Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Lübnan likidite krizi, Ağustos 2019'da başlayan ve (2020'de başlayan) Lübnan'daki COVID-19 salgını ve 2020 Beyrut Limanı patlaması ile daha da şiddetlenen, Lübnan ülkesini etkileyen devam eden bir finansal krizdir. Krizin sebepleri çok eskilere dayanamakta ve ülke 2019 yılından önce de likitide sıkıntıları yaşamaktaydı fakat ekonominin kırılganlığı merkez bankasını başkanının finansal mühendisliğiyle saklanmıştı.
Tarih
1997 yılından beri Lübnan lirası, dolar başına 1,507.5 Lübnan lirası oranında Amerikan dolarına sabitlenmiştir. Lübnan lirasının istikrarı, yirmi yılı aşkın süredir merkez bankası politikalarının temel taşı olmuştur. Bu sayede Lübnan İç Savaşı sonrası gerçekleşen ağır Lübnan lirası devalüasyonuna gereken stabilite sağlanmaya çalışılmıştır.
Lübnan'ın savaş sonrası ekonomisi bu yapay döviz kurunu sürdürmek için turizm, emlakçılık, on milyondan fazla gurbetçiden gelen havaleler, mevduat sahiplerine bankacılık gizliliği yoluylar anonimlik sunan çok büyük bir finans sektörü ve yüksek faiz oranları gibi kritik öneme sahip farklı döviz kaynaklarına dayanmaktaydı. Bu döviz girişleri, büyük ticaret açığını ve sürekli büyüyen kamu borcunu finanse etmek adına çok önemliydi.
2016 yılında Lübnan ilk defa yabancı kaynaklı girişlerde ciddi bir yavaşlamaya şahit oldu: Mayıs 2015 ile Mayıs 2016 arasında ülkenin dolar likiditesi 11 yılda ilk defa azalmıştı. Bunun sonucunda Lübnan merkez bankası, basında "takas" olarak bilinen bir takım finansal mühendislik operasyonlarını başlattı. Lübnan merkez bankası, Eurobond'lara Lübnan lirasıyla borçlandığı kamu borçlarını veya yabancı para biriminde olan borçlarını, 2 milyar Amerikan doları eş değeriyle takas etti. 2016 yılının Haziran ve Ekim ayları arasında, merkez bankası Eurobond'ları bir takım ticari bankayla fiili dövize takas etti. Böylelikle o anda Lübnan ekonomisi likidite krizinin sonuçlarını yaşamaktan kurtulmuştu fakat bu durum dolarla olan kamu borcunu hatrı sayılır bir miktarda arttırmış ve bütün ekonomiye çok pahalıya mal olmuştu. IMF tarafından yapılan tahminlere göre bu operasyona katılan bankalar yaklaşık 5 milyar Amerikan doları kazanırken merkez bankası ise 13 milyar dolar döviz çıkarmıştı. Eğer bu miktarlar doğruysa, bu operasyona katılan bankalar yapılan tüm işlemler üzerinden toplamda %40 kar sağlamıştı. Merkez bankası ilerleyen yıllarda benzer finansal mühendislik operasyonlarını tekrarladı.
Ancak, bu operasyonlara rağmen, Lübnan artan talebi karşılayacak yeterli yabancı döviz girişini sağlamayı başaramadı. 2018 yılının sonlarında, bazı ticari bankalar mudilerinin döviz cinsinden olan kendi hesaplarına erişimi kısıtlamaya başladı. Müşterileri nakit Amerikan doları çekmek caydırmak için Amerikan doları cinsinden para çekimlerine önemli bir ekstra ücret uyguladılar.
2019 yılının Ağustos ayında, özellikle Lübnan hükûmetinin vadesi gelmekte olan borçlara karşı temerrüde gitme olasılığının artması ve çeşitli finansal zorluklardan dolayı, karaborsa döviz kuru resmi döviz kurundan farklılaşmaya başladı.
17 Ekim 2019 protestosunun ardından, Lübnan bankları emsali görülmemiş bir şekilde iki hafta boyunca kapalı kalma kararı aldı. Geri açıldıklarınsa ise, ticari bankalar yasal bir sermaye kontrolü olmamasına rağmen mevduat sahiplerinin Amerikan doları cinsinden paralarına erişimini yasa dışı bir şekilde kısıtladı. Bu kısıtlamalar Lübnan halkının kendi para birimine olan güveninin sarsılmasında ve Lübnan lirasının değerinin resmi döviz kurunun aşağına inmesine sebep olan ana faktörlerden biri oldu.
