Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
HMS E15, İngiliz Kraliyet Donanması'nda görev yapan bir E sınıfı denizaltıdır. Denizaltı, denize indirildiği yıl olan 1914'te Osmanlı İmparatorluğu'na karşı yürütülen Çanakkale Savaşı denizaltı harekâtları'na katılmıştır.
 Alman ve Osmanlı askerleri tarafından incelenen E15'in enkazı. | |
| Tarihçe | |
|---|---|
 | |
| Adı | HMS E15 |
| Denize indirilişi | 23 Nisan 1914 |
| Bitirilişi | 30 Ağustos 1915 |
| Görevlendirme | 1914 |
| Akıbet | 16 Nisan'da karaya oturdu. 18 Nisan 1915 yüzeye çıkıp Osmanlı güçlerine teslim oldu |
| Genel karakteristik | |
| Sınıf ve tipi | E sınıfı denizaltı |
| Deplasman | su üstünde 662 ton su altında 807 ton |
| Uzunluk | 54,86 m. |
| Genişlik | 6,86 m. |
| Çekiş | 3,81 m. |
| İtme gücü | 2 × 1.600 beygir gücü (1.193 kW) dizel motor 2 × 840 beygir gücü (626 kW) elektrik motoru 2 screws |
| Hız | su üstünde 15,25 deniz mili su altında 9.75 deniz mili |
| Kişi kapasitesi | 30 |
| Silah donanımı | 5 × 457 mm.lik torpido tüpü (2 pruvada, 2 yanlarında, 1 kıçta) 1 76 mm. top |
Hizmet geçmişi
Bu harekât çerçevesinde 16 Nisan 1914 günü binbaşı Theodore S. Brodie komutasında, Çanakkale Boğazı'nı geçerek Marmara Denizi'nde karakol görevi yapmak için Mondros Limanı'ndaki üsten sefere çıkmıştır. Soğanlıdere açıklarında dalışa geçen denizaltı Çanakkale Boğazı'nın dip akıntısında ilerledikten sonra Kepez Burnu civarında yüzey akıntısına girmiştir. Dip akıntısı, Ege Denizi'nden Marmara Denizi'ne doğru ve daha tuzlu sudur. Yüzey akıntısı ise ters yönde ve daha az tuzlu sudur. Bu daha az yoğun suda "ağırlaşan" tekne daha derine indi, akıntı tarafından sürüklendi ve eğimli dip kumlarına çarptı. Kule ve gövdenin bir kısmı Dardanos Tabyası'ndan tespit edildi. Hemen ardından bataryalar tarafından ateş açılmıştır. İlk mermilerden biri kuleye isabet etti. O sırada kulede olan gemi komutanı bir şarapnelle ölmüştür. Kontrol odasına hızla deniz suyu dolmaya başladı. Su, kısa sürede bataryalara ulaştı ve açığa çıkan klor gazı mürettebattan altı kişinin ölümüne neden oldu. Öte yandan gemiye dolan su iyice karaya oturmasına yol açtı. Artık yüzdürülmesi olanaksızdı.
Bir sonraki sabah keşif uçuşundaki Komutan Brodie'nin erkek büyük kardeşi denizaltıyı Kepez Burnu altında karaya oturmuş olarak tespit etmiştir. Durumun rapor edilmesi üzerine denizaltının Osmanlı makamlarının eline geçmemesi imha edilmesine karar verilmiştir. Bu yönde ilk girişim B6 denizaltısının gönderilmesiydi. Ancak E15'in torpillenmesi girişimi başarısız olmuştur. Daha sonra geceleyin iki destroyer, Grampus ve Scorpion, Boğaz'a girerek denizaltıyı imha etmeyi denediler. Bu girişim de başarısızlığa uğramıştır. Ertesi sabah bir diğer denizaltı B11 gönderildi. Bu girişim de yoğun sabah sisi nedeniyle sonuca ulaşamadı. Bunun üzerine İngiliz zırhlıları Triumph ve Majestic görevlendirildi. Ancak bu iki zırhlı, Osmanlı sahil bataryalarından açılan yoğun ateşle karşılaşınca çekilmek zorunda kaldılar. Bir çare olarak bir deniz uçağıyla denizaltıyı bombalamaya çalışıldı. Bu girişim de başarısızdı.
Denizaltıyı imha etmek için son girişim 18 Nisan gecesi söz konusu iki zırhlıdan birer işkambavya ile denenmiştir. İşkampavyalara 356 mm.lik ikişer torpido monte edilmişti. Saat 22:00 sularında hareket eden tekneler Boğaz'da 7 mil kadar içeri girdikten sonra ışıldaklar tarafından saptandılar ve ateş altına alındılar. Bu arada Majestic'in işkampavyasının torpido ateşlemesi için zamanı olmuştur. Ancak ilki isabet kaydetmedi. İkincisi ise kulenin hemen önüne düştü ama ağır hasar veremedi. Bu sırada işkambavyanın kıç tarafına isabet eden bir top mermisi, denizcilerden birinin ağır yaralanmasına ve teknenin zarar görmesine yol açmıştır. Personel, yardıma gelen diğer işkambavya tarafından alınmıştır. Tek işkambavya, topçu ateşi arasından kaçmayı başardı.
