilir ve yasamin ortaya cikip evrimlesmesine firsat verebilir Su tutmasi Gezegenler suyun FUV fotolizine ve XUV kaynakli hidrojen kacisina ragmen 0 08 0 11 M araliginda bir tatli nokta ile ultra soguk cucelerin yasanabilir bolgesinde onemli miktarda su tutabilir M cucelerin yorungesindeki su dunyalari otegezegenlerin yakin yasanabilir bolgelerde deneyimledigi daha yogun parcacik ve radyasyon ortamlari nedeniyle okyanuslarini Gyr zaman olceginde tuketebilir Atmosfer Gyr den daha kisa bir zaman olceginde tukenirse bu gezegendeki yasamin kokeni abiyogenez icin sorunlu olabilir Metan yasanabilir bolge Metan temelli yasam mumkun olsaydi Titan daki varsayimsal yasama benzer sekilde metanin sivi oldugu bolgeye karsilik gelen yildizdan daha uzakta ikinci bir yasanabilir bolge olacaktir Titan in atmosferi kirmizi ve kizilotesi isiga karsi seffaftir bu nedenle kirmizi cucelerden gelen isigin daha fazlasinin Titan benzeri bir gezegenin yuzeyine ulasmasi beklenir Asiri soguk cucelerin etrafindaki Dunya buyuklugundeki dunyalarin sikligi TRAPPIST 1 gezegen sistemi tasvir Spitzer in arsiv verileri uzerine yapilan bir calisma Dunya buyuklugundeki dunyalarin ultra soguk cuce yildizlarin etrafinda ne siklikta olduguna dair ilk fikri ve tahmini veriyor 30 45 Bir bilgisayar simulasyonu TRAPPIST 1 e benzer kutleye yaklasik 0 084 M sahip yildizlarin etrafinda olusan gezegenlerin buyuk olasilikla Dunya ninkine benzer boyutlara sahip oldugunu ortaya koyuyor KurgudaKizil Cuce yildiz sistemlerinde var olan asagidaki kurgusal uzaylilar ornekleri mevcuttur Ark Stephen Baxter in Ark adli eserinde Dunya gezegeni okyanuslar tarafindan tamamen sular altinda birakildiktan sonra kucuk bir grup insan yildizlararasi bir yolculuga cikar ve sonunda Dunya III adli bir gezegene ulasir Gezegen soguk gelgit kilitli ve bitki yasami siyahtir kirmizi cuceden gelen isigi daha iyi absorbe edebilmek icin Draco Tavern Larry Niven in Draco Tavernasi oykulerinde son derece gelismis Chirpsithra uzaylilari bir kirmizi cucenin etrafindaki gelgit kilitli bir oksijen dunyasinda evrimlesmistir Ancak yaklasik 1 karasal kutleli biraz daha soguk oldugu ve kirmizi cuce gunes isigini kullandigi disinda hicbir ayrinti verilmemistir Nemesis Isaac Asimov kirmizi cuce Nemesis in gelgit etkisi sorunlarini yasanabilir gezegeni yildiza gelgitsel olarak kilitlenmis bir gaz devinin uydusu yaparak onler Star Maker Olaf Stapledon in 1937 tarihli bilim kurgu romani Star Maker da Samanyolu nda tanimladigi cok sayida uzayli uygarliktan biri kirmizi cuce bir sistemin gelgitle kilitlenmis bir gezegeninin sonlandirici bolgesinde yer almaktadir Bu gezegende kollari bacaklari ve kafasi olan havuclara benzeyen zamanin bir kisminda topraga yerlesip fotosentez yoluyla gunes isigini emerek uyuyan zamanin bir kisminda ise uyanik olan ve modern bir sanayi uygarliginin tum karmasik faaliyetlerine katilan hareket eden varliklar olarak topraktan cikan akilli bitkiler yasamaktadir Stapledon ayrica yasamin bu gezegende nasil evrimlestigini de anlatmaktadir Supermen Supermen in evi Kripton bazi hikayelerde kirmizi cuce olarak tanimlansa da daha cok kirmizi dev olarak anilan Rao adli kirmizi bir yildizin yorungesindeydi Ready Jet Go Ready Jet Go adli cocuk programinda Havuc Kereviz ve Jet kurgusal kirmizi cuce Bortron un bir gezegeni olan Bortron 7 den gelen ve Bortronlular olarak bilinen bir uzayli ailesidir Ilkel bir radyo sinyali aldiklarinda Dunya yi ve Gunes i kesfettiler Bolum How We Found Your Sun Ayrica Ready