Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tilia tuan, ebegümecigiller (eskiden Tiliaceae) (Malvaceae) familyasından bir ıhlamur türü.
| Tilia tuan | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||
| Korunma durumu | |||||||||||||||
 Asgari endişe altında (IUCN 3.1) | |||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||
| Tilia tuan Szyszyl., Hooker's Icon. Pl. 20: t. 1926 (1890). | |||||||||||||||
23 m boyunda bir ağaçtır. Kabuk soluk kahverengimsi gri, olgunlukta dikey sırtlar geliştir. Dallar ince (1,4–2,5 mm kalınlığında), yeşil, genellikle tüysüzdür. Tomurcuklar 6–7 mm uzunluğunda, 3 pul görünür, en alttaki şişkin ve tomurcuk uzunluğunun yarısından fazlasıdır; genellikle yeşil ve parlaktır. Yapraklar 8–13 × 5–9 cm, geniş ilâ dar yumurta şeklinde, tabanda çok eğik ve genellikle büyük tarafta lobda bir çıkıntılı; kenarlar tam veya uzak çubuk benzeri dişli veya çok sığ dişlidir; üst yüzey koyu yeşil ve genellikle belirgin şekilde mat, alt yüzey yeşilden beyaza değişen bir yıldız şeklinde keçemsi tüylü (çoğu 8 kollu). Çiçek brakteleri genellikle büyük (9-16 × 1.4-2.5 cm), soluk yeşil, alt tarafta değişken yoğun beyaz yıldız keçemsi tüylüdür. Çiçek salkımı sarkık, genellikle 3 kez dallanmış, sıkı bir talkım içinde 10-15 çiçek vardır; çiçekler küçük (6–9 mm çapında), beher şeklindedir. Körelmiş, kısır veya verimsiz erkek organ mevcuttur. Meyveler 10 mm, küremsi, damarsız, tek biçimli memecikli, yoğun, uçuk kahverengi yıldız keçemsi tüylerle kaplıdır; meyve kabuğu 0,8–1,3 mm kalınlığında, odunsu ve kırılması zordur.
Tilia tuan, orta ve güney Çin ve kuzey Vietnam'a kadar uzanan yaygın bir büyük ağaç türüdür. Tilia tuan, güney ve orta Çin'in çok büyük bir bölümünde yerlidir. Cins içindeki en yaygın Çin türüdür ve en değişkendir. Daha güneyde karışık mezofitik geniş yapraklı ormanların ve yaprak dökmeyen ormanlık alanların kalıntılarında büyüyen dağınık dağlık bölgelere sahiptir. Karışık ormanlarda genellikle iyi bir T. tuan rejenerasyonu vardır. Bu ıhlamur ağacı türünün büyüdüğü en geniş ve en az hasarlı habitatlardan bazıları, Budist tapınaklarının korunan ormanlarındadır. Tilia tuan çok geniş bir oluşum alanına sahiptir ve türlerin önemli ölçüde azalmasına neden olan büyük tehditlerle karşı karşıya olduğu düşünülmemektedir. En Az Endişe olarak değerlendirilir. Dağınık alt popülasyonlara sahip bu yaygın tür için büyüklük veya eğilimlerle ilgili genel bir popülasyon verisi bulunmamaktadır.
Tilia tuan, daha güneyde karışık mezofitik geniş yapraklı ormanların ve yaprak dökmeyen ormanlık alanların kalıntılarında büyüyen, dağınık dağ yerleşimleri olan yaygın bir türdür. Genellikle nispeten küçük alt popülasyonlarda, akarsu ve nehirlerin üzerindeki alçak yamaçlarda ve yüksek vadilerin düz tabanlarında meydana gelir. Ormanlar genellikle gölgelik baskınlığını paylaşan birçok türle zengin türlerdir. T. tuan'ın genellikle iyi bir rejenerasyonu vardır
Pigott 2012 tarafından eş ada indirgenen bu türün bir varyetesi, Çin bitki Kırmızı Listesinde VU olarak kabul edilir. Diğer iki varyete, En Az Endişe olarak kabul edilir. Tilia tuan 33 ex situ koleksiyonda kayıtlıdır (BGCI 2012).