2019 yılının dördüncü çeyreğinde, karaborsa Amerikan doları döviz kuru 1600 LBP'ye, 2020 Nisan'ında 3000 LBP'ye, 2021 Mart'ında 14000 LBP'ye ve 2021 Haziran'ında ise 15200 LBP'ye kadar yükseldi. ABD doları karaborsa kuru, Lübnan'daki dolar kıtlıkları sonucu devalüasyona uğrayan Lübnan lirası nedeniyle önemli ölçüde dalgalanmaya devam etmektedir. Bu dolar kıtlığı, 2019'un Eylül ayı ile 2020'nin Şubat ayı arasında 785 adet restoran ve kafenin kapanmasına ve 25,000 çalışanın işini kaybetmesine sebep olmuştur. Yılların en kötü ekonomik krizi sonucu Ekim ayından beridir tüketici ürün fiyatları %580 artış göstermiştir. Bu ekonomik kriz Lübnan'ın bir önceki yıl 55 milyar ABD doları olan gayri safi milli hasılasının 44 milyar ABD dolarına düşmesine sebep olmuştur.
Bu ABD doları kıtlığı, merkez bankasının 2019 yılından itibaren bastığı yüksek miktardaki liradan dolayı daha kötüleşmiştir. Lübnan merkez bankasından alınan veriler, M1 para arzının 2019 yılının Aralık ayından 2021'nin Aralık ayına kadar %266 büyüdüğünü göstermektedir.
Sonuçlar
Döviz kurundaki artış , bu da Başbakan Saad Hariri ile kabinesinin istifasına sebep oldu. Bunu takiben, COVID-19 pandemisi daha birçok işletmenin kapılarını kapatmasına ve çalışlarını işten çıkarmaya zorladı.
Başbakan Hassan Diab, ülkenin Eurobond borcunu temerrüde düşüreceğini ve döviz rezervlerini etkileyen bu sarmal bir mali krizin ortasında yeniden yapılandırma anlaşmaları arayacağını belirtti. Lübnan'ın 9 Mart 2020'de 1,2 milyar dolar, Nisan ayında 700 milyon dolar ve Haziran ayında 600 milyon dolar Eurobond ödemesi yapması bekleniyordu. Başbakan, döviz eksikliği nedeniyle rezervlerin "Lübnan hükümetinin bu fonlara ihtiyaç duyması nedeniyle, 9 Mart Eurobond vadesinin ödemesini askıya almaya itecek şekilde endişe verici ve tehlikeli bir seviyeye" düştüğünü belirtti.
Bank Audi'deki araştırma bakanı, Ocak 2020 itibarıyla ülkenin tedavüldeki 30 milyar dolarlık Eurobond'unun 12,7 milyar dolarlık kısmının Lübnan bankalarına ait olduğunu belirtti. 5,7 milyar doları merkez bankasındaydı ve geri kalan ise yabancı kreditörlere aitti.
2020 yılının Nisan ayı itibarıyla, borç-GSYİH oranı %170 oranındaydı. Temerrüt ülkenin tarihinde bir ilkti. Döviz girişleri yavaşlamış ve Lübnan lirası ABD doları ve diğer para birimlerine karşı değer kaybetmişti. Ülkenin ticari bankaları rezervlerini koruyabilmek adına dolar çekme ve transferlerine ağır kısıtlamalar uygulamaya başlamıştı. Bundan dolayı Lübnan'ın devlet borcu "çürük" olarak değerlendirilmeye başlandı.