Jet Go filmindeki bir sarkida Bortron gunes sistemindeki gezegenlerin bir tanimini yaptilar Bortron 7 ye Donus Aurelia Dunya Disi Alien Worlds olarak da bilinir adli spekulatif belgeselde gorulen bu gezegen bilim insanlarinin kirmizi cuce bir yildizin yorungesindeki bir gezegende uzayli yasaminin nasil olabilecegine dair teorilerini detaylandiriyor Ayrica bakinizAcaryochloris marina Astrobiyoloji Yasanabilir bolge Glise 581g K tipi ana dizi yildiz sistemlerinin yasanabilirligi Notron yildiz sistemlerinin yasanabilirligi Sari cuce sistemlerinin yasanabilirligi Kepler 186f Gezegensel yasanabilirlik SETI How Life could Evolve in a Red Dwarf Star SystemKaynakca a b Barnes March 2013 Tidal Venuses Triggering a Climate Catastrophe via Tidal Heating Astrobiology 13 3 225 250 arXiv 1203 5104 2 doi 10 1089 ast 2012 0851 PMC 3612283 2 PMID 23537135 a b c d Mason Jason 23 Aralik 2015 Tidal Venuses May Have Been Wrung Out To Dry Universetoday com 26 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Agustos 2023 a b Wilkins Alasdair 16 Ocak 2012 Life might not be possible around red dwarf stars Io9 com 3 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Ocak 2013 a b Yang 2013 Stabilizing Cloud Feedback Dramatically Expands the Habitable Zone of Tidally Locked Planets The Astrophysical Journal 771 2 L45 arXiv 1307 0515 2 doi 10 1088 2041 8205 771 2 L45 Than Ker 30 Ocak 2006 Astronomers Had it Wrong Most Stars are Single Space com TechMediaNetwork 24 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Temmuz 2013 Staff 2 Ocak 2013 100 Billion Alien Planets Fill Our Milky Way Galaxy Study 4 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ocak 2013 Gilster Paul 29 Mart 2012 ESO Habitable Red Dwarf Planets Abundant Centauri dreams org 18 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Ocak 2013 The term dwarf applies to all stars in the including the Sun van Dokkum 1 Aralik 2010 A substantial population of low mass stars in luminous elliptical galaxies Nature 468 7326 940 942 arXiv 1009 5992 2 doi 10 1038 nature09578 PMID 21124316 Yale University 1 Aralik 2010 Discovery Triples Number of Stars in Universe ScienceDaily 4 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Aralik 2010 Dole Stephen H Habitable Planets for Man 1965 report published in book form A figure of 73 is given for the percentage of red dwarfs in the Milky Way Chabrier G 1996 Mass Luminosity Relationship and Lithium Depletion for Very Low Mass Stars Astrophysical Journal Letters 459 2 L91 L94 doi 10 1086 309951 24 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan NASA Specialized Center of Research and Training in Exobiology University of Southern California San Diego 21 Kasim 2000 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Mayis 2007 Segransan 2003 First radius measurements of very low mass stars with the VLTI Astronomy and Astrophysics 397 3 L5 L8 arXiv astro ph 0211647 2 doi 10 1051 0004 6361 20021714 Earth Fact Sheet NASA 1 Eylul 2004 8 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Agustos 2010 a b c Kiang Nancy Y April 2008 The color of plants on other worlds Scientific American 298 4 48 55 doi 10 1038 scientificamerican0408 48 PMID 18380141 31 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Agustos 2023 3 3 2 1 Optical properties of pure water and pure sea water Subvolume A Landolt Bornstein Group V Geophysics 3a 1986 ss 395 398 doi 10 1007 10201933 90 ISBN 978 3 540 15092 3 Joshi 2012 Suppression of the water ice and