Pigott (2012) bu türü iki alt türe ayırır: subsp. tristis Pigott ve subsp. oblongifolia (Rehd.) Pigott. Çin Florasında (Tang et al. 2007), bu türü üç varyete olarak ele alınır; bunlar var. tuan, var. chinensis (Szyszyłowicz) Rehder & E. H. Wilson, var. chenmoui (W.C. Cheng) Y. Tang.
Polonyalı botanikçi Ignaz von Szyszylowicz, 1890'da Augustine Henry tarafından Sichuan'da toplanan örneklerden Tilia tuan'ı tanımladı. Spesifik sıfat, ıhlamur ağacının Çince adına, Pinyin'de duàn haline getirilmiş bir karaktere ve eski Wade-Giles sistemini kullanan tuan'a atıfta bulunur (Chinese-Tools 2020; Indiana University 2020). 20. yüzyılın başlarında, bunun çok daha yaygın ve çok değişken bir tür olduğu açıktı (Rehder & Wilson, Sargent 1916). Sonraki yıllarda, tipik olarak tek bir bölgeden ve bazen de tek bir herbaryum örneğinden en az 15 ilişkili, şüpheli şekilde farklı tür tanımlanmıştır. Bunlar Donald Pigott ve diğerleri tarafından süreçteki meseleler olarak yeniden yorumlanmıştır.
Dış bağlantılar
![image]()
Wikimedia Commons'ta Tilia tuan ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.![image]()
Vikitür'de Tilia tuan ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
Kaynakça
- ^ a b Pigott, C. D. (2012). Lime-trees and Basswoods. Cambridge: Cambridge University Press.
- ^ a b c Botanic Gardens Conservation International (BGCI) (2019). . The IUCN Red List of Threatened Species. doi:10.2305/IUCN.UK.2019-3.RLTS.T116359646A116359650.en. 15 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Tilia dasystyla". Treesandshrubsonline. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Temmuz 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tilia tuan ebegumecigiller eskiden Tiliaceae Malvaceae familyasindan bir ihlamur turu Tilia tuanKorunma durumuAsgari endise altinda IUCN 3 1 Biyolojik siniflandirmaAlem PlantaeSube TracheophytaSinif MagnoliopsidaTakim MalvalesFamilya MalvaceaeCins TiliaTur T tuanIkili adlandirmaTilia tuanSzyszyl Hooker s Icon Pl 20 t 1926 1890 23 m boyunda bir agactir Kabuk soluk kahverengimsi gri olgunlukta dikey sirtlar gelistir Dallar ince 1 4 2 5 mm kalinliginda yesil genellikle tuysuzdur Tomurcuklar 6 7 mm uzunlugunda 3 pul gorunur en alttaki siskin ve tomurcuk uzunlugunun yarisindan fazlasidir genellikle yesil ve parlaktir Yapraklar 8 13 5 9 cm genis ila dar yumurta seklinde tabanda cok egik ve genellikle buyuk tarafta lobda bir cikintili kenarlar tam veya uzak cubuk benzeri disli veya cok sig dislidir ust yuzey koyu yesil ve genellikle belirgin sekilde mat alt yuzey yesilden beyaza degisen bir yildiz seklinde kecemsi tuylu cogu 8 kollu Cicek brakteleri genellikle buyuk 9 16 1 4 2 5 cm soluk yesil alt tarafta degisken yogun beyaz yildiz kecemsi tuyludur Cicek salkimi sarkik genellikle 3 kez dallanmis siki bir talkim icinde 10 15 cicek vardir cicekler kucuk 6 9 mm capinda beher seklindedir Korelmis kisir veya verimsiz erkek organ mevcuttur Meyveler 10 mm kuremsi damarsiz tek bicimli memecikli yogun ucuk kahverengi yildiz kecemsi tuylerle kaplidir meyve kabugu 0 8 1 3 mm kalinliginda odunsu ve kirilmasi