Lübnan'da günlük işlemlerde kullanılan ABD doları kıtlığı ve Lübnan lirasının değerlerinin çakılması, ülkenin buğday ve petrol gibi önemli ürünler dahil birçok ithal ürünün ücretini ödeme kabiliyetini azalmıştır. Bankalar iş yerlerine kısa vadeli kredi vermeyi ve ithalat için ABD doları sağlamayı durdurmuştur. Bu durum insanları karaborsaya yönelmeye zorlamıştır. Ayrıca ülkedeki hatrı sayılır miktardaki enflasyon, halkın alım gücünden büyük bir kayba ve fakirlik seviyelerinde artışa sebep olmuştur. Bölgede yaygın bir bakla olan ve adına ful denilen ürünün fiyatı bir önceki yıla kıyasla 2020 yılının Mart ayında %550 artmıştır. Buğday, çay, pirinç ve sigara fiyatları %1000 gibi bir artış gösterirken şekerin fiyatı ise aynı dönemde %670 yükselmiştir.
Bu likidite krizi, mevduatlarına erişemeyen Lübnan bankasında hesabı olan herkese bir bariyer oluşturmuştur. Mevduatlarına erişmemekle kalmayıp aynı zamanda direkt olarak ABD doları da çekememektedirler. ABD dolarlarını sadece ulusal para biriminde çekebilmektedirler. Bu mevduat sahipleri özellikle bankacılık sektörünün yeniden yapılandıralacağına dair basında çıkan haberlerin ardından tasarruflarını koruma ihtiyacı duymaya başlamışlardı. Bu yüzden gayrimenkul almaya yönelmişlerdir. Örneğin büyük gayrimenkul şirketi Solidere şirketinin arazi satışlarından elde ettiği gelirler 1.3 milyon ABD dolarından 234.5 milyon ABD dolarına yükselmiştir. Ayrıca bu mevduat hesabı sahipleri Solidere şriketinin hisselerini almaya da yönelmiş ve likidite krizinin başlangıcından 2021 yılının Nisan ayına kadar hisselerinin değerinin %500 artmasına sebep olmuşlardır.
1 Haziran 2021 tarihinde Dünya Bankası, eğer "sadece birkaç kişiye yarar sağlayan iflas etmiş ekonomik sistemi" reform edilmezse Lübnan'daki ekonomik krizin 19. yüzyılın ortalarından beri en şiddetli üç krizden biri olabileceğini uyaran bir rapor yayınladı. 11 Ağustos 2021'de, Lübnan merkez bankası petrol sübvansiyonlarını sona erdireceğini ve bunun yerine "Lübnan lirasının piyasa fiyatına dayalı olan yakıt ithalatları için kredi hatları" sunacaklarını duyurdu. Bu karar ekonomik kriz içerisinde olan ülkede yakıt fiyatlarında önemli bir artışa sebep oldu ama hükûmet kesintileri gideremedi. Günler sonra 15 Ağustos 2021'de, yakıt kıtlığı nedeniyle kuzey Akkar bölgesinde meydana gelen patlamada 33 kişi hayatını kaybetti. 9 Ekim 2021'de ise ülke en büyük iki elektrik üreticisi Zahrani ve Deir Ammar'ın yakıtının bitmesiyle 24 saatlik tam elektrik kesintisine uğradı. Kamu hizmetleri, merkezi üreticiler için yakıt alamadıkları için sadece birkaç saatliğine elektrik hizmeti sunabilmekteydi. Bu durum özel elektrik üretim şirketlerinden daha pahalı elektrik alan insanların sayısın önemli bir artışa sebep olmuştur.
2021 yılının Aralık ayında, BBC News ekonomik krizin hayati ilaçların ithalatında kesintilere neden olduğunu duyurdu.
Kaynakça
- ^ . Commerce du Levant (Fransızca). 29 Eylül 2016. 22 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2022.
- ^ a b c International Monetary Fund (2017). Lebanon: 2016 article IV consultation -- press release; staff report; and statement by the executive director for Lebanon (İngilizce). OCLC 975026645.
- ^ Dibeh, Ghassan (2002). "The Political Economy of Inflation and Currency Depreciation in Lebanon, 1984-92". Middle Eastern Studies. 38 (1): 33-52. ISSN 0026-3206. 22 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Nisan 2022.
- ^ جدلية, Jadaliyya-. . Jadaliyya - جدلية (İngilizce). 16 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2022.
- ^ . www.abl.org.lb (İngilizce). 5 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2022.
- ^ . www.abl.org.lb (İngilizce). 5 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2022.
- ^ . www.proquest.com. 22 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2022.
- ^ . Commerce du Levant (Fransızca). 29 Eylül 2016. 22 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2022.