snow albedo feedback on planets orbiting red dwarf stars and the subsequent widening of the habitable zone Astrobiology 12 1 3 8 arXiv 1110 4525 2 doi 10 1089 ast 2011 0668 PMID 22181553 Luger 2014 Extreme Water Loss and Abiotic O2 Buildup on Planets Throughout the Habitable Zones of M Dwarfs Astrobiology 15 2 119 143 arXiv 1411 7412 2 doi 10 1089 ast 2014 1231 PMC 4323125 2 PMID 25629240 Joshi M 2003 Climate model studies of synchronously rotating planets Astrobiology 3 2 415 427 doi 10 1089 153110703769016488 PMID 14577888 Astroprof s Page 16 Haziran 2007 29 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Dartnell Lewis Nisan 2010 Focus 45 31 Mart 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Mart 2010 Joshi M M Haberle R M Reynolds R T October 1997 PDF Icarus 129 2 450 465 doi 10 1006 icar 1997 5793 15 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 11 Agustos 2007 Merlis 2010 Atmospheric dynamics of Earth like tidally locked aquaplanets Journal of Advances in Modeling Earth Systems 2 4 n a arXiv 1001 5117 2 doi 10 3894 JAMES 2010 2 13 Heath 1999 Habitability of Planets Around Red Dwarf Stars PDF Origins of Life and Evolution of the Biosphere 29 4 405 424 doi 10 1023 A 1006596718708 PMID 10472629 8 Ekim 2010 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 11 Agustos 2007 Sagear 2023 The Orbital Eccentricity Distribution of Planets Orbiting M dwarfs PNAS XXX XX 1 23 arXiv 2305 17157 2 doi 10 1073 pnas 2217398120 PMID 37252955 Lissauer 2007 Planets formed in habitable zones of M dwarf stars probably are deficient in volatiles The Astrophysical Journal 660 2 149 152 arXiv astro ph 0703576 2 doi 10 1086 518121 Menou 16 Agustos 2013 Water Trapped Worlds The Astrophysical Journal 774 1 51 arXiv 1304 6472 2 doi 10 1088 0004 637X 774 1 51 Kasting 1993 Habitable Zones around Main Sequence Stars PDF Icarus 101 1 108 128 doi 10 1006 icar 1993 1010 PMID 11536936 26 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 20 Agustos 2023 Croswell Ken 27 Ocak 2001 Red willing and able New Scientist 30 Nisan 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Agustos 2007 Guinan Edward F Engle S G Future Interstellar Travel Destinations Assessing the Suitability of Nearby Red Dwarf Stars as Hosts to Habitable Life bearing Planets American Astronomical Society AAS Meeting 221 333 02 Publication Date 01 2013 Bibcode 2013AAS 22133302G Khodachenko Maxim L ve digerleri 2007 Coronal Mass Ejection CME Activity of Low Mass M Stars as An Important Factor for The Habitability of Terrestrial Exoplanets I CME Impact on Expected Magnetospheres of Earth Like Exoplanets in Close In Habitable Zones Astrobiology 7 1 167 184 doi 10 1089 ast 2006 0127 PMID 17407406 Kay C ve digerleri 2016 Probability of Cme Impact on Exoplanets Orbiting M Dwarfs and Solar Like Stars The Astrophysical Journal 826 2 195 arXiv 1605 02683 2 doi 10 3847 0004 637X 826 2 195 Garcia Sage K ve digerleri 2017 On the Magnetic Protection of the Atmosphere of Proxima Centauri b The Astrophysical Journal Letters 844 1 L13 doi 10 3847 2041 8213 aa7eca 24 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Agustos 2023 K Vida 2019 The quest for stellar coronal mass ejections in late type stars I Investigating Balmer line asymmetries of single stars in Virtual Observatory data Astronomy amp Astrophysics 623 14 A49 arXiv 1901 04229 2 doi 10 1051 0004 6361 201834264 Alpert Mark 1 Kasim 2005 Red Star Rising Small cool stars may be hot spots for life Scientific American 