Notlar
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
HMS E15 Ingiliz Kraliyet Donanmasi nda gorev yapan bir E sinifi denizaltidir Denizalti denize indirildigi yil olan 1914 te Osmanli Imparatorlugu na karsi yurutulen Canakkale Savasi denizalti harekatlari na katilmistir Alman ve Osmanli askerleri tarafindan incelenen E15 in enkazi TarihceAdiHMS E15Denize indirilisi23 Nisan 1914Bitirilisi30 Agustos 1915Gorevlendirme1914Akibet16 Nisan da karaya oturdu 18 Nisan 1915 yuzeye cikip Osmanli guclerine teslim olduGenel karakteristikSinif ve tipiE sinifi denizaltiDeplasmansu ustunde 662 ton su altinda 807 tonUzunluk54 86 m Genislik6 86 m Cekis3 81 m Itme gucu2 1 600 beygir gucu 1 193 kW dizel motor 2 840 beygir gucu 626 kW elektrik motoru 2 screwsHizsu ustunde 15 25 deniz mili su altinda 9 75 deniz miliKisi kapasitesi30Silah donanimi5 457 mm lik torpido tupu 2 pruvada 2 yanlarinda 1 kicta 1 76 mm topHizmet gecmisiBu harekat cercevesinde 16 Nisan 1914 gunu binbasi Theodore S Brodie komutasinda Canakkale Bogazi ni gecerek Marmara Denizi nde karakol gorevi yapmak icin Mondros Limani ndaki usten sefere cikmistir Soganlidere aciklarinda dalisa gecen denizalti Canakkale Bogazi nin dip akintisinda ilerledikten sonra Kepez Burnu civarinda yuzey akintisina girmistir Dip akintisi Ege Denizi nden Marmara Denizi ne dogru ve daha tuzlu sudur Yuzey akintisi ise ters yonde ve daha az tuzlu sudur Bu daha az yogun suda agirlasan tekne daha derine indi akinti tarafindan suruklendi ve egimli dip kumlarina carpti Kule ve govdenin bir kismi Dardanos Tabyasi ndan tespit edildi Hemen ardindan bataryalar tarafindan ates acilmistir Ilk mermilerden biri kuleye isabet etti O sirada kulede olan gemi komutani bir sarapnelle olmustur Kontrol odasina hizla deniz suyu dolmaya basladi Su kisa surede bataryalara ulasti ve aciga cikan klor gazi murettebattan alti kisinin olumune neden oldu Ote yandan gemiye dolan su iyice karaya oturmasina yol acti Artik yuzdurulmesi olanaksizdi Bir sonraki sabah kesif ucusundaki Komutan Brodie nin erkek buyuk kardesi denizaltiyi Kepez Burnu altinda karaya oturmus olarak tespit etmistir Durumun rapor edilmesi uzerine denizaltinin Osmanli makamlarinin eline gecmemesi imha edilmesine karar verilmistir Bu yonde ilk girisim B6 denizaltisinin gonderilmesiydi Ancak E15 in torpillenmesi girisimi basarisiz olmustur Daha sonra geceleyin iki destroyer Grampus ve Scorpion Bogaz a girerek denizaltiyi imha etmeyi denediler Bu girisim de basarisizliga ugramistir Ertesi sabah bir diger denizalti B11 gonderildi Bu girisim de yogun sabah sisi nedeniyle sonuca ulasamadi Bunun uzerine Ingiliz zirhlilari Triumph ve Majestic gorevlendirildi Ancak bu iki zirhli Osmanli sahil bataryalarindan acilan yogun atesle karsilasinca cekilmek zorunda kaldilar Bir care olarak bir deniz ucagiyla denizaltiyi bombalamaya calisildi Bu girisim de basarisizdi Denizaltiyi imha etmek icin son girisim 18 Nisan gecesi soz konusu iki zirhlidan birer iskambavya ile denenmistir Iskampavyalara 356 mm lik ikiser torpido monte edilmisti Saat 22 00 sularinda hareket eden tekneler Bogaz da 7 mil kadar iceri girdikten sonra isildaklar tarafindan saptandilar ve ates altina alindilar Bu arada Majestic in iskampavyasinin torpido ateslemesi icin zamani olmustur Ancak ilki isabet kaydetmedi Ikincisi ise kulenin hemen onune dustu ama agir hasar veremedi Bu sirada iskambavyanin kic tarafina isabet eden bir top mermisi denizcilerden birinin agir yaralanmasina ve teknenin zarar gormesine yol acmistir Personel yardima gelen diger iskambavya tarafindan alinmistir Tek iskambavya topcu atesi arasindan kacmayi basardi Notlar HMS His Her Majesty s Ship Majestelerinin Gemisi Kaynakca Canakkale Deniz Savaslari 1915 Sh 6 a b c d William Jameson Submariners Vc Sh 36 a b A S Evans Beneath the Waves A history of British submarine losses 1986