- ^ vilis (8 Mayıs 2017). . BLOMINVEST (İngilizce). 22 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2022.
- ^ . World Bank (İngilizce). 23 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2022.
- ^ . BusinessNews.com.lb (İngilizce). 16 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2022.
- ^ . Commerce du Levant (Fransızca). 30 Mayıs 2018. 3 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2022.
- ^ Azhari, Timour. . www.aljazeera.com (İngilizce). 8 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2022.
- ^ Cornish, Chloe (12 Kasım 2019). "Dollar shortage shakes confidence in Lebanon's banks". Financial Times. 22 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Nisan 2022.
- ^ . Lira Rate (İngilizce). 28 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2022.
- ^ Azhari, Timour. . www.aljazeera.com (İngilizce). 21 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2022.
- ^ . Asharq AL-awsat (İngilizce). 31 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2022.
- ^ Khodr, Zeina. . www.aljazeera.com (İngilizce). 27 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2022.
- ^ . Asharq AL-awsat (İngilizce). 22 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2022.
- ^ . web.archive.org. 8 Temmuz 2020. 8 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2022.
- ^ a b France-Presse, Agence (7 Mart 2020). . the Guardian (İngilizce). 7 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2021.
- ^ a b "Unrest escalates in Lebanon as currency collapses and prospect of hunger grows". Washington Post (İngilizce). ISSN 0190-8286. 27 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Nisan 2022.
- ^ France-Presse, Agence (7 Mart 2020). . the Guardian (İngilizce). 7 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2022.
- ^ . LCPS (İngilizce). 20 Ocak 1998 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2022.
- ^ . BusinessNews.com.lb (İngilizce). 19 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2022.
- ^ . BusinessNews.com.lb (İngilizce). 21 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2022.
- ^ . العربية (Arapça). 18 Mart 2021. 18 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2022.
- ^ . World Bank (İngilizce). 31 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2022.
- ^ Reuters (11 Ağustos 2021). "Lebanese central bank effectively ends fuel subsidy". Reuters (İngilizce). 12 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Nisan 2022.
- ^ Chehayeb, Kareem. . www.aljazeera.com (İngilizce). 17 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2022.
- ^ Agencies (15 Ağustos 2021). . the Guardian (İngilizce). 15 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2022.
- ^ Mistich, Dave (10 Ekim 2021). "Power returns to Lebanon after a 24-hour blackout". NPR (İngilizce). 14 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Nisan 2022.
- ^ . The World from PRX (İngilizce). 24 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2022.
- ^ "How Lebanon's economic problems could leave Sara blind". BBC News (İngilizce). 6 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Nisan 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Lubnan likidite krizi Agustos 2019 da baslayan ve 2020 de baslayan Lubnan daki COVID 19 salgini ve 2020 Beyrut Limani patlamasi ile daha da siddetlenen Lubnan ulkesini etkileyen devam eden bir finansal krizdir Krizin sebepleri cok eskilere dayanamakta ve ulke 2019 yilindan once de likitide sikintilari yasamaktaydi fakat ekonominin kirilganligi merkez bankasini baskaninin finansal muhendisligiyle saklanmisti Tarih1997 yilindan beri Lubnan lirasi dolar basina 1 507 5 Lubnan lirasi oraninda Amerikan dolarina sabitlenmistir Lubnan lirasinin istikrari yirmi yili askin suredir merkez bankasi politikalarinin temel tasi olmustur Bu sayede Lubnan Ic Savasi sonrasi gerceklesen agir Lubnan lirasi devaluasyonuna gereken stabilite saglanmaya calisilmistir Lubnan in savas sonrasi ekonomisi bu yapay doviz