zordur Tilia tuan orta ve guney Cin ve kuzey Vietnam a kadar uzanan yaygin bir buyuk agac turudur Tilia tuan guney ve orta Cin in cok buyuk bir bolumunde yerlidir Cins icindeki en yaygin Cin turudur ve en degiskendir Daha guneyde karisik mezofitik genis yaprakli ormanlarin ve yaprak dokmeyen ormanlik alanlarin kalintilarinda buyuyen daginik daglik bolgelere sahiptir Karisik ormanlarda genellikle iyi bir T tuan rejenerasyonu vardir Bu ihlamur agaci turunun buyudugu en genis ve en az hasarli habitatlardan bazilari Budist tapinaklarinin korunan ormanlarindadir Tilia tuan cok genis bir olusum alanina sahiptir ve turlerin onemli olcude azalmasina neden olan buyuk tehditlerle karsi karsiya oldugu dusunulmemektedir En Az Endise olarak degerlendirilir Daginik alt populasyonlara sahip bu yaygin tur icin buyukluk veya egilimlerle ilgili genel bir populasyon verisi bulunmamaktadir Tilia tuan daha guneyde karisik mezofitik genis yaprakli ormanlarin ve yaprak dokmeyen ormanlik alanlarin kalintilarinda buyuyen daginik dag yerlesimleri olan yaygin bir turdur Genellikle nispeten kucuk alt populasyonlarda akarsu ve nehirlerin uzerindeki alcak yamaclarda ve yuksek vadilerin duz tabanlarinda meydana gelir Ormanlar genellikle golgelik baskinligini paylasan bircok turle zengin turlerdir T tuan in genellikle iyi bir rejenerasyonu vardir Pigott 2012 tarafindan es ada indirgenen bu turun bir varyetesi Cin bitki Kirmizi Listesinde VU olarak kabul edilir Diger iki varyete En Az Endise olarak kabul edilir Tilia tuan 33 ex situ koleksiyonda kayitlidir BGCI 2012 Pigott 2012 bu turu iki alt ture ayirir subsp tristis Pigott ve subsp oblongifolia Rehd Pigott Cin Florasinda Tang et al 2007 bu turu uc varyete olarak ele alinir bunlar var tuan var chinensis Szyszylowicz Rehder amp E H Wilson var chenmoui W C Cheng Y Tang Polonyali botanikci Ignaz von Szyszylowicz 1890 da Augustine Henry tarafindan Sichuan da toplanan orneklerden Tilia tuan i tanimladi Spesifik sifat ihlamur agacinin Cince adina Pinyin de duan haline getirilmis bir karaktere ve eski Wade Giles sistemini kullanan tuan a atifta bulunur Chinese Tools 2020 Indiana University 2020 20 yuzyilin baslarinda bunun cok daha yaygin ve cok degisken bir tur oldugu acikti Rehder amp Wilson Sargent 1916 Sonraki yillarda tipik olarak tek bir bolgeden ve bazen de tek bir herbaryum orneginden en az 15 iliskili supheli sekilde farkli tur tanimlanmistir Bunlar Donald Pigott ve digerleri tarafindan surecteki meseleler olarak yeniden yorumlanmistir Dis baglantilarWikimedia Commons ta Tilia tuan ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Vikitur de Tilia tuan ile ilgili ayrintili taksonomik bilgiler bulunur Kaynakca a b Pigott C D 2012 Lime trees and Basswoods Cambridge Cambridge University Press a b c Botanic Gardens Conservation International BGCI 2019 The IUCN Red List of Threatened Species doi 10 2305 IUCN UK 2019 3 RLTS T116359646A116359650 en 15 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Tilia dasystyla Treesandshrubsonline 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Temmuz 2021