293 5 28 doi 10 1038 scientificamerican1105 28 PMID 16318021 12 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Ocak 2013 K Vida 2017 Frequent flaring in the TRAPPIST 1 system unsuited for life The Astrophysical Journal 841 2 124 arXiv 1703 10130 2 doi 10 3847 1538 4357 aa6f05 Zuluaga J I Cuartas P A Hoyos J H Evolution of magnetic protection in potentially habitable terrestrial planets arXiv 1204 0275 2 14 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Agustos 2023 See V Jardine M Vidotto A A Petit P Marsden S C Jeffers S V do Nascimento J D 30 Ekim 2014 The effects of stellar winds on the magnetospheres and potential habitability of exoplanets Astronomy amp Astrophysics 570 A99 arXiv 1409 1237 2 doi 10 1051 0004 6361 201424323 Dong Chuanfei Lingam Manasvi Ma Yingjuan Cohen Ofer 10 Mart 2017 Is Proxima Centauri b Habitable A Study of Atmospheric Loss The Astrophysical Journal Letters 837 L26 2 L26 arXiv 1702 04089 2 doi 10 3847 2041 8213 aa6438 a b Dong Chuanfei ve digerleri 2017 The dehydration of water worlds via atmospheric losses The Astrophysical Journal Letters 847 L4 L4 arXiv 1709 01219 2 doi 10 3847 2041 8213 aa8a60 Tilley Matt A ve digerleri 22 Kasim 2017 Modeling Repeated M dwarf Flaring at an Earth like Planet in the Habitable Zone I Atmospheric Effects for an Unmagnetized Planet Astrobiology 19 1 64 86 arXiv 1711 08484 2 doi 10 1089 ast 2017 1794 PMC 6340793 2 PMID 30070900 Zleba 19 Haziran 2023 No thick carbon dioxide atmosphere on the rocky exoplanet TRAPPIST 1 c Nature arXiv 2306 10150 2 doi 10 1038 s41586 023 06232 z PMID 37337068 Universe Today 2007 12 Mart 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Eylul 2018 Ilin Ekaterina 5 Agustos 2021 Giant white light flares on fully convective stars occur at high latitudes 507 2 1723 1745 arXiv 2108 01917 2 doi 10 1093 mnras stab2159 KB1 bakim goster yazarlar link Astrobiology Magazine 29 Agustos 2005 28 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Agustos 2007 Vogt 2010 The Lick Carnegie Exoplanet Survey A 3 1 M Planet in the Habitable Zone of the Nearby M3V Star Gliese 581 The Astrophysical Journal 723 1 954 965 arXiv 1009 5733 2 doi 10 1088 0004 637x 723 1 954 Adams Fred C Laughlin Gregory Graves Genevieve J M Red Dwarfs and the End of the Main Sequence Gravitational Collapse From Massive Stars to Planets Revista Mexicana de Astronomia y Astrofisica ss 46 49 Bibcode 2004RMxAC 22 46A Bolmont 21 Ocak 2017 Water loss from terrestrial planets orbiting ultracool dwarfs implications for the planets of TRAPPIST 1 Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 464 3 3728 3741 arXiv 1605 00616 2 doi 10 1093 mnras stw2578 Cooper Keith 10 Kasim 2011 Astrobiology Magazine 9 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Subat 2019 He Matthias Y Triaud Amaury H M J Gillon Michael 2017 First limits on the occurrence rate of short period planets orbiting brown dwarfs 464 3 2687 2697 arXiv 1609 05053 2 doi 10 1093 mnras stw2391 Alibert Yann Benz Willy 26 Ocak 2017 Formation and composition of planets around very low mass stars 598 L5 arXiv 1610 03460 2 doi 10 1051 0004 6361 201629671 Stapledon Olaf 1937 Chapter 7 More Worlds Part 3 Plant Men and Others Ileri okumalarUnder a crimson sun prospects for life in a red dwarf system New York NY Imprint Springer 2013 ISBN 978 1461481324 Dis baglantilar Red Dwarf Stars Probably Not Friendly for Earth 2 0 Seeker 26 Mayis 2015 28 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Agustos 2023