kurunu surdurmek icin turizm emlakcilik on milyondan fazla gurbetciden gelen havaleler mevduat sahiplerine bankacilik gizliligi yoluylar anonimlik sunan cok buyuk bir finans sektoru ve yuksek faiz oranlari gibi kritik oneme sahip farkli doviz kaynaklarina dayanmaktaydi Bu doviz girisleri buyuk ticaret acigini ve surekli buyuyen kamu borcunu finanse etmek adina cok onemliydi 2016 yilinda Lubnan ilk defa yabanci kaynakli girislerde ciddi bir yavaslamaya sahit oldu Mayis 2015 ile Mayis 2016 arasinda ulkenin dolar likiditesi 11 yilda ilk defa azalmisti Bunun sonucunda Lubnan merkez bankasi basinda takas olarak bilinen bir takim finansal muhendislik operasyonlarini baslatti Lubnan merkez bankasi Eurobond lara Lubnan lirasiyla borclandigi kamu borclarini veya yabanci para biriminde olan borclarini 2 milyar Amerikan dolari es degeriyle takas etti 2016 yilinin Haziran ve Ekim aylari arasinda merkez bankasi Eurobond lari bir takim ticari bankayla fiili dovize takas etti Boylelikle o anda Lubnan ekonomisi likidite krizinin sonuclarini yasamaktan kurtulmustu fakat bu durum dolarla olan kamu borcunu hatri sayilir bir miktarda arttirmis ve butun ekonomiye cok pahaliya mal olmustu IMF tarafindan yapilan tahminlere gore bu operasyona katilan bankalar yaklasik 5 milyar Amerikan dolari kazanirken merkez bankasi ise 13 milyar dolar doviz cikarmisti Eger bu miktarlar dogruysa bu operasyona katilan bankalar yapilan tum islemler uzerinden toplamda 40 kar saglamisti Merkez bankasi ilerleyen yillarda benzer finansal muhendislik operasyonlarini tekrarladi Ancak bu operasyonlara ragmen Lubnan artan talebi karsilayacak yeterli yabanci doviz girisini saglamayi basaramadi 2018 yilinin sonlarinda bazi ticari bankalar mudilerinin doviz cinsinden olan kendi hesaplarina erisimi kisitlamaya basladi Musterileri nakit Amerikan dolari cekmek caydirmak icin Amerikan dolari cinsinden para cekimlerine onemli bir ekstra ucret uyguladilar 2019 yilinin Agustos ayinda ozellikle Lubnan hukumetinin vadesi gelmekte olan borclara karsi temerrude gitme olasiliginin artmasi ve cesitli finansal zorluklardan dolayi karaborsa doviz kuru resmi doviz kurundan farklilasmaya basladi 17 Ekim 2019 protestosunun ardindan Lubnan banklari emsali gorulmemis bir sekilde iki hafta boyunca kapali kalma karari aldi Geri acildiklarinsa ise ticari bankalar yasal bir sermaye kontrolu olmamasina ragmen mevduat sahiplerinin Amerikan dolari cinsinden paralarina erisimini yasa disi bir sekilde kisitladi Bu kisitlamalar Lubnan halkinin kendi para birimine olan guveninin sarsilmasinda ve Lubnan lirasinin degerinin resmi doviz kurunun asagina inmesine sebep olan ana faktorlerden biri oldu 2019 yilinin dorduncu ceyreginde karaborsa Amerikan dolari doviz kuru 1600 LBP ye 2020 Nisan inda 3000 LBP ye 2021 Mart inda 14000 LBP ye ve 2021 Haziran inda ise 15200 LBP ye kadar yukseldi ABD dolari karaborsa kuru Lubnan daki dolar kitliklari sonucu devaluasyona ugrayan Lubnan lirasi nedeniyle onemli olcude dalgalanmaya devam etmektedir Bu dolar kitligi 2019 un Eylul ayi ile 2020 nin Subat ayi arasinda 785 adet restoran ve kafenin kapanmasina ve 25 000 calisanin isini kaybetmesine sebep olmustur Yillarin en kotu ekonomik krizi sonucu Ekim ayindan beridir tuketici urun fiyatlari 580 artis gostermistir Bu ekonomik kriz Lubnan in bir onceki yil 55 milyar ABD dolari olan gayri safi milli hasilasinin 44 milyar ABD dolarina dusmesine sebep olmustur Bu ABD dolari kitligi merkez bankasinin 2019 yilindan itibaren bastigi yuksek miktardaki liradan dolayi daha kotulesmistir Lubnan merkez bankasindan alinan veriler M1 para arzinin 2019 yilinin Aralik ayindan 2021 nin Aralik ayina kadar 266 buyudugunu gostermektedir SonuclarDoviz kurundaki artis bu da Basbakan Saad Hariri ile kabinesinin istifasina sebep oldu Bunu takiben COVID 19 pandemisi daha bircok isletmenin kapilarini kapatmasina ve calislarini isten cikarmaya zorladi Basbakan Hassan Diab ulkenin Eurobond borcunu temerrude dusurecegini ve doviz rezervlerini etkileyen bu sarmal bir mali krizin ortasinda yeniden yapilandirma anlasmalari arayacagini belirtti Lubnan in 9 Mart 2020 de 1 2 milyar dolar Nisan ayinda 700 milyon dolar ve Haziran ayinda 600 milyon dolar Eurobond odemesi yapmasi bekleniyordu Basbakan doviz eksikligi nedeniyle rezervlerin Lubnan hukumetinin bu fonlara ihtiyac duymasi nedeniyle 9 Mart Eurobond vadesinin odemesini askiya almaya itecek sekilde endise verici ve tehlikeli bir seviyeye dustugunu belirtti Bank Audi deki arastirma bakani Ocak 2020 itibariyla ulkenin tedavuldeki 30 milyar dolarlik Eurobond unun 12 7 milyar dolarlik kisminin Lubnan bankalarina ait oldugunu belirtti 5 7 milyar dolari merkez bankasindaydi ve geri kalan ise yabanci kreditorlere aitti 2020 yilinin Nisan ayi itibariyla borc GSYIH orani 170 oranindaydi Temerrut ulkenin tarihinde bir ilkti Doviz girisleri yavaslamis ve Lubnan lirasi ABD dolari ve diger para birimlerine karsi deger kaybetmisti Ulkenin ticari bankalari rezervlerini koruyabilmek adina dolar cekme ve transferlerine agir kisitlamalar uygulamaya baslamisti Bundan dolayi Lubnan in devlet borcu curuk olarak degerlendirilmeye baslandi Lubnan da gunluk islemlerde kullanilan ABD dolari kitligi ve Lubnan lirasinin degerlerinin cakilmasi ulkenin bugday ve petrol gibi onemli urunler dahil bircok ithal urunun ucretini odeme kabiliyetini azalmistir Bankalar is yerlerine kisa vadeli kredi vermeyi ve ithalat icin ABD dolari saglamayi durdurmustur Bu durum insanlari karaborsaya yonelmeye zorlamistir Ayrica ulkedeki hatri sayilir miktardaki enflasyon halkin alim gucunden buyuk bir kayba ve fakirlik seviyelerinde artisa sebep olmustur Bolgede yaygin bir bakla olan ve adina ful denilen urunun fiyati bir onceki yila kiyasla 2020 yilinin Mart ayinda 550 artmistir Bugday cay pirinc ve sigara fiyatlari 1000 gibi bir artis gosterirken sekerin fiyati ise ayni donemde 670 yukselmistir Bu likidite krizi mevduatlarina erisemeyen Lubnan bankasinda hesabi olan herkese bir bariyer olusturmustur Mevduatlarina erismemekle kalmayip ayni zamanda direkt olarak ABD dolari da cekememektedirler ABD dolarlarini sadece ulusal para biriminde cekebilmektedirler Bu mevduat sahipleri ozellikle bankacilik sektorunun yeniden yapilandiralacagina dair basinda cikan haberlerin ardindan tasarruflarini koruma ihtiyaci duymaya baslamislardi Bu yuzden gayrimenkul almaya yonelmislerdir Ornegin buyuk gayrimenkul sirketi Solidere sirketinin arazi satislarindan elde ettigi gelirler 1 3 milyon ABD dolarindan 234 5 milyon ABD dolarina yukselmistir Ayrica bu mevduat hesabi sahipleri Solidere sriketinin hisselerini almaya da yonelmis ve likidite krizinin baslangicindan 2021 yilinin Nisan ayina kadar hisselerinin degerinin 500 artmasina sebep olmuslardir 1 Haziran 2021 tarihinde Dunya Bankasi eger sadece birkac kisiye yarar saglayan iflas etmis ekonomik sistemi reform edilmezse Lubnan daki ekonomik krizin 19 yuzyilin ortalarindan beri en siddetli uc krizden biri olabilecegini uyaran bir rapor yayinladi 11 Agustos 2021 de Lubnan merkez bankasi petrol subvansiyonlarini sona erdirecegini ve bunun yerine Lubnan lirasinin piyasa fiyatina dayali olan yakit ithalatlari icin kredi hatlari sunacaklarini duyurdu Bu karar ekonomik kriz icerisinde olan ulkede yakit fiyatlarinda onemli bir artisa sebep oldu ama hukumet kesintileri gideremedi Gunler sonra 15 Agustos 2021 de yakit kitligi nedeniyle kuzey Akkar bolgesinde meydana gelen patlamada 33 kisi hayatini kaybetti 9 Ekim 2021 de ise ulke en buyuk iki elektrik ureticisi Zahrani ve Deir Ammar in yakitinin bitmesiyle 24 saatlik tam elektrik kesintisine ugradi Kamu hizmetleri merkezi ureticiler icin yakit alamadiklari icin sadece birkac saatligine elektrik hizmeti sunabilmekteydi Bu durum ozel elektrik uretim sirketlerinden daha pahali elektrik alan insanlarin sayisin onemli bir artisa sebep olmustur 2021 yilinin Aralik ayinda BBC News ekonomik krizin hayati ilaclarin ithalatinda kesintilere neden oldugunu duyurdu Kaynakca Commerce du Levant Fransizca 29 Eylul 2016 22 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Subat 2022 a b c International Monetary Fund 2017 Lebanon 2016 article IV consultation press release staff report and statement by the executive director for Lebanon Ingilizce OCLC 975026645 Dibeh Ghassan 2002 The Political Economy of Inflation and Currency Depreciation in Lebanon 1984 92 Middle Eastern Studies 38 1 33 52 ISSN 0026 3206 22 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Nisan 2022 جدلية Jadaliyya Jadaliyya جدلية Ingilizce 16 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Subat 2022 www abl org lb Ingilizce 5 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Subat 2022 www abl org lb Ingilizce 5 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Subat 2022 www proquest com 22 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Nisan 2022 Commerce du Levant Fransizca 29 Eylul 2016 22 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Nisan 2022 vilis 8 Mayis 2017 BLOMINVEST Ingilizce 22 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Nisan 2022 World Bank Ingilizce 23 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Nisan 2022 BusinessNews com lb Ingilizce 16 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Nisan 2022 Commerce du Levant Fransizca 30 Mayis 2018 3 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Nisan 2022 Azhari Timour www aljazeera com Ingilizce 8 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Nisan 2022 Cornish Chloe 12 Kasim 2019 Dollar shortage shakes confidence in Lebanon s banks Financial Times 22 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Nisan 2022 Lira Rate Ingilizce 28 Mart 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Nisan 2022 Azhari Timour www aljazeera com Ingilizce 21 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Nisan 2022 Asharq AL awsat Ingilizce 31 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Nisan 2022 Khodr Zeina www aljazeera com Ingilizce 27 Subat 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Nisan 2022 Asharq AL awsat Ingilizce 22 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Nisan 2022 web archive org 8 Temmuz 2020 8 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Nisan 2022 a b France Presse Agence 7 Mart 2020 the Guardian Ingilizce 7 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ekim 2021 a b Unrest escalates in Lebanon as currency collapses and prospect of hunger grows Washington Post Ingilizce ISSN 0190 8286 27 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Nisan 2022 France Presse Agence 7 Mart 2020 the Guardian Ingilizce 7 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Nisan 2022 LCPS Ingilizce 20 Ocak 1998 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Nisan 2022 BusinessNews com lb Ingilizce 19 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Nisan 2022 BusinessNews com lb Ingilizce 21 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Nisan 2022 العربية Arapca 18 Mart 2021 18 Mart 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Nisan 2022 World Bank Ingilizce 31 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Nisan 2022 Reuters 11 Agustos 2021 Lebanese central bank effectively ends fuel subsidy Reuters Ingilizce 12 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Nisan 2022 Chehayeb Kareem www aljazeera com Ingilizce 17 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Nisan 2022 Agencies 15 Agustos 2021 the Guardian Ingilizce 15 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Nisan 2022 Mistich Dave 10 Ekim 2021 Power returns to Lebanon after a 24 hour blackout NPR Ingilizce 14 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Nisan 2022 The World from PRX Ingilizce 24 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Nisan 2022 How Lebanon s economic problems could leave Sara blind BBC News Ingilizce 6 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Nisan 2022